Είναι μια αλήθεια πέρα από κάθε αμφιβολία ότι η φαρμακευτική επιστήμη έχει προσφέρει μεγάλη βελτίωση στην ανθρώπινη ζωή. Τεράστια ποσά ξοδεύονται από τις φαρμακευτικές εταιρίες στην έρευνα και εξέλιξη φαρμάκων, που βελτιώνουν την ζωή του ανθρώπου.
Προκειμένου να υπερκαλύψουν το τεράστιο κόστος των ερευνών, οι φαρμακευτικές λαμβάνουν πατέντες που τους εξασφαλίζουν την μονοπωλιακή εκμετάλλευση των ανακαλύψεών τους για περίπου δέκα χρόνια από την απονομή της πατέντας. Στον χρόνο αυτό πρέπει να λάβουν άδεια από οργανισμούς πιστοποίησης μετά από κλινικές έρευνες για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου. Αυτό διαρκεί σχεδόν μια δεκαετία και έχει επίσης τεράστιο κόστος. Το επιχειρηματικό ρίσκο είναι σημαντικό για τις φαρμακευτικές, καθώς λιγότερο από 10% των σκευασμάτων που ερευνώνται καταλήγουν σε εμπορικά σκευάσματα.
Όταν λήξουν οι πατέντες ξεκινάει ο πραγματικός ανταγωνισμός τιμών για τις φαρμακευτικές, καθώς άλλες εταιρίες χρησιμοποιούν την τεχνολογία που έχει περιγραφεί στην κατάθεση της πατέντας προκειμένου να κατασκευάσουν την δραστική ουσία χωρίς το τεράστιο κόστος της έρευνας. Τέτοιες εταιρίες υπάρχουν πολλές και σε αναδυόμενες χώρες εξέχουσας της Ινδίας. Συχνά η ίδια η φαρμακευτική που είχε την πατέντα πουλάει έτοιμη τη δραστική ουσία σε τέτοιες εταιρίες που δραστηριοποιούνται στην αγορά των “γενόσημων” φαρμάκων (generics).
Τα γενόσημα πωλούνται παγκοσμίως σε τιμή 10%-30% αυτής του πρωτότυπου σκευάσματος, παρόλα αυτά επιτρέπουν σημαντική κερδοφορία για τις εταιρίες που τα συσκευάζουν.
Στην Ελλάδα κυριαρχούν οι φαρμακευτικές που απλά συσκευάζουν το σκεύασμα, αγοράζοντας έτοιμες τις δραστικές ουσίες σε βαρέλια από το εξωτερικό ενώ τα προϊόντα τους πωλούνται ως “επώνυμα γενόσημα” στα φαρμακεία, σε τιμές που παλαιότερα έφταναν και το 80% των πατενταρισμένων πρωτότυπων, με τη σύμφωνη γνώμη φυσικά της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας που καθόριζε τις τιμές της “λίστας” των φαρμάκων. Αυτό σημαίνει ότι τα φάρμακα θα μπορούσαν να κοστίζουν ως και 4 φορές λιγότερο στην Ελλάδα αν οι γιατροί ήταν υποχρεωμένοι να συνταγογραφούν μόνον την δραστική ουσία, ενώ οι φαρμακοποιοί υποχρεωμένοι να εκτελούν την συνταγή με την φθηνότερη εκδοχή της δραστικής ουσίας. Είναι γνωστό τί αντιδράσεις προκάλεσε αυτή η απόφαση της κυβέρνησης σε γιατρούς και φαρμακοποιούς, που έφτασαν να πουν το οξύμωρο ότι οι “αδρανείς” συμπληρωματικές ουσίες των φαρμάκων επιδρούν στη θεραπευτική τους δράση. Ήμαρτον δηλαδή.
Κάποιος επίορκος γιατρός που διαθέτει δικαίωμα συνταγογράφησης σε ασφαλισμένους διαθέτει πολλούς τρόπους να δημιουργήσει πρόσθετο παράνομο μαύρο εισόδημα εφόσον το επιθυμήσει (προ μηνών αποκαλύφθηκε ιατρός που συνταγογράφησε σε ένα μήνα 1.400 συνταγές αξίας άνω των 300.000 ευρώ -70 συνταγές ανά εργάσιμη όταν μέγιστος ανθρωπίνως εφικτός αριθμός ραντεβού είναι ίσως τα 25).
Ας δούμε όμως πως δουλεύει το σύστημα: αρχικά θα έρθει σε επαφή μαζί του ένας ιατρικός επισκέπτης κάποιας διεφθαρμένης εταιρίας (πολυεθνικής ή μη) που χρησιμοποιεί αθέμιτες τακτικές. Εφόσον συμφωνήσει στην υπερσυνταγογράφηση θα λαμβάνει μερίδιο από τον τζίρο που δημιουργεί στην εν λόγω εταιρία (επ΄ αυτού έχει γυριστεί και ξένη ταινία για όσους αναρωτόνται). Οι ασφαλισμένοι του ταμείου που θα πηγαίνουν στον συγκεκριμένο γιατρό πλέον, θα λαμβάνουν συνταγή για τα φάρμακα της εταιρίας, ακόμα και αν συχνά δεν τα χρειάζονται. Αναρωτήθηκε κανείς ποτέ αν αυτός είναι ένας λόγος που η κατανάλωση αντιβιοτικών και η πολυφαρμακία είναι τόσο υψηλή στην Ελλάδα;
Άλλος τρόπος για να δημιουργήσει τεράστια “μαύρα” εισοδήματα από το δικαίωμα συνταγογράφησης ένας επίορκος είναι να έρθει σε συνεννόηση με κάποιον επίσης λαμόγιο φαρμακοποιό για να συμπληρώνει εικονικές συνταγές σε βιβλιάρια ηλικιωμένων, ανύποπτων, ή και νεκρών ακόμη, που πέφτουν στα χέρια των δύο. Φυσικά εκεί το κέρδος για τους δύο μπορεί να ξεπεράσει το 100% της τιμής του φαρμάκου!
