Στα πλαίσια της δραστηριοποίησης της Επιτροπής μας με στόχο την επίλυση του υδατικού ζητήματος της Θεσσαλίας, θεωρούμε χρέος μας, όπως πράξαμε και κατά την πρόσφατη επίσκεψη του κ. Κυρ. Μητσοτάκη, να απευθυνθούμε ανοιχτά στον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, παρουσιάζοντας για μια ακόμη φορά ορισμένες βασικές διεκδικήσεις μας, τις οποίες εξάλλου έχουμε ήδη κάνει γνωστές στα κόμματα και τις έχουμε παρουσιάσει στη Βουλή. Ειδικότερα:
- ΓΕΩΡΓΙΑ-ΑΡΔΕΥΣΕΙΣ
Ο τομέας της γεωργίας είναι ιδιαίτερα κρίσιμος για την ευρύτερη οικονομία της περιοχής μας, το εισόδημα, την απασχόληση, την προστασία και την βιώσιμη λειτουργία των οικοσυστημάτων της.
Παρόλα αυτά ακόμη και σήμερα κινείται χωρίς στρατηγική κατεύθυνση, χωρίς προγραμματισμό, με κοντόφθαλμες πολιτικές, ενώ οι κυβερνήσεις, απασχολημένες με το κυνήγι των επιδοτήσεων, ελάχιστο ενδιαφέρον έχουν επιδείξει για την διατροφική μας ασφάλεια, την εξάρτηση από εισαγωγές, την ακρίβεια κλπ.
Το αναγνωρίζουν αυτό και υψηλόβαθμα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Ενδεικτικά: Ο πρώην γεν. γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής Χ. Κασίμης επισημαίνει την «ανάγκη μιας σοβαρής αναθεώρησης της αγροτικής πολιτικής» (Εφ-Συν,1-2/10/22).
«Ποτέ και καμίακυβέρνηση στην Ελλάδα δεν δούλεψεμε πρόγραμμα,σχέδιο και προοπτική στη γεωργία και την κτηνοτροφία» ισχυρίζεται ο Π. Στεφάνου, μέλος της ΚΕ, στην Εφ-Συν (29-30/10/22).
«Η στοχευμένη πολιτική της ΚΑΠ…… οδήγησε τη χώρα μας μακριά από την επισιτιστική ασφάλεια» και «Χρειάζεται μια εθνική πολιτική στρατηγικών καλλιεργειών» έγραφε στην ίδια εφημερίδα ο βουλευτής Στ. Αραχωβίτης (2-3/4/22).
Στη Θεσσαλία η γεωργία στηρίζεται κυρίως στις δυνατότητες άρδευσης των 2-2,5 εκατ. στρεμμάτων και στην ικανότητα και εμπειρία του ανθρώπινου δυναμικού της.
Όμως τα τελευταία χρόνια παρουσιάζονται όλο και περισσότερες απειλές (ενεργειακό κόστος, κλιματική αναταραχή, πόλεμος, αβεβαιότητα αγορών, τιμές κάτω του κόστους κλπ.) που «απειλούν την βιωσιμότητα της γεωργίας-κτηνοτροφίας και οδηγούν στην έξοδο και στη φτωχοποίηση σημαντικά στρώματα του παραγωγικού κόσμου» (Χ. Κασίμης, ο.π.).
Ειδικά για το υδατικό πρόβλημα θα προσθέσουμε τα μεγάλα ελλείμματα νερού αλλά και την σημαντική υστέρηση σε σύγχρονα αρδευτικά έργα που δυστυχώς παράγονται περιστασιακά και με μεγάλη καθυστέρηση, παρότι η απουσία τους αντιστρατεύεται ευθέως τους στόχους «εξοικονόμησης» νερού που έθεσε το ισχύον Σχέδιο Διαχείρισης Υδάτων (ΣΔΛΑΠ) του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας (ΥΔΘ),που εγκρίθηκε επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ (2017).
Τα παραπάνω καθιστούν κρίσιμη παράμετρο για τις προοπτικές της γεωργίας στη Θεσσαλία την υπό εκκρεμότητα ενίσχυση του υδατικού δυναμικού του ΥΔΘ μέσω της μεταφοράς (εκτροπής) υδάτων από τον Άνω Αχελώο.
Είναι βέβαια γνωστό πως ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έχει για διάφορους λόγους επιλέξει την «ακύρωση» των έργων αυτών (πρόσφατη επιβεβαίωση του κ. Τσίπρα από την Καρδίτσα).
