Τις δέκα προτάσεις του για τη θωράκιση της Θεσσαλίας ανέλυσε αποκλειστικά στο Ηχόραμα 100,8 ο Καρδιτσιώτης Καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής Εφαρμοσμένης Γεωλογίας & Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών και Πρόεδρος του ΟΑΣΠ Ευθύμης Λέκκας. Ο κ. Λέκκας ήταν καλεσμένος στην εκπομπή «Μεσημεριανό «Μαγκαζίνο» με τη Βάσω Μπαλαμπάνη όπου αναφέρθηκε διεξοδικά στα έργα και τις παρεμβάσεις που θα πρέπει να γίνουν αλλά και στο master plan των Ολλανδών και την εξελισσόμενη κλιματική κρίση.
Αναλυτικά η συνέντευξη του κ. Λέκκα στο Ηχόραμα 100,8:
Ερώτηση: Πάμε να ξεκινήσουμε τη συζήτησή μας από το master plan των Ολλανδών για τη θωράκιση της Θεσσαλίας από πλημμυρικά φαινόμενα. Πως το σχολιάζετε; Οι προτάσεις σας που κατατέθηκαν στο δημόσιο διάλογο, τέθηκαν υπόψη; Και γιατί έχετε χαρακτηρίσει ανεδαφικά όσα προτείνονται για την Κάρλα (απάντληση υδάτων και διάνοιξη νέας σήραγγας προς το Αιγαίο);
Απάντηση: Το master plan είναι μία πολύ καλή προσέγγιση στο θέμα της επίλυσης των μεγάλων προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Θεσσαλία.
Βεβαίως, ας μην ξεχνάμε ότι είναι ένα master plan, είναι γενικές κατευθύνσεις. Από εκεί και πέρα, το μεγάλο στοίχημα που τίθεται είναι η υλοποίηση των όσων προβλέπει το master plan.
Θεωρώ, πάντως, ότι είναι ένα πολύ θετικό βήμα το οποίο μπορεί να εξειδικευτεί στη συνέχεια.
Στα πιο πολλά σημεία είμαι σύμφωνος με τις προτάσεις που γίνονται και θεωρώ ότι πρέπει να ακολουθηθούν πολιτικές οι οποίες ουσιαστικά να δρομολογήσουν όλες αυτές τις ενέργειες που προβλέπονται μέσα στο γενικό σχέδιο.
Συνεπώς, είναι μια θετική εξέλιξη με τη μόνη επιφύλαξη ότι θα πρέπει να δρομολογηθούν άμεσα αυτές οι κατευθύνσεις.
Και, βεβαίως, ως Καρδιτσιώτης, θα ήθελα να πω ότι, πρώτα από όλα, θα πρέπει να δρομολογηθεί και η εξέλιξη της κατασκευής του φράγματος Μουζακίου το οποίο εδώ και σαράντα χρόνια παραμένει ένα ΄΄φάντασμα΄΄.
Θα μπορούσε να λύσει πάρα πολλά προβλήματα και, κυρίως, και το αρδευτικό πρόβλημα και εν μέρει ενεργειακά θέματα αλλά και θέματα καταστροφικών πλημμυρών.
Επομένως, ως προς την πρώτη δέσμη των ερωτήσεών σας, θεωρώ ότι είμαστε σε μία πολύ καλή περίπτωση.
Από εκεί και πέρα, εγώ κατέθεσα, μαζί με την ομάδα του Πανεπιστημίου Αθηνών και άλλους συνεργαζόμενους πανεπιστημιακούς μια δέσμη πέντε μέτρων και άλλων πέντε στη συνέχεια μέτρων, σύνολο δέκα.
Είναι μέτρα τα οποία θα πρέπει ουσιαστικά να τεθούν επί τάπητος, να δούμε πως πρέπει να αρχίσουμε τις όλες δράσεις στο Θεσσαλικό περιβάλλον.
Καταρχάς, θα πρέπει να γίνει ανάλυση εκτίμησης κινδύνων και ανάλυση εκτίμησης τρωτότητας όλων των συστημάτων.
