Κάποτε ο Έλληνας θεωρούσε επιτυχία να έχει ένα δικό του σπίτι, μεγάλο σε κυβικά αυτοκίνητο, να διασκεδάζει στα μπουζούκια, να πίνει ακριβά κρασιά και να έχει ένα εξοχικό. Σήμερα, όλα τα παραπάνω ανήκουν στο παρελθόν αφού τα δυο τελευταία χρόνια η καταναλωτική συμπεριφορά των Ελλήνων άλλαξε ριζικά λόγω της οικονομικής κρίσης.
Η παλιά συνήθεια του Έλληνα – χουβαρντά – να βάζει το χέρι βαθιά στην τσέπη, να κερνάει ο ίδιος πάντα τους λογαριασμούς, να είναι σπάταλος, δεν ισχύει πια καθώς σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της εταιρείας Nielsen, η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων (80%) μείωσε τα χρήματα που δαπανά για τη διασκέδαση εκτός σπιτιού. Επίσης το 75% των Ελλήνων σταμάτησε να αγοράζει καινούρια ρούχα, ενώ το 68% αναζητά μόνο φθηνά καταναλωτικά προϊόντα.
Μένουμε σε μικρότερα σπίτια
Κάποτε το όνειρο κάθε Έλληνα ήταν να αποκτήσει ένα μεγάλο σπίτι με κήπο και πισίνα. Όλα αυτά μέχρι το 2008 που η οικονομική κρίση χτύπησε την πόρτα της Ελλάδας και όλα άλλαξαν. Οι Έλληνες ψάχνουν μικρότερα σπίτια, σε παλαιότερες πολυκατοικίες ενώ δεν αποκλείουν και το ενδεχόμενο της συγκατοίκησης.
Οι αγγελίες πώλησης υπερπολυτελών κατοικιών μπορεί να αυξάνονται διαρκώς με δελεαστικές τιμές ωστόσο παραμένουν στα αζήτητα. Αντιθέτως οι μεσίτες ενοικιάζουν και πωλούν ευκολότερα μικρά διαμερίσματα, με λίγα κοινόχρηστα στις χαμηλότερες τιμές. Όπως αναφέρει στο «ΘΕΜΑ» ο Πρόεδρος των Κτηματομεσιτών κ. Γιάννης Ρεβύθης «μία τάση που αρχίζει να διαφαίνεται είναι η αγορά μικρότερων σπιτιών.
Ενώ κάποτε ο Έλληνας οικογενειάρχης αναζητούσε ένα διαμέρισμα τουλάχιστον 100τ.μ. σήμερα έχουν μειωθεί οι απαιτήσεις του και αναζητά ένα σπίτι 70τ.μ. και στη χαμηλότερη τιμή. Είναι διατεθειμένος μάλιστα να μείνει εκεί με την οικογένειά του. Πάντως αξίζει να αναφέρουμε ότι σε περιόδους οικονομικής κρίσης η σωστή έρευνα είναι η καλύτερη λύση για να βρει κάποιος τις ευκαιρίες της αγοράς».
Τέρμα η καλή ζωή με λουξ – κρασιά, πούρα, ποτά
Κρασί
Θυμάστε την εποχή που τσακωνόμασταν ποιος από την παρέα θα πληρώσει το λογαριασμό, μετά από κάθε έξοδο; Φαίνεται όμως ότι ο Έλληνας – χουβαρντάς – αλλάζει πλέον συνήθειες και στέκια κατά τις βραδινές του εξόδους. Κάποτε ένα ακριβό μενού συνοδευόταν πάντοτε από ένα εξίσου καλό και ακριβό μπουκάλι κρασί. Αναρωτηθήκατε ποτέ πόσοι από εμάς σήμερα παραγγέλνουμε, το γνωστό σε όλους «χύμα» ή αλλιώς ανοιχτό κρασί;
Σύμφωνα με τον μέτοχο εταιρείας Κατώγι και Στροφυλιά Α.Ε κ. Γιάννη Μαλτέζο, «η πτώση στο καλό και ακριβό κρασί αγγίζει το 30%. Ο κόσμος σήμερα προτιμά το ανοιχτό κρασί ενώ τα ακριβά μπουκάλια θα τα προμηθευτεί μόνο από τα σούπερ μάρκετ. Τα πρώτα σημάδια της πτώσης των πωλήσεων έγιναν αντιληπτά από τους πρώτους μήνες του 2009, επεκτάθηκαν την επόμενη χρονιά και κορυφώθηκαν το 2011».
