Παρέμβαση, στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων και των σκοπών ίδρυσής του αλλά και όσων φορέων της περιοχής εκπροσωπεί άσκησε το Δίκτυο Φορέων και Πολιτών για την Προστασία των Αγράφων, στα πλαίσια της διαβούλευσης για τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Τομεακού Προγράμματος Ανάπτυξης του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων 2021-2025. Σκοπός της παρέμβασης η κατάθεση σκέψεων και απόψεων αναφορικά με τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), ως μέρος του υπό διαβούλευση Σχεδίου, και η μ’ αυτό τον τρόπο συμβολή στη σωστή κατεύθυνση της αναπτυξιακής προοπτικής της χώρας και της κοινωνίας, όπου όλοι μας διαβιούμε.
Με την παρέμβασή τονίστηκε πως έχει ήδη καταδειχθεί πλήρως ότι οι ΑΠΕ, που κυρίως σήμερα προωθούνται στη χώρα μας (αιολικά, φωτοβολταϊκά, μικρά υδροηλεκτρικά), δε μπορούν, για ξεχωριστούς για την κάθε μορφή λόγους (στοχαστικότητα και μεταβλητότητα, μη δυνατότητα αποθήκευσης ενέργειας, μη επάρκεια υδάτινων πόρων, κ.λ.π.) – να μας δώσουν αυτό που θέλουμε για την κάλυψη των ενεργειακών μας αναγκών, κάτι που ομολογεί, πλέον – ευθέως μέχρι πριν λίγα χρόνια και εμμέσως σήμερα, που έχει γίνει αντιληπτό και από τον κοινό κόσμο – και ο ίδιος ο ΑΔΜΗΕ, με τις «Μελέτες Επάρκειας» που εκπονεί, αλλά κι αυτό το ΥΠΕΝ, μέσω του Ενεργειακού Σχεδιασμού για την Ενέργεια και το Κλίμα (το γνωστό ΕΣΕΚ).
Επομένως, τονίστηκε και πάλι, και εφόσον μας ενδιαφέρει πραγματικά η ανάπτυξη του πρωτογενή τομέα, η πολυπόθητη παραγωγική ανασυγκρότηση αλλά και άλλοι τομείς (βλ. π.χ., τουρισμό) είναι καιρός να πάψει η (δήθεν) παραγωγή ενέργειας από αιολικά, φωτοβολταϊκά, μικρά υδροηλεκτρικά, ν’ αποτελεί, πέρα από αιτία ανεπανόρθωτης και μη αναστρέψιμης καταστροφής του περιβάλλοντος – που επιχειρείται, μάλιστα, στ’ όνομα, της «προστασίας» του και χάριν και των αδρών επιδοτήσεων – το όχημα για την παραχώρηση, τον έλεγχο και τη δέσμευση του φυσικού και υδάτινου πλούτου της χώρας μας (παραγωγική και καλλιεργήσιμη γη, βουνά, ορεινές πηγές, ρέματα και ποτάμια, κ.λ.π.), απαραίτητα μέσα και εργαλεία για τον προαναφερόμενο σκοπό.
Επισημάνθηκε, ακόμα, κι αυτό που η μέχρι σήμερα εμπειρία έχει καταδείξει ως κοινό χαρακτηριστικό για κάθε Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) αλλά και Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) όλων των προαναφερόμενων έργων, το να μη λαμβάνονται, δηλαδή, υπόψη οι επιπτώσεις αυτών στον πρωτογενή παραγωγικό τομέα (κτηνοτροφία, γεωργία, μελισσοκομία, λοιπές αγροτικές ενασχολήσεις και εναλλακτικές καλλιέργειες, κ.λ.π.), που αποτελεί καθοριστικό στοιχείο για την οικονομική δραστηριότητα αλλά ούτε οι επιπτώσεις σε άλλες επαγγελματικές δραστηριότητες (π.χ. τουρισμός) στην περιοχή των έργων, τόσο κατά το στάδιο της εγκατάστασης όσο και της λειτουργίας αυτών.
Οι επιπτώσεις στη χλωρίδα, την πανίδα αλλά και στη βιοποικιλότητα (που, επίσης, αναφέρονται στο υπό διαβούλευση Σχέδιο) από την εγκατάσταση και λειτουργία των προαναφερόμενων έργων αποτελεί ένα, ακόμα, στοιχείο που επισημάνθηκε με την παρέμβασή του Δικτύου, καθώς είναι τεράστιες για κάθε περιοχή, με συχνές παραβάσεις της εθνικής αλλά και ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Οι ίδιες επιπτώσεις, πέρα από τις αντίστοιχες περιβαλλοντικές συνέπειες, που επιτείνονται από τον κατακερματισμό και τη μη τήρηση των απαιτούμενων ειδικών μέτρων προστασίας για τις προστατευόμενες περιοχές (βλ. π.χ., Άγραφα), επιφέρουν και αντίστοιχες οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες, αφού πολλές περιοχές παύουν να αποτελούν, όπως μέχρι σήμερα συμβαίνει, πόλο έλξης επισκεπτών, ερευνητών, περιπατητών, κ.λ.π., με τις όποιες παραπέρα συνέπειες στην αναπτυξιακή προοπτική των ίδιων περιοχών αλλά και της χώρας, γενικότερα.
Τέλος, με ζητήθηκε να ληφθεί υπόψη ότι καμία από τις προαναφερόμενες επιπτώσεις των συγκεκριμένων και λαμβανομένων υπόψη στο αναπτυξιακό Σχέδιο έργων δε δύναται να εξισορροπηθεί με τα προβλεπόμενα πενιχρά «αντισταθμιστικά» των ίδιων έργων, αφού αυτά εκ του νόμου είτε κατευθύνονται σε λογαριασμούς κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας (με αμελητέο, ωστόσο, το αντίστοιχο όφελος των καταναλωτών) είτε αποδίδονται στους οικείους δήμους για εκτέλεση έργων, η ωφελιμότητα, βέβαια, των οποίων ουδόλως διασφαλίζεται πως θα αποβαίνει προς όφελος της αναπτυξιακή προοπτικής του τόπου και της βελτίωσης του ατομικού αλλά και εθνικού εισοδήματος. Από την άλλη, κανένα από τα προβλεπόμενα αντισταθμιστικά δε μπορεί να συγκριθεί με την ωφελιμότητα για την αναπτυξιακή προοπτική ενός τόπου, όπως αυτή διασφαλίζεται με τη διατήρηση της ανεξαρτησίας ή του δημόσιου χαρακτήρα του φυσικού και υδάτινου πλούτου μιας περιοχής, αγαθά, ωστόσο, που χάριν των ΑΠΕ, η πολιτεία με τις αρμόδιες αρχές της φαίνεται να απεμπολούνται.
Για το Δίκτυο Φορέων και Πολιτών για την Προστασία των Αγράφων : Γιώργος Καραβίδας, Χρήστος Φασούλας
