Στην κατάμεστη από κόσμο αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Πολιτιστικού Κέντρου του δήμου Παλαμά «Παναγιώτης Παλαμάς», παρουσιάστηκε την Κυριακή το βιβλίο του Παλαμιώτη εκπαιδευτικού φιλολόγου και λαογράφου ερευνητή κ. Χαρίλαου Ντούλα με τίτλο «Οι Καραγκούνηδες της Θεσσαλίας – Συγκριτική, ιστορική, γλωσσολογική και λαογραφική μελέτη», έργο βραβεύτηκε το 2009 από την Ακαδημία Αθηνών.
Παρόντες στην εκδήλωση -την οποία διοργάνωσε ο δήμος Παλαμά- ήταν ο δήμαρχος κ. Κώστας Πατσιαλής, οι πρώην δήμαρχοι Παλαμά κ. Βασ. Καραδήμος, Φύλλου κ. Δημ. Αγγέλου και Ιτάμου κ. Βασ. Τσαντήλας, οι περιφερειακοί σύμβουλοι κ.κ. Αντώνης Αναστασόπουλος και Ιωσήφ Χρουμπ, ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Παλαμά κ. Χρήστος Βαϊόπουλος, οι αντιδήμαρχοι κ.κ. Δημ. Πάτας και Κώστας Νασιούλης και δημοτικοί σύμβουλοι.
Παραβρέθηκαν και χαιρέτισαν στην εκδήλωση οι βουλευτές κ.κ. Μαρία Θεοχάρη και Κώστας Τσιάρας, ενώ μηνύματα απέστειλαν οι κ.κ. Ντίνος Ρόβλιας, Νίκος Σαλαγιάννης και Σπύρος Ταλιαδούρος.
Στο χαιρετισμό του ο δήμαρχος κ. Πατσιαλής, συνεχάρη τον συγγραφέα για το έργο του και τόνισε ότι στις προθέσεις της νέας δημοτικής Αρχής είναι να στηρίζει πάντα τέτοιες εκδηλώσεις, όπως είναι η έκδοση ενός σημαντικού βιβλίου. Παρά τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο δήμος, θα στηρίζουμε στο βαθμό που μπορούμε κάθε πνευματικό άνθρωπο που έχει τη διάθεση να προσφέρει στον τόπο μας, είπε ο κ. Πατσιαλής.
Ο πρώην δήμαρχος κ. Καραδήμος, χαιρετίζοντας την εκδήλωση υποστήριξε ότι ο κ. Ντούλας με επιστημονικό τρόπο αποδεικνύει ότι οι καραγκούνηδες είναι ένας ξεχωριστός λαός που καμιά σχέση δεν έχει με τους άλλους πληθυσμούς που πέρασαν ή κατοικούν στο χώρο της Θεσσαλίας.
Παρουσίαση του βιβλίου
Την εκδήλωση συντόνισε ο αρχιτέκτονας και πρώην δήμαρχος Καρδίτσας κ. Δημήτρης Αρχοντής, ενώ την παρουσίαση του βιβλίου ανέλαβαν η προϊσταμένη του Γραφείου Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Καρδίτσας κ. Βαϊα Μπακαλάκου, ο ηλεκτρολόγος-μηχανικός κ. Γιώργος Τσίνας και η σύμβουλος φιλολόγων κ. Ζωή Κατσιαμπούρα.
– «Επιστημονικό εργαλείο που κωδικοποιεί τις υπάρχουσες έρευνες για τους καραγκούνηδες» χαρακτήρισε το έργο η κ. Μπακαλάκου, που παρουσίασε το ιστορικό μέρος του βιβλίου του κ. Ντούλα. Η ομιλήτρια αναφέρθηκε στις πρώτες γραπτές αναφορές για τους καραγκούνηδες, τον 18ο αιώνα, και παρουσίασε στο κοινό πώς ο συγγραφέας μέσα από ιστορικά γεγονότα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι καραγκούνηδες ουδεμία σχέση έχουν με τους άλλους πληθυσμούς (βλάχους, σαρακατσάνους, βούλγαρους, σλάβους, αρβανίτες, αρβανιτόβλαχους, κ.λπ.) που πέρασαν από την περιοχή.
