Η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας ΠΕ Καρδίτσας κάνει γνωστά τα εξής: Στο Ν.4036/2012 σχετικά με τη διάθεση γεωργικών φαρμάκων στην αγορά και την ορθολογική χρήση τους, προβλέπεται μεταξύ των άλλων και η θέσπιση Εθνικών Σχεδίων Δράσης για τη μείωση των κινδύνων και των επιπτώσεων από τη χρήση των γεωργικών φαρμάκων στην υγεία των ανθρώπων και το περιβάλλον.
Στα πλαίσια των παραπάνω κατευθύνσεων, εκδόθηκαν οδηγίες σύμφωνα με τις οποίες οι χρήστες γεωργικών φαρμάκων πρέπει να γνωρίζουν και να εφαρμόζουν τα παρακάτω:
- Χρήση των γεωργικών φαρμάκων
Τα γεωργικά φάρμακα πρέπει:
α. Να είναι εγκεκριμένα για το σκοπό που εφαρμόζονται.
β. Να τηρούνται πιστά τα αναγραφόμενα στις οδηγίες που αναγράφονται στην ετικέτα της συσκευασία τους ως προς τη δοσολογία, το χρόνο ψεκασμού, τον όγκο του ψεκαστικού διαλύματος, το μεσοδιάστημα ψεκασμών, την απόσταση από επιφανειακά και υπόγεια νερά.
γ. Να χρησιμοποιούνται τα κατάλληλα μέσα προστασίας κατά τον ψεκασμό (φόρμα, μάσκες, γάντια, μπότες).
δ. Τα κενά δοχεία των συσκευασιών να συλλέγονται και να διαχειρίζονται σύμφωνα με τις οδηγίες που αναφέρονται στη συσκευασία τους:
– Τριπλό ξέπλυμα, με το νερό ξεπλύματος να ρίχνεται στο ψεκαστικό υγρό
– Τρύπημα των κενών ξεπλυμένων δοχείων
– Προς αποφυγή ρύπανσης του περιβάλλοντος, τα κενά πλαστικά δοχεία σε καμία περίπτωση δεν καίγονται.
Τα νόμιμα γεωργικά φάρμακα πρέπει να φέρουν πάντα ετικέτα στην ελληνική γλώσσα και αριθμό έγκρισης κυκλοφορίας από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Κάθε γεωργικό φάρμακο με ετικέτα ξενόγλωσση είναι παράνομο.
Οι παραγωγοί θα πρέπει να ενημερώνονται από τον υπεύθυνο επιστήμονα του καταστήματος προμήθειας των γεωργικών φαρμάκων και είναι υποχρεωμένοι να τηρούν τα αναγραφόμενα στην ετικέτα τους.
Η χρήση γεωργικών φαρμάκων πρέπει να γίνεται από επαγγελματίες χρήστες που κατέχουν πιστοποιητικό γνώσεων ορθολογικής χρήσης φυτοπροστατευτικών προϊόντων ή από κατόχους τίτλου σπουδών, που επέχει θέση του ανωτέρω αναφερόμενου πιστοποιητικού.
Υποχρέωση του επαγγελματία χρήστη είναι η ελαχιστοποίηση της πιθανότητας δημιουργίας μετακινούμενου ψεκαστικού νέφους και η ελαχιστοποίηση της πιθανότητας έκθεσης ανθρώπων σε μετακινούμενο ψεκαστικό νέφος. Διενεργεί τον ψεκασμό σε μέρες και ώρες που μειώνεται η πιθανότητα έκθεσης ανθρώπων σε μετακινούμενο ψεκαστικό νέφος, διενεργεί τον ψεκασμό σε μέρες και ώρες που δεν πνέει δυνατός άνεμος κατά τη διάρκεια της εφαρμογής, μεριμνά ώστε τα χρησιμοποιούμενα ακροφύσια του ψεκαστικού μηχανήματος (μπεκ), είτε να είναι ειδικού τύπου που μειώνουν το ψεκαστικό νέφος (drift reduction nozzles), είτε να είναι επαρκώς συντηρημένα και ρυθμισμένα για τη μείωση του μετακινούμενου ψεκαστικού νέφους.
