ΚΑΡΒΑΣΑΡΑΣ, ΚΑΡΙΤΣΑ, ΚΡΥΟΝΕΡΙ, ΜΠΕΛΟΚΟΜΙΤΗΣ, ΝΕΟΧΩΡΙ, ΠΕΖΟΥΛΑ, ΦΥΛΑΚΤΗ (Σερμενίκ/Πολιάνα)
ΕΔΡΑ: ΠΕΖΟΥΛΑ
Η Πεζούλα απέχει από την Καρδίτσα 33 χλμ. Είναι κτισμένη σε 900 μ. υψόμετρο, μέσα στο πράσινο. Τα τελευταία χρόνια με την ανάπτυξη του τουρισμού στην περιοχή της Λίμνης Πλαστήρα η Πεζούλα και κυρίως ο οικισμός Καλύβια Πεζούλας, παρουσιάζουν μεγάλη ανάπτυξη. Πρόκειται για έναν όμορφο παραλίμνιο οικισμό ακριβώς μετά το Μέγα Την πρώτη γραπτή μνεία για το χωριό έχουμε στα τέλη του 16ου αι. Ο Αγ. Σεραφείμ, του οποίου η κάρα φυλάσσεται στη Μονή Κορώνας, καταγόταν από εδώ.
ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΡΓΙΘΕΑΣ
O Δήμος Δυτικής Αργιθέας συνορεύει βόρεια με το νομό Τρικάλων, ανατολικά με το Δήμο Μουζακίου και την Ανατολική Αργιθέα, δυτικά με το Ν. Άρτας και νότια με το Ν. Ευρυτανίας. Η συνολική έκταση του δήμου είναι 373 χιλιάδες στρέμματα. Έδρα του Δήμου είναι η πρώην κοινότητα Ανθηρού. Ο Δήμος προήλθε από την συνενώσει των δημοτικών διαμερισμάτων: Ανθηρού (με τους οικισμούς Κατούσι, Λαγκάδι, Άγιοι Απόστολοι, Κούκο, Μεταμόρφωση, Ποταμιά, Σπηλιά, Κρητσαρη), Αργιθέας, Ελληνικών (με τους οικισμούς Ραφτέικα , Χαλβάκα.), Θερινού (με τους οικισμούς Ξυρόκαμπο και Λευκά), Καλής Κώμης (με τους οικισμούς Περιβόλη, Κρανιές, Γραβιά.), Καρυάς, Μεσοβουνίου (με τον οικισμό Ζερβό) και Πετρωτού (με τον οικισμό Τρίλοφο). Οι κάτοικοι όμως που ζουν μόνιμα είναι ελάχιστοι. Το καλοκαίρι ο πληθυσμός αυξάνεται σημαντικά. Το συνολικό μήκος του κύριου οδικού δικτύου των Δημοτικών Διαμερισμάτων είναι 47 χλμ. Το ασφαλτοστρωμένο μήκος του κύριου οδικού δικτύου είναι 20 χιλιόμετρα.. Τους χειμερινούς μήνες η κυκλοφορία των οχημάτων σε όλη την περιοχή γίνεται με δυσκολία. Η Οικονομική δραστηριότητα στον Δήμο Αργιθέας είναι περιορισμένη, κυρίως στον τομέα της κτηνοτροφίας, της γεωργίας και της μελισσοκομίας. Τα δάση της ανήκουν στην δασική ζώνη της οροσειράς της Πίνδου και αποτελούν σημαντικότατο φυσικό πόρο εθνικής σημασίας.
Υπηρεσίες και νομικά πρόσωπα που λειτουργούν στο Δήμο.
Στην έδρα του δήμου, το Ανθηρό λειτουργεί υποκατάστημα των Ε.Λ.Τ.Α και Αστυνομικός σταθμός. Κινητό ταχυδρομείο εξυπηρετεί τα δημοτικά διαμερίσματα της Αργιθέας, Ελληνικού, Θερινού, Καρυάς, Μεσοβουνίου και Πετρωτού. Στο Πετρωτό λειτουργεί βιβλιοθήκη. Bυζαντινο/λαογραφικό Μουσείο με την μορφή ΝΠΔΔ της τοπικής αυτοδιοίκησης στο Ανθηρό. Δημοτικό σχολείο λειτουργεί μόνο στο Ανθηρό. Υγεία – Πρόνοια. Αγροτικά ιατρεία λειτουργούν στα Δ. Δ. Ανθηρού, Αργιθέας και Καλής Κώμης. Στα άλλα Δημοτικά Διαμερίσματα παρέχεται Ιατρική Περίθαλψη μια φορά την εβδομάδα.
