Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Τιμόθεος, την Τρίτη 12 Νοεμβρίου 2024 χοροστάτησε στην ακολουθία του Εσπερινού επί τη ιερά μνήμη του εν αγίοις πατρός ημών Ιωάννου αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως του Χρυσοστόμου στον Ιερό Ναό Αγίων Σοφίας, Ιωάννου Χρυσοστόμου και Σπυρίδωνος Καρδίτσης.
Στο κήρυγμά του, ο Σεβασμιώτατος ανέφερε:
«Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν». Έτσι έλεγε ο ιερός Χρυσόστομος, τον οποίον η Εκκλησία μας απόψε και αύριο αδελφοί μου, αλλά και σε κάθε Θεία Λειτουργία της, ενθυμείται και μνημονεύει. «Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν». Εκεί στην πόλη που τον έστειλαν στον ναό του Αγίου Βασιλίσκου, όπου εστάλη με συνοδεία στρατιωτών, απομακρυσμένος από την Αρχιεπισκοπή της Κωνσταντινουπόλεως, προσπαθώντας να τον φονεύσουν, προσπαθώντας να του δημιουργήσουν προβλήματα και στην ζωή του αλλά και στην συνείδησή του, με όλους αυτούς τους διωγμούς και τις δύσκολες καταστάσεις που του δημιουργούσαν.
Εκείνος όμως αυτόν τον λόγον είχε εις τα χείλη του. «Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν». Και βέβαια ο ιερός αυτός ανήρ, μεγάλος Πατήρ και διδάσκαλος της Εκκλησίας μας, ο χαλκέντερος πράγματι συγγραφεύς και ερμηνευτής των Γραφών και πολυγραφότατος, ο ιερός Χρυσόστομος Ιωάννης ο χρυσός ημών και Θεοφύλακτος, δεν μπορούσε να πει κάτι άλλο εκτός από αυτό, διότι όλη του η ζωή ήταν συνυφασμένη και ταυτισμένη με τον Κύριό μας, τον Ιησού Χριστό.
Ένας άνθρωπος πολύ ευαίσθητος, ένας άνθρωπος ο οποίος έβλεπε στα μάτια τους άλλους ανθρώπους με συμπάθεια, με ευγένεια, με σεβασμό, αλλά και όπου χρειαζόταν, με πόνο και θλίψη ψυχής, όταν έπασχε ο αδελφός. Αλλά και με πολύ δυναμικό σθένος όταν έπρεπε να ελέγξει τον ασεβή παρανομούντων, ξεκινώντας από την αυτοκράτειρα Ευδοξία, αλλά και οποιονδήποτε ο οποίος παρεκτρέπεται ο εις την ζωήν του και δεν ακολουθούσε την διδασκαλία της Εκκλησίας και του Ιησού Χριστού.
Γι’ αυτό και πέθανε στην εξορία, γι’ αυτό και ταλαιπωρήθηκε. Επτά περίπου χρόνια έγινε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, αρχιεπίσκοπός της και τα τρία τα πέρασε στην εξορία διωκόμενος και θλίβομαι. Αλλά όλα αυτά συνθέτουν και άλλα πολλά. Την προσωπικότητα του Ιερού Πατρός, που είναι πάρα πολλά αυτά τα οποία θα πρέπει να πούμε και να καταλάβουμε λίγο τη ζωή του και το πώς εκείνος ανδρώθηκε μέσα στην Εκκλησία. Πώς η μητέρα του, η χήρα Ανθούσα, τον ανέθρεψε και δημιούργησε τις προϋποθέσεις να δώσει στην Εκκλησία αυτόν τον λαμπρό αστέρα, πατέρα και διδάσκαλό της.
Είναι πάρα πολλά αυτά που θα πρέπει να πούμε για τον Ιερό Χρυσόστομο. Σε τρία σημεία. Το πρώτο που θα πρέπει να πούμε είναι ότι ήταν Πατήρ και διδάσκαλος της Εκκλησίας. Συνέγραψε τόσες επιστολές, ομίλησε, ομιλούσε δύο φορές την ημέρα στην Εκκλησία και κήρυττε διδάσκοντας στο λαό. Συνέγραψε δογματικά και ηθικά κείμενα. Αλλά η μεγαλυτέρα του προσφορά είναι όπου ερμήνευσε όλα τα βιβλία της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης. Δεν υπάρχει κείμενο.
Ιερό της Αποκαλύψεως του Θεού και προφητικό της Παλαιάς Διαθήκης. Αλλά και στην Καινή Διαθήκη και από τις επιστολές του Αποστόλου Παύλου, που ο ιερός Ιωάννης ο Χρυσόστομος να μην το ερμήνευσε, να μην μας το έδωσε με την βεβαιότητα της ορθής διδασκαλίας και ερμηνείας και αναλύσεως μέσα στην ζωή της Εκκλησίας που να μην μας το έδωσε και να το έχουμε ως πολύτιμο θησαυρό και παρακαταθήκη για να το μελετούμε και να και να κατανοούμε την από κεκαλυμμένη διδασκαλία του Ιησού Χριστού που εμπεριέχεται μέσα στην Παλαιά και την Καινή Διαθήκη.