Ας δούμε πώς γίνεται αυτό:
α) απαιτείται πρώτα οι δύο να έχουν στα χέρια τους κάποιο βιβλιάριο ασφαλισμένου του ταμείου που συνταγογραφεί ο γιατρός, κατά προτίμηση νεκρού ή με άννοια. Γνωρίζοντας ότι οι συνταγογράφηση δεν παρακολουθείτο το πεδίο ήταν τελείως ανοιχτό. Το βιβλιάριο αυτό ήταν σαν υπογεγραμμένο μπλοκ λευκών επιταγών για τους επίορκους (γι’ αυτό και η αντίσταση στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση).
β) ο επίορκος γιατρός συμπληρώνει σε αυτό μια συνταγή για κάποια πολύ ακριβά φάρμακα χωρίς φυσικά να το ξέρει ο ασφαλισμένος, μετά φυσικά αφαιρείται και το διπλότυπο του ασφαλισμένου για να μην υποψιαστεί κανείς,
γ) ο επίορκος φαρμακοποιός παίρνει το αυτοκόλλητο κουπόνι από ένα ή περισσότερα κουτιά του ακριβού φαρμάκου και τα κολλάει στο πρωτότυπο της συνταγής που θα στείλει στο ταμείο για να αποζημιωθεί το 100% της τιμής της,
δ) ο γιατρός θα εισπράξει το σύνηθες 20% από την φαρμακευτική(ες),
ε) ο φαρμακοποιός κατόπιν θα πωλήσει το φάρμακο χωρίς το αυτοκόλλητο κουπόνι σε κάποιον ιδιώτη χωρίς συνταγή με 5%-15% έκπτωση και χωρίς απόδειξη (ό,τι δεν πουληθεί πριν την ημερομηνία λήξης του μπορεί να καταλήξει σε κανένα πηγάδι στο Λαύριο, ή στα σκουπίδια).
Συνολικό έσοδο από την παραπάνω παράνομη διαδικασία: 100+20+90=210%.
Το έξοδο για τον φαρμακοποιό (πριν τη μείωση των εγγυημένων συντελεστών κέρδους) ήταν η αγορά στο 65% της τιμής του φαρμάκου. Καθαρό κέρδος από αυτή την απάτη είναι 145% της τιμής του φαρμάκου. Να γιατί ήταν τόσο σημαντικό να υπάρχουν τα πανάκριβα φάρμακα “lifestyle” στις λίστες των ταμείων, και φαίνονται οι ηλικιωμένοι της χώρας να έχουν τόσο ταραχώδη σεξουαλική ζωή, ενώ καταναλώνουν πανάκριβα φάρμακα.
Να επίσης γιατί το να παραμείνει κλειστός ο αριθμός των φαρμακείων είναι τόσο σημαντικό για τη χώρα: ο προϋπολογισμός της υγείας δεν αντέχει περισσότερα!
Συνολικά η Ελλάδα εκτός από πολυφαρμακία μαστίζεται και από ακρίβεια στα φάρμακα. Αλλιώς δεν εξηγείται η πενταπλάσια δαπάνη μας για φάρμακα συγκριτικά με την παραπλήσιου πληθυσμού Σουηδία με πολύ πιο αντίξοες κλιματικές συνθήκες από εμάς.
Τα πιράνχας, που πολύ σωστά διέγνωσε προ δεκαετίας ο υπουργός Αλέκος Παπαδόπουλος, δεν έφαγαν μόνον εκείνον και τους διαδόχους του στην ηλεκτρική καρέκλα του Υπουργείου Υγείας. Τα πιράνχας δρουν σε μεγάλα κοπάδια κόβοντας ένα μικρό κομμάτι σάρκας το καθένα από το άτυχο ζώο που θα μπει στο ποτάμι που εκείνα ζουν. Από τον αριθμό τους και μόνον, σε μερικά λεπτά καταβροχθίζουν μια αγελάδα μέχρι σκελετού. Ο χρόνος που τους πήρε να καταβροχθίσουν αποθεματικά μισού αιώνα των ασφαλιστικών ταμείων ήταν λιγότερο από δύο δεκαετίες.
Το ερώτημα παραμένει γιατί οι αρχές προστασίας της κοινωνίας από τέτοια φαινόμενα παραμένουν ανενεργές μπροστά σε τέτοια λεηλασία, και τί επιβάλλει αυτή την απραξία και ατιμωρησία.
Του Άγη Βερούτη
Παρακολουθήστε στο twitter: @Agissilaos
www.capital.gr
