Την Καθαρά Δευτέρα τη θέση του μαγειρεμένου φαγητού παίρνουν τα σαρακοστιανά. Τα νηστίσιμα θαλασσινά, τα βραστά ή ωμά λαχανικά, οι ελιές και ο χαλβάς βρίσκονται σχεδόν σε κάθε τραπέζι. Οι αρμόδιες υπηρεσίες ενημερώνουν τους καταναλωτές για όλα όσα πρέπει να φροντίζουν κατά τις αγορές τους αλλά και για το πόσο περίπου θα κοστίσει το σαρακοστιανό τραπέζι.
Σύμφωνα με το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών, πολλά είναι αυτά που πρέπει να προσέχουμε κατά τις αγορές μας. Όσον αφορά τα νωπά κεφαλόποδα (χταπόδια, καλαμάρια, σουπιές, θράψαλα κτλ.), πολύ σημαντική είναι η οσμή τους, η οποία πρέπει να είναι οσμή θάλασσας και όχι αμμωνίας ή οποιαδήποτε άλλη. Η σάρκα τους πρέπει να είναι συμπαγής, ελαστική και γυαλιστερή και τα πλοκάμια τους πρέπει να είναι ανθεκτικά στο τράβηγμα. Τα αντίστοιχα καταψυγμένα προϊόντα πρέπει να συντηρούνται σε καταψύκτη και θερμοκρασία -18 βαθμών, να πωλούνται συσκευασμένα και με υγειονομικό σήμα, δηλαδή με τη σφραγίδα της εγκατάστασης. Σε αυτή πρέπει να αναγράφονται ο κωδικός αριθμός της Ε.Ε. και όλες οι ενδείξεις που προβλέπει ο κώδικας τροφίμων και ποτών: ονομασία πώλησης, καθαρό βάρος, ημερομηνία λήξης, ιδιαίτερες συνθήκες συντήρησης και χρήσης, όνομα, εμπορική επωνυμία και διεύθυνση κατασκευαστή ή συσκευαστή, τόπος παραγωγής ή προέλευσης. Τα οστρακοειδή (μύδια, κυδώνια, γυαλιστερές, στρείδια) ενδείκνυται να πωλούνται συσκευασμένα σε μικρές συσκευασίες που φέρουν υγειονομικό σήμα με τη σφραγίδα του κέντρου αποστολής και όλες τις προβλεπόμενες ενδείξεις. Κατά τη στιγμή της αγοράς πρέπει να είναι ζωντανά, ενώ τα κελύφη πρέπει να είναι κλειστά ή, αν είναι ανοιχτά, να κλείνουν με ελάχιστη πίεση. Σε περίπτωση αγοράς οστρακοειδών από παραγωγούς πρέπει να ελέγχεται το σχετικό πιστοποιητικό τους. Οι γαρίδες, οι καραβίδες, οι αστακοί, τα καβούρια και οι ψείρες εμφανίζουν αντανακλαστικές κινήσεις στα μάτια, στις κεραίες και στα πόδια, όταν είναι ζωντανά, έχουν την οσμή της θάλασσας, τα αρθρωτά μέλη τους είναι στέρεα και προσκολλημένα στο σώμα, η επιφάνειά τους είναι γυαλιστερή, ενώ το κεφάλι δεν πρέπει να φέρει μαύρες κηλίδες ή να είναι μελανιασμένο. Όταν είναι καταψυγμένα, τα παραπάνω προϊόντα πρέπει να αναγράφουν στη συσκευασία τους όλα όσα προβλέπει ο κώδικας τροφίμων και ποτών.
ΛΑΓΑΝΑ
Η παραδοσιακή λαγάνα, παρότι μπορεί να παρασκευαστεί και από τα ίδια υλικά που φτιάχνεται το ψωμί, κοστίζει πολύ ακριβότερα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η φετινή τιμή της θα ξεπεράσει τα 2 ευρώ. Όπως αναφέρθηκε η υψηλή τιμή της λαγάνας σε σχέση με αυτή του ψωμιού οφείλεται στον τρόπο και στον απαιτούμενο χρόνο παρασκευής, στα υλικά και στις απαιτήσεις σε ενέργεια: “Τις περισσότερες φορές η λαγάνα παρασκευάζεται από διαφορετικούς τύπους αλεύρων σε σχέση με το ψωμί. Πολύ σημαντικό είναι ότι τα στάδια ζύμωσής της διαφοροποιούνται κατά πολύ, απαιτώντας πολύ περισσότερο χρόνο. Επιπλέον, η διαφοροποίηση ενισχύεται κατά πολύ και από το γεγονός ότι η επιφάνειά της είναι μεγαλύτερη. Αυτό σημαίνει αφυδάτωση, χρήση δηλαδή περισσότερης ζύμης, καθώς και περισσότερο χώρο, δεδομένου ότι μέσα σε ένα ταψί μια λαγάνα αντιστοιχεί σε τέσσερα ψωμιά. Έτσι αυξάνεται το κόστος ψησίματος και, παράλληλα, οι φούρνοι φορτώνονται με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι απαιτήσεις σε ενέργεια”. Για τους λόγους αυτούς η σχετική συλλογική σύμβαση εργασίας προβλέπει τριπλάσιο ημερομίσθιο για τους εργαζόμενους για την παραγωγή της Καθαράς Δευτέρας. Όπως τονίζεται χαρακτηριστικά, την ημέρα αυτή τα εργατικά χέρια δεν φτάνουν, με αποτέλεσμα οι αρτοποιοί να επιστρατεύουν ακόμη και τις οικογένειές τους, προκειμένου να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις των πελατών τους.
ΕΜΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ
“Ελπίζουμε οι τιμές να διατηρηθούν σε λογικό πλαίσιο και να μη γίνουν απαγορευτικές για τους καταναλωτές”, μας είπε κάποιος ιχθυοπώλης της Καρδίτσας. Για την Καθαρά Δευτέρα ο κόσμος προτιμά θαλασσινά, αν και κάθε χρόνο γίνεται ολοένα πιο συντηρητικός στις αγορές του. “Κάθε χρόνο οι αυξήσεις είναι μεγάλες. Πολλοί δυσκολεύονται να διαθέσουν χρήματα και ψωνίζουν ό,τι βρίσκουν φθηνότερο”, αναφέρει. Όσο για τα λαχανικά, οι περισσότεροι καταναλωτές χαρακτηρίζουν υψηλές τις τιμές στα οπωροκηπευτικά, ενώ από τους εμπόρους άλλοι εκτιμούν ότι οι τιμές θα διατηρηθούν και άλλοι ότι θα ανέβουν τις επόμενες ημέρες. “Το τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας θα έπρεπε να κοστίζει φθηνά, τα προϊόντα να είναι προσιτά σε όλους. Όταν, όμως, όλοι επιδιώκουν μεγάλο κέρδος και εκμεταλλεύονται τον καιρό, την αυξημένη ζήτηση, τις τιμές των καυσίμων και οτιδήποτε άλλο, ο καταναλωτής γίνεται θύμα. Αν θέλεις, πάντα θα βρεις μια αφορμή για αυξήσεις”, μας ανέφερε συνταξιούχος, καθώς έκανε τα ψώνια του σε συνοικιακό μανάβικο της πόλης μας.
