Μια ξεχωριστή σχολική εμπειρία είχαν την ευκαιρία να βιώσουν μαθητές της Γ’ τάξης Ομάδας Προσανατολισμού Υγείας αλλά της Β’ λυκείου του 4ου ΓΕΛ Καρδίτσας καθώς συμμετείχαν στη διαδικτυακή διάλεξη που διοργανώνει, κάθε χρόνο, το Ευρωπαϊκό Ερευνητικό Κέντρο Μοριακής Βιολογίας (European Molecular Biology Laboratory – EMBL) για τα σχολεία της Ευρώπης.
Η διάλεξη πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 14/11 και 11.30 πμ ώρα Ελλάδας με τον Καθηγητή Dr. Detlev Arendt του EMBL της Χαϊδελβέργης να αναλύει το θέμα: “Uncovering the origin of learning and memory – A journey into the evolution of nervous systems” – «Αποκαλύπτοντας την καταγωγή της μάθησης και της μνήμης – ένα ταξίδι στην εξέλιξη των νευρικών συστημάτων». Ο Dr. Arendt, αφού επισήμανε ότι η προέλευση του κεντρικού νευρικού συστήματος (εγκέφαλος και νωτιαίος μυελός) είναι από τα τελευταία «μυστήρια» της εξέλιξης των ειδών και του ανθρώπου επιχείρησε να απαντήσει σε βασικά ερωτήματα. Πως ήταν το πρώτο νευρικό σύστημα και σε ποια ζώα εμφανίστηκε; Τι είδους εγκέφαλο είχε ο πιο πρόσφατος κοινός πρόγονος των σπονδυλοζώων, oι σκώληκες και τα έντομα; Απαντήσεις, εξήγησε, σε αυτά τα ερωτήματα δίνονται από την επιστημονική έρευνα στους σημερινούς σπόγγους και στους Platynereis, μια κατηγορία θαλάσσιων σκωλήκων που ζουν σήμερα. Αυτοί οι οργανισμοί εμφανίζουν τα πιο πρωτόγονα νευρικά κύτταρα (νευρώνες) και νευρικά δίκτυα και δείχνουν ότι λίγα πράγματα έχουν αλλάξει ως προς τη λειτουργία τους τα τελευταία 540 εκατομμύρια χρόνια. Υπό αυτή την έννοια, είπε χαρακτηριστικά, «όλοι προερχόμαστε από τα βάθη των ωκεανών»!
Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης o Dr. Detlev εξήγησε ότι μπορούμε πλέον να βγάλουμε συμπεράσματα για το πως ήταν ο αρχαιότερος εγκέφαλος και τα αντίστοιχα νευρικά δίκτυα. Επίσης, ανέφερε ότι η μελέτη του DNA και των παραγόμενων RNA σε συγκεκριμένα νευρικά κύτταρα (κυτταρική διαφοροποίηση) θα μας δώσει απαντήσεις για το ποια γονίδια ήταν και παραμένουν, ακόμα και σήμερα, στον άνθρωπο, υπεύθυνα για την ικανότητα μνήμης αλλά και μάθησης.
Τα παιδιά έδειξαν να κατανοούν την παρουσίαση και στο τέλος της συμμετείχαν ενεργά στη διαδικασία των ερωτήσεων – απαντήσεων, μέσω chat. Την οργάνωση της ζωντανής σύνδεσης, μέσω zoom, του Εργαστηρίου Φυσικών Επιστημών του 4ου ΓΕΛ Καρδίτσας με τη Χαϊδελβέργη, έκανε ο βιολόγος του σχολείου κ. Στέλιος Αναστασόπουλος. Η ετήσια διαδικτυακή διάλεξη αποτελεί παράδοση πλέον για το 4ο ΓΕΛ καθώς έχει συμμετάσχει σε όλες τις σχετικές μορφωτικές δράσεις από το 2016 μέχρι σήμερα (με εξαίρεση το 2020 και ‘21 λόγω Covid-19). Στη διάλεξη συμμετείχαν δεκάδες σχολεία από όλη την Ευρώπη, το ένα από την … Καρδίτσα. Το ΕΜΒL ιδρύθηκε το 1975, έχει έδρα την Χαϊδελβέργη και διατηρεί ερευνητικά κέντρα στο Αμβούργο, την Γκρενόμπλ, το Μοντεροτόντο, το Cambridge και τη Βαρκελώνη.