Ο επαγγελματίας χρήστης ενημερώνει εγγράφως τους κατοίκους, τους επαγγελματίες, τους εργαζόμενους και τους προσωρινά διαμένοντες στην περιοχή όπου ενδέχεται να μετακινηθεί το ψεκαστικό νέφος και οι οποίοι ενδέχεται να εκτεθούν σε αυτό, σαράντα οχτώ (48) ώρες πριν από το χρόνο ψεκασμού.
Με το Ν. 4235/2014, θεσπίστηκε η απαίτηση συνταγογράφησης των γεωργικών φαρμάκων, έτσι ώστε να είναι δυνατή η εμπορία τους από καταστήματα πώλησης γεωργικών φαρμάκων.
Η συνταγή χρήσης εφαρμόζεται μόνο στα γεωργικά φάρμακα, που είναι φυτοπροστατευτικά προϊόντα και μάλιστα μόνον στα επαγγελματικής χρήσης.
Δεν απαιτείται στα ερασιτεχνικής χρήσης φυτοπροστατευτικά προϊόντα, ούτε στα βιοκτόνα.
Τα ψεκαστικά μηχανήματα πρέπει :
– να είναι πιστοποιημένα από εξουσιοδοτημένους Σταθμούς Επιθεώρησης
– να καθαρίζονται αμέσως μετά από κάθε εφαρμογή εκτός κατοικημένων χώρων, σε τμήμα αγρού με βλάστηση που δεν προορίζεται για κατανάλωση από ανθρώπους ή ζώα και μακριά από αυλάκια ή άλλες πηγές νερού
– να συντηρούνται σύμφωνα με τις υποδείξεις του κατασκευαστή.
- Σωστή αποθήκευση
Φροντίζουμε να μην έχει περάσει ο χρόνος λήξης των φυτοφαρμάκων που έχουμε στην αποθήκη μας.
Διατηρούμε τα φάρμακα σε ασφαλές μέρος, μακριά από παιδιά, τρόφιμα και ζωοτροφές.
Τα ζιζανιοκτόνα τα αποθηκεύουμε χωριστά από τα υπόλοιπα γεωργικά φάρμακα, τα λιπάσματα και τους σπόρους.
Διατηρούμε σε καλή κατάσταση την ετικέτα και δεν αλλάζουμε την αρχική συσκευασία των φαρμάκων.
- Καταγραφή χρήσης των γεωργικών φαρμάκων
Η χρήση των γεωργικών φαρμάκων πρέπει να καταχωρείται σε ημερήσιο ή εβδομαδιαίο ημερολόγιο. Στο ημερολόγιο γίνεται καταχώρηση:
– Της ονομασίας του φυτοφαρμάκου,
– Του χρόνου και της δόσης εφαρμογής,
– Της καλλιέργειας και της τοποθεσίας στην οποία χρησιμοποιήθηκε.
Το αρχείο πρέπει να διατηρείται για τρία (3) τουλάχιστον χρόνια. Από το αρχείο μπορεί να ελεγχθεί και το κατάστημα από το οποίο έγινε η προμήθεια των γεωργικών φαρμάκων. Το κατάστημα εμπορίας γεωργικών φαρμάκων από το οποίο αγοράζουμε τα γεωργικά φάρμακα, πρέπει να έχει γνωστοποιήσει με αναγγελία την έναρξη εμπορίας στη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και στη συνέχεια, ύστερα από σχετικό έλεγχο, χορηγείται από την ίδια υπηρεσία βεβαίωση νόμιμης λειτουργίας του, εφόσον πληρούνται οι προβλεπόμενες προδιαγραφές.
- Μέτρα προστασίας των μελισσών
Τα γεωργικά φάρμακα που είναι επικίνδυνα για τις μέλισσες φέρουν σχετικές ενδείξεις επί της ετικέτας τους και μπορούν εύκολα να ενημερωθούν οι χρήστες των γεωργικών φαρμάκων, έτσι ώστε να λάβουν τα ενδεικνυόμενα μέτρα. Ο επαγγελματίας χρήστης οφείλει να ενημερώνει εγγράφως τους μελισσοκόμους της περιοχής όπου ενδέχεται να μετακινηθεί το ψεκαστικό νέφος και οι μέλισσες των οποίων ενδέχεται να εκτεθούν σε αυτό, σαράντα οκτώ (48) ώρες πριν από το χρόνο ψεκασμού, έτσι ώστε οι μελισσοκόμοι να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας των μελισσών.