ΠΕΖΟΥΛΑ
Περιγραφή
Η Πεζούλα είναι έδρα του Δήμου Νεβρόπολης Αγράφων και απέχει από την Καρδίτσα 33 χλμ. Είναι κτισμένη σε 900 μ. υψόμετρο, μέσα στο πράσινο. Πρόκειται για έναν όμορφο παραλίμνιο οικισμό (Λίμνη Πλαστήρα) Τα Καλύβια Πεζούλας βρίσκονται ακριβώς μετά το Μέγα ποταμό. Είναι ένας αναπτυσσόμενος οικισμός με πολλές εξοχικές κατοικίες.
Παραγωγή – Οικονομία
Ο πληθυσμός του χωριού ανέρχεται σε 150 άτομα (547 στην απογραφή), ενώ κατά τους καλοκαιρινούς μήνες φτάνει γύρω στα 1.500 άτομα. Αυτοί αντλούν το εισόδημά τους από τη γεωργία (καλαμπόκι, πατάτες, φασόλια, καρύδια, μήλα) και την κτηνοτροφία (αιγοπρόβατα, βοοειδή). ΔΟΚΙΜΑΣΤΕ τοπικές γεύσεις. ΑΓΟΡΑΣΤΕ πατάτες, φασόλια, καρύδια, μήλα. ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ το ναό του Αγ. Παντελεήμονα και το νερόμυλο. ΕΠΙΔΟΘΕΙΤΕ σε πεζοπορία. ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ το πανηγύρι στις 19 Αυγούστου.
Ιστορία – Μνημεία – Αξιοθέατα
Την πρώτη γραπτή μνεία για το χωριό έχουμε στα τέλη του 16ου αι. Ο Αγ. Σεραφείμ, του οποίου η κάρα φυλάσσεται στη Μονή Κορώνας, καταγόταν από εδώ. Κοντά στις όχθες του Μέγα ποταμού υπάρχει γραφικότατος νερόμυλος που αξίζει να δει ο επισκέπτης. Η πέτρινη βρύση της Αγ. Παρασκευής διατηρείται σε καλή κατάσταση, η βρύση Καραγιάννη βρίσκεται σχεδόν στην άκρη του χωριού και η βρύση Αλεξανδρή είναι στον οικισμό της Νεράιδας.
Έθιμα – Παραδόσεις
Ενδιαφέρων για τον επισκέπτη είναι ο τρίκογχος καμαροσκέπαστος ναός του Αγ. Παντελεήμονα προς το χωριό (στα Καλύβια), μέσα σε ξέφωτο πυκνού δάσους με ωραία θέα προς τη λίμνη (παλιά στη θέση αυτή το 16ο αι. υπήρχε μοναστήρι), που ανακαινίστηκε το 18ο αι.
Φυσική Ομορφιά – Δραστηριότητες
Από την κορυφή Καραμανώλη σε υψόμετρο 1.500 μ. περίπου. η θέα προς τη Λίμνη Πλαστήρα είναι μαγευτική. Ένα άλλο σημείο με ιδιαίτερη θέα είναι το «Μοναχό κλαρί» πάνω από τον οικισμό της Νεράιδας. Στο χωριό υπάρχουν περίπου 3.000 στρέμματα δασικής έκτασης με έλατα, καστανιές και δρυς. Χωματόδρομος οδηγεί στο Χιονοδρομικό Κέντρο και το Ορειβατικό Καταφύγιο. Το σπήλαιο «Δρακότρυπα» 1 περίπου χλμ. με κατεύθυνση προς την κορυφή Καραμανώλη, βρίσκεται δυτικά του χωριού.
Πολιτισμός – Εκδηλώσεις
Στις 27 Ιουλίου που η εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του Αγ. Παντελεήμονα, γίνεται Λειτουργία και αρτοκλασία στην εκκλησία του χωριού. Λαϊκό πανηγύρι διεξάγεται στην Πεζούλα στις 19 Αυγούστου (θέση Αλώνων), ημερομηνία που κάποτε γινόταν η μεγάλη τριήμερη εμποροπανήγυρη.
ΚΑΡΒΑΣΑΡΑΣ
Περιγραφή
Ο Καρβασαράς που ανήκει σήμερα στο Δήμο Νεβρόπολης Αγράφων, είναι χτισμένος σε 1.200 μ. υψόμετρο και σε απόσταση 55 χλμ. από την Καρδίτσα.
Παραγωγή – Οικονομία
Το καλοκαίρι μένουν στο χωριό γύρω στα 180 άτομα, ενώ κατά τους χειμερινούς μήνες σχεδόν κανείς. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία, εξού και η μετακίνηση, και τη γεωργία, καθώς και με άλλα επαγγέλματα στον τόπο διαμονής τους (εκτός χωριού) και εξυπηρετούνται από το Αγροτικό Ιατρείο της Καρίτσας.