– Ο κ. Τσίνας αναφέρθηκε στο λαογραφικό μέρος του βιβλίου, στο οποίο ο συγγραφέας αναφέρεται στις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ των καραγκούνηδων και των άλλων πληθυσμών σε θέματα πολιτισμού και δρώμενων, εθίμων, τραγουδιών, καλάντων, μοιρολογιών, κ.λπ. Τα έθιμα των καραγκούνηδων της δυτικής Θεσσαλίας σχετίζονται με την αρχαιότητα και δείχνουν την προέλευσή τους από τους αρχαίους ελληνικούς πληθυσμούς και τη διαφορετικότητά τους από τους σημερινούς μη καραγκούνικους πληθυσμούς της Θεσσαλίας. Αυτά μεταξύ άλλων είναι η κλωστή «μάρτης» την 1η Μαρτίου, η σχέση ανάμεσα στις «λαζαρίνες», τα «πολυσπόρια» στην εορτή της Παναγίας της Πολυσπορίτισσας, το έθιμο και οι γιορτές του τρύγου, πολλά παραδοσιακά παιδικά παιχνίδια, η πρόβλεψη του καιρού από φυσικά φαινόμενα όπως π.χ. από το πέταγμα των πουλιών, αλλά και στοιχεία που υπάρχουν στην καραγκούνικη φορεσιά, καθώς τέλος και στα νεκρικά μοιρολόγια και στα έθιμα της ταφής των νεκρών…
– Τέλος, η κ. Κατσιαμπούρα, αναφέρθηκε στο γλωσσολογικό μέρος του βιβλίου. «Ο συγγραφέας κάνει μια ευρεία μελέτη της βλάχικης και της αρβανίτικης γλώσσας για να αποδείξει ότι οι άνθρωποι του κάμπου δεν μιλήσανε ποτέ αρβανίτικα και βλάχικα, αλλά μόνο τα ελληνικά», τόνισε η ομιλήτρια, η οποία επισήμανε πως ο δρόμος πολλών λέξεων είναι από τα αρχαία ελληνικά. «Η καραγκούνικη γλώσσα δεν είναι ατόφια από την ελληνική αρχαιότητα, αλλά κρατάει και το γενικότερο ύφος και ένα ευρύτατο λεξιλόγιο», υποστήριξε η κ. Κατσιαμπούρα.
* Αμέσως μετά, εκτός προγράμματος, μίλησε για τον κ. Ντούλα και το έργο του, ο (καταγόμενος από τα Καλύβια Πεζούλας) επίτιμος πρόεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου κ. Βασίλης Λιαπής, ο οποίος και συμμετείχε σε ανάλογη παρουσίαση του βιβλίου στη Λάρισα.
Σύντομο χαιρετισμό απηύθυνε και ο συνταξιούχος δάσκαλος κ. Ηλίας Σακελλαρίου, που αναφέρθηκε στα πρώτα χρόνια τους στο χώρο της εκπαίδευσης και στην ίδρυση -τη δεκαετία του ’70- του Μορφωτικού Ομίλου Παλαμά «Η Πρόοδος», στον οποίο ο ίδιος και ο κ. Ντούλας ήταν από τα ιδρυτικά μέλη.
Η εκδήλωση έκλεισε από τον ίδιο τον συγγραφέα κ. Χαρίλαο Ντούλα, ο οποίος ευχαρίστησε τους συντοπίτες του που τον τίμησαν με την παρουσία τους στην παρουσίαση του βιβλίου του, καθώς και τους χορηγούς που συνέβαλαν στην έκδοση του έργου. Ο κ. Ντούλας ανήγγειλε την έκδοση των έτοιμων έργων του, μεταξύ των οποίων και «Οι καραγκούνηδες του Παλαμά» (που επίσης βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών), καθώς και ένα συγγραφικό ιστορικό έργο που αναφέρεται στο Κοινωνικό Έπος των καραγκούνηδων (το Αγροτικό Ζήτημα).
