Το Λύκειον των Ελληνίδων Βόλου και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας παρουσιάζουν το νέο βιβλίο του Λάμπρου Λιάβα, Καθηγητή Εθνομουσικολογίας στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ, με τίτλο «Φάγαμεν ψωμί, τραγουδήσαμεν κι εγλεντήσαμεν, τα τραγούδια και οι μουσικές του 1821».
Η παρουσίαση του βιβλίου θα γίνει από το συγγραφέα και από τη Καθηγήτρια Ιστορίας, του ΕΚΠΑ, Μαρία Ευθυμίου.
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 4 Μαΐου 2022 και ώρα 7 μ.μ. στο αμφιθέατρο «Ι. Κορδάτος» του παραλιακού συγκροτήματος Παπαστράτου του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Θα συνοδευτεί με σύντομο καλλιτεχνικό πρόγραμμα.
Στην έκδοση αυτή ο Λάμπρος Λιάβας, καθηγητής Εθνομουσικολογίας στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ, επιχειρεί μια γενική ιστορική ανασκόπηση με θέμα τα τραγούδια και τις μουσικές του 1821. Πραγματεύεται το βασικό ερώτημα «πώς τραγούδησε η λαϊκή μούσα την Επανάσταση και ποιές υπήρξαν οι πρακτικές, επικοινωνιακές και συμβολικές λειτουργίες της μουσικής στην περίοδο του Αγώνα». Το χρονικό πλαίσιο που καλύπτει η μουσική έρευνα ξεκινά από τα τέλη του 18ου αιώνα, με τα προεπαναστατικά εμβατήρια του Ρήγα Φεραίου, και καταλήγει στο 1862 με το τέλος της «Βαυαροκρατίας», που υπήρξε εξίσου κρίσιμη για την πρόσληψη και διαμόρφωση της μουσικής ταυτότητας των Νεοελλήνων.
Γίνονται ειδικότερες αναφορές στα ιστορικά και κλέφτικα τραγούδια, στα λαϊκά μουσικά όργανα, στους χορούς των κλεφτών, στη μουσική παιδεία, στον «απόηχο» της Επανάστασης στους φιλελληνικούς μουσικούς κύκλους, καθώς και στις μουσικές διαμάχες στην Αθήνα-πρωτεύουσα του νεοσύστατου κράτους.
Μέσα από κείμενα εποχής, ποιητικά αποσπάσματα, πλούσιο εικονογραφικό υλικό και επιλεγμένες ηχογραφήσεις, επιβεβαιώνεται ότι το τραγούδι λειτουργεί διαχρονικά ως ισχυρό σύμβολο τοπικής, εθνικής και κοινωνικής ταυτότητας, «κιβωτός» για τη συλλογική μνήμη, σημείο αναφοράς για την κοσμοθεωρία και την ιδεολογία, λειτουργικά ενταγμένο στις επιτελεστικές πρακτικές των τοπικών κοινοτήτων.
Ο τίτλος του βιβλίου «Φάγαμεν ψωμί, ετραγουδήσαμεν κι εγλεντήσαμεν!..», προέρχεται από μια φράση του Μακρυγιάννη, και περικλείει τη διαχρονική λειτουργία του λαϊκού τραγουδιού ως είδος πρώτης ανάγκης, όπως και το ψωμί!
Η έκδοση συνοδεύεται από έναν ψηφιακό δίσκο ακτίνας (cd audio) με «21 τραγούδια για το 1821», που καλύπτουν τις επιμέρους πτυχές του Αγώνα, καθώς και διαφορετικές περιοχές και μουσικά ιδιώματα: Μοριά, Ρούμελη, Ήπειρο, Μακεδονία, Θράκη, Αιγαίο.
H Μαρία Ευθυμίου ανήκει από το 1981 στο Διδακτικό και Ερευνητικό Προσωπικό του ΕΚΠΑ, όπου σήμερα υπηρετεί ως Τακτική Καθηγήτρια. Από τη θέση αυτή έχει διδάξει, επί 41 χρόνια, χιλιάδες φοιτητές και εποπτεύσει εκατοντάδες σεμιναριακές και μεταπτυχιακές εργασίες, καθώς και διδακτορικά.
Έχει εκπροσωπήσει την Ελλάδα σε Επιτροπές Ιστορίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενώ έχει μετάσχει, ως πανεπιστημιακός, σε δεκάδες ατομικές και ομαδικές εκπαιδευτικές δράσεις σχετικές με τη Δευτεροβάθμια και Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Έχει μετάσχει στο εγχείρημα του Mathesis των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης με επτά ενότητες Ελληνικής και Παγκόσμιας Ιστορίας (mathesis.cup.gr).
Από το 2006 διδάσκει στο ευρύ κοινό δωρεάν, σχεδόν καθημερινά, σε εσπερινή βάση, σε ολόκληρη την Ελλάδα -και σε φυλακές και Κέντρα Απεξάρτησης- κύκλους Παγκόσμιας και Ελληνικής Ιστορίας. Έχει συγγράψει και επιμεληθεί έξι βιβλία Ιστορίας, ενώ έχουν δημοσιευθεί περί τα ογδόντα πέντε άρθρα και μελέτες της σε περιοδικά Ιστορίας, Πρακτικά Συνεδρίων Ιστορίας, ένθετα Ιστορίας, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Κατά το έτος 2013 τιμήθηκε με το «Βραβείο Εξαίρετης Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας ειςμνήμην Β. Ξανθόπουλου – Στ. Πνευματικού».
Ο Λάμπρος Λιάβας γνωστός από το «Αλάτι της Γης», τηλεοπτικές εκπομπές επί 10 συναπτά έτη και άλλα 30 χρόνια ραδιοφωνικών ομότιτλων εκπομπών, έχει σπουδαίο έργο στο ενεργητικό του. Στο διάστημα αυτό της δεκαετίας και στα 170 τηλεοπτικά επεισόδια, έχουν καταγραφεί περισσότερα από 3.500 τραγούδια, σκοποί και χοροί, υλικό που συγκρότησε ένα πλούσιο και τεκμηριωμένο αρχείο για την ελληνική μουσική και χορευτική παράδοση από κάθε ελληνική γωνιά. Το ίδιο σημαντική και η συμβολή του, που φέτος συμπλήρωσε 30 χρόνια από την ίδρυση του Μουσείου Ελληνικών Λαϊκών Οργάνων Φοίβου Ανωγειανάκη, του οποίου υπήρξε διευθυντής έως το 2014. Το 40χρονο πολύπτυχο έργο του αναγνωρίστηκε πρόσφατα από την Ακαδημία Αθηνών, λαμβάνοντας το μουσικό βραβείο Σπύρου Μοτσενίγου, για τη προσφορά του στην έρευνα και προβολή της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής, βραβείο που απονέμεται ανά διετία «σε διαπρέποντα Έλληνα μουσικό εκτελεστή, μουσικό ερμηνευτή, συνθέτη, διευθυντή ορχήστρας ή μουσικολόγο».
Στην εκδήλωση θα τηρηθούν απαρέγκλιτα όλα τα νομοθετημένα μέτρα προστασίας για τον covid 19 και η είσοδος θα επιτρέπεται μόνο με πιστοποιητικό πλήρους εμβολιασμού ή νόσησης.