Ιστορία – Μνημεία – Αξιοθέατα
Είναι ενδιαφέρουσες οι πέτρινες οικίες που αποτελούν σχεδόν το σύνολο των κτισμάτων. Κατά την Τουρκοκρατία, μέσα στο δάσος υπήρχε σταθμός καραβανιών για ξεκούραση και ανεφοδιασμό, απ_ όπου πήρε και το όνομά του το χωριό. Εκεί υπάρχει και μία βρύση με τρεχούμενο πολύ κρύο νερό, που δροσίζει κατοίκους και επισκέπτες, όλες τις εποχές.
Φυσική Ομορφιά – Δραστηριότητες
Ο Καριτσιώτης ποταμός πηγάζει κατά ένα μέρος του από την περιοχή του Καρβασαρά, από τις θέσεις Καϊμάκια και Μπούνι. Το φυσικό τοπίο σε γενικές γραμμές είναι όμορφο και ενδιαφέρον. Από την κορυφή Λάκος στα 2.020 μ. έχει θέα κανείς προς τον κάμπο της Θεσσαλίας, που απλώνεται μπροστά του. Το χωριό επίσης περιβάλλουν τα ελατοδάση Μπούνι και Μαυρόλογγος. Το σπήλαιο «Καϊμακιά» είναι ανεξερεύνητο και βρίσκεται στο 5ο χλμ., 500 μ. δεξιά περίπου του δρόμου από Βαένια προς Πετρίλο. Από αυτό πηγάζει άφθονο νερό που σε κάποιο σημείο σχηματίζει μικρό καταρράκτη.
Πολιτισμός – Εκδηλώσεις
Στις 29 Ιουνίου που είναι η γιορτή των Δώδεκα Αποστόλων, πανηγυρίζει το χωριό, μεταφέρεται όμως το γλέντι την τελευταία Κυριακή του Ιουλίου, οπότε βρίσκονται στον Καρβασαρά όλοι οι παραθεριστές. Κατά την πανήγυρη, δημοτική ορχήστρα συνοδεύει με τους ήχους της το σαρακατσανέικο γλέντι στην πλατεία του χωριού. Οι κάτοικοι του χωριού έχουν δικό τους Σύλλογο που ονομάζεται Σύλλογος Καρβασαριωτών «Οι Άγιοι Απόστολοι» και ο οποίος δραστηριοποιείται σε τοπικά θέματα.
ΚΡΥΟΝΕΡΙ
Περιγραφή
Στο όμορφο οροπέδιο της Νεβρόπολης αριστερά είναι η λίμνη Πλαστήρα και στο βάθος μέσα στα δένδρα το Κρυονέρι, χαρακτηριστικό για τα εύφορα κτήματά του, την πυκνή βλάστηση και τα πολλά νερά. Το Κρυονέρι ανήκει στο Δήμο της Νεβρόπολης Αγράφων. Απέχει από την Καρδίτσα 26 χλμ. και είναι χτισμένο σε 835 μ. υψόμετρο.
Παραγωγή – Οικονομία
Το χειμώνα κατοικούν στο Κρυονέρι 450 άτομα, ενώ κατά τους θερινούς μήνες ο αριθμός αυτών ανέρχεται σε 1.000 άτομα. Αντλούν το εισόδημά τους κυρίως από τη γεωργία, την κτηνοτροφία και τη δασική εκμετάλλευση.
Ιστορία – Μνημεία – Αξιοθέατα
Η παλιότερη ονομασία του χωριού (τουρκική) ήταν Στουγκ. Περισσότερα για την ιστορία του χωριού θα πληροφορηθεί κανείς εάν επισκεφθεί το Λαογραφικό Μουσείο Κρυονερίου που περιλαμβάνει εκθέματα, κυρίως από την περίοδο της Τουρκοκρατίας, και λειτουργεί όλο το χρόνο για τους επισκέπτες.
Έθιμα – Παραδόσεις
Υπάρχει εκκλησία-βυζαντινό μοναστήρι του Αγ. Γεωργίου στο δάσος και επίσης οι ναοί Εισοδίων της Θεοτόκου εντός του χωριού και Αγ. Νικολάου στην είσοδο του Κρυονερίου.
Φυσική Ομορφιά – Δραστηριότητες
Πολλά νερά υπάρχουν στην περιοχή, καθώς και πυκνή βλάστηση που χαρακτηρίζουν το φυσικό τοπίο. Το «Βαλτόρεμα» και το «Κρυονερίτικο» ποτάμι μήκους 5 χλμ. ρέουν στην περιοχή του χωριού. Στις πηγές και τις βρύσες «Κρύα Βρύση», «Κλούβιο Νερό», «Κερασούλα», «Ιτιά», «Γιδομάντρια» και «Καστανούλα» φτάνει κάποιος από χωματόδρομους και μονοπάτια. Το Δάσος Κρυονερίου αποτελείται από έλατα, δρυς, καστανιές και κέδρους. Η κορυφή «Τσουγκρί» στα 1.600 μ. υψόμετρο, υπήρξε καταφύγιο των ανταρτών στον Εμφύλιο Πόλεμο. Άλλα σημεία με ιδιαίτερη θέα είναι η θέση «Αλώνια», η θέση «Ράχη» κοντά στη λίμνη και η θέση «Άγ. Γεώργιος» με την ομώνυμη εκκλησία-βυζαντινό μοναστήρι, μέσα στο δάσος.
