Για το παιδικό άγχος που θίγει το τελευταίο της βιβλίο με τίτλο «Μίλα μου», το πώς το διαχειριζόμαστε και ποιος θα πρέπει να είναι ο ρόλος της οικογένειας και του σχολείου μίλησε στο Ηχόραμα 100,8 η γνωστή και πολυβραβευμένη συγγραφέας Μαρίνα Γιώτη. Με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου αυτού (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα) στην Καρδίτσα, η κ. Γιώτη παραχώρησε μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα συνέντευξη στην εκπομπή «Μεσημεριανό Μαγκαζίνο» (καθημερινά 14:00-15:00) και στη Βάσω Μπαλαμπάνη επισημαίνοντας πολλά όμορφα πράγματα.
Αναλυτικά, η συνέντευξη της κ. Γιώτη στο Ηχόραμα 100,8 έχει ως εξής:
Ερώτηση: Κυρία Γιώτη, το «Μίλα μου» είναι ένα βιβλίο για την ψυχική ενδυνάμωση; Τι θέματα θίγει; Ποια είναι η Αν και τι συμβολίζει αυτό το πετραδάκι που δεν μπορεί να το σηκώσει άλλο πια και την κουράζει, την ταλαιπωρεί;
Απάντηση: Τα βιβλία είναι χαρά, διασκέδαση. Αλλά αυτό το συγκεκριμένο, το «Μίλα μου» είναι κάτι το πάρα πολύ συγκινητικό.
Είναι μια δράση που κάνουμε γονείς και παιδιά μαζί. Φτιάχνουμε μια γέφυρα επικοινωνίας και μια όμορφη ανάμνηση που ελπίζουμε να πάρουν όλοι μαζί στο σπίτι φεύγοντας.
Είναι μια πραγματική εμπειρία. Ήδη, έχουμε κάνει 15-16 παρουσιάσεις και βλέπω πόσο πολύ αγγίζει τόσο τους μικρούς όσο και τους μεγάλους.
Ο λόγος; Γιατί το «Μίλα μου» ουσιαστικά μιλάει για όλα αυτά τα ψυχολογικά βάρη που συχνά έχουμε και κουβαλάμε πάνω μας, όπως είναι το άγχος, η θλίψη, ο φόβος.
Και όταν τα κρατάμε για καιρό, μήνες, εβδομάδες, χρόνια, αρχίζουν αυτά και γίνονται πάρα πολύ βαριά, όταν δεν μιλάμε γι ΄ αυτά.
Η ιστορία, λοιπόν, της Αν, η οποία είναι ένα πολύ χαρούμενο κορίτσι, που περπατάει στο δρόμο, βλέπει ένα πετραδάκι και αποφασίζει να το σηκώσει.
Αλλά όσο το κρατάει, αυτό το ελαφρύ πετραδάκι σιγά-σιγά, με τον καιρό, αρχίζει και γίνεται όλο και πιο βαρύ.
Κανείς δεν το βλέπει. Δεν βλέπει ότι την έχει λυγίσει, την έχει κουράσει.
Η μαμά της βλέπει ότι κάτι συμβαίνει αλλά δεν μπορεί να καταλάβει. Ούτε ο δάσκαλός της.
Μέχρι που εμφανίζεται κάποιος, ένας χαρακτήρας που έχουμε δημιουργήσει ουσιαστικά και που είναι ο φίλος, ο θεραπευτής στον οποίο μπορούμε να ανοιχτούμε, και τη βλέπει, την καταλαβαίνει και μαζί καταφέρνουν αυτό το πετραδάκι όχι μόνον να το ακουμπήσουν κάτω, όχι μόνον να το ελαφρύνουν αλλά καταφέρνει να γίνει καρπός και να βοηθήσει και τους άλλους.
Έχω δει, λοιπόν, ότι το άγχος ειδικά είναι κάτι το οποίο παρουσιάζει παγκόσμια έξαρση σε παιδιά μικρότερης ηλικίας και αυτό το βιβλίο έχει καταφέρει, στον ένα μήνα που έχει κυκλοφορήσει, να ανοίξει πολλά στόματα.
Και αυτό είναι πάρα πολύ ευχάριστο. Έχω λάβει πάρα πολλά μηνύματα στα οποία μου λένε ότι βοήθησε το βιβλίο να μιλήσουν τα παιδιά για πράγματα τα οποία τα βαραίνουν και τα απασχολούν.
Ερώτηση: Γιατί παιδικό άγχος; Γιατί έχει αυξηθεί τόσο πολύ το άγχος στα παιδιά; Οι πολυκρίσεις που ζούμε τα τελευταία χρόνια, η νέα εποχή, ο σύγχρονος τρόπος ζωής, μπορούν να προκαλέσουν τόσο άγχος σε ένα παιδί και, άρα, αν δεν γίνει αντιληπτό και δεν βοηθηθεί αυτό το παιδί, ενδεχομένως να έχει προβληματική συμπεριφορά στη συνέχεια;
Απάντηση: Το άγχος χωρίζεται σε δύο κατηγορίες. Υπάρχει το καλό άγχος. Όλοι έχουμε το σωστό άγχος που ουσιαστικά είναι έως και δημιουργικό γιατί κάθε τι που είναι καινούργιο ή μας βγάζει από τη ζώνη ασφαλείας μας, μας δημιουργεί κάποιο μικρό άγχος.