Μετά την επιλογή του πλέον κατάλληλου γεωργικού φαρμάκου, λαμβάνονται υπόψη τα παρακάτω μέτρα προστασίας των μελισσών:
- Πρέπει να ελέγχεται η παρουσία και δραστηριότητα μελισσών στο χωράφι. Τονίζεται ότι το μελίτωμα που παράγουν οι αφίδες είναι ελκυστικό για τις μέλισσες.
- Πρέπει να εφαρμόζονται πιστά τα οριζόμενα επί της συσκευασίας του γεωργικού φαρμάκου, όσον αφορά τις μέλισσες.
- Απαγορεύεται η εφαρμογή γεωργικών φαρμάκων που αναφέρουν επί της συσκευασίας τους επικινδυνότητα στις μέλισσες, όταν η καλλιέργεια ή τα ζιζάνια είναι ανθισμένα, εκτός εάν άλλως αναφέρουν οι οδηγίες χρήσης του γεωργικού φαρμάκου.
- Συνιστάται ψεκασμός τις βραδινές ώρες, όταν οι μέλισσες έχουν σταματήσει να πετάνε, καθώς αυτό επιτρέπει να περάσουν μερικές ώρες για να στεγνώσει το ψεκαστικό υγρό.
- Εάν είναι απαραίτητος ο ψεκασμός κατά τη διάρκεια της ημέρας, συνιστάται να γίνεται νωρίς το πρωί .
- Αποφεύγεται η δημιουργία μετακινούμενου ψεκαστικού νέφους.
Έλεγχοι για τα φυτοφάρμακα
Ο έλεγχος της ορθής χρήσης των γεωργικών φαρμάκων γίνεται από τις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές:
α. Με την συλλογή φύλλων και τμημάτων φυτών και έλεγχος σε ειδικό εργαστήριο. Τα ευρήματα από την δειγματοληψία μπορεί να συγκριθούν και με το ημερολόγιο καταγραφής των γεωργικών φαρμάκων.
β. Με δειγματοληψία εδάφους για έλεγχο υπολειμμάτων φυτοπροστατευτικών προϊόντων.
γ. Με δειγματοληψία ψεκαστικού διαλύματος και εργαστηριακό έλεγχο από τον οποίο διαπιστώνεται η δραστική ουσία και η συγκέντρωση (πυκνότητα) του διαλύματος. Τα αποτελέσματα εξετάζονται σε σχέση με την καλλιέργεια, δηλαδή εάν η δραστική ουσία που βρέθηκε στην ανάλυση, έχει έγκριση για την καλλιέργεια που έγινε ο ψεκασμός.
δ. Με δειγματοληψία σε συγκομισθέντα προϊόντα φυτικής προέλευσης σύμφωνα με το πρόγραμμα του ΚΑΝ.396/2005 για έλεγχο υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων.
Προϊόντα – κυρίως νωπά οπωροκηπευτικά – με υπολείμματα γεωργικών φαρμάκων πάνω από τα επιτρεπόμενα όρια ή με υπολείμματα μη εγκεκριμένων φυτοφαρμάκων, καταστρέφονται και επιβάλλονται αυστηρές κυρώσεις στους υπεύθυνους.
Η ορθή χρήση των γεωργικών φαρμάκων αυξάνει την παραγωγή, βελτιώνει την ποιότητα των προϊόντων, ενισχύει το εισόδημα των παραγωγών και συμβάλλει στην προστασία της δημόσιας υγείας.
Αντιθέτως, η μη ορθή χρήση των γεωργικών φαρμάκων μπορεί να βλάψει σοβαρά την υγεία των καταναλωτών και των παραγωγών, να ζημιώσει ανεπανόρθωτα την αξιοπιστία των προϊόντων τους και να έχει μακροπρόθεσμα καταστρεπτικές επιδράσεις στο περιβάλλον.