Συνεπώς θεωρούμε πως ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έχει χρέος απέναντι στους θεσσαλούς και ιδιαίτερα στους αγρότες-καλλιεργητές να προσδιορίσει οριστικά και με σαφήνεια ποια θα είναι τα διαθέσιμα προς άρδευση νερά του θεσσαλικού κάμπου, έτσι ώστε ο κάθε παραγωγός να γνωρίζει τις δυνατότητες που του παρέχονται, να μπορεί βάσιμα να επιλέξει το είδος της καλλιέργειας του και να αισθάνεται ασφαλής για την προοπτική βιωσιμότητας του αγροτικού του νοικοκυριού.
Ζητούμε ο κ. Τσίπρας να κάνει δεκτή την πρόταση μας και υπεύθυνα να δεσμευτεί πως το θέμα αυτό θα οδηγηθεί προς συζήτηση στη ΒΟΥΛΗ, ώστε να εκλείψουν ΟΡΙΣΤΙΚΑ οι άσκοπες διαμάχες και τα μικροπολιτικά παιχνίδια.
Εάν δηλαδή στη Βουλή αποφασιστεί πως χρειαζόμαστε την ενίσχυση του ΥΔΘ από τον Αχελώο, τότε τα έργα (τεχνητή λίμνη-ΥΗΕ Συκιάς, σήραγγα μεταφοράς προς Μουζάκι) πρέπει να ολοκληρωθούν και να λειτουργήσουν.
Εάν αντίθετα κριθεί πως η ενίσχυση αυτή δεν απαιτείται και η υδροηλεκτρική ενέργεια δεν είναι χρήσιμη (σημ.: σε αυτές τις επιλογές φαίνεται πως συναινεί και ο κ. Μητσοτάκης), τα έργα πρέπει να κατεδαφιστούν.
Στην Ε.Δ.Υ.ΘΕ δεν μας ενοχλούν οι διαφορετικές προσεγγίσεις και επιλογές, ούτε αποτελεί για εμάς κριτήριο από ποιον χώρο προέρχονται.
Είμαστε επίσης έτοιμοι να αποδεχθούμε οποιαδήποτε απόφαση ληφθεί μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες.
Όμως την απραξία την καταδικάζουμε και την συνειδητή στασιμότητα την πολεμάμε.
- ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Οι μεγαλύτερες περιβαλλοντικές καταστροφές στη Θεσσαλία καταγράφονται στα υδάτινα οικοσυστήματα.
Παραθέτουμε τις πιο σοβαρές από αυτές.
Ο ΠΗΝΕΙΟΣ και οι παραπόταμοι του σε κάθε αρδευτική περίοδο δέχονται ισχυρότατες πιέσεις και ουσιαστικά «ξεραίνονται» από τα (παράνομα η «νόμιμα») μικρά φράγματα και τις τρομακτικές υπεραντλήσεις.
Υπό τις συνθήκες αυτές, εκτός των άλλων, η Κάρλα που είναι ένα από τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά έργα της χώρας, δεν υδροδοτείται επαρκώς και η ισορροπία του οικοσυστήματος της απειλείται.
Ακόμη χειρότερη καταγράφεται η κατάσταση στους ΥΠΟΓΕΙΟΥΣ ΥΔΡΟΦΟΡΕΙΣ, όπου οι συνεχείς υπεραντλήσεις από τα μόνιμα υπόγεια αποθέματα νερού, συμβάλλουν στην τεράστια οικολογική καταστροφή που δυστυχώς δεν είναι άμεσαορατή.
Όλα αυτά καταγράφονται αναλυτικά και τεκμηριωμένα στο ισχύον Σχέδιο (ΣΔΛΑΠ), χωρίς όμως ούτε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ούτε η κυβέρνηση ΝΔ να έχουν δείξει ενδιαφέρον να εφαρμόσουν όσα μέτρα – δράσεις προβλέπονται σε αυτό.
Ειδικά για τον κ. Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, με δεδομένη την θέση τους ότι το ΥΔΘ θα περιοριστεί ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ στα «δικά» του υδατικά διαθέσιμα χωρίς ενίσχυση από τον Αχελώο, θεωρούμε πως έχουν υποχρέωση και καθήκον να δεσμευτούν και να καθορίσουν πόσες χιλιάδες γεωτρήσεις και σε ποιες περιοχές (σύμφωνα και με τις υποδείξεις των επιστημόνων) θα τεθούν οριστικά εκτός λειτουργίας ώστε να αποτραπεί η εξελισσόμενη οικολογική καταστροφή.