Πολιτισμός – Εκδηλώσεις
Στις 20/7 του Προφήτη Ηλία, στην κεντρική πλατεία του χωριού διεξάγεται παραδοσιακό πανηγύρι που ξεκινά από την παραμονή της γιορτής. Το οργανώνει ο Σύλλογος Κρυονεριτών Καρδίτσας και οι ήχοι της δημοτικής ορχήστρας βαστούν μέχρι το πρωί. Ενδιαφέροντα είναι τα έθιμα του γάμου και τα Πασχαλιάτικα που διατηρούνται στο Κρυονέρι. Οι Πασχαλιάτικοι χοροί ξεκινούν την Κυριακή του Πάσχα στην κεντρική πλατεία και διαρκούν τρεις ημέρες. Το Πάσχα ξεχωριστή για τους επισκέπτες αλλά και για τους ντόπιους είναι η εκδήλωση «Σίγνα», κατά την οποία γίνεται περιφορά των εικόνων από τα παιδιά και τους μεγάλους.
ΝΕΟΧΩΡΙ
Περιγραφή
Το Νεοχώρι είναι ένα χωριό απλωμένο σε πλαγιά με καταπληκτική θέα προς τη λίμνη. Απέχει από την Καρδίτσα 37 χλμ., ανήκει στο Δήμο Νεβρόπολης Αγράφων και σ’ αυτό υπάγονται οι οικισμοί Παλαιοχώρι και Κτίρια. Βρίσκεται σε υψ. 900-1050 μ.
Παραγωγή – Οικονομία
Ο πληθυσμός του χωριού -350 άτομα το χειμώνα και γύρω στα 900 άτομα το καλοκαίρι- αντλεί σήμερα το εισόδημά του από τη γεωργία, την κτηνοτροφία, ελεύθερα επαγγέλματα, εποχιακές απασχολήσεις και αρκετοί κάτοικοι είναι συνταξιούχοι. Δύο κάτοικοι του χωριού, οι Μήτσιου Παντελής και Μήτσιου Ευθύμιος, ασκούν ακόμη το παραδοσιακό επάγγελμα του τεχνίτη της πέτρας. Η δημιουργία της Λίμνης Πλαστήρα έπληξε κύρια το Νεοχώρι, καθώς το χωριό είχε τις μεγαλύτερες ιδιοκτησίες στο οροπέδιο της Νεβρόπολης. ΔΟΚΙΜΑΣΤΕ ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ αρνάκι γάστρας, τηγανιά-πίτες, χυλοπίτες και τραχανά. ΑΓΟΡΑΣΤΕ τραχανά, χυλοπίτες, φασολάκια, πατάτες, ντόπια κρέατα και λουκάνικα. ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ το βοτανικό κήπο, το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και το ναό του Αγ. Νικολάου. ΕΠΙΔΟΘΕΙΤΕ σε πεζοπορία. ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ τα Ρογκατσάρια.
Ιστορία – Μνημεία – Αξιοθέατα
Το Νεοχώρι χτίστηκε στη θέση παλιότερου οικισμού όπως φανερώνει και το όνομά του (=νέο χωριό), που έπληξε η πανούκλα. Το 1525 ορίστηκε πρωτεύουσα των Αγράφων και το 1526 εμφανίζεται ως κεφαλοχώρι. Υπήρξε έδρα της Επισκοπής Φαναρίου και Νεοχωρίου και σ’ αυτό ήκμασε μία από τις σπουδαιότερες Σχολές των Αγράφων. Στην Τουρκοκρατία υπήρξε λημέρι κλεφταρματολών. Μετά την καταστροφή της Νεράιδας κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο είχε την έδρα του εδώ το Στρατηγείο του Συνδέσμου της Συμμαχικής Αποστολής, ενώ στο οροπέδιο της Νεβρόπολης λειτούργησε το 1943 το πρώτο Αντάρτικο Αεροδρόμιο. Στην Κατοχή το χωριό υπέστη αρκετές ζημιές, καθώς κάηκαν 50 οικίες. Σήμερα ο επισκέπτης του τόπου δεν πρέπει να παραλείψει να δει δυο παλιές οικίες μέσα στο χωριό που διασώζουν τις πανέμορφες ξυλόγλυπτες βεράντες τους, δείγματα της τοπικής αρχιτεκτονικής παράδοσης.
Έθιμα – Παραδόσεις
Στο χωριό μπορεί κανείς να επισκεφθεί τον αξιόλογο μονόχωρο ναό του Αγ. Νικολάου με νάρθηκα και εξωνάρθηκα και τοιχογραφίες του 16ου και 17ου αι. Επίσης τους ναούς Αγ. Μαρίνας, Αη-Γιάννη, Αγ. Γεωργίου, Παναγίας και Προφήτη Ηλία.
Φυσική Ομορφιά – Δραστηριότητες
Η ορνιθοπανίδα της περιοχής περιλαμβάνει είδη όπως ο κοκκινολαίμης, η καρδερίνα και η κίσσα. Από τα σπονδυλωτά ενδιαφέρον παρουσιάζουν η αλεπού και ο λύκος. Στο παλιό Σχολείο του Νεοχωρίου στεγάζεται το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Έρευνας και Ενημέρωσης που στοχεύει στην έγκυρη περιβαλλοντική πληροφόρηση, στη διαχείριση φυσικών πόρων και στην προστασία οικοσυστημάτων της περιοχής. Ο Βοτανικός Κήπος Νεοχωρίου που είναι ανοικτός καθημερινά στους επισκέπτες περιλαμβάνει θαμνότοπους, οικοσυστήματα της περιοχής, φυτώρια με φλαμουριά και έλατο, υγρότοπους, αρωματικά και καλλωπιστικά φυτά. Στο Νεοχώρι υπάρχει και ανεξερεύνητο σπήλαιο με την ονομασία «Δρακότρυπα». Υπέροχη θέα προς το θεσσαλικό κάμπο και την ευρύτερη περιοχή έχει κανείς από τις θέσεις που είναι χτισμένοι οι ξενώνες του χωριού. Στο Νεοχώρι υπάρχει Δασικός και Γεωργοκτηνοτροφικός Συνεταιρισμός και λειτουργούν επίσης κατασκηνώσεις.
Πολιτισμός – Εκδηλώσεις
Ενδιαφέρον για τον επισκέπτη είναι να παρακολουθήσει το αντάμωμα των Αγραφιωτών που γίνεται κάθε χρόνο στο Νεοχώρι. Διατηρούνται επίσης κάποια πολύ ενδιαφέροντα έθιμα, όπως τα Ρογκατσάρια. Το χωριό πανηγυρίζει στις 7 Ιανουαρίου, καθώς σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο γίνεται γλέντι με φαγητό και άφθονο ποτό, με χρήματα που έχουν συγκεντρωθεί από τα Ρογκατσάρια. Το υπόλοιπο των χρημάτων θα χρησιμοποιηθεί για άλλους σκοπούς, όπως για αγορά στολών και για άλλα τρέχοντα έξοδα.
ΦΥΛΑΚΤΗ
(Σερμενίκ/Πολιάνα)
Ιστορία – Μνημεία – Αξιοθέατα
Η ιστορία του χωριού τοποθετείται πριν τους βυζαντινούς χρόνους. Παλιότερα βρισκόταν στη θέση «Άγ. Απόστολοι» και λεγόταν Μεγάλη Πουλιάνα. Εξαιτίας αρρώστιας όμως οι κάτοικοι μετοίκησαν στη σημερινή θέση όπου βρίσκονταν τα μοναστήρια Αγ. Τριάδας και Άγ. Γεώργιου. Ονόμασαν το χωριό Σερμενίκον λόγω της αρρώστιας (σερμή) και μετά το 1928 πήρε τη σημερινή του ονομασία Φυλακτή, επειδή το χωριό φυλάχτηκε πλέον από την αρρώστια. Υπήρξε πατρίδα του αγωνιστή Αποστολάρα (πρωτοπαλίκαρου του Καραϊσκάκη). Στο δρόμο από Φυλακτή προς Πεζούλα, περνάμε πάνω από παλιό πετρόχτιστο γεφυράκι ενώ στο χωριό θα συναντήσουμε τις πετρόχτιστες βρύσες Παπαδέικη και Ξηρόβρυση και στο δάσος τη βρύση Εννιά Νερά.
Έθιμα – Παραδόσεις
Η Μονή της Αγ. Τριάδος (17ου αι.), με το σωζόμενο τρίκογχο ναό με νάρθηκα στη Δ πλευρά και εξωτερική στοά, ξυλόγλυπτο τέμπλο του 1852 και αξιόλογες τοιχογραφίες του 17ου αι. στο ιερό, αποτελεί το στολίδι του χωριού. Άλλες αξιόλογες εκκλησίες του χωριού που μπορεί να επισκεφθεί κανείς είναι του Αγ. Γεωργίου στο κέντρο του χωριού που χρονολογείται στη βυζαντινή εποχή, του Αγ. Ιωάννη που χτίστηκε το 1969-70 με την ιστορικής αξίας εικόνα του αγίου και το ξωκλήσι του Αη-Λιά.