Προτύπωση της Καινής Διαθήκης έγραφε η Παλαιά Διαθήκη πραγμάτωσης της Παλαιάς Διαθήκης, η Καινή Διαθήκη, που εκεί ολοκληρώνεται ολόκληρη η Θεία οικονομία. Και βέβαια η τέταρτη, η Τέταρτη Οικουμενική Σύνοδος, κατέγραψε και ανακήρυξε τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο ως Οικουμενικό διδάσκαλο και φωστήρα της Εκκλησίας.
Όλα αυτά τα ιερά κείμενα και η διδασκαλία την οποίαν συνέγραψε, παραμένουν Ακέραια μέσα στην Εκκλησία και μεταδίδονται. Γιατί ευτυχώς όλα τα χειρόγραφά του, ακριβώς μετά 20 χρόνια από τον μαρτυρικό του θάνατο το 407 μετά Χριστόν, όλα τα χειρόγραφά του διεσώθησαν και αντίγραφα μπήκαν και μας δόθηκαν ακέραια, χωρίς παραφθορές και προβλήματα. Και τα έχουμε όλα πλέον μέσα στα βιβλία που εξέδωσε.
Εξεδόθησαν από την Βιβλιοθήκη, για την Βιβλιοθήκη των Ελλήνων Πατέρων και την Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος, όλα τα κείμενα του Ιερού Πατρός για να τα προσεγγίσουμε και βάσει αυτών να μελετούμε όλη την διδασκαλία της Εκκλησίας μας των Πατέρων προ του Ιερού Χρυσοστόμου, αλλά και να γίνεται χρήσιμη η μελέτη αυτή ενός ανθρώπου, ο οποίος ήταν πολύ καταρτισμένος.
Γεννήθηκε στην Μεγάλη Αντιόχεια της Συρίας, η οποία ήταν ελληνιστική πόλις. Μιλούσαν ελληνικά, γι’ αυτό και συνέγραψε ελληνικά ο ιερός πατήρ. Στην ελληνιστική Αντιόχεια της Μικράς Ασίας και όλα τα κείμενά του είναι στην ελληνική γλώσσα. Πρέπει να μην το λησμονούμε αυτό και γι’ αυτό και με άνεση εκινείτο στους χώρους της εποχής εκείνης. Γι’ αυτό και με άνεση μπόρεσε να πάει, αφού χειροτονήθηκε διάκονος και πρεσβύτερος και εξελέγη Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως στην ελληνομάθεια και Ελληνοκρατούσα Κωνσταντινούπολη, για να επιβάλει τον λαό του Θεού.
Πατήρ και διδάσκαλος της Εκκλησίας που δεν υπάρχει, αδελφοί μου, κάτι που να το βάλει ο νους του ανθρώπου, με το οποίο ο ιερός Χρυσόστομος να μην έχει απασχοληθεί, να μην έχει ασχοληθεί, να μην έχει συγγράψει, να μην το έχει ακουμπήσει. Ένα μοναδικό φαινόμενο ενός χαλκέντερος πράγματι συγγραφέως, μελετητή, στοχαστή. Ρήτορας, δεινός ρήτορας. Στα δικαστήρια της Αντιόχειας ένας άνθρωπος πολύ εμπνευσμένος, πολύ οξύνους και χαριτωμένος εις την ζωή του και για την ζωή της Εκκλησίας που μας δόθηκε.
Παράλληλα αναδείχθηκε και μεγάλος ποιμένας της Εκκλησίας, όταν εξελέγη κυρίως Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως. 3.000 άνθρωποι έτρωγαν κάθε ημέρα στα συσσίτια της Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως την εποχή εκείνη. Αλλά και στη διακονία του και όταν ήταν πρεσβύτερος, κυρίως όμως στην αρχιεπισκοπική του διακονία, ήταν το πρόσωπο το οποίο ο κάθε ενδεείς και αναξιοπαθούντες άνθρωπος τον προσέγγιζε για να τον ντύσει, να τον ταΐσει, να τον ποτίσει, να τον πάει στο γιατρό.
Και ένα πολύ άλλο τρίτο, πολύ ζωντανό στοιχείο, το οποίο μας έδωσε ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος είναι ότι ήταν λειτουργός. Την ιεροσύνη του την λειτούργησε.
Ιερά μνήμη του εν αγίοις πατρός ημών Ιωάννου αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως του Χρυσοστόμου
