Η Ν.Α. Καρδίτσας πρόκειται να συμμετάσχει στην υποβολή πρότασης στο πρόγραμμα «Περιφέρεια της γνώσης» που εντάσσεται στις δράσεις του 7ου Προγράμματος Πλαισίου και υποβάλλεται απ’ ευθείας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η βασική φιλοσοφία του προγράμματος είναι να φέρει σε επαφή την έρευνα και τη γνώση με την πρακτική εφαρμογή (δεν περιλαμβάνει στάδιο υλοποίησης). Το συντονισμό του προγράμματος πρόκειται να έχει η Ν.Α. Καρδίτσας καθώς είναι και ο φορέας που είχε την πρωτοβουλία της εν λόγω δράσης και την επιστημονική επιμέλεια θα έχει ομάδα καθηγητών από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και Θεσσαλίας. Στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρόκειται να εγκριθούν συνολικά 8 προτάσεις. Βασικό αντικείμενο της πρότασης αποτελεί η σύνταξη στρατηγικού σχεδίου δράσης που να συμβάλλει στη βιώσιμη αγροτική ανάπτυξη της περιοχής μέσα από την προστασία του περιβάλλοντος και την ορθή διαχείριση των φυσικών πόρων. Η έμφαση δίνεται στην ανακύκλωση όλων των αποβλήτων των πλαστικών υλικών και συσκευασιών που χρησιμοποιούνται στις γεωργικές καλλιέργειες, με έμφαση στις συσκευασίες των φυτοφαρμάκων καθώς και στα υπολείμματα των καλλιεργειών (βιομάζα). Μέσα από τη διαδικασία της ανακύκλωσης μπορούν να προκύψουν προϊόντα υψηλής αξίας και παράλληλα διασφαλίζεται η προστασία του περιβάλλοντος. Οι δράσεις για την προστασία και τη βιώσιμη διαχείριση του περιβάλλοντος, βρίσκονται ανάμεσα στις βασικές προτεραιότητες της ευρωπαϊκής πολιτικής. Η περιοχή της Καρδίτσας είναι μια από τις πιο πλούσιες σε παραγωγικούς πόρους περιοχή της Ελλάδος, που όμως κατά το παρελθόν η διαχείριση τους δεν έγινε με τον πιο ενδιαφέροντα τρόπο, με συνέπεια στα χρόνια που έρχονται οι φυσικοί της πόροι αφενός γίνονται σπανιότεροι και αφετέρου υποβαθμίζονται. Τα απόβλητα των γεωργικών καλλιεργειών και οι συσκευασίες φυτοφαρμάκων που ανεξέλεγκτα ρίπτονται στους ποταμούς, καίγονται ανεξέλεγκτα ή θάβονται στο έδαφος, υποβαθμίζουν την ποιότητα του νερού, του εδάφους και των παραγόμενων προϊόντων που καταναλώνονται, με άμεσες συνέπεια στην ίδια την υγεία των κατοίκων του Νομού μας. Ο πυρήνας του προγράμματος είναι η δημιουργία ερευνητικών δικτύων αποτελούμενων από τρεις βασικούς φορείς από την ίδια γεωγραφική περιφέρεια οι οποίοι πρέπει να είναι:
– ένα πανεπιστήμιο ή ερευνητικό κέντρο
– ένας φορέας τοπικής αυτοδιοίκησης
– και μια επιχείρηση
Αυτοί είναι οι τρεις βασικοί εταίροι που είναι απαραίτητοι για να είναι επιλέξιμη μια πρόταση, όμως αν και όπου κρίνεται απαραίτητο μπορούν να συμμετάσχουν περισσότεροι από τρεις φορείς, με την προϋπόθεση βέβαια ότι βρίσκονται στην ίδια περιφέρεια με το ερευνητικό δίκτυο που έχει σχηματιστεί. Στη συνέχεια δημιουργείται μια κοινοπραξία από ερευνητικά δίκτυα από τουλάχιστον 3 διαφορετικές χώρες, κράτη μέλη της Ε.Ε. Στη δική μας περίπτωση συμμετέχουν δύο ερευνητικά δίκτυα από την Ελλάδα, δύο από την Ιταλία (που έχουν ήδη ξεκινήσει σχετικές δράσεις ανακύκλωσης) και ένα από την Ισπανία. Η χρονική διάρκεια του προγράμματος είναι 36 μήνες, το ύψος του προϋπολογισμού των δράσεων είναι από 1-3 εκ. ευρώ για το σύνολο της κοινοπραξίας και ποσοστό χρηματοδότησης είναι 100% των επιλέξιμων δαπανών. Στόχος είναι να αναπτυχθούν ισχυροί δίαυλοι επικοινωνίας της έρευνας που προσφέρεται από τα πανεπιστήμια και την ανταλλαγή τεχνογνωσίας μεταξύ των περιφερειών και των επιχειρήσεων που συμμετέχουν. Οι δράσεις που χρηματοδοτούνται είναι η ανάλυση, ανάπτυξη και εφαρμογή ερευνητικών δράσεων, καθοδήγηση περιφερειών με λιγότερη εμπειρία σε ερευνητικές πολιτικές και δράσεις από τις πιο έμπειρες, ανάπτυξη κοινών σχεδίων δράσης και μέτρα για την εφαρμογή τους, επιχειρηματικός σχεδιασμός, Swot αναλύσεις, προσδιορισμός ερευνητικών αναγκών, δράσεις ενημέρωσης και προώθησης. Από τα βασικότερα αποτελέσματα του προγράμματος είναι ο σχεδιασμός ενός κοινού σχεδίου δράσης για την αντιμετώπιση του προβλήματος των γεωργικών αποβλήτων, με εξειδικεύσεις στις κατά τόπους περιοχές ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες, το οποίο πρέπει να έχει ολοκληρωθεί κατά τους πρώτους 18 μήνες. Για το σκοπό αυτό πρόκειται να χρησιμοποιηθούν πρωτογενή στοιχεία για την ακριβή περιγραφή του προβλήματος που θα προκύψουν από συστηματική καταγραφή και έρευνα που θα διεξαχθεί στην κάθε περιοχή χωριστά κατά τη διάρκεια του προγράμματος. Προσδοκία των συμμετεχόντων είναι πως με το όλο εγχείρημα υπάρχουν πολλές πιθανότητες να προκύψει μια νέα παραγωγική δραστηριότητα στην περιοχή, ένα σενάριο που θα ερευνηθεί και θα αξιολογηθεί με την παραμικρή λεπτομέρεια. Και φυσικά το πιο σημαντικό, είναι ότι θα γίνει μια μεγάλη και συστηματική δράση για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της υποβάθμισης του φυσικού περιβάλλοντος που έχει πολύ μεγάλες διαστάσεις ειδικά στην περιοχή μας. Μακροπρόθεσμα τα οφέλη που προκύπτουν είναι πολλά ανάμεσα στα οποία είναι και η δημιουργία ενός νέου συγκριτικού πλεονεκτήματος στην περιοχή: θα παράγονται αγροτικά προϊόντα υψηλής ποιότητας, εφόσον θα είναι απαλλαγμένα από τις χημικές ουσίες, γεγονός που τα καθιστά πολύ περισσότερο ανταγωνιστικά στην πώλησή τους.
