Το Σάββατο 26 Φεβρουαρίου 2022, στις 7 το βράδυ, έγινε διαδικτυακά η ομιλία του Ομότιμου Καθηγητή του Πολυτεχνείου της Ζυρίχης κ. Γεωργίου Γκέκου με θέμα «Οι Θεσσαλοί του Αλέξανδρου Υψηλάντη». Προσκλήθηκε προς τούτο από επτά θεσσαλικούς πολιτιστικούς φορείς πέντε θεσσαλικών πόλεων, της Λάρισας, των Τρικάλων, της Καρδίτσας, του Αλμυρού και του Βόλου. Πρόκειται για την Φιλολογική Ιστορική Αρχαιολογική Λαογραφική Εταιρεία Θεσσαλίας, την Εταιρεία Θεσσαλικών Ερευνών, της οποίας ο κ. Γκέκος είναι επίτιμο μέλος, το Κέντρο Βιβλίου Μαγνησιωτών Συγγραφέων, το Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο Λάρισας, τη Φιλάρχαιο Εταιρεία Αλμυρού «Όθρυς», τον Φιλολογικό Ιστορικό Λογοτεχνικό Σύνδεσμο Τρικάλων και τους Φίλους Μουσείου Πόλης Καρδίτσας, που στις δραστηριότητές τους περιλαμβάνεται και η έρευνα στο πεδίο της τοπικής μας ιστορίας. Ο εκλεκτός Θεσσαλός Ομότιμος Καθηγητής του Πολυτεχνείου της Ζυρίχης κ. Γεώργιος Γκέκος προέρχεται από τον χώρο των θετικών επιστημών, όμως έχει στραφεί και σε έρευνες στο πεδίο της ιστορίας. Μεταξύ άλλων ερευνών σε αυτό το πεδίο επικεντρώθηκε και στο ζήτημα της τύχης των αγωνιστών του Υψηλάντη, οι οποίοι αναζήτησαν την επιστροφή τους στον ελλαδικό χώρο από την Μολδοβλαχία μετά την αποτυχία της εκεί επανάστασης. Έκανε εμπεριστατωμένες και επίπονες έρευνες σε αρχεία και σε κάθε πρόσφορη ιστορική πηγή, οι οποίες απέφεραν το έργο του Η Επιστροφή, το οποίο βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών. Στο βιβλίο του κατέγραψε τη δραματική πορεία των αγωνιστών για να φτάσουν, όσοι επιβίωσαν, στο νόστιμο ήμαρ. Σε δεύτερο χρόνο επικεντρώθηκε ιδιαίτερα στους συμπατριώτες του, τους Θεσσαλούς αγωνιστές του Υψηλάντη, ένα θέμα εξαιρετικού θεσσαλικού ενδιαφέροντος. Έγινε η πρόσκληση στον κύριο Γκέκο από τους προαναφερθέντες φορείς να μιλήσει γι’ αυτό το θέμα και ανταποκρίθηκε με ιδιαίτερη ευγένεια και χαρά. Στην ομιλία του αναφέρθηκε στην επανάσταση της Μολδοβλαχίας, ανέλυσε την τότε πολιτική κατάσταση στον ευρωπαϊκό χώρο, που επηρεαζόταν από τις συμφωνίες της Ιερής Συμμαχίας και στο αποτρεπτικό πλαίσιο για κάθε επαναστατική κίνηση. Ακολούθως επικεντρώθηκε στην πορεία των υπολειμμάτων του στρατού του Υψηλάντη. Περίπου 1000 – 1200 αγωνιστές αποφάσισαν να διανύσουν μία απόσταση 3.000 χιλιομέτρων, πεζοπορώντας, προκειμένου να φτάσουν στη Μασσαλία, από όπου, αφού θα εύρισκαν κάποιο πλοίο, θα μεταφέρονταν στον ελλαδικό χώρο με σκοπό να συνεχίσουν την επαναστατική τους δράση. Η πορεία τους ήταν δραματική, έγινε υπό πολύ αντίξοες καιρικές και άλλες συνθήκες, ώστε μόνο 160 από αυτούς κατόρθωσαν να φτάσουν στην Ελβετία. Εκεί εγκλωβίστηκαν, αφού η Γαλλία δεν επέτρεπε τη διέλευση, ώστε να φτάσουν στη Μασσαλία. Ο κ. Γκέκος αναφέρθηκε στη φιλοξενία που τους προσφέρθηκε από τους Ελβετούς, παρόλο που αυτή η χώρα ήταν τότε πτωχή, ενώ είχε αντιμετωπίσει και έναν πρωτοφανή λιμό από μία αιφνίδια κλιματική αλλαγή. Επί πλέον υπήρχαν πιέσεις από την Αυστρία, ακόμη και με απειλή πολέμου, να μην φιλοξενηθούν, αφού ήταν επικίνδυνοι, ως επαναστάτες, για το status quo που επέβαλε η Ιερή Συμμαχία. Μετά από οκτάμηνη παραμονή στην Ελβετία, τελικά τους δόθηκε η άδεια διέλευσης στη Γαλλία, όταν υπουργός εξωτερικών ανέλαβε ο Σατωβριάνδος. Έτσι έφτασαν στη Μασσαλία και με πλοία που ναύλωσαν Ελβετοί αποβιβάστηκαν στην επαναστατημένη Ελλάδα. Ανάμεσά τους ήταν και 32 αγωνιστές από διάφορους θεσσαλικούς τόπους. Ο κύριος Γκέκος πρόβαλε προσωπογραφίες τους, μάλιστα αναφέρθηκε και στους τόπους καταγωγής τους. Το κοινό καθηλώθηκε από την γλαφυρή και εμπεριστατωμένη αφήγηση του ομιλητή. Με προθυμία απάντησε στις ερωτήσεις που ετέθησαν μετά το πέρας της ομιλίας, αποκαλύπτοντας μεγάλη ευρυμάθεια στο θέμα της επιστροφής των διασωθέντων αγωνιστών του Αλέξανδρου Υψηλάντη. Οι συνεργασθέντες θεσσαλικοί σύλλογοι τον ευχαρίστησαν θερμά.
