Στο πλαίσιο του περιβαλλοντικού προγράμματος που υλοποιείται στο σχολείο μας κατά το σχολικό έτος 2012-13, με τίτλο «Παρόχθια Δασικά Οικοσυστήματα. Βιοποικιλότητα, αειφόρος ανάπτυξη και ανθρωπογενείς επιδράσεις», πραγματοποιήθηκε εκδρομή, σε συνεργασία με το Κ.Π.Ε. Φιλιππιάδας Πρέβεζας από
τις 7 έως 9 Μαρτίου 2013 και συμμετείχαν 17 μαθητές (12 Κορίτσια, 5Αγόρια) της Α’ Λυκείου του σχολείου μας. Συνοδοί καθηγητές, Ντούρας Κωνσταντίνος – ΠΕ09 (αρχηγός) και Σβάρνας Ιωάννης – ΠΕ19.
Την Πέμπτη 7/3, ώρα 09:00’ η ομάδα αναχώρησε από το χώρο του σχολείου με μισθωμένο λεωφορείο για Φιλιππιάδα. Αφίχθησαν στις 13:45’ και με συνοδεία μέλους του ΚΠΕ έκαναν check-in σε Ξενοδοχείο που μισθώθηκε από το ΚΠΕ. Μετά από μικρή μεσημβρινή ανάπαυλα, η ομάδα αναχώρησε για τις εγκαταστάσεις του ΚΠΕ, σε απόσταση περίπου 7 χλμ. από την πόλη με τη συνοδεία μέλους του ΚΠΕ. Εκεί έγινε σύντομη παρουσίαση του ΚΠΕ και ενημέρωση για τη Λίμνη Ζηρού, τον ποταμό Λούρο και τα οικοσυστήματά τους. Στη συνέχεια υλοποιήθηκε υπό βροχή, μέσα στο εξαιρετικής ομορφιάς δάσος της Λίμνης Ζηρού, με τη χρήση αδιάβροχης ενδυμασίας που χορηγήθηκε από το ΚΠΕ, βιωματικό σεμινάριο-εργαστήριο. Οι μαθητές ενημερώθηκαν για τη χλωρίδα και την πανίδα. Αναζήτησαν φυτικά είδη όπως σπαράγγια, ορχιδέες, πλατάνια, φράξους, δρυς, διάφορα κωνοφόρα κ.ά. καθώς και μανιτάρια. Επισκεφτήκαμε το εκπληκτικής θέας στη Λίμνη Ζηρού, εκκλησάκι του Αγίου Αλεξάνδρου. Εν συνεχεία στις όχθες της Λίμνης έγινε αναγνωρίστηκαν είδη χλωρίδας-πανίδας και έγινε σειρά χημικών μετρήσεων, με τη χρήση κατάλληλων οργάνων, που αφορούσαν φυσικοχημικές ιδιότητες του νερού. Διερευνήθηκαν οι ανθρωπογενείς επιδράσεις στα εν λόγω οικοσυστήματα. Στις εγκαταστάσεις του ΚΠΕ διενεργήθηκαν εργαστήρια-εισηγήσεις για τις εργασίες που προηγήθηκαν. Επιστροφή κατόπιν στο ξενοδοχείο, και ραντεβού στο εστιατόριο του ξενοδοχείο, όπου, λόγω Τσικνοπέμπτης, τιμήθηκε αναλόγως το έθιμο, μετά από συμφωνία μας, με τη Διεύθυνση του Ξενοδοχείου, για παροχή του σχετικού γεύματος.
Την Παρασκευή 8/3, οι μαθητές παρουσίασαν δημόσια το περιβαλλοντικό πρόγραμμα που υλοποιεί το ΓΕ.Λ. Προαστίου. Η παρουσίαση έγινε κατά ομάδες εργασίας, και με εσωτερική κατανομή αρμοδιοτήτων από την ίδια την ομάδα. Οι ομιλητές-μαθητές, εξέπληξαν με την ροή του λόγου, την άνεσή τους μπροστά στα μέλη της παιδαγωγικής ομάδας του ΚΠΕ, των καθηγητών και συμμαθητών τους και κυρίως για το υψηλό επιστημονικό επίπεδο και δομή των εργασιών τους, αποσπώντας τα θετικότερα σχόλια. Εν συνεχεία, ακολούθησαν δράσεις στο πεδίο των πηγών του ποταμού Λούρου. Εκεί, σε πανέμορφη τοποθεσία είδαμε όλοι μας το πως δημιουργείται ένας ποταμός. Η εμπειρία ήταν και για εμάς πρωτόγνωρη, ως προς το μέγεθος και τη μορφή των πηγών. Οι μαθητές ασχολήθηκαν με αναγνώριση χλωρίδας και πανίδας. Πραγματοποιήθηκαν φυσικοχημικές μετρήσεις στο νερό (θερμοκρασία, ph, διαλυμένο οξυγόνο, σκληρότητα, χλωριούχα ιόντα) με τη χρήση κατάλληλων οργάνων και χημικών εργαστηρίων. Στη συνέχεια αναζητήθηκαν, εντοπίστηκαν και αναλύθηκαν ανθρωπογενείς επιδράσεις στο συγκεκριμένο οικοσύστημα. Επιστρέφοντας στο ξενοδοχείο, μας περίμενε, εκπλήττοντάς μας ευχάριστα, ο Δήμαρχος της Φιλιππιάδας κ. Γιολδάσης Δημήτριος και ο Αντιδήμαρχος κ. Κάκκος Κων/νος, οι οποίοι έχοντας πληροφορηθεί από το ΚΠΕ, την επίσκεψή και τις εκπαιδευτικές δραστηριότητές μας, θέλησαν να γνωρίσουν και να καλωσορίσουν τους μαθητές μας. Παρατέθηκε γεύμα, με εξαιρετικής ποιότητας εδέσματα και κατά τη διάρκεια του γεύματος ενημερώσαμε την τοπική Αρχή για το σχολείο μας και τις δράσεις του. Με τη σειρά μας ενημερωθήκαμε, μεταξύ άλλων, και για τις προσπάθειες που καταβάλλονται, για εφαρμογή αειφορικών πρακτικών στο χώρο στο Δήμο Φιλιππιάδας. Εν κατακλείδι, κι έχοντας αποκομίσει τις καλύτερες των εντυπώσεων απ΄ τους μαθητές μας, ο κ. Δήμαρχος υποσχέθηκε να καλύψει όλες τις δαπάνες στη Φιλιππιάδα, του επομένου προγράμματος που θα πραγματοποιήσει το σχολείο μας. Στις 16:30’ αναχωρήσαμε υπό βροχή, για την περιοχή του Αγ. Γεωργίου, όπου εκτός από το όμορφο παρόχθιο δάσος, υπάρχει το Ρωμαϊκό Υδραγωγείο, εντυπωσιακό και κολοσσιαίο έργο, που μετέφερε νερό για 50 χλμ., από τον ποταμό Λούρο μέσω σηράγγων και γεφυρών, στην αρχαία Νικόπολη. Θεωρείται ακόμα και σήμερα ένα γιγάντιο τεχνικό έργο. Εν συνεχεία, στο παρόχθιο δάσος, όπου ενώνονται οι πηγές Αγ. Γεωργίου και ο ποταμός Λούρος, θαυμάσαμε τα γιγάντια υπεραιωνόβια πλατάνια καθώς και το πλήθος των τρεχούμενων νερών. Ασχοληθήκαμε εκ νέου με μετρήσεις των φυσικοχημικών ιδιοτήτων του νερού και σχολιάσαμε ομοιότητες και διαφορές με προηγούμενες μετρήσεις σε άλλα πεδία. Επισκεφτήκαμε τον παρακείμενο νερόμυλο όπου έγινε επίδειξη του τρόπου λειτουργίας του με υδροκίνηση. Οι μαθητές είδαν στην πράξη την παραγωγή αλεύρων με την ενέργεια του νερού ενώ ακριβώς δίπλα βρίσκονταν νεροτριβές σε λειτουργία. Ακολούθησε ενημέρωση και συζήτηση με τους μαθητές. Στη συνέχεια, είδαμε από κοντά δεξαμενή με πέστροφες, μερικές από τις οποίες συνέλαβαν οι μαθητές μας και οι υπεύθυνοι του ΚΠΕ, για τις ανάγκες του προγράμματος. Ακολούθως, μετά από ανάπαυλα μέσα στην περιοχή των πηγών Αγ. Γεωργίου, επιστρέψαμε στο ΚΠΕ για τη συνέχιση των εργαστηρίων και των εργασιών μας. Μετά από ανασκόπηση και ανάλυση των δραστηριοτήτων που προηγήθηκαν, ακολούθησαν δημιουργικές και διασκεδαστικές δραστηριότητες των μαθητών. Άλλη μια φορά μείναμε έκπληκτοι από τις δημιουργικές ικανότητες των παιδιών, και την ευκολία με την οποία αφομοίωσαν τις νέες εμπειρίες που έζησαν. Συγκεκριμένα, οι ομάδες μαθητών δημιούργησαν τρισδιάστατο έργο, ζωγραφικό πίνακα, και ποίημα όπου με γλαφυρό τρόπο, παρουσίασαν τις εμπειρίες τους στο ΚΠΕ. Τα έργα των μαθητών τέθηκαν στη διάθεση της επιτροπής αξιολόγησης, που αποτελούνταν από τους υπογράφοντες και από μέλος της παιδαγωγικής ομάδας του ΚΠΕ. Εκπρόσωπος κάθε ομάδας, ανέλυσε και υποστήριξε δημόσια του έργο της ομάδας. Κατά γενική ομολογία επρόκειτο για έργα, γεμάτα ευαισθησία και λυρικότητα, γεγονός που δυσκόλεψε ιδιαίτερα την επιτροπή στην εκλογή του πληρέστερου έργου, το οποίο θα αναρτηθεί στη συνέχεια στην ιστοσελίδα του ΚΠΕ.
Το Σάββατο 9/3, ήταν η τελευταία ημέρα της εκδρομής. Στις 07:00 αφύπνιση, πρωινό και check-out. Ο διευθυντής και το προσωπικό του ξενοδοχείου μας αποχαιρέτησαν έχοντας αποκομίσει τις καλύτερες εντυπώσεις. Για άλλη μια φορά, υπό βροχή, ξεκινήσαμε την υλοποίηση του ημερησίου προγράμματος. Εκτός προγράμματος, επί της διαδρομής μας, επισκεφτήκαμε τοπική βιομηχανία παραγωγής και επεξεργασίας κρέατος. Η εν λόγω επιχείρηση επιλέχθηκε επειδή πληροί τις προδιαγραφές ποιότητας ISO, και παράγει ενέργεια από βιομάζα, γεγονός που συνάδει με τις αρχές της αειφορίας που πραγματεύεται το πρόγραμμά μας. Ο υπεύθυνος της επιχείρησης ξενάγησε τους μαθητές σε ολόκληρη τη γραμμή παραγωγής, έκανε επίδειξη του τρόπου λειτουργίας σύγχρονων μηχανημάτων και απάντησε με ευχαρίστηση σε όλες τις ερωτήσεις μας. Στη συνέχεια δόθηκε, ως δώρο, στον καθένα μας, δέμα με παραγόμενα προϊόντα της επιχείρησης για να τα δοκιμάσουμε. Στη συνέχεια αφιχθήκαμε στον Αμβρακικό κόλπο, όπου μας υποδέχθηκε, ηλιόλουστος καιρός. Περπατήσαμε μέσα στη φύση, δίπλα στις λιμνοθάλασσες του Αμβρακικού, και παρατηρήσαμε το πλήθος των πτηνών που συναντώνται στον πλούσιο αυτό υγροβιότοπο, με προορισμό τις εκβολές του ποταμού Λούρου., όπου πραγματοποιήσαμε τις τελευταίες μετρήσεις ιδιοτήτων του νερού κι έτσι σχηματίσαμε ολοκληρωμένη εικόνα για τις ανθρωπογενείς επιδράσεις και πως αυτές επηρεάζουν τη βιοποικιλότητα και την ποιότητα ζωής κατά μήκος του ρου του ποταμού. Οι μαθητές εμπέδωσαν πως η άριστη ποιότητα των νερών στις πηγές, χειροτερεύει όσο εμπλέκεται ο ανθρώπινος παράγοντας που δε σέβεται αλλά υποβαθμίζει το περιβάλλον και τελικά την ίδια τη ζωή του. Επόμενος σταθμός, ήταν η αρχαία Νικόπολη. Επισκεφτήκαμε το χώρο των ανασκαφών, θαυμάσαμε τα υπέροχα επιδαπέδια ψηφιδωτά, τα περίτεχνα κεραμικά κτίσματα και ψηλά τείχη και, από μέλος του ΚΠΕ, ενημερωθήκαμε για την ιστορία και τη σημασία του αρχαιολογικού αυτού χώρου. Είδαμε από τη θέση αυτή, τους γύρω υγροβιότοπους και εξηγήσαμε τη σημασία τους για την περιοχή μέσα στο χρόνο. Στη συνέχεια, τελευταίος σταθμός του προγράμματος μας ήταν η πρωτεύουσα του νομού, η γραφική Πρέβεζα. Οι μαθητές περπάτησαν στην παραλία της, ξεναγήθηκαν στην παλιά πόλη, με τις γραφικές ψαροταβέρνες, είδαν το περίφημο επιτοίχιο ηλιακό ρολόι και ενημερώθηκαν για τον τρόπο λειτουργίας του. Η ξενάγηση ολοκληρώθηκε στο κεντρικό πλακόστρωτο σοκάκι “Σεϊτάν Παζάρ” όπου, όπως αναφέρεται και σε εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα, επί τουρκοκρατίας, οι Έλληνες άλειφαν με σαπούνι τις πλάκες του δρόμου για να γλιστρούν τα άλογα των τούρκων, που πέφτοντας φώναζαν “Σεϊτάν Παζάρ”. Ακριβώς δίπλα, συναντήσαμε ένα παραδοσιακό τυπογραφείο και αναφερθήκαμε στην εξέλιξη της τυπογραφίας, σε σύνδεση και με άλλα προγράμματα που υλοποιεί το σχολείο μας. Κατά την ώρα της εν λόγω ενημέρωσης, ο ιδιοκτήτης του τυπογραφείου, μας προσκάλεσε στο εσωτερικό της επιχείρησής του και αφού μας ξενάγησε σε όλους τους χώρους παραγωγής, δείχνοντάς μας παλαιού τύπου μα και σύγχρονα εκτυπωτικά μηχανήματα offset, απάντησε σε ερωτήσεις και απορίες των μαθητών. Επιστρέφοντας στο λεωφορείο, συμπληρώσαμε το φύλλο αξιολόγησης του προγράμματος, αποχαιρετήσαμε τους συναδέλφους του ΚΠΕ και πήραμε το δρόμο της επιστροφής.
Στις 19:00’ το πρόγραμμα έληξε με την άφιξή μας στην Πλατεία Προαστίου και την αποβίβαση των μαθητών.
Το Κ.Π.Ε. Φιλιππιάδας είχε εξαιρετική οργάνωση, συνέπεια, προθυμία και υπευθυνότητα. Παρείχε σάντουιτς και νερά κάθε μέρα. Κάλυψε το κόστος διαμονής και ένα γεύμα. Ιδιαίτερες θερμές ευχαριστίες στους συναδέλφους κ.κ. Ευάγγελο Ντάκουλα, Αναπληρωτή Υπεύθυνο ΚΠΕ, οποίος υπερέβαλε εαυτόν, Χρήστο Σκαμνέλο, Χαριτοπούλου Μαρία, μέλη της Π.Ο., καθώς και όλους όσους συμμετείχαν στην οργάνωση και υλοποίηση του προγράμματος.
Μαθητές και εκπαιδευτικοί αποκόμισαν εξαιρετικά σημαντικές εμπειρίες, που δικαιολογούν απολύτως το μορφωτικό, περιβαλλοντικό, παιδαγωγικό και κοινωνικό χαρακτήρα της εκδρομής. Υπήρξε ισχυρή βιωματική σύνδεση ανάμεσα στο γνωστικό αντικείμενο, που είχε μελετηθεί κατά τους προηγούμενους μήνες εφαρμογής του προγράμματος, και την επιτόπια μελέτη, έρευνα και δράση με αποτέλεσμα να εξυπηρετηθούν με τον καλύτερο τρόπο οι στόχοι του προγράμματος. Επιπλέον, επετεύχθησαν στόχοι ανάπτυξης της κριτικής ικανότητας των μαθητών. Σημαντικό θεωρούμε το γεγονός της ανάληψης πρωτοβουλιών για τη δημιουργία δράσεων, κοινωνικοποίησης και κυρίως της ανάπτυξης της προσωπικότητας με βάση τις γνωστικές εμπειρίες που αποκομίζουν από παρόμοιες δραστηριότητες. Σε πολλές περιπτώσεις αναδείχτηκαν χαρακτηριστικά της προσωπικότητας και ικανότητες-δυνατότητες αρκετά από τα οποία δεν είχαν γίνει αντιληπτά στον βαθμό αυτό.
Συνοπτικά, όλοι οι παράμετροι-στόχοι του προγράμματος «Παρόχθια Δασικά Οικοσυστήματα. Βιοποικιλότητα, αειφόρος ανάπτυξη και ανθρωπογενείς επιδράσεις» καλύφθηκαν.
