Η φύση θα δώσει τη λύση, λέει το WWF, καταθέτοντας τη δική του πρόταση για την επόμενη μέρα στη Θεσσαλία, μετά τις καταστροφικές τελευταίες πλημμύρες.
Για το θέμα μίλησε στο Ράδιο Ηχόραμα (100,8 FM) ο Υπεύθυνος Δράσεων για Λύσεις από τη Φύση της WWF Θάνος Γιαννακάκης, καλεσμένος στην εκπομπή «Μεσημεριανό Μαγκαζίνο» με τη Βάσω Μπαλαμπάνη.
Ο κ. Γιαννακάκης ανέλυσε με ποιόν τρόπο θα μπορέσει η φύση να σώσει τη Θεσσαλία, σε ποια κατεύθυνση θα πρέπει να βαδίζουν πλέον τα αντιπλημμυρικά έργα και ο αντιπλημμυρικός σχεδιασμός, τις σημαντικότερες αιτίες που προκαλούν τις πλημμύρες αλλά και το που εστιάζουν οι προτάσεις του WWF για την αποκατάσταση των φυσικών οικοσυστημάτων της περιοχής.
Πιο αναλυτικά, τόνισε τα ακόλουθα:
Πως η φύση θα σώσει τη Θεσσαλία
«Τα τελευταία εκατό χρόνια και ήδη από τη δεκαετία του 1920 ή 1930 γίνανε πολύ μεγάλες παρεμβάσεις που άλλαξαν ουσιαστικά το τοπίο.
Μέσα σε αυτές τις παρεμβάσεις, οι οποίες περιγράφονται σε μια Έκθεση μιας βρετανικής, αγγλικής εταιρείας το 1933, περιγραφότανε ότι έπρεπε να αποστραγγιστούν χιλιάδες στρέμματα πλημμυρικών εκτάσεων και υγρότοπων για να μπορούν να μετατραπούν σε γεωργικές γαίες και να αυξηθεί έτσι η αγροτική παραγωγή και ορθώς έγινε, βέβαια, όλα αυτά τα χρόνια.
Αυτές οι παρεμβάσεις, λοιπόν, έδειξαν με την αναδιανομή της γης της δεκαετία του ΄70 και αποστραγγίστηκαν υγρότοποι, πλημμυρικά πεδία, καναλοποιήθηκαν ποτάμια με αποτέλεσμα να αυξηθεί η αγροτική παραγωγή και, όπως είπα, ορθώς έγινε γιατί αύξησε τρομακτικά και το βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων.
Κάθε νόμισμα, ωστόσο, κάποιος καταλαβαίνει ότι, ειδικά των μεγάλων παρεμβάσεων, έχει δυο όψεις.
Η άλλη όψη του νομίσματος είναι ότι αυτό μα άφησε για χρόνια έκθετους απέναντι σε ακραία πλημμυρικά φαινόμενα.
Και αν τα προηγούμενα χρόνια, τις προηγούμενες δεκαετίες, αυτό δεν ήταν ιδιαίτερα εμφανές, πλέον ζούμε σε μια νέα κλιματική πραγματικότητα όπου θα υπάρχουν εκτεταμένες περίοδοι ξηρασίας και αυξημένων θερμοκρασιών όπου σε άλλα μέρη θα έχουμε πυρκαγιές, όπως είχαμε φέτος σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, ενώ το συνολικό ποσό βροχόπτωσης που πέφτει σε μια περιοχή μπορεί να μειώνεται, ωστόσο θα είμαστε διαρκώς αντιμέτωποι με πολύ ακραίες βροχοπτώσεις. Όπως αυτή που είδαμε φέτος τον Σεπτέμβριο με τον Danielκαι τον Elias ή αυτό που είχαμε δει πριν τρία χρόνια με τον Ιανό τα οποία θα επιφέρουν όλες αυτές τις μεγάλες καταστροφές που πρόσφατα βιώσαμε».
Οι αιτίες που προκαλούν τις πλημμύρες
«Το πρώτο είναι οι αλλαγές στις χρήσεις γης. Τα ποτάμια έχουν στραγγαλιστεί από αναχώματα ή από άλλες παρεμβάσεις που έχουν γίνει, ο χώρος που διαχρονικά είχαν τα ποτάμια στο παρελθόν έχει χαθεί.
Οι αλλαγές χρήσεις γης είναι ο κυριότερος λόγος.
Ο δεύτερος λόγος είναι οι υποδομές οι οποίες κατασκευάστηκαν με άλλες προδιαγραφές. Μικρά ανοίγματα γεφυρών για παράδειγμα, το οδικό δίκτυο το οποίο αντιστοιχεί σε μια άλλη πραγματικότητα.
Αυτές, λοιπόν, οι υποδομές από μόνες τους μπορούν να οδηγήσουν σε πλημμυρικά φαινόμενα.