Φυσική Ομορφιά – Δραστηριότητες
Εντυπωσιακό το δάσος ελάτης 8.000 στρεμμάτων, απέναντι από το χωριό. Όμορφες και οι τρεις πηγές του χωριού. Από τις γύρω κορυφές (Βουτσικάκι 2.154 μ. υψ., Πετράλωνα 1.300 μ., Τσουκαρέλα 1.600μ. και Καφκύ 1.800 μ.) η θέα προς το θεσσαλικό κάμπο και προς την Ήπειρο είναι μοναδική. Η χλωρίδα αποτελείται από έλατα, δρυς και κέδρους, ενώ διαβιώνουν εκεί λαγοί, λύκοι, ζαρκάδια και πέρδικες. Από το όρος Βουτσικάκι πηγάζει ο Μέγδοβας, και χύνεται στη Λίμνη Πλαστήρα. Στην περιοχή «Τέμπλα» ΒΔ του χωριού, βρίσκεται η σπηλιά του Καϊμακιά. Την «πλατεία» αποτελούν ένα ξέφωτο, ο «Παλιόπυργος» και τα μαγαζιά, κάτω από πλατάνια φυτεμένα σε δύο συνεχή πλατώματα. Στο χωριό υπάρχει ιχθυοτροφείο πέστροφας ξενώνας και διαμορφωμένος χώρος αναψυχής.
Πολιτισμός – Εκδηλώσεις
Πολιτισμός – εκδηλώσεις: Τη 2η μέρα του Πάσχα μαζεύονται όλοι στο προαύλιο της εκκλησίας του Αγ. Γεωργίου, τραγουδούν και χορεύουν με τοπική παραδοσιακή μουσική. Το πανηγύρι στις 20 Ιουλίου, στη γιορτή του Προφήτη Ηλία, διεξάγεται στο ομώνυμο ξωκλήσι, όπου μετά τη δοξολογία, ακολουθεί λαϊκό γλέντι. Επίσης κάθε χρόνο το Δεκαπενταύγουστο στην πλατεία του χωριού διοργανώνεται τριήμερο πολιτιστικών εκδηλώσεων από τον «Σύνδεσμο Φυλακτιωτών Καρδίτσας». Υπάρχει και αντίστοιχος Σύνδεσμος που εδρεύει στην Αθήνα με τις ίδιες δραστηριότητες.
ΚΑΡΙΤΣΑ
Περιγραφή
Από τα πιο παλιά χωριά της Νεβρόπολης μαζί με το Νεοχώρι και την Κερασιά είναι η Καρίτσα Δολόπων που απέχει 46 χλμ. από την Καρδίτσα. Είναι κτισμένη σε 1.180 μ. υψόμετρο μέσα σε δάσος και σε έδαφος με έντονες κλίσεις, Σήμερα η Καρίτσα Δολόπων ανήκει στο Δήμο Νεβρόπολης Αγράφων του Ν. Καρδίτσας και σ_ αυτή υπάγονται οι οικισμοί Πλακωτό (Αγ. Μαρίνα), Ράφηνα, Παϊσέικα, Χόλιανο, Λογγά, Κατέας και Μέγα Ρέμα.
Παραγωγή – Οικονομία
Παραγωγή – οικονομία: Οι κάτοικοι είναι ντόπιοι ορεινοί, ενώ ένας μικρός αριθμός αυτών έχει σαρακατσάνικη καταγωγή. 30 είναι οι μόνιμοι κάτοικοι του χωριού το χειμώνα και ο αριθμός αυτών κατά τους θερινούς μήνες αυξάνεται σε 1.000 άτομα. Πηγές εισοδήματος είναι η κτηνοτροφία, η γεωργία, η μελισσοκομία, οι δενδροκαλλιέργειες (καρυδιές, καστανιές) και οι δασικές ασχολίες.
Ιστορία – Μνημεία – Αξιοθέατα
Το χωριό βρίσκεται στον ίδιο χώρο από τα βυζαντινά χρόνια. Στη θέση «Παλιοχώρι», λίγο μετά την Καρίτσα και κοντά στο ποτάμι, υπήρχε οικισμός των αρχαίων Δολόπων. Από τα επιφανειακά ευρήματα ο οικισμός προσδιορίζεται χρονικά στον 3ο π.Χ. αι. Σε εκκλησιαστικό βιβλίο μαρτυρείται η καταστροφή της το 1823 από το Μουσταή Πασά της Σκόδρας. Η κατασκευή των σπιτιών της Καρίτσας ακολουθεί την τυπική αγραφιώτικη αρχιτεκτονική. Επειδή το χωριό κάηκε και το 1943 από τους Γερμανούς λόγω της συμμετοχής στην Εθνική Αντίσταση και της λειτουργίας τυπογραφείου του ΕΑΜ, έχουν διασωθεί ελάχιστα πετρόκτιστα και διώροφα σπίτια. Σώζεται επίσης νερόμυλος στον Καριτσιώτη, σε μέτρια κατάσταση.
