Χαίρομαι πάντα το καλό βιβλίο, ιδίως όταν οι αναγνωστικές αρετές του, το ενδιαφέρον περιεχόμενο και η συνολική αισθητική του, σαγηνεύουν την ψυχή και τα μάτια μας. Ένα τέτοιο βιβλίο, γοητευτικό και όμορφο, μάς χάρισε πρόσφατα η αφοσιωμένη στην παράδοση του τόπου μας εκπαιδευτικός, συγγραφέας-ερευνήτρια Βάσω Κοζιού. Τόμος επιβλητικός ως προς το σχήμα (Α4), την ύλη και την καλαισθησία του και με τίτλο Καταγραφή και ανάδειξη της αγροτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της Καρδίτσας, έκδ. Κέντρου Ιστορικής και Λαογραφικής Έρευνας Καρδίτσας «Ο Απόλλων», εκτ. Εκτυπωτική Καρδίτσας,2021, σ.312.
Με αφορμή άλλα πολιτιστικά γεγονότα έχω μιλήσει για την πολυτάλαντη και παραγωγική συγγραφέα, για την θυσιαστική της υπομονή και το ερευνητικό της έργο με κέντρο αναφοράς την περιοχή της Καρδίτσας και τον κόσμο των Καραγκούνηδων. Είναι ακάματη, επίμονη και αποτελεσματική. Γνωρίζει την αγροτική και αστική ζωή, την ορεινή και την πεδινή Θεσσαλία. Έχει ερευνήσει, μελετήσει και καταγράψει όλες τις πτυχές του πνευματικού και υλικού βίου των Θεσσαλών και έχει προβάλει τον πολιτισμό τους. Πρωτοπόρος και συμμέτοχος σε πολιτιστικές εκδηλώσεις και συνέδρια, πανελλήνια και διεθνή, πλουτίζοντας παράλληλα την τοπική βιβλιογραφία με μελέτες και εκδόσεις για το δημοτικό τραγούδι, τον παραδοσιακό χορό, δημόσια κτήρια, τα «Καραϊσκάκεια», το Πανελλήνιο Φεστιβάλ Εερασιτεχνικού Θεάτρου Καρδίτσας κ.ά. Μια προσφορά πολύτιμη και καθώς σημειώνει ο Ομότιμος καθηγητής Ευάγγελος Αυδίκος η Κοζιού με το βιβλίο της “Προσθέτει ένα χρησιμότατο υλικό τόσο στην τοπική μνήμη της Καρδίτσας, σε μια περίοδο που το παρελθόν μοιάζει να απομακρύνεται και να χάνεται, όσο και στη μελέτη ευρύτερων πολιτισμικών και κοινωνικών φαινομένων». `
Ιδιαίτερα, άρχισε να ερευνά και να καταγράφει εδώ και 40 χρόνια. Σημειώνει στον Πρόλογο: « Με το μαγνητοφωνάκι μου στην αρχή και την κάμερα αργότερα επισκέφτηκα πολλά χωριά του βουνού και του κάμπου και κατάφερα να συναντήσω πολλές από τις εναπομείνασες ζωντανές πηγές καταγράφοντας πολύτιμους θησαυρούς από το ολάνθιστο και μοσχομυριστό περιβόλι της λαϊκής μας παράδοσης. Τραγούδια, παραμύθια, μύθοι, θρύλοι, παραδοσιακές συνταγές και στολές, παραδοσιακά επαγγέλματα και παραδοσιακοί χοροί πλούτιζαν σιγά, σιγά το προσωπικό μου αρχείο…»
Ουσιαστικά το περιεχόμενο του τόμου δομείται σε δυο ενότητες, την Υλική Αγροτική και Πολιτιστική Κληρονομιά και την Άυλη Αγροτική και Πολιτιστική Κληρονομιά της Καρδίτσας, δηλαδή τον υλικό και πνευματικό βίο ενός λαού. Στην πρώτη ενότητα (σ.15-96) γίνεται αρχικά αναφορά στα Πλινθόκτιστα και στα πέτρινα σπίτια καθώς και σε άλλα οικήματα και ακολουθούν Ιεροί ναοί, Μοναστήρια, Γεφύρια, Δημοτικά σχολεία, Νερόμυλοι κ.ά. Κάτι που εντυπωσιάζει είναι ότι όλα αυτά τα παρουσιάζει με την ιστορία τους, τον τόπο και τον κάτοχο του σπιτιού ή τους μαστόρους, τους αγιογράφους κ.λπ., καθώς και συνοδευτικά με τις ισάριθμες φωτογραφίες τους. Η δεύτερη ενότητα (σ.97-309) περιλαμβάνει 13 υποενότητες :Παραδοσιακά τραγούδια και χοροί, μουσικοί, Δρώμενα-Θρησκευτικές τελετές- Έθιμα, τα πανηγύρια, οι γιορτές, παραδοσιακές στολές, αγροτικά προϊόντα, συνήθειες, συνταγές, Αργαλειός, παραδοσιακά επαγγέλματα. Κάθε ενότητα τεκμηριώνεται με ιστορικές πληροφορίες, αναλύσεις και ανάλογο φωτογραφικό υλικό. Και ακολουθεί Βιβλιογραφία και Πίνακας συλλεκτών που παραχώρησαν φωτογραφίες.
Η εργασία Καταγραφή και ανάδειξη της αγροτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της Καρδίτσας της Βασιλικής Κοζιού, γραμμένη με πολλή αγάπη και γνώση αλλά και με πολλή φροντίδα και έμπνευση στην έκδοση, την εσωτερική δόμηση και την ταξιθέτηση των εκατοντάδων φωτογραφιών τιμά την ίδια και τον τόπο μας. Όταν ξεφυλλίζει κανείς τον τόμο-λεύκωμα πλημμυρίζει η ψυχή του από μνήμες, πρόσωπα, κτίσματα, χρώματα και φορεσιές, μουσική και τραγούδια της Καρδίτσας. Χαίρεται για τον πλούτο και τον πολιτισμό, τον υλικό και πνευματικό βίο του τόπου μας, υλικό θαυμασμού, ιστορίας και σπουδής. Συγχαρητήρια στη συγγραφέα και σε όλους τους συντελεστές του βιβλίου.
Του Β. Δ. Αναγνωστόπουλου, Ομότιμου καθηγητή Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
