Το 1937 σε μια γυναίκα με εμπύρετο νόσημα που ζούσε στην επαρχία του Δυτικού Νείλου εντοπίστηκε για πρώτη φορά, ο ιός του Δυτικού Νείλου. Αρκετές δεκαετίες αργότερα, το 1999 έλαβε χώρα η πρώτη μεγάλη επιδημία στην Αμερική. Το 1996 συνέβη η πρώτη μεγάλης κλίμακας επιδημία στην Ευρώπη.
Ο συχνότερος τρόπος μετάδοσης του ιού στον άνθρωπο είναι μέσω του δήγματος από το κοινό κουνούπι το οποίο μολύνεται από μολυσμένα πτηνά. Λιγότερο συχνός τρόπος μετάδοσης είναι μέσω μετάγγισης μολυσμένου αίματος. Ενώ έχουν αναφερθεί μεμονωμένα περιστατικά μετάδοσης από τη μητέρα στο έμβρυο, μέσω του θηλασμού ή από μολυσμένα δείγματα σε εργαζόμενους σε Μικροβιολογικά Εργαστήρια.
Συνήθως απαιτείται 2-14 ηµέρες (χρόνος επώασης) μετά το τσίµπηµα του κουνουπιού µέχρι την εµφάνιση των συμπτωμάτων του ιού του Δυτικού Νείλου.
Η πλειοψηφία των ατόμων περίπου 80% των περιπτώσεων που μολύνονται με τον ιό του Δυτικού Νείλου παραμένουν χωρίς κανένα σύμπτωμα.
Το 20% των ατόμων που μολύνονται εμφανίζουν την ήπια μορφή της νόσου με κλινικά συμπτώματα όπως πυρετό, πονοκέφαλο, αδυναµία, πόνους στους µυς και τις αρθρώσεις, εμετούς, διάρροιες, εξάνθημα στον κορμό, διόγκωση λεμφαδένων.
Λιγότερο από 1% των ατόμων που μολύνονται εμφανίζουν σοβαρή νόσο που προσβάλλει το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα. Τα συµπτώµατα περιλαµβάνουν: υψηλό πυρετό, δυσκαµψία αυχένα, διαταραχές επιπέδου συνείδησης (λήθαργο, νοητική σύγχυση, αποπροσανατολισμό, κώμα), τρέμουλο, προβλήματα στην όραση.
Οι τοπικές δερματικές αντιδράσεις στο σημείο τσιμπήματος του κουνουπιού δεν σημαίνουν ότι το κουνούπι ήταν μολυσμένο από τον ιό.
Οι περιοχές εμφάνισης κρουσμάτων δεν μπορούν να προβλεφθούν με ασφάλεια,ως εκ τούτου, συνιστάται η τήρηση ατομικών μέτρων προστασίας .
Καλό είναι να γνωρίζουμε πως τα κουνούπια τσιμπούν κυρίως βραδινές ώρες από αργά το απόγευμα έως το πρωί. Προφυλασσόμαστε με σήτες σε παράθυρα, πόρτες, μπαλκονόπορτες και κουνουπιέρες σε κούνιες και καρότσια βρεφών. Φοράμε μακριά μανίκια και παντελόνια, ανοιχτόχρωμα και φαρδιά ρούχα. Χρησιμοποιούμε εντομοαπωθητικά σώματος στο ακάλυπτο δέρμα και επάνω από τα ρούχα και εντομοκτόνα/ εντομοαπωθητικά χώρου. Χρησιμοποιούμε ανεμιστήρες ή κλιματιστικά. Ποτίζουμε -κατά προτίμηση- τις πρωινές ώρες. Κουρεύουμε τακτικά το γρασίδι, τους θάμνους και τις φυλλωσιές. ΔΕΝ αφήνουμε στάσιμα νερά πουθενά, μέσα και έξω από το σπίτι , στα μπαλκόνια, στην αυλή, στο χωράφι . Τα κουνούπια ΑΦΗΝΟΥΝ ΤΑ ΑΥΓΑ τους ΣΕ ΣΤΑΣΙΜΑ ΝΕΡΑ (ακόμα και σε μικρές συλλογές νερού). Ανανεώνουμε το νερό ή καλύπτουμε όλα τα αντικείμενα που μαζεύουν νερό, πχ: βαρέλια, κουβάδες, κάδους, λεκάνες, βάζα, πιατάκια γλαστρών, ποτίστρες ζώων, πηγάδια, δεξαμενές.
Άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών και άτομα με ανοσοκαταστολή ή χρόνια υποκείμενα νοσήματα κινδυνεύουν περισσότερο από τον υπόλοιπο πληθυσμό να εμφανίσουν σοβαρή νόσο και πρέπει να τηρούν σχολαστικά τα μέτρα προστασίας από κουνούπια
Η λήψη μέτρων ατομικής προστασίας από τα κουνούπια,η επιδημιολογική επιτήρηση της νόσου και η εφαρμογή προγραμμάτων διαχείρισης κουνουπιών αποτελούν διεθνώς τα πλέον ενδεδειγμένα μέτρα για την πρόληψη και τον έλεγχο της νόσου.
Στο πλαίσιο αυτό, η Περιφέρεια Θεσσαλίας και οι Διευθύνσεις Υγείας της Περιφέρειας ,βρίσκονται σε εγρήγορση και σε συνεχή επικοινωνία και συνεργασία με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας και τις τοπικές αρχές, με σκοπό την εφαρμογή στοχευμένων μέτρων πρόληψης και απόκρισης, και την επιδημιολογική επιτήρηση της νόσου.
Με στόχο τον περιορισμό της εποχικής έξαρσης του ιού οι Διευθύνσεις Υγείας της Περιφέρειας Θεσσαλίας προβαίνουν σε δράσεις διαχείρισης κουνουπιών και δράσεις ενημέρωσης πολιτών για την λήψη των απαραίτητων μέτρων για την προστασία τους.
Συμμετέχουμε ΌΛΟΙ στη μείωση των κουνουπιών γύρω μας και προστατευόμαστε από τα τσιμπήματα.
Γράφει η Αγλαΐα( Λία) Ρογγανάκη, Αντιπεριφερειάρχης Υγείας και Κοινωνικής μέριμνας, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΔΠΘ
