«Δυσλεξία Ενηλίκων Ψηφοφόρων» (αφιερωμένο στην 3η Δεκεμβρίου, παγκόσμια ημέρα ΑμεΑ) – Γράφει ο Γιώργος Ηλ. Τσιτσιμπής

Συχνά η επιστήμη βρίσκεται μπροστά σε δύσκολα και δυσεπίλυτα θέματα. Στις μέρες μας, και πιο σωστά τα τελευταία χρόνια, ανιχνεύεται μια νέα διαταραχή που φυσικά δεν περιλαμβάνεται στις καταγραφές του γνωστού DSM (Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών).

Την αναγνωρίζουμε μόνο σε ενήλικες ψηφοφόρους, όλων των πολιτικών αποχρώσεων, άνω των 17 ετών και ο επιπολασμός της φτάνει το 41% σε πανελλαδικό επίπεδο, ενώ σε τοπικό και περιφερειακό το 43% (αυτό είναι τελευταία το επίπεδο αυτοδυναμίας).

Μιλάμε για μια «ειδική μαθησιακή διαταραχή ενηλίκων» που δεν επηρεάζεται από το νοητικό επίπεδο (ευφυέστατα άτομα μπορεί να ανήκουν στους «δυσλεξικούς ψηφοφόρους») και δεν καθορίζεται από κληρονομικούς παράγοντες (ελέγχεται η θέση αυτή), αλλά από περιβαλλοντικούς. Διαμορφώνεται κυρίως από τις συνθήκες. Στην ουσία μιλάμε για μια κοινωνικοπολιτική διαταραχή.

Χαρακτηριστικά

Ας δούμε παρακάτω τα βασικότερα χαρακτηριστικά(λόγω συνοσηρότητας δανείζεται χαρακτηριστικά και από άλλες διαταραχές) των ατόμων αυτών:

• Αδυναμία προσανατολισμού, π.χ. μπερδεύουν έντονα το «δεξιός – αριστερός»
• Έντονη αδυναμία στη σημασιολογία, π.χ. το «όλοι μαζί» το κατανοούν ως «ό,τι είναι συμφέρον για μένα» ή το «εργασιακά δικαιώματα» ως «εργοδοτικά δικαιώματα».
• Παρατονίζουν λέξεις, π.χ. «προστατέψτε τους γέρους» το διαβάζουν «προστατέψτε τους γερούς» ή το «καλός αστυνομικός» το διαβάζουν «κάλος αστυνομικός» ή «όλα είναι σε ένα χάλι» το διαβάζουν «όλα είναι σε ένα χαλί».
• Ιδιαίτερη δυσκολία στην ανάγνωση μεγάλων κειμένων, π.χ. νομοσχέδια, ευρωπαϊκές οδηγίες, αναλύσεις πολιτικών κειμένων και άρθρων.
• Προσθέτουν, αφαιρούν ή αντικαθιστούν γράμματα και συλλαβές, π.χ. «εθνιστής – εθνι(κι)στής», «απαιτώ – (ε)παιτώ», «κόμπος – κομπ(ασμ)ός», «βο(υ)λευτής – βολευτής».
• Είναι ιδιαίτερα ανορθόγραφοι, π.χ. «σοσιαλιστής – σοσιαληστής», «κοινοβούλιο – κυνοβούλιο».
• Δυσκολία στο να τηρούν τους κανόνες, όχι μόνο γραμματικούς αλλά κυρίως κοινωνικούς, π.χ. «αιτούμαι – διαμαρτύρομαι – αγωνίζομαι», εφαρμόζουν απλά το «γκρινιάζω».
• Σύγχυση στην αντίληψη της έννοιας του χρόνου και στους μαθηματικούς υπολογισμούς, π.χ. συχνά αναρωτιούνται «γιατί περισσεύουν τόσες μέρες μετά το τελείωμα του μηνιάτικου;».
• Χαρακτηρίζονται από επαναλαμβανόμενες απροσεξίες και παρορμητισμούς, π.χ. αντί να ψηφίσουν τον 3^ο υποψήφιο του ψηφοδελτίου, ψηφίζουν τον 13^ο , κάποιες φορές επιλέγουν και άλλο ψηφοδέλτιο.
• Κυριαρχεί η βραχύχρονη μνήμη έναντι της μακρόχρονης, με αποτέλεσμα να θυμούνται μόνο τα τελευταία γεγονότα (όσα τους τάξανε) και να ξεχνούν τι συνέβη πριν από ένα μήνα.
• Ενώ έχουν βλεμματική επαφή, η ματιά τους προδίδει κάτι το ασαφές και το υποκριτικό.
• Απουσιάζει η κριτική και συνδυαστική σκέψη.
• Έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση την οποία όμως καλύπτουν με το «είμαστε με τους πολλούς, είμαστε με τους νικητές».

Ας μείνουμε σε αυτά, ως τα πιο συχνά και καθοριστικά χαρακτηριστικά της διαταραχής.

Αντιμετώπιση

Δυστυχώς, η επιστημονική κοινότητα δεν έχει καταφέρει να υποδείξει κάποια αποτελεσματική μέθοδο αντιμετώπισης.

Είναι γεγονός πως μαθαίνουν καλύτερα εμπειρικά, όταν δημιουργούν μέσω επιδείξεων, πειραμάτων, παρατηρήσεων και οπτικών βοηθημάτων. Παρόλα αυτά, όση υποστήριξη και να δεχτεί το άτομο, με εναλλακτικούς τρόπους σκέψης και στρατηγικές, τα αποτελέσματα κρίνονται μη ικανοποιητικά. Πάντα υπάρχει κάτι που μας εκπλήσσει σ’ αυτή την διαταραχή και είναι το απρόβλεπτο.

Επειδή τα συμπτώματα και τα λάθη αυξάνονται υπερβολικά με την σύγχυση, την πίεση του χρόνου και το άγχος, καλό θα είναι να βρίσκονται σε προστατευμένο περιβάλλον, με επιτήρηση και καθοδήγηση, με ασκήσεις χαλάρωσης, αναπνοής και συχνής ανατροφοδότησης.

Οι επαναλήψεις, για να κατακτήσουν κάτι νέο, κρίνονται απαραίτητες. Χρειάζεται όμως μεγάλη προσοχή στην σωστή εκτέλεση της δραστηριότητας, επειδή τους κάνει ευάλωτους στην επανάληψη των λαθών.

Τέλος, θα λέγαμε πως η «Δυσλεξία Ενηλίκων Ψηφοφόρων» είναι μια διαταραχή που φανερώνεται από τις δυσκολίες στην εκμάθηση της σχέσης αιτίου – αιτιατού, παρά την επαρκή νοημοσύνη και τις κοινωνικές, πολιτικές και πολιτιστικές ευκαιρίες του ατόμου.

Μάλλον θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε μαζί της.

Υ.Γ. Το παραπάνω κείμενο είναι επηρεασμένο από το άρθρο του Κωνσταντή Μιζάρα: «Δυσδεξία, αυτή η μάστιγα», που δημοσιεύτηκε στις 9/10/23, στο Κοσμοδρόμιο..