Πούρα
Κάποτε το πούρο θύμιζε τη μεγάλη και άνετη ζωή. Εννοείται πως σε κάθε βραδινή έξοδο έχοντας κάνει και κράτηση δυο μπουκάλια ουίσκυ, το πούρο είχε την τιμητική του. Σήμερα, αρκετοί από αυτούς, όχι μόνο δεν αγοράζουν πούρα, αφού θεωρείται είδος πολυτέλειας, αλλά άλλαξαν οι προτιμήσεις τους στα τσιγάρα, επιλέγοντας το στριφτό. Ακόμα όμως και εκείνοι που δεν αλλάζουν εύκολα τις παραδόσεις τους, στρέφονται πλέον σε πούρα, χαμηλού κόστους, γεγονός που επιβεβαιώνει και τον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας Fereos Hellas Phoenicia κ. Γιώργος Φεραίος. «Οι πωλήσεις στα φθηνά πούρα έχουν ανέβει ελαφρά τα τελευταία δυο χρόνια.
Ωστόσο, έχουμε χάσει ένα ποσοστό της τάξης του 10% σε πωλήσεις. Από τη μία η αύξηση του Φ.Π.Α, από την άλλη τα πούρα πλέον θεωρούνται πολυτέλεια, και είναι για κάποιον που ψάχνει για δουλειά, είναι οι βασικοί λόγοι που οδήγησαν σε μειωμένα, από την περσινή χρονιά, κέρδη. Πάντως η ανεβασμένη τιμή οφείλεται, ως επί το πλείστον, στη φορολογία αφού η Ελλάδα έχει 53%, την υψηλότερη στην Ευρώπη».
Αγοράζουμε μικρότερα και μεταχειρισμένα αυτοκίνητα
Τέρμα τα αυτοκίνητα μεγάλου κυβισμού. Η κρίση επιβάλλει μικρά και οικονομικά αυτοκίνητα ακόμα και για τους άντρες που κάποτε ήταν λάτρες της ταχύτητας και της άγριας οδήγησης. Ακόμα και το μέτρο της απόσυρσης δεν φαίνεται να βοηθάει την αγορά αυτοκινήτου καθώς οι νέοι φόροι και τα τεκμήρια, καθιστούν τη συντήρησή τους πολύ δύσκολη.
Όπως αναφέρει στο ΘΕΜΑ ο Πρόεδρος του συνδέσμου εμπόρων εισαγωγέων αυτοκινήτων Ελλάδος, κ. Απόστολος Πετιμεζάς, «το πρώτο εξάμηνο του 2011 σημειώθηκε μείωση 45% ενώ το 2009 η αγορά αυτοκινήτων έπεσε κατά 65%. Ο κόσμος δεν ζητάει πλέον πάνω από 1.600 κυβικά, τα μεγάλα αυτοκίνητα χάνουν την αξία τους, καθώς οι φόροι και η βενζίνη έχουν γονατίσει τους Έλληνες οδηγούς. Όσον αφορά τα μεταχειρισμένα ΙΧ ζητούν κυρίως αυτοκίνητα από 1.000 – 1.400 κυβικά την περίοδο του 2006-2008.
Επίσης, πολλοί οδηγοί μετατρέπουν το αυτοκίνητό τους σε υγραεριοκίνητο καθώς η τιμή του υγραερίου έχει «κλειδώσει» μέχρι το 2013 σε 0.83 ευρώ το λίτρο και δεν αναμένεται να αυξηθεί, κατά τη γνώμη μου, καθώς η Ελλάδα παράγει τόνους υγραερίου». Μία άλλη κατηγορία Ελλήνων, κρατάει το παλιό αυτοκίνητο ενώ όσες οικογένειες διαθέτουν περισσότερα από δυο αυτοκίνητα, τα πωλούν και κρατάνε μόνο ένα.
Τέλος η επίδειξη- επιστροφή στα φθηνά και second hand ρούχα
Μαζί με την οικονομική κρίση οι Έλληνες ανακάλυψαν και τα μεταχειρισμένα ρούχα. Ελληνίδες νοικοκυρές εντόπισαν τον τελευταίο καιρό καταστήματα που υπάρχουν ολόκληρες δεκαετίες με φθηνά και μεταχειρισμένα ρούχα.
Πρόκειται για μαγαζιά που απέκτησαν ξαφνικά την αίγλη οίκων μόδας αφού είναι γεμάτα από κόσμο που ψωνίζει ρούχα ακόμα και με το κιλό. Μπορεί να πρόκειται για μια ξενόφερτη συνήθεια μακριά από την ελληνική νοοτροπία, βρίσκεται όμως πολύ κοντά στην οικονομική κρίση. Όπως αναφέρει η υπεύθυνη της Αμερικανικής Αγοράς, κυρία Ελένη Λάρδα, «τα δυο τελευταία χρόνια έρχεται καινούριος κόσμος στο μαγαζί μας, το οποίο λειτουργεί 40 χρόνια.