Ζητούμε ακόμη να γνωρίζουμε τι μέτρα θα λάβουν για να περιορίσουν κατά τουλάχιστον 100 εκατ. κ.μ. νερού (δες ΣΔΛΑΠ 2017) τις παράνομες υπεραντλήσεις από τον Πηνειό, καθώς και ποια αποθέματα και από ποιους ταμιευτήρες θα χρησιμοποιηθούν νερά για την αποκατάσταση του συσσωρευμένου ελλείμματος υπόγειων υδροφορέων, το οποίο στο ισχύονΣΔΛΑΠ υπολογίζεται σε 3 δις εκατ.κ.μ.νερού.
Ουσιαστικά θεωρούμε δίκαιο και επιβεβλημένο να εξειδικεύσουν και να εφαρμόσουν με τόλμη το «δικό» τους Σχέδιο, δεδομένου πως, όπως διαπιστώσαμε πρόσφατα και στη Βουλή, παραμένουν αμετακίνητοι σε θέσεις που αποδεδειγμένα οδηγούν σε αδιέξοδο, με σοβαρές οικολογικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις.
Όμως πολύ σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα καταγράφονται και επί του π.Αχελώου στη θέση των εγκαταλειμμένων έργων Συκιάς με ανυπολόγιστες οικολογικές επιπτώσεις.
Στο σημείο αυτό ο Αχελώος είναι κομμένος στα δυο από τα υφιστάμενα προφράγματα, η ροή του εξυπηρετείται στοιχειωδώς από παράπλευρες μισοφραγμένες σήραγγες, ενώ παράλληλα τεράστιοι κίνδυνοι καταστροφών απειλούν την περιοχή σε περίπτωση ισχυρής πλημμύρας, οι οποίοι αναλυτικά καταγράφονται σε ειδική πραγματογνωμοσύνη (2019) που τέθηκε στη διάθεση του τότε υπουργού Υποδομών κ. Χρ. Σπίρτζη (και των επόμενων υπουργών).
Άραγε έχει ενημερωθεί ο κ. Τσίπρας από τον στενό του συνεργάτη για τους κινδύνους αυτούς η μήπως, εάν κάτισυμβεί (όπως πχ. στο Άραχθο το 2015),θα ισχυρισθεί πως «δεν γνώριζε»;
- ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ
Η ασφάλεια απέναντι στις συχνά επαναλαμβανόμενες πλημμύρες αποτελεί κορυφαίο ζήτημα για την περιοχή μας.
Στην κατεύθυνση αυτή,μεταξύάλλων,σημαντικήαναμένεταιπως θα είναι η συμβολήταμιευτήρωνσυγκέντρωσηςχειμερινώνροώνγύρω από τον κάμπο [Πύλη, Μουζάκι, Νεοχώρι, Αλμυρός, Σκοπιά Φαρσάλων, Ελασσόνα και άλλα μικρότερα],πολλοί από τους οποίους περιέχονται στις προτάσεις του ισχύοντος ΣΔΛΑΠ (2017), χωρίς όμως οι κυβερνήσεις ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ να έχουν συστηματικά εργασθεί για την «ωρίμανση» και χρηματοδότηση των έργων αυτών, με εξαίρεση τον τ. Σκοπιάς που πολύ πρόσφατα δρομολόγησε η σημερινή κυβέρνηση.
Αυτό που ζητάμε από τον κ. Τσίπρα είναι να δεσμευτεί προσωπικά ποια από τα έργα αυτά θα δρομολογήσει σε περίπτωση νέας κυβερνητικής του θητείας και ποιος ο προγραμματισμός (masterplan) για τα υπόλοιπα σε επόμενη φάση.
Θα υπενθυμίσουμε πως οι ταμιευτήρες αυτοί είναι έργα ΠΟΛΛΑΠΛΟΥ ΣΚΟΠΟΥ που θα καλύψουν ταυτόχρονα ανάγκες ύδρευσης και άρδευσης, θα προσφέρουν παραγωγή «πράσινης» υδροηλεκτρικής ενέργειας, θα προσελκύσουν τουριστικό ενδιαφέρον, ενώ θα δημιουργήσουν ένα αξιόλογο (προφανώς όχι επαρκές) υδατικό απόθεμα ασφάλειας κατά της ξηρασίας, καθώς και για την αποκατάσταση απειλούμενων με κατάρρευση υπόγειων και επιφανειακών οικοσυστημάτων.
