Σε όλη σχεδόν την Ελλάδα, η λέξη συνεταιρισμός προκαλεί στο σύνολο των αγροτών αρνητικές αντιδράσεις. Οι αντιδράσεις αυτές είναι δικαιολογημένες, καθώς στο συνεταιριστικό κίνημα έχουμε το εξής φαινόμενο:
- Στη βάση υπάρχουν χιλιάδες συνεταιρισμοί με μηδενική δραστηριότητα (σφραγίδες)
- Στην κορυφή, τα κεντρικά όργανα ( που δεν αντιπροσωπεύουν κανέναν) διαχειρίζονται τεράστια ποσά ( κοινωνικοί πόροι) και παράλληλα οι διοικούντες συμπληρώνουν τους παχυλούς μισθούς τους, με το «διορισμό τους» σε έμμισθες θέσεις Δ.Σ. πολλών οργανισμών.
Το συνεταιριστικό κίνημα ξεκίνησε απο έντιμους ιδεολόγους με αγνές προθέσεις. Δυστυχώς, στην πορεία μεταλλάχθηκε σε χώρο ελέγχου του αγροτικού κόσμου, προσωπικής αναρρίχησης και βολέματος ημετέρων. Επιπλέον, η αναχρονιστική δομή και το απαρχαιωμένο κανονιστικό πλαίσιο εμποδίζει όσους ( λίγους) επιχειρούν να δραστηριοποιηθούν συνεταιριστικά. Απεναντίας, κάποιες ομάδες παραγωγών και συνεταιρισμοί, που οργανώθηκαν τα τελευταία χρόνια σε νέα πρότυπα, δείχνουν το δρόμο και τον τρόπο ανασυγκρότησης, ανάπτυξης και οργάνωσης του συνεταιριστικού κινήματος στη χώρα μας, έτσι ώστε:
- Να στηρίξει το εισόδημα των μελλών του.
- Να συμβάλλει ουσιαστικά στην απασχόληση, στη διατήρηση του πληθυσμού και στην ανάπτυξη της οικονομικής δραστηριότητας στην περιφέρεια.
- Να τοποθετεί στην αγορά προϊόντα με ποιότητα και τιμές φιλικές προς τον καταναλωτή.
- Να αξιοποιήσει γνώσεις,να επιβραβεύσει την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία.
- Να έχει πρωταρχικό ρόλο στη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος και στην βιοποικιλότητα.
Με βάση τις παραπάνω παραδοχές οι νέες συλλογικές δομές θα μπορούσαν ( ενδεικτικά):
- Να λειτουργούν με εθελοντικά μέλη, τα οποία θα καταρτίζουν τον εσωτερικό κανονισμό, που εν συνεχεία θα εφαρμόζουν.
- Η οργάνωσή τους να προτάσσει επιχειρηματικά κριτήρια με ευελιξία,ισοτιμία και επιβράβευση των μελών (παραγωγών) ανάλογα με την προσφορά τους στην επίτευξη των στόχων.
- Να αξιοποιήσουν τις υπάρχουσες εγκαταστάσεις -υποδομές (ανενεργές και κουφάρια σήμερα) για την μεταποίηση των προιόντων: εκκοκιστήρια,ελαιοτριβεία,τυροκομία κ.λ.π.
- Να συμμετέχουν στην διακίνηση-εμπορία των προιόντων ,ειδικά των διατροφικών, αναπτύσσοντας κατάλληλα δίκτυα και σύγχρονες μορφές μάρκετιγκ(π.χ. τα masticha shop της ένωσης μαστιχοπαραγωγών Χίου που λειτουργούν ακόμη και με franchising).
- Να αναπτύσσουν διακλαδικές μορφές συνεργασίας ( π.χ. Ζωοτροφές- κτηνοτροφικοί- πτηνοτροφικοί συνεταιρισμοί) με προφανή οικονομικά οφέλη για όλους.
- Να διεισδύσουν στις ξένες αγορές με προϊόντα Π.Ο.Π. και δράσεις καινοτόμες. Επί παραδείγματι, ο ΑΣΕΠΟΠ Βελβενδού διατηρεί πρατήρια σε αρκετές Βαλκανικές και Ανατολικοευρωπαϊκές χώρες- η ένωση Λέσβου δραστηριοποιείται ( μέσω των Lesvo shop ) στη Γερμανία και στη Φιλανδία.
- Να έχουν τη δυνατότητα να αντιμετωπίζουν το μονοπωλιακό καθεστώς που έχει διαμορφωθεί στις εισροές ( αγορά εφοδίων- πολ/κού υλικού- αγροτικών μηχανημάτων κλπ.)
- Να συμμετέχουν ( ακόμα και με παράκαμψη του κράτους) σε όλα τα ευρωπαϊκά προγράμματα. Ακόμα, σε συνεργασία με τη ΓΕΩΤΕΕ να πρωτοστατούν σε φιλοπεριβαλλοντολογικά προγράμματα.
Η «ανταγωνιστική» γεωργία είναι σίγουρο ότι δεν εξυπηρετεί τη χώρα μας. Μόνο η γεωργία της ποιότητας είναι ικανή να στηρίξει και να ενισχύσει το αγροτικό εισόδημα, στις σημερινές «άγριες» συνθήκες για λιγότερο «προστατευτισμό» στη γεωργία, που έχουν επιβάλλει οι αγορές ( ΠΟΕ- νέα ΚΑΠ).
Σήμερα, εισάγουμε ( κατά μέσο όρο) πάνω απο το 60% των ειδών διατροφής ( κρέας- αβγά- γάλα – πουλερικά- μέλι- όσπρια -φρούτα) με αποτέλεσμα το ετήσιο έλλειμμα σε αγροτικά προϊόντα να ξεπερνά τα 3,5 δις ευρώ. Είναι, λοιπόν, μονόδρομος η ανάπτυξη νέων μορφών συνεταιριστικών δράσεων, σε υγιή επιχειρηματική βάση και με αιχμή του δόρατος τα ποιοτικά διατροφικά προϊόντα.