Αυτό, λοιπόν, που είναι προσωρινό, είναι ένα καλό άγχος.
Όμως, υπάρχει και το καλό άγχος το οποίο ουσιαστικά μας αποτρέπει από το να κάνουμε πράγματα.
Αυτό έχει αυξηθεί σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό και είναι διάφοροι οι λόγοι.
Το θέμα είναι ότι συμβαίνει σε πάρα πολύ μικρές ηλικίες, σε παιδιά που δεν θα έπρεπε να έχουν άγχος, δεν θα έπρεπε να το κουβαλάνε όλο αυτό.
Οπότε, είναι πολύ σημαντικό να τους μάθουμε τρόπους διαχείρισής του.
Δεν θα το εξαλείψουμε. Γιατί άγχος θα έχουν στη ζωή τους.
Αλλά θα μάθουν να το διαχειρίζονται.
Ερώτηση: Άρα, το βιβλίο αυτό μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο για γονείς και εκπαιδευτικούς ώστε να βοηθήσουν τα παιδιά να αναγνωρίζουν τα συναισθήματά τους, να τα εκφράζουν, να τα εξωτερικεύουν και να μην χρειάζεται να σηκώνουν «πετραδάκια», δηλαδή ψυχολογικά βαρίδια;
Απάντηση: Έτσι είναι. Τα βιβλία, γενικότερα, πιστεύω ότι είναι η αρχή για να κάνουμε μια συζήτηση με τα παιδιά μας.
Ξεκίνησε με το «Γέτι, η δύναμη του ακόμη» που μιλούσε για την αυτοπεποίθηση, τα «Τα φλάφ της ευτυχίας» που μιλάει για την ευγνωμοσύνη και το πώς να εκτιμάνε αυτά που έχουμε, το «Νησί του Ποτέ-Ποτέ» ήρθε να μιλήσει για την προσαρμοστικότητα και την κλιματική αλλαγή και τώρα το «Μίλα μου», έχουν κάποιες σελίδες πίσω που είναι για γονείς.
Αυτό ουσιαστικά γίνεται για να βοηθήσουμε τους γονείς να βάλουν αυτές τις έννοιες μέσα στην οικογένεια.
Με παιχνίδια, με ιδέες, με σκέψεις για το πώς μπορούμε όλα αυτά να γίνουν μια καθημερινότητα.
Δηλαδή, να πάρουμε την ιστορία και να τη συζητήσουμε με τα παιδιά παίζοντας και, έτσι, να μπορέσουμε με αυτές τις έννοιες να βελτιώσουν όχι μόνο την καθημερινότητα των παιδιών αλλά όλης της οικογένειας.
Αν το καταφέρουμε αυτό, μπορούμε πραγματικά να φτιάξουμε και τη φωνή που έχουν τα παιδιά μέσα τους, την εσωτερική τους φωνή, να την κάνουμε πιο θετική.
Αυτό είναι ζητούμενο. Γιατί αυτή η φωνή είναι η φωνή των γονιών μας, των δασκάλων μας, των φροντιστών μας.
Αυτοί είναι ουσιαστικά καλό να μας συντροφεύουν για μια ζωή.
Και μπορούμε να την κάνουμε θετική.
Να μας παροτρύνει και να μην μας αποτρέπει.
Ερώτηση: Στην εποχή της οθόνης, της τεχνολογία και της ταχύτητας, τι μπορούμε να κάνουμε ώστε να επιμείνουμε στο βιβλίο και ειδικά σε αυτές τις ευαίσθητες ηλικίες των παιδιών; Γιατί μην ξεχνάμε ότι το βιβλίο δεν είναι απλά μια δημιουργική απασχόληση, αλλά πλουτίζει το λεξιλόγιο, καλλιεργεί τη φαντασία και τόσα άλλα.
Απάντηση: Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε, ειδικά σε παιδιά Δημοτικού, είναι να πάρουμε τα κινητά.
Το αντιλαμβάνομαι ότι πάρα πολλοί το έχουμε κάνει. Και εγώ έχω μια κόρη 16 ετών.
Δυστυχώς, είναι η γενιά η οποία υπήρξε πειραματόζωο.
Πλέον, όμως, βλέπουμε και ξέρουμε τη ζημιά που κάνουνε τα κινητά όχι μόνο στο μυαλό των παιδιών και στην ψυχολογία τους αλλά το άγχος πολύ συχνά ξεκινάει από εκεί. Έχουμε διάσπαση προσοχής και οι μικροί και οι μεγάλοι.
Πέρα από το ότι το κινητό ως κινητό δεν κάνει καλό, το πρόβλημα είναι ότι το έχουμε στην τσέπη μας συνεχώς.
Το ότι όπου πάω, έχω ένα κινητό, είναι προβληματικό από μόνο του.
Παίρνοντας το κινητό, ελευθερώνουμε ώρες για να κάνουμε άλλα πράγματα.