Έθιμα – Παραδόσεις
Η Μονή Παναγίας της Πελεκητής είναι ένα σημαντικό ιστορικό, θρησκευτικό και αρχιτεκτονικό μνημείο της περιοχής. Βρίσκεται σε απόσταση 1 χλμ. από το χωριό, σε υψόμετρο 1.400 μ., λαξεμένη σε βράχο, μέσα σ_ ένα άγριο και απόκρημνο τοπίο εκπληκτικής ομορφιάς. Χτίστηκε πιθανόν πριν το 1500 και αγιογραφήθηκε στα μέσα του 17ου αι. Το μοναστήρι το 1939 κηρύχτηκε Ιστορικό Διατηρητέο Μνημείο. Τμήμα ή μετόχι της Πελεκητής είναι και ο ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος που κάηκε από τους Τούρκους το 1823 και ανακατασκευάστηκε εν μέρει το 1841. Ο ενοριακός ναός του Αγ. Ιω. του Προδρόμου μέσα στην Καρίτσα, κτίστηκε το 1904 στη θέση μικρότερης εκκλησίας.
Φυσική Ομορφιά – Δραστηριότητες
Το σπήλαιο «του Γάκη» με σταλακτίτες και σταλαγμίτες, παραμένει αναξιοποίητο. Από τις υπόλοιπες σπηλιές, η πιο σημαντική είναι η διώροφη σπηλιά του Καϊμακιά στο Μέγα Ρέμα απ_ όπου πηγάζει ο Καριτσιώτης ποταμός από τις ονομαστές εκεί πηγές. Στην περιοχή υπάρχουν ακόμα οι κορυφές «Μπουρλέρο» στα 2.032 μ. και «Καραμανώλης» στα 1. 700 μ. με ωραία θέα προς τη λίμνη. Στο οροπέδιο «Καραμανώλη» υπάρχει και Χιονοδρομικό Κέντρο. Ο ποταμός Καριτσιώτης, μήκους λίγων χιλιομέτρων κυλάει τα καθαρά νερά του σε μία χαράδρα άφθαστης ομορφιάς, ανάμεσα σε έλατα, πλατάνια και ιτιές. Στο ποτάμι υπάρχουν μικρές πέστροφες και ασπρόψαρα. Ονομαστές είναι οι πετρόκτιστες βρύσες που είναι και χώροι περιπάτου. Όλη η περιοχή της Καρίτσας Δολόπων καλύπτεται από πολύ μεγάλα δημόσια δάση ελάτου, βελανιδιάς και οξυάς.
Πολιτισμός – Εκδηλώσεις
Μεγάλο διήμερο πανηγύρι με πλήθος επισκεπτών διεξάγεται κάθε χρόνο το Δεκαπενταύγουστο στην πλατεία του χωριού με γλέντι μέχρι πρωίας και στον περίβολο του μοναστηριού της Παναγίας της Πελεκητής. Στις 23/8 και στις 8/9 διεξάγονται δύο άλλα πανηγύρια στην εκκλησία της Παναγίας στο Μέγα Ρέμα και στη Μονή Πελεκητής αντίστοιχα, με καθαρά θρησκευτικό χαρακτήρα. Επίσης κάθε Αύγουστο διοργανώνονται είτε από το Σύλλογο Καριτσιωτών Αθήνας «Παναγία η Πελεκητή» είτε από το Συμβούλιο του χωριού διάφορες εκδηλώσεις, όπως αθλητικοί αγώνες δρόμου, θεατρικές και χορευτικές παραστάσεις κ.ά. Στην Αθήνα εδρεύει και ο Σύλλογος Ραφηνιωτών και Παϊσέων Καρίτσας.
ΜΠΕΛΟΚΟΜΙΤΗΣ
Περιγραφή
Ο Μπελοκομίτης ανήκει στο Δήμο Νεβρόπολης Αγράφων και σ΄ αυτό υπάγεται ο οικισμός Κέδρος (Ζυγογιαννέικα). Απέχει από την Καρδίτσα 43 χλμ. και είναι αμφιθεατρικά χτισμένο σε πλαγιά των Αγράφων και σε υψόμετρο 910 μέτρων.