Διαφορετικά, δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα επόμενα φαινόμενα τα οποία θα είναι ιδιαίτερα σε ένταση, σε έκταση και σε καταστροφές λόγω της εξελισσόμενης κλιματικής κρίσης.
Έχουμε, λοιπόν, να κάνουμε με μια δέσμη μέτρων η οποία αρχίζει από την ανάλυση εκτίμησης κινδύνων και τελειώνει στην εκπαίδευση, ενημέρωση και στα σχέδια μείωσης πλημμυρικής διακινδύνευσης στη Θεσσαλική πεδιάδα.
Είναι μία πολύ μεγάλη συζήτηση που θα πρέπει να αναπτυχθεί και με το τι βήματα θα πρέπει ουσιαστικά να προχωρήσουμε.
Και το τρίτο σημείο είναι η Κάρλα η οποία δημιούργησε τεράστια προβλήματα, όχι η ίδια η Κάρλα, εμείς δηλαδή, ως κάτοικοι της Θεσσαλίας.
Ας μην ξεχνάμε ότι η Κάρλα ήταν μια αρκετά μεγάλη λίμνη η οποία αποξηράνθηκε και, στη συνέχεια, λόγω των πολλών, μεγάλων περιβαλλοντικών επιπτώσεων ανασυστάθηκε εν μέρει στο σημείο όπου ήταν πριν τον Daniel και με τον Daniel ουσιαστικά επεκτάθηκε πάλι στην αρχική της έκταση.
Έχουν διατυπωθεί αρκετές προτάσεις για την Κάρλα αλλά θεωρώ ότι καμία από αυτές δεν έχει βάση.
Και γιατί δεν έχει βάση; Το λέω πολύ καλοπροαίρετα αυτό. Γιατί αν δεν ξέρουμε ποιά είναι η Κάρλα και πως λειτουργεί η Κάρλα, δεν μπορούμε να κάνουμε προτάσεις για την Κάρλα.
Και η πρόταση η δικιά μου είναι ότι θα πρέπει να εκτελεστεί μια ταχεία μελέτη εκτίμησης των εξελίξεων στην Κάρλα τα τελευταία δώδεκα, δεκατέσσερα, δεκαπέντε χιλιάδες χρόνια, δηλαδή μέσα στη μεσοπαγετώδη περίοδο για να δούμε ακριβώς ποια είναι η εξέλιξη του ανάγλυφου και των υδάτινων συστημάτων της Θεσσαλίας.
Αυτό που βλέπουμε εμείς τώρα να συμβαίνει δεν είναι πάρα μόνο ένα δευτερόλεπτο της εξέλιξης της Κάρλας και με βάση αυτό το δευτερόλεπτο δεν μπορούμε να προσεγγίσουμε διαχρονικά το τι έχει γίνει στην Κάρλα.
Έτσι, λοιπόν, θα πρέπει να έχουμε ένα μεγάλο χρονικό ΄΄παράθυρο΄΄ της τάξεως των 15.000 χρόνων για να δούμε πως εξελίχθηκε η Κάρλα και, βεβαίως, να κάνουμε προτάσεις με βάση αυτό το οποίο θα διαπιστώσουμε για την Κάρλα και ειδικότερα για την εξέλιξη και της ίδιας της λίμνης και των υδάτινων συστημάτων που υπάρχουν στη δυτική και στην ανατολική Θεσσαλία.
Ερώτηση: Θα θέλαμε τώρα να μας αναπτύξετε τις δικές σας δέκα προτάσεις για τη μείωση της Ολικής Διακινδύνευσης από Υδρομετερωρολογικούς και Γεωδυναμικούς Κινδύνους σε περίοδο εξελισσόμενης κλιματικής κρίσης. Σε τι εστιάζουν οι προτάσεις αυτές;
Απάντηση: Το πρώτο είναι η ανάλυση και η εκτίμηση των κινδύνων σε κάθε σημείο του Θεσσαλικού χώρου.
Εάν δεν ξέρουμε που κινδυνεύουμε, πόσο κινδυνεύουμε, πόσο θα επιβαρυνθεί η όλη διαδικασία τα επόμενα χρόνια λόγω της κλιματικής κρίσης, αυτό πραγματικά εάν δεν το ξέρουμε, δεν μπορούμε να πάμε πουθενά.