Το μόνο που θέλει ένα παιδί είναι να του δώσουμε χρόνο και χώρο να ανακαλύψει τα βιβλία.
Αν είναι κολλημένο σε ένα παιχνίδι, ειδικά σε αυτές τις ηλικίες, είναι πάρα πολύ εθιστικό. Δεν μπορεί να ανακαλύψει την υπόλοιπη ζωή που υπάρχει γύρω μας.
Το βιβλίο, λοιπόν, θα το κερδίσει το παιδί.
Δεν έχω καμία αμφιβολία γι ΄ αυτό. Αρκεί να έχει χρόνο να το πιάσει και να το επεξεργαστεί.
Να βλέπει και εμάς να διαβάζουμε.
Για να καταλάβουν ότι μπορείς να κάνεις πολλά πράγματα με ένα βιβλίο και δεν είναι αγγαρεία για το σχολείο αλλά μπορεί να είναι διασκέδαση και, μάλιστα, πραγματική διασκέδαση.
Ερώτηση: Πόσο διαφορετική ή πόσο πιο δύσκολη είναι η συγγραφή ενός παιδικού βιβλίου;
Απάντηση: Διαφορετική. Το αν είναι εύκολη ή δύσκολη δεν έχει καμία σημασία.
Σίγουρα δεν είναι τόσο εύκολο όσο νομίζουν κάποιοι.
Γιατί θεωρούν ότι είναι μικρό κείμενο, αλλά δεν είναι έτσι.
Γιατί κάθε λέξη μετράει, πρέπει να είσαι πάρα πολύ και προσεχτικός αλλά και να μπορείς να σκέφτεσαι σε πολλαπλά επίπεδα γιατί αλλιώς διαβάζει το ίδιο βιβλίο ένα παιδί στα τέσσερα, αλλιώς ένα στα έξι, αλλιώς στα επτά.
Οπότε, πρέπει να μπορεί να δουλεύει σε πολλαπλά επίπεδα.
Δεν θα το έλεγα, λοιπόν, εύκολο.
Είναι κάτι πάρα πολύ δύσκολο και είναι πάρα πολύ μεγάλη ευθύνη.
Ερώτηση: Έχετε γράψει 16 βιβλία για τα παιδιά, τα οποία βρίσκονται σταθερά στις λίστες των παιδικών best sellers και έχετε αποσπάσει σημαντικά βραβεία και διακρίσεις. Τι είναι για εσάς η συγγραφή και το παιδικό βιβλίο;
Απάντηση: Είναι προσφορά. Νομίζω ότι πραγματικά βρήκα έναν τρόπο να είμαι χρήσιμη και ότι τα βιβλία μου μπορούν και βοηθούν σε τόσο μεγάλο βαθμό τα παιδιά και τους μεγάλους, τα μηνύματα που λαμβάνω από δασκάλους, από γονείς, πολύ συχνά μεταφέρουν τα λόγια των παιδιών και πραγματικά με κάνουνε να νιώθω ότι αυτό που κάνω έχει αξία και έχει χρησιμότητα και αυτό μου δίνει τεράστια χαρά.
Είναι πολύ σημαντικό που καταφέρνω ένα λιθαράκι, να κάνω τη ζωή σε πολλές οικογένειες, σε πολλά παιδιά, και στους γονείς τους, καλύτερη.
Ερώτηση: «Να μάθουμε στα παιδιά να μιλάνε από νωρίς γι ΄ αυτά που τους βαραίνουν, να εκφράζονται σε όσους αγαπούν και εμπιστεύονται, να επικοινωνούμε ουσιαστικά μαζί τους». Αυτό είναι το βασικό μήνυμα του βιβλίου;
Απάντηση: Το πρώτο πράγμα είναι να μάθουν να μιλάνε, να βρουν τον τρόπο να καταλάβουν ότι όσο μιλάνε και εξωτερικεύουν αυτά που νιώθουν, αυτά γίνονται μικρότερα και λιγότερο βαριά. Ξεφουσκώνουν μέσα τους.
Είναι πολύ σημαντικό να τους δείξουμε τον τρόπο να το κάνουν αυτό και πώς να τα χρησιμοποιήσουν αυτά τα πράγματα ώστε να μπορούν να τους πάνε παρακάτω, ως ένα μέσο να αναπτυχθούν.
Η σύνδεση παιδιού και γονιού βοηθάει να χτιστεί μια γέφυρα επικοινωνίας η οποία δεν χτίζεται στην εφηβεία αλλά στα τέσσερα, στα επτά, στα οχτώ, σε μικρές ηλικίες ώστε να μπορεί, όταν φθάσει στην εφηβεία, να μπορεί να μας μιλάει.
Παροτρύνω τους γονείς να παίρνουν μέρος σε τέτοιες δράσεις γιατί είναι ένας πολύ καλός τρόπος να ανοίξου τα παιδιά το μυαλό τους, την καρδιά τους, αγαπήσουν το βιβλίο, το διάβασμα, να ανακαλύπτουν τον κόσμο εκεί έξω και να είναι περίεργα για τον κόσμο εκεί έξω.