Παραγωγή – Οικονομία
Οι κάτοικοι είναι ντόπιοι (Αγραφιώτες και Σαρακατσάνοι) και μέχρι το 1960 διατηρούνταν ο σαρακατσάνικος οικισμός. Το χειμώνα μένουν στο χωριό γύρω στα 40 άτομα, αριθμός που κατά τους θερινούς μήνες αυξάνεται σε 300 άτομα. Αντλούν το εισόδημά τους από τη γεωργία (καλαμπόκι, κηπευτικά, καρυδιές, μηλιές, δενδρώδεις καλλιέργειες, κοφτολίβαδα), την κτηνοτροφία και την αλιεία. Πριν γίνει η Λίμνη Πλαστήρα οι κάτοικοι του Μπελοκομίτη είχαν εύφορα ποτιστικά χωράφια στην κοιλάδα του Καριτσιώτη. ΔΟΚΙΜΑΣΤΕ τα ψάρια του ιχθυοτροφείου. ΑΓΟΡΑΣΤΕ πέστροφα από το ιχθυοτροφείο. ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ το παρατηρητήριο, το ορειβατικό καταφύγιο, το ναό των 12 Αποστόλων, το ιχθυοτροφείο. ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ τα πανηγύρια στις 29/6, 20/7 και 26/7 και τις εκδηλώσεις του Πολιτιστικού Συλλόγου.
Ιστορία – Μνημεία – Αξιοθέατα
Η περιοχή έχει δώσει δείγματα κατοίκησης από την αρχαιότητα. Στη θέση «Πλάγια» έχει εντοπισθεί αρχαία εγκατοίκηση -Δολοπικός οικισμός του 6ου αι. π.Χ.- και τμήματα τειχών, στη θέση «Πανηγυράκι» έχει βρεθεί μεσαιωνικός οικισμός του 6ου αι. μ.Χ., και στη θέση «Παλιόσπιτα» οικισμός του 8ου-10ου αι. μ.Χ. Το χωριό βρίσκεται στη σημερινή του θέση από το 12ο αι. και το 17ο αι. υπήχθη εκκλησιαστικά στην Επισκοπή Νεοχωρίου και Φαναρίου. Το 1830 εγκαταστάθηκαν στον Μπελοκομίτη και Σαρακατσάνοι. Ο επισκέπτης σήμερα έχει την ευκαιρία να δει στον Μπελοκομίτη παλαιά σπίτια με ξυλόγλυπτα μπαλκόνια και ταβάνια.
Έθιμα – Παραδόσεις
Η εκκλησία των Δώδεκα Αποστόλων χτίστηκε το 1925, η παλιά εκκλησία όμως έφερε εγχάρακτη επιγραφή με χρονολογία ανέγερσης 1657. Νότια του χωριού βρίσκεται η μικρή εκκλησία του Αγ. Γεωργίου. Το ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία είναι στην τοποθεσία «Σκάλα» και χτίστηκε το 1958. Τρεις ξυλόγλυπτες εικόνες από ναούς της περιοχής αποτελούν μοναδικά κειμήλια.
Φυσική Ομορφιά – Δραστηριότητες
Ο Μπελοκομίτης περιβάλλεται από δάσος βελανιδιάς και ελάτης, με ιδιαίτερα πλούσια χλωρίδα και πανίδα, που αποτελείται από 3 δασικά τμήματα και 6 δασοσυστάσεις, των οποίων η προσπέλαση γίνεται με πεζοπορικά μονοπάτια. Ενδιαφέρουσα περιοχή επίσης είναι το «φαράγγι του Κερεντάν». Πηγές είναι το «σαγάνι» στη Σκάλα, στο παρατηρητήριο στον Οβρό και η «καρακότρυπα» στις πετρόστρουγγες. Ο Καριτσιώτης ποταμός, μήκους 13 χλμ. που χύνεται στη Λίμνη Πλαστήρα πηγάζει από το Βουτσικάκι. Από τις κορυφές της περιοχής η θέα είναι πολύ όμορφη. Η σπηλιά του Γάκη στο φαράγγι του Κερεντάν προς τη μεριά της Καρίτσας έχει βάθος πάνω από 500 μ. και δεν έχει ακόμη εξερευνηθεί. Στο χωριό υπάρχει ιχθυοτροφείο και κατασκήνωση 3 χλμ. από τον οικισμό.
Πολιτισμός – Εκδηλώσεις
Το χωριό πανηγυρίζει στις 29-30/6 στη μνήμη των Αγ. Αποστόλων, στην εκκλησία εντός του οικισμού με εκδηλώσεις, ζωντανή ορχήστρα, φαγοπότι και χορό. Στις 20 Ιουλίου γίνεται Λειτουργία και αρτοκλασία στο ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία στο Φράγμα. Στις 26 Ιουλίου τέλος, της Αγ. Παρασκευής, στον οικισμό Ζυγογιαννέικα ή Κέδρος, γίνεται αρτοκλασία στην πρωινή Λειτουργία στην εκκλησία και μετά διανέμονται φασολάδα, ελιές, διάφορες πίτες, παραδοσιακά εδέσματα και γλυκά που φτιάχνουν οι ντόπιοι. Επίσης κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μπελοκομιτών οργανώνει ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Πηγή: www.ecoguide.gr