Δεν μπορούμε να έχουμε προτάσεις οι οποίες να είναι αξιόπιστες.
Πέρα από την ανάλυση εκτίμησης κινδύνων, δηλαδή κινδυνεύουμε από πλημμύρα, από σεισμό, από κατολισθήσεις, από διαβρώσεις εδαφών, από έντονα μετεωρολογικά φαινόμενα, αυτό δεν το ξέρουμε σε επίπεδο Θεσσαλίας. Και δεν το έχουμε χαρτογραφήσει. Αυτό είναι το πρώτο.
Το δεύτερο είναι η εκτίμηση του επιπέδου τρωτότητας των συστημάτων. Δηλαδή, πόσο ευάλωτα είναι τα συστήματα. Και, κυρίως, μιλάμε για τα συστήματα που είναι τα έργα υποδομής, οι δρόμοι, οι γέφυρες, οι κατοικίες μας, τα μεγάλα τεχνικά έργα, οι τουριστικές υποδομές και όλα τα συστήματα.
Το τρίτο είναι ο χωροταξικός σχεδιασμός σε κάθε επίπεδο και προσαρμογή στον χωροταξικό σχεδιασμό δεδομένου ότι μέσα από τον χωροταξικό σχεδιασμό θα μειώσουμε την τρωτότητα που έχουμε και την έκθεσή μας.
Ένα τέταρτο είναι η δημιουργία του Ενιαίου Φορέα Διαχείρισης Υδάτων στον Θεσσαλικό χώρο που έχει εξαγγελθεί και με βρίσει απολύτως σύμφωνο δεδομένου ότι θα μπει επιτέλους μια τάξη στα υδάτινα συστήματα είτε είναι ατμοσφαιρικά είτε είναι επιφανειακά είτε είναι υπόγεια στον Θεσσαλικό χώρο.
Επίσης, τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης. Δηλαδή, όταν βλέπουμε ότι υπάρχει ένας κίνδυνος, τι προειδοποίηση θα έχουμε προκειμένου να αποφευχθούν οι επιπτώσεις και οι απώλειες στους ανθρώπους.
Ένα άλλο θέμα είναι το ζήτημα των κανονιστικών διατάξεων. Δηλαδή, που χτίζουμε, πως χτίζουμε και τι χτίζουμε. Είναι ανθεκτικά αυτά που χτίζουμε ή όχι;
Επίσης, η σύνταξη προσαρμογής των σχεδίων πολιτικής προστασίας είναι το ζητούμενο. Πρέπει να δουλέψουμε πάρα πολύ σε αυτή την κατεύθυνση.
Είναι οι επιχειρησιακές ασκήσεις πλήρους ανάπτυξης πεδίου που θα πρέπει να γίνονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Και εκτεταμένες δράσεις για εκπαίδευση, ενημέρωση του πληθυσμού έτσι ώστε να έχει καλή αντίληψη ο πληθυσμός για τον κίνδυνο ο οποίος επέρχεται σε μία θέση.
Συνεπώς, είναι μια δέσμη δράσεων που αφορούν τα θέματα διαχείρισης των καταστροφών και των κρίσεων.
Βεβαίως, δεν εκφράζουμε άποψη για τον αγροτικό τομέα και γι ΄ αυτούς τους τομείς οι οποίοι είναι έξω από τα δικά μας επιστημονικά πεδία αλλά σε αυτά τα επιστημονικά πεδία που μπορούμε κάλλιστα να βοηθήσουμε, εκφράζουμε την άποψη και είναι μια πρόταση να συζητηθούν όλες οι απόψεις για να δούμε ακριβώς τι μπορούμε να κάνουμε, το καλύτερο δυνατό για το Θεσσαλικό χώρο.
Ερώτηση: Αναφερθήκατε νωρίτερα στο φράγμα Μουζακίου και έχετε αναλάβει καθήκοντα Προέδρου στη νεοσυσταθείσα Επιτροπή για την Κατασκευή του Φράγματος Μουζακίου. Τι αποφάσεις λάβατε κατά την πρόσφατη πρώτη συνεδρίασή σας και ποια θα είναι τα επόμενα βήματά σας και με ποια στόχευση;
Απάντηση: Τα επόμενα βήματα είναι να τεκμηριώσουμε με αδιάσειστα στοιχεία γιατί θα πρέπει να κατασκευαστεί το φράγμα του Μουζακίου και της Πύλης γενικότερα.
