Στις 22 Μάη 2024 το ΥΠΑΙΘ προχωρά για τρίτη συνεχή χρονιά σε εξετάσεις διαγνωστικού χαρακτήρα όπου θα συμμετάσχουν παιδιά τάξεων Στ΄ Δημοτικού και Γ’ Γυμνασίου και θα εξεταστούν στον «ελληνικό διαγωνισμό PISA» στα γνωστικά αντικείμενα της Νεοελληνικής Γλώσσας και των Μαθηματικών.
Η «ελληνική PISA» δεν είναι «διαγνωστικές εξετάσεις». Προβλέπεται στον Ν. 4823/2021, άρθρο 104 με τίτλο: Αξιολόγηση εκπαιδευτικού συστήματος. Συνδέονται άμεσα με την αξιολόγηση, «σε εθνικό επίπεδο, περιφερειακό επίπεδο και σε επίπεδο σχολικής μονάδας». Ο πραγματικός τους στόχος είναι να καταταχθούν τα σχολεία, βάσει των επιδόσεων των μαθητών τους, και οι ίδιοι οι μαθητές να εσωτερικεύσουν χαμηλές προσδοκίες για το μέλλον τους. Παράλληλα τα «αποτελέσματα» χρησιμοποιούντα για να προωθηθούν σκληρά νεοφιλελεύθερα μέτρα που προτείνονται από τον ΟΟΣΑ και την Παγκόσμια Τράπεζα. Αυτό έχει συμβεί σε πάνω από 77 χώρες στον κόσμο.
Ο ελληνικός διαγωνισμός PISA είναι απόλυτα ενταγμένος και βασίζεται στους ίδιους σκοπούς με τον διεθνή διαγωνισμό PISA για την Αξιολόγηση των Μαθητών και εκπαιδευτικών συστημάτων (Programme for International Student Assessment) που γίνεται από το 2000 και οργανώνεται από τον υπερεθνικό οργανισμό ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης).
Οι εκθέσεις του ΟΟΣΑ δίνουν κατευθύνσεις για τις αλλαγές στα εκπαιδευτικά συστήματα
- Το 2011 η έκθεση του ΟΟΣΑ, χρησιμοποιώντας ως άλλοθι τις «κακές» επιδόσεις των μαθητών των ελληνικών σχολείων στις εξετάσεις PISA, αναφερόταν στα «χιλιάδες, σχετικά μικρά, σχολεία», στη «χαμηλή αναλογία μαθητών/εκπαιδευτικών» και στους εκπαιδευτικούς που «διδάσκουν σημαντικά λιγότερες ώρες ετησίως». Ακολούθησε η κατά γράμμα υλοποίηση των οδηγιών του ΟΟΣΑ: κλείσιμο και συγχώνευση σχολείων, αύξηση των μαθητών ανά τμήμα και αύξηση του ωραρίου των εκπαιδευτικών. Λίγο παρακάτω η έκθεση τόνιζε ότι «η Ελλάδα είναι μία από τις λίγες ευρωπαϊκές χώρες που δεν έχουν εξωτερική αξιολόγηση της μάθησης, των σχολικών μονάδων και της διδασκαλίας». Σαφής αναφορά στους «τρεις πυλώνες» της αξιολόγησης· εξάλλου η διεξαγωγή του διαγωνισμού στο νόμο 4823/2021 (άρθρο 104) ονομάζεται «αξιολόγηση εκπαιδευτικού συστήματος», δηλαδή αποτελεί τον 3ο πυλώνα της αξιολόγησης.
- Το 2015 ο ΟΟΣΑ επανέρχεται με νέες κατευθύνσεις. Διαπιστώνει την «χαμηλή αυτονομία των ελληνικών σχολείων» και ότι στην Ελλάδα, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες χώρες του ΟΟΣΑ, η πρόσληψη και απόλυση εκπαιδευτικών, ο καθορισμός του μισθού τους, η επιλογή βιβλίων, ο καθορισμός διδακτέας ύλης κ.λπ. καθορίζονται από το ΥΠΑΙΘ και όχι από τα ίδια τα σχολεία!
Η PISA εργαλείο των αντιεκπαιδευτικών αλλαγών
Η ελληνική PISA σε συνδυασμό με τα αντιεκπαιδευτικούς νόμους που ψήφισε η κυβέρνηση θα λειτουργήσει ως βασικό εργαλείο – μαζί με την τράπεζα θεμάτων, την ΕΒΕ (ελάχιστη βάση εισαγωγής στα πανεπιστήμια), την αξιολόγηση σχολείων και εκπαιδευτικών, τη δημιουργία των ΕΣΚ (σχολές κατάρτισης μετά την Γ΄ Γυμνασίου με πρόγραμμα μάθησης σε εργασιακό χώρο και πρόγραμμα σπουδών που θα τον καθορίζουν Δήμοι και επιχειρήσεις). Ο στόχος είναι απλός και ξεκάθαρος: το 70% των μαθητών/τριών να οδεύσει προς την κατάρτιση και τις δεξιότητες και το 30% να συνεχίσει στο ανταγωνιστικό, φτωχο-κατηγοριοποιημένο Λύκειο.
Με την υλοποίηση του προγράμματος PISA:
- Το σχολείο μετατρέπεται σε εξεταστικό κέντρο από το Δημοτικό. Οι εξετάσεις, με την περαιτέρω οικονομική άνθηση των φροντιστηρίων θα αποτελέσουν λαμπρό πεδίο για την ιδιωτική παιδεία και την κερδοφορία τους.
