Αγαπητοί μου αδελφοί, Εψάλαμε κατά την ακολουθία του Όρθρου στην ενάτη (θ΄) ωδή την Καταβασία: «Μυστήριον ξένον, όρω και παράδοξον! ουρανόν το Σπήλαιον˙ θρόνον Χερουβικόν, την Παρθένον˙ την φάτνην χωρίον, εν ω ανεκλίθη ο αχώρnτος, Χριστός ο Θεός, ον ανυμνούντες μεγαλύνομεν». (Καταβασία θ΄ ωδής Χριστουγέννων).
Βλέπω ένα γεγονός μυστηριώδες, εκπληκτικό και θαυμαστό! Το σπήλαιο της Βηθλεὲμ να γίνεται ουρανός˙ ἡ Παρθένος Μαρία χερουβικὸς θρόνος και
η φάτνη του σπηλαίου ο τόπος, όπου ξάπλωσε Αυτός που τίποτε στον κόσμο δεν μπορεί να Τον χωρέσει, δηλαδή ο Χριστός και Θεός, τον Οποίον εμείς οι πιστοί υμνολογώντας μεγαλύνουμε.
Η ένσαρκη παρουσία του Υιού και Λόγου του Θεού στον κόσμο δεν συνιστά απλώς το μεγαλύτερο και συγκλονιστικότερο γεγονός της ανθρώπινης ιστορίας˙ αποτελεί για τους πιστούς ένα κορυφαίο μυστήριο της πίστεως που υπερβαίνει την ανθρώπινη δυνατότητά μας να το κατανοήσουμε και να το ερμηνεύσουμε. Γι’ αυτό και η στάση που υιοθετούμε απέναντί του είναι το θάμβος, η έκπληξη, η σιωπή και η ευγνώμων δοξολογία της αφατης φιλανθρωπίας του Θεού.
Αυτήν τη στάση υιοθετεί και ο ιερός μελωδός ενώπιον της εκ Παρθένου γεννήσεως του Θεανθρώπου Κυρίου μας και για να την εκφράσει με τον πιο ζωηρό τρόπο δανείζεται τις πρώτες λέξεις του λόγου του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου Εις το γενέθλιον του Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού «Μυστήριον ξένον και παράδοξον βλέπω» (PG 56, 385).
Σε τι συνίσταται κατά τον άγιο Κοσμά το «ξένον και παράδοξον μυστήριον»;
Πρώτον, στο ότι το ταπεινό και άγνωστο εκείνο σπήλαιο της Βηθλεέμ, στο οποίο καταδέχτηκε να γεννηθή ὁ Κύριος, ανεδείχθη υψηλός και λαμπρός ουρανός. Και λέγει ουρανός, επειδή στον ουρανό, κατά την αντίληψη της Αγίας Γραφής, βρίσκεται ἡ διαμονή του Θεού˙ πράγμα που εκφράζει την υπερβατικότητά Του.
Δεύτερον, στο ότι ἡ Παρθένος Μαρία αξιώθηκε να γίνει χερουβικός θρόνος˙ και έγινε χερουβικὸς θρόνος, διότι ο Μονογενής Υιός του Θεού, «ὁ καθήμενος επί των Χερουβίμ» (Δ΄ Βασιλ. 19, 15˙ Ψαλμ. 79, 1˙ 98,1˙Ἡσ. 37, 16) συνελήφθη ως άνθρωπος στη μήτρα της, κυοφορήθηκε στα σπλάχνα της και κρατήθηκε ως βρέφος στην αγκαλιά της.
Τρίτον, στο ότι ἡ φάτνη της Βηθλεέμ, η μικρή και περιορισμένη, αξιώθηκε να γίνει ὁ τόπος, στον οποίον ἡ Παρθένος Μαρία ανέκλιν εώς βρέφος τον αχώρητο Κύριο. «Ο Θεός», κατά τον Άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό, «άυλος ων και απερίγραπτος εν τόπῳ ουκ έστιν˙ αυτός γαρ εαυτού τόπος εστί τα πάντα πληρών και υπέρ τα πάντα ων και αυτός συνέχων τα πάντα», (Έκδοσις ακριβούς…). Με αυτήν την έννοια ονομάζουμε τον Θεό αχώρητο και απερίληπτο. Για όλα αυτά, δεν θα ήταν μία απλή έκφραση, εάν λέγαμε, ότι ο Χριστός γεννάται αχρόνως στις καρδιές των Χριστιανών.
Επειδή λοιπόν ο Χριστός έγινε τέλειος άνθρωπος κατά την ψυχή και το σώμα, όμοιος με μας σε όλα εκτός από την αμαρτία, μας μεταδίδει την θεότητά Του λόγῳ της πίστης μας σ’ Αυτόν και μας καθιστά συγγενείς Του κατά την φύση και την ουσία της θεότητός Του.
Η γέννηση του Χριστού ξαναχάρισε στον άνθρωπο την ελπίδα της σωτηρίας και της αιωνιότητος και ενδυνάμωσε την πίστη του στο δικαίωμα της αξιοπρέπειας, του σεβασμού, της ελευθερίας, της ειρήνης, της αγάπης. Τον κατέστησε και πάλι παιδί του Θεού, πρόσωπο τιμημένο, ύπαρξη χαριτωμένη!
Ο άνθρωπος της εποχής μας είναι τραγικά μπλεγμένος με φοβερά υπαρξιακά αδιέξοδα που ο ίδιος δημιούργησε. Έχει τα πάντα, αλλά αισθάνεται άδειος. Εξερευνά τους πλανήτες και τους γαλαξίες, αλλά δεν τολμά να εξερευνήσει τον εαυτό του. Δημιουργεί συστήματα προσωπικής ασφαλείας, αλλά είναι μόνιμα φοβισμένος. Μιλά πολύ για αγάπη και ειρήνη, αλλά δεν θυσιάζεται για να την προσφέρει. Και όλα αυτά είναι αποτέλεσμα της αποστασίας του ανθρώπου από τον Θεό. Της απόρριψης των ευαγγελικών διδασκαλιών. Της κάλπικης πίστης ότι ο Θεός δεν υπάρχει και ότι ο Χριστός δεν είναι ο Θεός που ενανθρώπησε.
Υπάρχει όμως ελπίδα! Όσο γεννάται ο Χριστός υπάρχει ελπίδα σωτηρίας. Ἡ γέννηση του Ιησού Χριστού και φέτος, αυτό το μήνυμα ελπίδας μας προσφέρει. Είναι δυνατό, εν Χριστώ Ιησού, να βγούμε από τα προσωπικά και κοινωνικά σκοτάδια μας. Είναι εφικτό να ζήσουμε μέσα στο φως, στη χαρά, στη γαλήνη, στην αγάπη, στην ειρήνη∙ αρκεί να μάθουμε να ακολουθούμε τον αστέρα που θα μας οδηγήσει στον εσπαργανωμένο Ιησού. Και εκεί να αποθέσουμε με ταπείνωση μπροστά Του, ως δώρο, τον ίδιο μας τον εαυτό! Τότε και τους ύμνους των αγγέλων θα ακούσουμε και με φως θα γεμίσουμε…
Με το φως της αγάπης Του σας εύχομαι
Καλά και Ευλογημένα Χριστούγεννα.
Χρόνια Πολλά!
Ο μητροπολίτης σας
Προς τον ιερό κλήρο, τις μοναστικές αδελφότητες και τους ευλογημένους χριστιανούς της Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων
