«Το θέμα και το θύμα» είναι το τίτλος του βιβλίου της Νικολέττας Τσιτσανούδη – Μαλλίδη που εκδόθηκε τον περασμένο μήνα από την «Εμπειρία Εκδοτική».
Η εμπορευματοποίηση της είδησης, η ένταξη των ΜΜΕ στον κεφαλαιοκρατισμό των επιχειρηματικών κολοσσών και η συνακόλουθη ιδεολογική επιβάρυνσή τους αξιώνουν σήμερα, περισσότερο από ποτέ, την εγρήγορση και τον σκεπτικισμό από την πλευρά των αναγνωστών. Συμπληρώνοντας είκοσι χρόνια στη μάχιμη δημοσιογραφία, η συγγραφέας του βιβλίου υπερασπίζεται την κριτική στάση όσων αρνούνται να λειτουργήσουν ως μια πολιτισμικά αβοήθητη μάζα, στο έλεος των βαρόνων της σύγχρονης «ενημεροδιασκέδασης».
Σημείωμα της συγγραφέως:
«Το παρόν βιβλίο αποτελείται από μία σειρά εργασιών, που έχουν ως κοινό σημείο αναφοράς, από τη μια, την ομολογημένη παραδοχή της έντονης επίδρασης του λόγου των ΜΜΕ στο λόγο των αποδεκτών τους, και από την άλλη, την κανονιστική τους δράση και ρύθμιση επί των συμπεριφορών των ανθρώπων, και όχι μόνον στο γλωσσικό επίπεδο. Επιχειρεί να ρίξει γέφυρες ανάμεσα στις γενικές μεθοδολογικές κατευθύνσεις, που εφαρμόζονται στην καθημερινή διδακτική πράξη, μέσα στη σχολική αίθουσα, και την επικοινωνιακή προσέγγιση του αποδέκτη του δημοσιογραφικού λόγου, και ιδιαιτέρως του τηλεοπτικώς εκφερόμενου. Ένας κύκλος θεμάτων, που προκύπτουν, όπως η συστηματική επίδειξη, μέσω της χρήσης μίας λαϊκής γλώσσας, μίας «στάσης υψηλής εικονικής και απατηλής οικειότητας» από την πλευρά των δημοσιογράφων έναντι των τηλεθεατών, παραπέμπουν στην ανάγκη ενίσχυσης του γραμματισμού των ΜΜΕ. Συμπεράσματα των εργασιών, που αφορούν στην αποκάλυψη των βαθμών της εμπορευματοποίησης του πολιτισμικού αγαθού του δημοσιογραφικού λόγου, ή, της χειραγώγησης και της προπαγάνδας, η οποία προωθείται, με όχημα έναν ιδεολογικά επιβαρημένο δημοσιογραφικό λόγο, μπορούν να φανούν χρήσιμα στην ανάδυση του οπτικού γραμματισμού, σε σχέση ειδικότερα με το οπτικό μέσο της τηλεόρασης».
Ο κ. Τσαντήλας
«Από εκτίμηση και θαυμασμό στην Νικολέττα Τσιτσανούδη, αποδέχθηκα να συμβάλλω στην παρουσίαση του νέου της βιβλίου «ΤΟ ΘΕΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΘΥΜΑ – Γλώσσα, Εκπαίδευση και Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας». Όταν άρχισα να διαβάζω το περιεχόμενο, άρχισα να μετανιώνω για έναν απλό λόγο: Το βιβλίο της Νικολέττας Τσιτσανούδη είναι υψηλού πνευματικού περιεχομένου. Δεν είναι βιβλίο για πωλήσεις χιλιάδων αντιτύπων, ούτε για να γίνει Best-Seller. Είναι ένα βιβλίο, που όπως το πραγματεύεται και αναλύει η Νικολέττα Τσιτσανούδη, σε κάνει να θαυμάζεις περισσότερο τη συγγραφέα, που επέλεξε ένα τέτοιο δύσκολο θέμα και ταυτόχρονα έντονα επίκαιρο και σύγχρονο, στο οποίο εμπλέκονται τρεις μεγάλες και ισχυρές τάξεις. Οι ιδιοκτήτες των κάθε μορφής Μ.Μ.Ε. Οι Δημοσιογράφοι με εντολές να διαμορφώνουν τα γεγονότα ή να τα παρουσιάζουν σύμφωνα με συγκεκριμένους σκοπούς και στόχους και βέβαια η πλατειά μάζα των πολιτών ως καταναλωτές. Ως πολίτης ασχολούμενος με τα κοινά, εκπαιδευτικός και προσωρινά ως Δήμαρχος, εμπίπτω και ενυπάρχω στο βιβλίο της Νικολέττας Τσιτσανούδη με την διπλή ιδιότητα του δέκτη και του πομπού και αυτό αποτελεί μια πρόκληση. Στα πολλά κακώς κείμενα των Media σήμερα, και στα οποία εύκολα ο λαός συμφωνεί, τι πρέπει να γίνει για ν΄αλλάξουν; Θ’ αντιδράσει και με ποιόν τρόπο η κοινωνία; Μπορεί η νομοθετική και εκτελεστική εξουσία να διορθώσει την σημερινή απαράδεκτη κατάσταση; Η πνευματική ηγεσία της χώρας μας αλλά και η παγκόσμια διανόηση μπορούν να έχουν θετική συμβολή; Η παρουσία και συμμετοχή του Υφυπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων κου Σπύρου Ταλιαδούρου, ως ανώτατος πολιτικός παράγων, συναρμόδιος στα θέματα Παιδείας είναι μια ευχάριστη συγκυρία και ευκαιρία, διότι γίνεται κοινωνός ενός θέματος που δεν μπορούμε να το παραβλέπουμε άλλο, πολύ περισσότερο να αδιαφορούμε. Η Νικολέττα Τσιτσανούδη ασχολείται μ’ ένα θέμα που μας αγγίζει άμεσα όλους. Το πραγματεύεται όμως καθαρά από την επιστημονική και εκπαιδευτική του πλευρά, γιατί η ίδια ως μάχιμη δημοσιογράφος με αρκετή εμπειρία και ταυτόχρονα διδάκτωρ κοινωνιογλωσσολογίας του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, στο αντικείμενο «Νεοελληνική Γλώσσα και δημοσιογραφικός λόγος», είναι εκ των πραγμάτων, μια υπεύθυνη και συνειδητά έγκυρη προσωπικότητα. Το βιβλίο της, στις 190 σελίδες του μεγέθους 20,5×14 cm, χωρίζεται σε δέκα κεφάλαια, με ξεχωριστές ενότητες, με τίτλους που βοηθούν καθοριστικά τον αναγνώστη στην κατανόηση των ζητημάτων που θίγονται και αναλύονται:
– Στο 1ο Κεφάλαιο «Ο ΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ» αναφέρεται στην παιδευτική διάσταση του σύγχρονου δημοσιογραφικού λόγου.
– Στο 2ο Κεφάλαιο «ΟΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ» καλύπτει τις αρχές επικοινωνιακής προσέγγισης στον τηλεοπτικό και δημοσιογραφικό λόγο.
– Στο 3ο Κεφάλαιο «Ο ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ» αναφέρεται στις Γνωστικές Γλωσσολογικές και Πολιτισμικές συνιστώσεις και προεκτάσεις, στα φαινόμενα γραμματισμού των Μ.Μ.Ε.
– Στο 4ο Κεφάλαιο «ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗ» κρίνει τις σχέσεις και επιπτώσεις της επικοινωνιακής πρακτικής των media στην σχολική εκπαίδευση.
– Στο 5ο Κεφάλαιο «ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ» γίνεται αναφορά στο μείζον θέμα επηρεασμού των πολιτών από τα Μ.Μ.Ε.
– Στο 6ο Κεφάλαιο «Η ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ», αναφέρεται στην υπηρεσία του δημοσιογραφικού λόγου στις επιλογές και επιταγές του σύγχρονου «μαρκετινγκ».
– Στο 7ο Κεφάλαιο «Η ΥΠΟΒΟΛΗ», θίγονται οι τεχνικές και μέθοδοι υποβολής του δημοσιογραφικού λόγου, στην ευρεία κοινωνία, σε αντιδιαστολή με την μαθησιακή διδασκαλία στην τηλεοπτική πραγματικότητα.
– Στο 9ο Κεφάλαιο «ΤΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ», πραγματεύεται πως κυριαρχεί το συναίσθημα μέσω της εικονικής πραγματικότητας των Μ.Μ.Ε. με την κατάλληλη επιλογή φράσεων και δηλώσεων πολιτών σε τίτλους δημοσιογραφικών ή σχολίων για την επίδραση και επιρροή της κοινωνίας.
– Στο 10ο Κεφάλαιο «Ο ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ» θίγει την υπονόμευση ουσιαστικά του παιδευτικού ρόλου των Μ.Μ.Ε., λόγου της εμπορευματοποίησης και ανταγωνιστικότητας.
Η συγγραφέας Νικολέττα Τσιτσανούδη, σ’ έναν σύντομο επίλογο τριών σελίδων, δίνει την ουσία του θέματος του βιβλίου της στη σημερινή πραγματικότητα. Ακολουθεί η ιδιαίτερη πλούσια ελληνική και ξενόγλωσση βιβλιογραφία και το απαραίτητο και υποβοηθητικό στον αναγνώστη ευρετήριο όρων. Συνιστώ, ανεπιφύλακτα το βιβλίο της Νικολέττα Τσιτσανούδη, στους ανθρώπους της Παιδείας (διδάσκοντες και διδασκόμενους) στους σκεφτόμενους ανθρώπους και υποχρεωτικό στους ανθρώπους των Μ.Μ.Ε. για να βρουν μέσα στις σελίδες του, τους εαυτούς τους και τις πολιτικές που υπηρετούν».