Επίσης τα έργα αυτά, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που προαναφέραμε, είναι ανεξάρτητα, ενισχυτικά και συμπληρωματικά ως προς τα έργα (ενδεχόμενης) μεταφοράς από τον Αχελώο και κανείς δεν επιτρέπεται να τα «αντιπαραθέτει» σε αυτά.
Άσχετα λοιπόν εάν τα ημιτελή έργα Αχελώου θα κατεδαφιστούν (όπως επιδιώκει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και ο κ.Τσίπρας) ή θα ολοκληρωθούν (όπως προτείνει η Ε.Δ.Υ.ΘΕ), οι περιφερειακοί ταμιευτήρες πρέπει οπωσδήποτε να κατασκευασθούν και να λειτουργήσουν.
Ζητούμε μια καθαρή δέσμευση από τον κ.Τσίπρα.
4.ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΞΗΡΑΣΙΑΣ
Η φετινή άνυδρη χρονιά φωτίζει ανάγλυφα την δραματική κατάσταση της Θεσσαλίας απέναντι στην έλλειψη νερού και την πιθανή ΞΗΡΑΣΙΑ.
Από τον κ. Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ζητάμε μόνο να μας διευκρινίσουν εάν παραμένει η άποψη τους πως τα περιφερειακά έργα που αναφέραμε και οι πεδινοί ταμιευτήρες που προβλέπονται στο ΣΔΛΑΠ/2017 αποτελούν κατά την άποψη τους επαρκή αποθέματα κατά των μελλοντικών απειλών στην περιοχή μας.
5.ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΥΔΑΤΩΝ
Είδαμε πρόσφατα την αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ απέναντι στην επιλογή της κυβέρνησης Κυρ. Μητσοτάκη να «περάσει» την εποπτεία των υδάτων και αποβλήτων από το Υπουργείο Περιβάλλοντος (ΥΠΕΝ) σε Ρυθμιστική Αρχή (ΡΑΕ), με ότι αυτό συνεπάγεται.
Εμείς αντίθετα έχουμε υποβάλλει τις θέσεις μας στα κόμματα και στη Βουλή ζητώντας την δημιουργία φορέων διαχείρισης υδάτων κατά ΥΔ, υπό την εποπτεία του ΥΠΕΝ, με την συμμετοχή όλων των χρηστών νερού (Αυτοδιοίκηση, αγρότες, επιμελητήρια, βιομηχανία κλπ.),όπως ισχύει και σε άλλες ευρωπαϊκές (και όχι μόνο) χώρες.
Δυστυχώς ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ αρνήθηκε μια συνάντηση με την ΕΔΥΘΕ (όπως αντίστοιχα και η ΝΔ), ώστε να παρουσιάσουμε αναλυτικά τις σκέψεις μας και να συμβάλουμε σε έναν υγιή προβληματισμό.
Πάντως ούτε κατά την διάρκεια της θητείας του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε σε εκείνη της ΝΔ, υπήρξε κάποια εκσυγχρονιστική θεσμική βελτίωση στην προβληματική και πλήρη παθογενειών Διαχείριση των Υδάτων στη χώρα μας.
Ας ελπίσουμε, έστω και τώρα, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ θα αναλάβει σχετικές πρωτοβουλίες, εφόσον άλλωστε δεσμεύτηκε πως θα καταργήσει τις πρόσφατες επιλογές της ΝΔ.
Με αυτές τις σκέψεις, ευχόμαστε στον κ. Τσίπρα μια ευχάριστη και δημιουργική παρουσία στην Θεσσαλία και ελπίζουμε πως αυτή τη φορά ο ίδιος και το κόμμα του, ανεξάρτητα από την θέση στην οποία θα βρεθούν την επόμενη των εκλογών της 21ης Μαΐου, θα συμβάλλουν στην λήψη ΑΜΕΣΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ και θα προχωρήσουν το ταχύτερο στην εφαρμογή τους, ανεξάρτητα από δυσκολίες και μικροκομματικούς υπολογισμούς.
Γράφουν οι Αλεξάκος Φώτης (πρ. Δήμαρχος Καρδίτσας, πρ. Νομάρχης Καρδίτσας), Γέμτος Φάνης (ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας), Γιαννακός Κώστας (πρόεδρος Γεωπονικού Συλλόγου Λάρισας), Κοτσιμπογεώργος Ηλίας (αντιπρόεδρος Οικονομικού Επιμελητηρίου Θεσσαλίας), Ντογκούλης Δημήτρης (πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/ΚΕ)