- Για να επιτυγχάνονται «καλά αποτελέσματα», το σχολείο θα αναγκάζεται να «προπονεί» τους μαθητές σε τέτοιου είδους θέματα αντί να τους διδάσκει, θα τους καταρτίζει αντί να τους εκπαιδεύειπου σημαίνει ότι ο νέος εργαζόμενος δεν θα έχει το βάθος των γνώσεων για να αναπτύσσεται ως προσωπικότητα, να εξελίσσει τις επαγγελματικές του ικανότητες και θα είναι πιο αναλώσιμος.
- Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι οι εξετάσεις μπαίνουν ακριβώς στις τελευταίες τάξεις κάθε βαθμίδας ώστε να φιλτράρονται ταξικά οι μαθητές και οι μαθήτριες επιδιώκοντας να «νομιμοποιήσουν» και να μεταλλάξουν το «μάθε παιδί μου γράμματα», στο «τι να κάνουμε δεν είναι και όλοι για τα γράμματα». Επιδιώκουν να μεγαλώσουν τις εκπαιδευτικές ανισότητες με σκληρές εξετάσεις, τράπεζες θεμάτων, υψηλές βάσεις εισαγωγής και πρότυπα ή πειραματικά σχολεία. Μη δίνοντας χώρο και θέση στο δημόσιο σχολείο σε όλα τα παιδιά τα σπρώχνουν από νωρίς στη φθηνή κατάρτιση, τη μαθητεία και στη ζούγκλα της σύγχρονης αγοράς εργασίας.
- Τα αποτελέσματα του διαγωνισμού, τα σταθμισμένα τεστ, οι επιδόσεις των μαθητών σ΄ αυτά, τα μετρήσιμα μεγέθη της εκπαιδευτικής διαδικασίας θα αποτελέσουν δείκτη «ποιότητας» που σε άμεση συσχέτισή τους με την αξιολόγηση σχολείων και εκπαιδευτικών θα οδηγήσουν σε κατηγοριοποίηση των σχολείων σε «καλά» και «κακά», μείωση της χρηματοδότησης των σχολείων από τον κρατικό προϋπολογισμό, συγχωνεύσεις και κλείσιμό τους, κατηγοριοποίηση των μαθητών/τριων, αλλά και απολύσεις εκπαιδευτικών. Όπως η αξιολόγηση της σχολικής μονάδας, έτσι και η «ελληνική PISA» σκοπό έχει να κατατάξει ιεραρχικά τα σχολεία και στη συνέχεια, μέσα από τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων να προχωρήσει στο βασικό και επίσημα διακηρυγμένο στόχο της πολιτικής του Υπουργείου Παιδείας για ελεύθερη επιλογή σχολείου. Όπου εφαρμόστηκε αυτή η πολιτική οδήγησε στην απόλυτη ταξική πόλωση μεταξύ των σχολικών μονάδων με διαχωρισμό ανάμεσα σε «καλές» και «κακές», με τους μαθητές/τριες από τα φτωχά λαϊκά στρώματα, τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες και διαταραχές συμπεριφοράς να στοιβάζονται στις «κακές», αναπαράγοντας έτσι το φάσμα της σχολικής αποτυχίας και της εργασιακής και κοινωνικής περιθωριοποίησής τους. Η κατηγοριοποίηση των σχολικών μονάδων έχει συνδυαστεί ακόμα με χαμηλή χρηματοδότηση ως τιμωρία στις σχολικές μονάδες που έχουν χαμηλές επιδόσεις στις συγκεκριμένες εξετάσεις. Αυτό μεγαλώνει την αδυναμία τους και σταθεροποιεί την αποτυχία τους.
- Μέσα από το διαγωνισμό PISA ο αποκλεισμός από την εκπαιδευτική διαδικασία και οι ολέθριες συνέπειες των ταξικών πολιτικών στη δημόσια εκπαίδευση, χρεώνεται σε όλους εμάς, στον εκπαιδευτικό, το γονιό, το μαθητή.
- Τα φτωχά σχολεία θα γίνονται φτωχότερα και τα παιδιά από τα 15 τους θα οδηγούνται ως αναλώσιμα στη ζούγκλα της σύγχρονης αγοράς εργασίας.
Να μην επιτρέψουμε να «νεκρώσει» η γνώση και η κριτική σκέψη, κάθε ζωντανή λειτουργία του δημόσιου σχολείου, και να μετατραπεί σε τυποποιημένη μετρήσιμη δεξιότητα, όπως απαιτεί η αγορά.
Να μην επιτρέψουμε να γίνουν οι μαθήτ(ρι)ές μας πειραματόζωα ενός ολέθριου πειράματος ανταγωνισμού, κατηγοριοποίησης και ιδιωτικοποίησης του δημόσιου σχολείου.
Ο διαγωνισμός PISA δεν πρέπει να γίνει
- Γονείς και εκπαιδευτικοί να οργανώσουν κινητοποιήσεις και συγκεντρώσεις στα εξεταστικά κέντρα με στάση εργασίας στις 22 Μαΐου, ημέρα των εξετάσεων.
- Καλούμε τους Συλλόγους Γονέων των συγκεκριμένων σχολείων που έχουν επιλεγεί να καλέσουν σε αποχή το πρώτο δίωρο του διαγωνισμού από τις εξετάσεις.
- Οι φωνές μαθητών, γονιών και εκπαιδευτικών πρέπει να ενωθούν διεκδικώντας δημόσιο δωρεάν σχολείο για όλα τα παιδιά, που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες των μαθητών και θα βασίζεται στις αξίες της ισότητας, της κοινωνικής δικαιοσύνης και αλληλεγγύης.
- Ένα σχολείο δημιουργικό και δημοκρατικό, όπου κάθε παιδί θα αναγνωρίζει τον εαυτό του.
Της Κοινής Δράσης Εκπαιδευτικών Καρδίτσας