Με ιδιαίτερη επιτυχία πραγματοποιήθηκε (26-27 Ιουνίου 2021) Επιστημονική Διημερίδα με τίτλο Στ’ Άγραφα … ένα ταξίδι 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821. Η εκδήλωση ήταν ενταγμένη στις δράσεις του Δήμου Λίμνης Πλαστήρα για τον επετειακό εορτασμό από τα 200 χρόνια της Εθνεγερσίας και έγινε στο Μορφοβούνι.
Το πρελούδιο των εκδηλώσεων ξεκίνησε την Παρασκευή 25 Ιουνίου από το Μεσενικόλα, με μια άρτια οργανωμένη μουσική βραδιά με μουσικό επιμελητή τον Βαγγέλη Πετρινιώτη. Ακούστηκαν τραγούδια σχετικά με το 1821, δημοτικά από όλες τις περιοχές της χώρας και νεότερα έντεχνα σπουδαίων συνθετών.
Την ευθύνη της επιστημονικής διοργάνωσης είχαν τα Γενικά Αρχεία Κράτους,(τμήματα Καρδίτσας και Ευρυτανίας), ολοκληρώνοντας με αυτή τον τριετή κύκλο ερευνητικής «οδοιπορίας» στον εμβληματικό και άλλοτε ενιαίο ιστορικό χώρο των Αγράφων.
Στο οδοιπορικό αυτό ο τίτλος Στ’ Άγραφα…ένα ταξίδι αποτελεί ουσιαστικά φόρο τιμής στον δάσκαλο και πρωτοπόρο της λαογραφίας / εθνογραφίας Δ.Λουκόπουλο που οδοιπορώντας περιηγήθηκε τα Άγραφα πριν 100 περίπου χρόνια, διασώζοντας από τη λήθη πολλά σημαντικά στοιχεία που συνθέτουν την ιστορία τους. Έχοντας την υποστήριξη των αντίστοιχων δήμων το οδοιπορικό μας ξετυλίχθηκε το 2018 στο Βλάσι και στο ΠετρίλοΑγράφων Καρδίτσας με τη συνδρομή του Δήμου Αργιθέας και πολιτιστικών συλλόγων της περιοχής. Η δεύτερη 2019 έγινε στα Μεγάλα Βραγγιανάτης Ευρυτανίας, υπό την αιγίδα του Δήμου Αγράφων, με τη συνδρομή επίσης πολιτιστικών συλλόγων της περιοχής. Η τρίτη οδοιπορία ήταν να γίνει το 2020 στη Λίμνη Πλαστήρα, όμως η πανδημίαcovid 19 τη μετέθεσε χρονικά για το 2021 και συνέπεσε με τον επετειακό εορτασμό.
Έτσι επιδιώχθηκενα φωτιστούν αθέατες πτυχές του Αγώνα, όχι μόνο τα πολεμικά γεγονότα αλλά και άγνωστα θέματα, όπως οι πρόσφυγες , οι φιλέλληνες, η ιατρική, η οικονομία, η ποίηση και η μουσική . Την δεύτερη ημέρα επιχειρήθηκε με τις « μικρές» τοπικές ιστορίες να αναδειχθεί η στενή σχέση που συνδέει την Αγραφιώτικη ιστορία με εκείνη την ευρύτερη του Αγώνα, και μάλιστα της «κυοφορίας» του. Έτσι προσεγγίσθηκαν,η οικονομία, το εμπόριο, η κοινωνία, ο θεσμός των αρματολικιών, τα προεπαναστατικά κινήματα, οι άρρηκτα συνδεδεμένες με τον χώρο μορφές του Κατσαντώνη και του Καραϊσκάκη ,το ιδεολογικό υπόβαθρο, ο ρόλος των γυναικών, τα δημοτικά τραγούδια που διασώζουν την Αγραφιώτικη ιδιαιτερότητα και τελικά ο ίδιος ο διαμελισμός της περιοχής.
Με την ολοκλήρωση των εργασιών ο δήμαρχος Λίμνης Πλαστήρα κ. Παναγιώτης Νάνος συνοψίζοντας τα συμπεράσματα από τις εισηγήσεις, τόνισε ότι η παραγόμενη Ιστορική Γνώση έχει αξία μόνο όταν γίνεται κτήμα των επόμενων γενεών και όταν μετατρέπεται σε θεμέλιο Προόδου και Ανάπτυξης. Προς την κατεύθυνση αυτή ανακοίνωσε σημαντικές αποφάσεις:
- Άμεση έκδοση σε ειδικό τόμο των πρακτικών της 2ης και 3ης «Οδοιπορίας στα Άγραφα», με στόχο τη διάσωση της ιστορικής γνώσης που παράχθηκε.
- Αξιοποίηση του αρχειακού υλικού των εκθέσεων με τα τεκμήρια του Αγώνα και τις διακρίσεις των Αγραφιωτών αγωνιστών του 1821, στο Δημοτικό Μουσείο Ιστορίας «Νικόλαος Πλαστήρας», το οποίο θα επαναλειτουργήσει με νέους όρους μετά τη ριζική ανακαίνιση που είναι σε εξέλιξη.
- Την ανάδειξη ιστορικών σημείων της λίμνης Πλαστήρα που σχετίζονται με τα Επαναστατικά Κινήματα των Αγράφων και την ένταξη αυτών στην οικονομική, κοινωνική και τουριστική ζωή του Δήμου. Συγκεκριμένα ο Δήμος σχεδιάζει χάρτη «Μονοπατιών Ιστορίας», ενδεικτικά: 1ονΤα πρώτα σύνορα του Ελληνικού Κράτους του 1832 (από Νέγκουρη Νεοχωρίου μέχρι Καραμανώλη Πεζούλας), 2ον Ταμπούρια Καραϊσκάκη (Κερασιά), 3ον Καραούλι Καραϊσκάκη (Βουνέσι) 4ον Βρύση και ρέμα Λιακατά, (Πεζούλα), 5ο μονοπάτι «Γαζή» Μεσενικόλα, ενώ ακολουθούν και άλλα μονοπάτια σε όλες τις κοινότητες
- Έκδοση εξαμηνιαίας Επιθεώρησης Τοπικής Ιστορίας του Δήμου Λίμνης Πλαστήρα με τίτλο «Ιστόρηση», καθώς και άλλες επετειακές εκδόσεις.
- Συνέχιση των εκδηλώσεων ολόκληρο το χρόνο μέχρι τον Μάϊο του 1922 Πανελλήνιο Συνέδριο με θέμα η Έννοια της Ελευθερίας μέσα από το Δημοτικό Τραγούδι.