Για παράδειγμα, μια γέφυρα μικρού ανοίγματος, όταν έχεις φερτά υλικά, θα κολλήσουν κάτω από τη γέφυρα με αποτέλεσμα να πλημμυρίσει από πάνω από τη γέφυρα και να φύγει το νερό σε γειτονικούς οικισμούς.
Ο τρίτος λόγος είναι κακές διαχειριστικές πρακτικές. Για παράδειγμα, γνωρίζουμε ότι τους θερινούς μήνες κάποιοι αγρότες μπορεί να φτιάχνουν δέσεις, μικτά χωμάτινα φράγματα μέσα στα ποτάμια για να έχουν να ποτίζουν το χειμώνα.
Αυτό, λοιπόν, με την πάροδο του καλοκαιριού, και πριν έρθουν οι πλημμύρες, ενώ τους στέλνονται επιστολές από τις δημόσιες υπηρεσίες, αμελώς να τις ρίξουν αυτές τις δέσεις.
Στο παρελθόν επίσης έχει αναφερθεί ότι υα θυροφράγματα που υπάρχουν στα ποτάμια της Θεσσαλίας δεν ανοίγουν όταν υπάρχει κάποιο πλημμυρικό φαινόμενο, μια έντονη κακοκαιρία.
Έτσι, υπάρχουν φαινόμενα όπου οι αρμόδιες υπηρεσίες δεν συνεννοούνται μεταξύ τους.
Τα ανάντι θυροφράγματα, κατάντι δεν ανοίγουν. Έτσι, δημιουργούνται τέτοια προβλήματα.
Και όλα αυτά, βέβαια, μεγεθύνονται, πολλαπλασιάζονται με τα κλιματικά γεγονότα».
Η πρόταση του WWF
«Καταρχήν, οι προτάσεις του WWF περιγράφονται και στη διεθνή βιβλιογραφία και οι ευρωπαϊκές πολιτικές πλέον δίνουν τέτοιες κατευθύνεις. Και το Green Deal και η στρατηγική για τη βιοποικιλότητα και ο κλιματικός νόμος και οι διάφορες οδηγίες.
Και πολύ σύντομα θα βγει και ο νόμος για την αποκατάσταση της φύσης όπου θα δίνει σαφείς κατευθύνσεις για το προς τα πού που θα πρέπει να πάνε τέτοιες κατευθύνσεις.
Οι παρεμβάσεις οι οποίες προτείνουμε επίσης, περιλαμβάνουμε άνοιγμα στις κοίτες των ποταμών. Δηλαδή, να μην στραγγαλίζονται πλέον από χώματα. Μετακίνηση των αναχωμάτων λίγο μακρύτερα ώστε να υπάρχει χώρος στο ποτάμι όταν πλημμυρίζει.
Μιλάμε για δημιουργία παρόχθιων δασών ώστε να σταθεροποιούνται οι κοίτες και να μην χρησιμοποιούνται συρματοκιβώτια, τσιμέντα στις κοίτες τα οποία, δυστυχώς, προκαλούν τα εντελώς αντίθετα αποτελέσματα από ότι θέλουμε. Δηλαδή, αυξάνεται η ποσότητα νερού και αυξάνεται το πρόβλημα με τις πλημμύρες στα κατάντι.
Μιλάμε για σύνδεση των ποταμών με πλημμυρικά πεδία, με συγκεκριμένες περιοχές οι οποίες καλλιεργούνται και θα συνεχίζουν να καλλιεργούνται ώστε να πλημμυρίζουν σε μεγάλα, έκτακτα καιρικά φαινόμενα.
Προφανώς με δίκαιες αποζημιώσεις προς τους ανθρώπους που χάνουν τις περιουσίες τους λόγω των καιρικών φαινομένων.
Και, βέβαια, μιλάμε για μια πρακτική η οποία διαχρονικά υπάρχει στη Μεσόγειο που είναι τα έργα ορεινής υδρονομίας, φράγματα ανάσχεσης τα οποία μειώνουν την κλίση, φτιάχνονται στα ορεινά, μειώνουν την κλίση και μειώνουν και την ταχύτητα του νερού πριν φθάσει στα κατάντι και δημιουργηθεί η πλημμύρα. Και μειώνουν, βέβαια, και τα φερτά υλικά.
Αυτό είναι μια πάγια πρακτική η οποία τις προηγούμενες δεκαετίες γίνονταν από τη δασική υπηρεσία με πολύ μεγάλη επιτυχία, δυστυχώς τα τελευταία αρκετά χρόνια οι δασικές υπηρεσίες έχουν χάσει ένα πολύ μεγάλο μέρος του έμψυχου δυναμικού τους, έχουν αποδυναμωθεί και αδυνατούν πλέον να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν τέτοια έργα.
Αυτό, επαναλαμβάνω, ότι είναι μια πρακτική διαχρονική στη Μεσόγειο που εφαρμόζονταν κατά κόρον».