Πρόκειται κυρίως για κορίτσια και γυναίκες άνω των 30 ετών οι οποίες ψάχνουν ρούχα, vintage, γνωστών οίκων. Τα ρούχα μας προέρχονται όλα από τη Ν. Υόρκη, είναι σε άριστη κατάσταση και πολύ οικονομικά. Ο κόσμος να μην έχει ενδοιασμούς και να επισκέπτεται ανάλογα καταστήματα αφού μπορεί να βρει ευκαιρίες και να γεμίσουν τις ντουλάπες τους με επώνυμα ρούχα σε χαμηλές τιμές».
Ψωνίζουμε λιγότερο στα σούπερ μάρκετ
Πάνω από χίλια είδη σε προσφορά περιμένουν τον καταναλωτή στα ράφια μεγάλων σούπερ μάρκετ. Σύμφωνα µε έρευνα της εταιρείας Nielsen για την καταναλωτική συμπεριφορά των Ελλήνων την προηγούμενη χρονιά οι πωλήσεις στο φρέσκο γάλα μειωθήκαν 4%, στα αρτοσκευάσματα και το ψωμί 5,2%, στα κατεψυγμένα αλιεύματα 6%, στα αναψυκτικά 9,6%, στους χυμούς 10,6% και στο ελαιόλαδο 5,8%. Ίδια εικόνα υπάρχει και για τους πρώτους µήνες του 2011, ενώ οι εκτιμήσεις για το επόμενο διάστημα βλέπουν ακόμα µμεγαλύτερη πτώση.
Το ότι περίπου 9 στους 10 πελάτες των σούπερ μάρκετ έχουν προαποφασίσει τα είδη που θα αγοράσουν και ψωνίζουν µε λίστα, ενώ οι µισοί επιλέγουν µάρκες μέσα στο κατάστημα συγκρίνοντας τιμές και χαρακτηριστικά, δείχνει πόσο έχει αλλάξει το προφίλ του Έλληνα καταναλωτή, κάτι που προβληματίζει τους επιχειρηματίες οι οποίοι πλέον αναγκάζονται έµµεσα ή άµεσα να µειώνουν τις τιµές των προϊόντων. Στοιχεία του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεµπορίου Καταναλωτικών Αγαθών δείχνουν ότι (χωρίς ΦΠΑ) στα 6 από τα 10 προϊόντα το 2010 µειώθηκαν οι τιµές κατά 1,6%, ενώ αν συμπεριληφθούν οι περιοδικές εκπτώσεις – προσφορές του λιανεμπορίου στην ανάλυση, τότε η πραγματική µείωση τιμών τη χρονιά που πέρασε κυµάνθηκε µεταξύ 2,5%-3,5%.
Επιπλέον, σαφής είναι η στροφή σε φθηνότερα είδη καθώς τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας στην ελληνική αγορά αυξήθηκαν 19,5% έναντι του 2009, ενώ φέτος εκτιµάται ότι ήδη εµφανίζουν ρυθµό ανάπτυξης 28%. Οι καταναλωτές τα προτιµούν (44%) λόγω της χαµηλής τιµής τους και ορισµένες κατηγορίες κατέχουν µερίδια µε διψήφια ποσοστά όπως τα χαρτικά που φτάνουν σε ορισµένα είδη ακόµα και 57%, τα προϊόντα ντοµάτας (20,9%), τα ελαιόλαδα (15,7%), τους χυµούς (10,2%).
Τσιπουράδικα αντί για ακριβά εστιατόρια
Το πάλαι ποτέ ποτό της φτωχολογιάς αγκαλιάζεται πλέον από τους καταναλωτές οι οποίοι αρνούνται να πληρώσουν τα ακριβά αλκοολούχα ποτά. Με φανατικό κοινό κυρίως στις ηλικίες 25-35 ετών, το ούζο και το τσίπουρο εμφανίζουν άνοδο κατά τουλάχιστον 20% την ώρα που οι πωλήσεις των εισαγόμενων αλκοολούχων παρουσιάζουν πτώση 30%. Εξάλλου το τσίπουρο και το ούζο θεωρούνται «κοινωνικά» ποτά αφού προυποθέτουν παρέα, μεζέ και κουβέντα. Εφόσον οι καταναλωτές στρέφονται σε αυτό τον παρεϊστικο τρόπο διασκέδασης και απομακρύνονται από τα night clubs τα ρακόμελα και το ούζο καταναλώνονται ακόμα περισσότερο.
Εξάλλου αφού στην εποχή μας σταμάτησαν τα κεράσματα και ο λογαριασμός μοιράζεται κατά το ήμιση το ουζάκι συμφέρει ακόμα περισσότερο για την τσέπη των καταναλωτών.
