Το τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Π.Θ. σας προσκαλεί στη διάλεξη των Ιωάννη Καραχρήστου και Παρασκευά Ποτηρόπουλου με τίτλο: «Λαϊκές παραδόσεις, πολιτικές μνήμης και τοπικές ταυτότητες: Αναγνώσεις του 1821 στο αρχείο του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών» που θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακά την Τετάρτη, 31 Μαΐου, στις 19:00. Ο Ιωάννης Καραχρήστος και ο Παρασκευάς Ποτηρόπουλος είναι Κύριοι Ερευνητές στο Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών.Για να παρακολουθήσετε τη διάλεξη συνδεθείτε στην ομάδα «Εκδηλώσεις ΙΑΚΑ» του MS-TEAMS με κωδικούς του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Περίληψη
Η μνήμη του 1821 και οι συνεχείς, θεσμικές και μη, επιτελέσεις της διαδραμάτισαν κομβικό ρόλο στη διαμόρφωση της εθνικής ταυτότητας των Νεοελλήνων. Σε αυτή τη συζήτηση επιχειρεί να συμβάλει η παρούσα ομιλία στην οποία επιχειρείται μια πρώτη παρουσίαση ενός ερευνητικού εγχειρήματος που βρίσκεται σε εξέλιξη στο Κέντρο Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών (ΚΕΕΛ) και εξετάζει τις λαϊκές παραδόσεις για το ʼ21 οι οποίες έχουν καταγραφεί σε περιοχές της Πελοποννήσου.
Οι λαϊκές παραδόσεις, ως είδος της προφορικής παράδοσης αρχικά επιτελούνταν -και συνεχίζουν να επιτελούνται- σε συγκεκριμένες στιγμές της ζωής των τοπικών κοινοτήτων, τόσο σε δημόσιους όσο και σε ιδιωτικούς χώρους. Υπό αυτή την έννοια, εξετάζουμε τις παραδόσεις ως μνημονικές επιτελέσεις, καθώς και τη συμβολή τους στη διαμόρφωση της συλλογικής μνήμης των τοπικών κοινοτήτων για την ελληνική επανάσταση.
Από το «ξαναδιάβασμα» του αρχείου του ΚΕΕΛ με στόχο την ανακάλυψη των παραδόσεων που αναφέρονται στην ελληνική επανάσταση, προκύπτει μια σειρά ερωτημάτων. Ποια εικόνα για την ελληνική επανάσταση σχηματίζεται από την ανάγνωση του Αρχείου και πώς αυτή εξελίσσεται στην πορεία του χρόνου; Πώς επηρεάζεται αυτή η εικόνα από τις θεωρητικές και μεθοδολογικές εξελίξεις στην επιστήμη της λαογραφίας, τις εκάστοτε ιστορικές και πολιτικές συνθήκες και τις πολιτικές μνήμης αναφορικά με την ελληνική επανάσταση, τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό επίπεδο; Πώς, δηλαδή, διαμορφώνεται σταδιακά ένας «πολιτισμικός κανόνας» για την ελληνική επανάσταση και σε ποιο βαθμό αυτός ο κανόνας επηρέασε και συνεχίζει να επηρεάζει τη μνήμη της Επανάστασης σε τοπικό επίπεδο;
Η προσεκτική μελέτη επιλεγμένων παραδειγμάτων καταδεικνύει, επιπλέον, τη συμβολή της εθνογραφικής πρακτικής στην ανάδειξη των πολλαπλών, και σε κάποιες μάλιστα περιπτώσεις αντιθετικών προς το επίσημο εθνικό αφήγημα, πτυχών των τοπικών μνημονικών αφηγημάτων και φωτίζει την πολυεπίπεδη διαδικασία διαμόρφωσης ταυτοτήτων.
