Σύμφωνα με τον νόμο για τα δημόσια έργα (Ν.4412/16) υπάρχει δυνατότητα ανάθεσης έργων χωρίς δημοσίευση και διαγωνισμό όταν η περιοχή έχει κηρυχτεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για εργασίες άμεσης αποκατάστασης ζημιών.
Αυτή η δυνατότητα δεν είναι συγχωροχάρτι για να κάνει κάποιος αναθέσεις για έργα κατασκευής υποδομών ή βελτίωσης αυτών.
Στις χρηματοδοτήσεις εξ αιτίας του Ιανού έχουμε καταστρατήγηση αυτής της δυνατότητας και από τον Δήμο Καρδίτσας και από την Περιφέρεια Θεσσαλίας.
Ο τρόπος ήταν απλός. Έβαλαν στον τίτλο τη λέξη αποκατάσταση και έκαναν έργα υποδομών ή πιο απλά έργα βιτρίνας.
Συγκεκριμένα: Ο Δήμος Καρδίτσας έδωσε με ανάθεση το έργο: “Αποκατάσταση ζημιών στο δίκτυο οδοποιίας του Δ. Καρδίτσας λόγω της θεομηνίας της 18ης-19ης Σεπτεμβρίου του 2020” προϋπολογισμού 2.500.000€.
Τι είναι αυτό το έργο, πίσω από αυτόν τον τίτλο;
Νέοι ασφαλτοτάπητες στο κέντρο της πόλης, δηλαδή ένα έργο βιτρίνας σε σημεία που καμία ζημιά δεν είχαν από τον Ιανό. Δεν φαντάζομαι να υπάρχει έστω και ένας πολίτης που να αμφιβάλλει για αυτό.
Είχε δικαίωμα να κάνει ανάθεση; Εφόσον πρόκειται για μη αποκατάσταση ζημιάς, σαφέστατα όχι. Υπήρξε ζημιά για το δημόσιο σε αυτήν την περίπτωση; Σαφέστατα ναι. Η διαφορά έκπτωσης συγκρινόμενη με την μέση έκπτωση των ανοιχτών δημοπρασιών ήταν 30%. Άρα ζημία του δημοσίου 750.000€.
Στην περίπτωση της Περιφέρειας Θεσσαλίας έχουμε 15 έργα με πανομοιότυπο τίτλο: Αποκατάσταση ζημιών στο οδικό δίκτυο…(αλλάζει ο τίτλος της περιοχής). Ο συνολικός προϋπολογισμός αυτών 12.800.000€. Όλα αυτά είναι έργα βιτρίνας, δεν έχουν καμία σχέση με τον Ιανό και αφορούν νέους ασφαλτικούς τάπητες στο επαρχιακό οδικό δίκτυο για ψηφοθηρικούς λόγους.
Είχε δικαίωμα να προβεί σε αναθέσεις; Εφόσον πρόκειται για μη αποκατάσταση ζημιάς, σαφέστατα όχι. Υπήρξε ζημία του δημοσίου; Σαφέστατα ναι. Τουλάχιστον 30% μικρότερη έκπτωση ή αλλιώς ζημία του δημοσίου 3.840.000€.
Ανακύπτουν τρία ζητήματα.
Α. Ζήτημα ηθικής. Με ποιο δικαίωμα μετατρέπεις τα χρήματα που προορίζονται για αποκαταστάσεις ζημιών και πρόληψης κινδύνων σε έργα βιτρίνας;
Β. Ζήτημα νομιμότητας. Αξιοποιώντας τη δυνατότητα της κήρυξης του νομού σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, προβαίνουν σε αναθέσεις έργων για τα οποία δεν έχουν δικαίωμα αφού δεν πρόκειται για αποκαταστάσεις. Με τις αναθέσεις οι εκπτώσεις είναι πολύ μικρότερες από τις τρέχουσες όταν γίνονται ανοιχτές δημοπρασίες και άρα προκαλείται ζημιά του δημοσίου ιδιαιτέρως μεγάλης αξίας η οποία διώκεται σε βαθμό κακουργήματος.
Γ. Πολιτικό ζήτημα. Το Υπουργείο Εσωτερικών που χρηματοδοτεί, ελέγχει που πάνε τα λεφτά ή ακόμα χειρότερα μήπως σιγοντάρει την λοξοδρόμηση των χρημάτων;
Επειδή έχουν χαθεί ζωές, χιλιάδες συμπολίτες τα έχουν χάσει όλα, ο κόμπος έφτασε στο χτένι και η αγανάκτηση έχει χτυπήσει κόκκινο, δεν μπορούμε να κρυβόμαστε. Ισχύουν ότι τα αναφερόμενα είναι έργα βιτρίνας;
Τί πρέπει να γίνει;
- Να δώσει ο κ. Αγοραστός και ο κ. Τσιάκος πλήρη στοιχεία των πραγματικών εργασιών που εκτελέστηκαν και όχι των παραπλανητικών τίτλων.
- Το Υπουργείο Εσωτερικών να πάρει θέση ζητώντας εξηγήσεις.
- Οι βουλευτές του Νομού να ενημερώσουν τον πρωθυπουργό ο οποίος οφείλει να άρει την υποστήριξη σε αυτούς εάν δεν θέλει να ταυτιστεί με αυτές τις πρακτικές.
- Οι ανεξάρτητοι φορείς να αξιολογήσουν πλήρως τα στοιχεία και να αποδώσουν τις ευθύνες που αναλογούν σε όλους τους υπεύθυνους.
Γράφει ο Φώτης Αλεξάκος, πρώην Νομάρχης και Δήμαρχος Καρδίτσας
