Η κλιματική αλλαγή δεν είναι ένας μελλοντικός φόβος. Είναι εδώ. Η ένταση των φαινομένων και οι καταστροφές έχουν ήδη δημιουργήσει κλιματική κρίση. Πριν ενάμιση χρόνο αντιμετωπίσαμε στον τόπο μας τη θεομηνία “Ιανός”, στη συνέχεια τις πυρκαγιές στη Βόρεια Εύβοια και πολύ πρόσφατα τη χιονόπτωση στην Αττική και το φιάσκο της Αττικής οδού. Και είναι νωπές ακόμα οι μνήμες για τα θλιβερά γεγονότα στη Μάνδρα και το Μάτι.
Η εκ των υστέρων αντιμετώπιση των καταστροφών δείχνει ότι δεν μαθαίνουμε από τα λάθη μας. Οι διοικούντες αρκούνται σε ανταλλαγή κατηγοριών ποιος είναι χειρότερος, ότι φταίει ο κακός μας ο καιρός, το νερό που είναι πολύ, το χιόνι που πέφτει νωρίς, ο αέρας που φυσάει δυνατά. Και στο τέλος μια μη εννοούμενη συγνώμη, η οποία όταν επαναλαμβάνεται, χωρίς λήψη μέτρων βελτίωσης, χάνει κυριολεκτικά το αντίκρισμά της.
Οι χειρισμοί που έγιναν ήταν στη διαχείριση των καιρικών φαινομένων ήταν απελπιστικά κακοί. Σε ορισμένες περιπτώσεις έγιναν προσπάθειες με πενιχρά αποτελέσματα. Στην θεομηνία “Ιανός” όμως, πιαστήκαμε κυριολεκτικά στον ύπνο. Οι υπεύθυνοι, απλά ξύπνησαν μέσα στο νερό. Και το χειρότερο είναι ότι πολλές φορές, όπως στην περίπτωση του “Ιανού”, η καταστροφή χρησιμοποιείται ως αφορμή για αδιαφάνεια, για κατασπατάληση χρήματος και εξυπηρέτηση ημετέρων.
Σε κάθε περίπτωση η κλιματική κρίση είναι εδώ και πέραν από τις περιουσίες μας, απειλεί τις ίδιες τις ζωές μας. Χρειάζεται να δούμε την Πολιτική Προστασία με μια εντελώς καινούρια ματιά. Δεν μπορεί να υπάρχει πλήρης άγνοια και απουσία επιχειρησιακού σχεδιασμού, ούτε όμως να χρησιμοποιούνται εργαλεία του προηγούμενου αιώνα.
Πριν απ’ όλα χρειάζεται πραγματικός επιχειρησιακός σχεδιασμός. Η αναδιαμόρφωση και ο εκσυγχρονισμός του εθνικού σχεδίου πολιτικής προστασίας «Ξενοκράτης» είναι απολύτως αναγκαία, με τη μεταφορά τεχνογνωσίας από την Ευρώπη και τον προηγμένο κόσμο, και κατ αντιστοιχία η αναδιαμόρφωση των τοπικών σχεδίων.
Η διασύνδεση και συνεργασία όλων των εμπλεκομένων Κράτος, Αυτοδιοίκηση, Πυροσβεστική, ιδιωτών είναι πρωταρχικής σημασίας. Γιατί έχει παρατηρηθεί επανειλημμένα ότι τα επιχειρησιακά σχέδια αποτυγχάνουν όταν δεν υπάρχει ο απαραίτητος συντονισμός και συνεργασία μεταξύ των εμπλεκομένων φορέων.
Η αξιοποίηση των μετεωρολογικών προβλέψεων. Για όλα τα έντονα καιρικά φαινόμενα που αντιμετωπίσαμε τελευταία υπήρχε σαφής και επαναλαμβανόμενη ενημέρωση. Ειδικά για την κακοκαιρία Ελπίδα οι μετεωρολόγοι του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών ενημέρωσαν ότι: «Μεταξύ 20 και 24 Ιανουαρίου δημοσιεύτηκαν 12 ανακοινώσεις σχετικά με τη σοβαρότητα της κακοκαιρίας «Ελπίς» και των καταιγίδων χιονιού που θα πλήξουν την Αττική, και την Κυριακή 23/01 δημοσιεύτηκαν προγνωστικοί χάρτες χιονοκάλυψης που επιβεβαιώθηκαν σε πολύ μεγάλο βαθμό».
Η προμήθεια σύγχρονου εξοπλισμού που παρόλο που δεν αξιοποιούνται κάθε χρόνο στο τέλος αποδεικνύεται μια οικονομικά συμφέρουσα κίνηση αν λάβουμε υπόψη ότι το κλίμα αλλάζει, και ότι οι καταστροφές είναι κάθε φορά τεράστιες. Μήπως να αξιοποιήσουμε πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης;
Η συνεχής εκπαίδευση στο τοπίο, η αξιοκρατία, η συνεχής αξιολόγηση και η βελτίωση των αμοιβών στις μονάδες “πρώτης γραμμής”, όπως και η εκπαίδευση και η συνεργασία των πολιτών είναι επίσης σημαντικές. Από τον καθαρισμό των πεζοδρομίων τους μέχρι τον σεβασμό των εκκλήσεων για μη πραγματοποίηση άσκοπων μετακινήσεων. Οφείλουμε να δούμε κατάματα τον κίνδυνο και να προσπαθήσουμε όλοι μαζί με προτάσεις και συμμετοχή να κάνουμε τη ζωή μας πιο ασφαλή.
Η πολιτική προστασία αποκτά σε όλο τον κόσμο έναν κεντρικό ρόλο. Δυστυχώς, η πολιτική προστασία στην Ελλάδα, βασίζεται ακόμα στις δομές που δημιουργήθηκαν πριν από 20 χρόνια. Οι συνθήκες αλλάζουν. Το ίδιο πρέπει και εμείς. Είμαστε προετοιμασμένοι να προσαρμοστούμε στις νέες συνθήκες;
Γράφει η Σωτηρία Μπακαλάκου, Msc Οικονομολόγος, Υποψήφια Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Δημοτική Σύμβουλος του Δήμου Καρδίτσας