Έτσι, λοιπόν, μετά την τεκμηρίωση όλων αυτών των στοιχείων όπου βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία, θα αρχίσουμε τις πιέσεις προς τους κεντρικούς και τοπικούς φορείς έτσι ώστε να μπορέσουμε να προωθήσουμε την κατασκευή του φράγματος, μια ιδέα που έχει εγκαταλειφθεί εδώ και σαράντα χρόνια.
Μην ξεχνάμε ότι τη μελέτη του φράγματος Μουζακίου την έκανε το 1989 ένας νεαρός και μεταδιδακτορικός φοιτητής για τη ΔΕΗ η οποία είχε εντάξει τα φράγματα Μουζακίου και Πύλης αλλά και άλλα έργα στο μεγάλο πρόγραμμα της Επιτροπής του Αχελώου ποταμού στη Θεσσαλία.
Ερώτηση: Πάνω από 2,5 δις και πάνω από μια πενταετία θα χρειαστεί, κύριε καθηγητά, για να μπορέσει να συνέλθει η Θεσσαλία από τον Daniel και να πατήσει πάνω στην ανθεκτικότητα των νέων υποδομών που θα σχεδιαστούν, όπως τονίσατε και σε πρόσφατη σχετική ημερίδα του Συνδέσμου Βιομηχανιών και Θεσσαλικών Επιχειρήσεων;
Απάντηση: Πάνω από μια πενταετία. Βεβαίως, κάποια πράγματα πρέπει να γίνουν αμέσως και να γίνουν σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα.
Πιστεύω ότι το κύριο σώμα των έργων και των παρεμβάσεων θα πρέπει να έχει υλοποιηθεί μέσα σε πέντε χρόνια.
Και, βεβαίως, υπάρχουν και άλλα θέματα τα οποία δεν είναι δυνατόν να λυθούν στα πέντε αυτά χρόνια. Θα χρειαστεί κάποιο μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Ερώτηση: Τι άλλο θα πρέπει να γίνει ώστε να αναχαιτιστεί όλη αυτή η εξελισσόμενη κλιματική κρίση; Έχει δοθεί η βαρύτητα που θα έπρεπε, από τη στιγμή που θα λέγαμε ότι η κλιματική κρίση αποτελεί μια ασύμμετρη απειλή για όλο τον πλανήτη;
Απάντηση: Θα πρέπει να γίνουν πολλά πράγματα. Τα έχουμε τονίσει πολλές φορές.
Εκείνο το οποίο θα πρέπει να γίνει κυρίαρχα και να προσαρμοστούμε και προς τις επιταγές του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών που αποφάσισε στην Ιαπωνία πάρα πολλά πράγματα για την επερχόμενη κλιματική κρίση και τη διαχείριση των κινδύνων και των κρίσεων είναι να προσαρμοστούμε στις εξελισσόμενες διαδικασίες.
Μόνον η προσαρμογή θα μας κάνει καλύτερους και πιο ικανούς να ανταπεξέλθουμε στα μεγάλα θέματα και στα μεγάλα προβλήματα τα οποία θα είναι πιο συχνά, θα είναι πιο καταστροφικά, θα καταλαμβάνουν μεγαλύτερη έκταση, θα είναι πιο έντονα και, βεβαίως, εκείνο το οποίο θα αντιμετωπίζουμε από τώρα και πέρα είναι κυρίως οι πολλαπλές κρίσεις.
Δηλαδή, δεν θα υπάρχει μόνον ένας κίνδυνος. Μαζί με τον κίνδυνο τον κυρίαρχο θα εκδηλώνονται και επιμέρους κίνδυνοι οι οποίοι θα περιπλέκουν την κατάσταση και όσον αφορά τη διαχείριση και όσον αφορά την αποκατάσταση των περιοχών αυτών που επλήγησαν.
