Τα τέλη κυκλοφορίας είναι ένα από τα μεγαλύτερα έξοδα των ελληνικών νοικοκυριών στο κλείσιμο κάθε έτους. Οι ιδιοκτήτες καλούνται να πληρώσουν το ποσό που αναλογεί στα οχήματα που έχουν στην κατοχή τους, ενώ πολλές φορές τα νούμερα είναι… υπέρογκα. Ωστόσο, υπάρχουν και μερικές κατηγορίες αυτοκινήτων που δεν επιβαρύνονται καθόλου από τέλη κυκλοφορίας. Πλέον ο υπολογισμός τους γίνεται βάσει των ρύπων που εκπέμπουν. Αν ένα ΙΧ ανήκει στην κατηγορία των… φιλικών προς το περιβάλλον μοντέλων, τότε το ετήσιο τέλος είναι μηδενικό.
Πιο συγκεκριμένα, για τα αυτοκίνητα που ταξινομήθηκαν από την 1η Ιανουαρίου του 2021, τα μοντέλα που εκπέμπουν από 122 γραμμάρια διοξειδίου του άνθρακα ανά χιλιόμετρο και κάτω, απαλλάσσονται από τα τέλη κυκλοφορίας. Τα μοντέλα με πρώτη άδεια από την 1η Νοεμβρίου του 2010 έως τις 31 Δεκεμβρίου του 2020, έχουν μηδενικά τέλη κυκλοφορίας αν εκπέμπουν λιγότερα από 90 gr/km. Η διαφορά έχει να κάνει με τον τρόπο μετρήσεων των εκπομπών ρύπων.
Υπάρχουν δύο διαφορετικοί κύκλοι μετρήσεων, ο NEDCκαι ο WLTP. Ο πρώτος ήταν αυτός που ίσχυε παλαιότερα και έχει «κατηγορηθεί» ότι τα αποτελέσματα των μετρήσεων δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Όντως, ο NEDCπαρουσίαζε πολλές αποκλίσεις καθώς οι συνθήκες ουσιαστικά, ήταν… εργαστηριακές. Στον πραγματικό κόσμο, τόσο η κατανάλωση καυσίμου όσο και οι εκπομπές ρύπων ήταν μεγαλύτερες. Για αυτό παρέλαβε τη σκυτάλη ο WLTP, ένας ρεαλιστικός τρόπος μετρήσεων που περιλαμβάνει δοκιμές σε πραγματικές συνθήκες. Τα αποτελέσματα με τον κύκλο WLTPείναι πολύ κοντά στην πραγματικότητα.
Υπολογίστηκε, ότι αν ένα αυτοκίνητο «βγάζει» 90 γραμμάρια διοξείδιο του άνθρακα στον κύκλο NEDC, θα είχε περίπου 122 γραμμάρια CO2 / kmστον ρεαλιστικό WLTP. Για αυτό και το όριο αναπροσαρμόστηκε, ώστε τα οχήματα που είναι αντίστοιχα «καθαρά» να… επιβραβεύονται στην Ελλάδα με μηδενικά τέλη. Να σημειώσουμε ότι κανένα από τα αυτοκίνητα με ημερομηνία πρώτης άδειας πριν από την 1η Νοεμβρίου του 2010 δεν έχει μηδενικά τέλη. Τα παλαιότερα μοντέλα πληρώνουν με βάση τον κυβισμό του κινητήρα, οπότε υπάρχει συγκεκριμένο ποσό πληρωμής ακόμη και για τους μικρότερους κινητήρες.
Σε ό,τι αφορά τα νεότερα αυτοκίνητα, ο τρόπος υπολογισμού με τους ρύπους «ξεφορτώνει» τους ιδιοκτήτες από την υποχρέωση καταβολής υπερβολικών τελών κυκλοφορίας αν έχουν κινητήρα άνω των 2.0 λίτρων. Τα αυτοκίνητα που πληρώνουν «με τα κυβικά» έχουν τέλη… 690 € αν έχουν κινητήρα 2.0 λίτρων, ενώ αν έχουν ακόμη μεγαλύτερο, τότε το ποσό ανεβαίνει σε ακόμη πιο… αστρονομικά νούμερα! Από την 1η Νοέμβρη του 2010 και μετά, δεν έχει σχέση ο κυβισμός αλλά οι ρύποι. Για παράδειγμα, επιλέξαμε ένα τυχαίο αυτοκίνητο 2.0 λίτρων με 210 ίππους του 2011, το οποίο σύμφωνα με το εργοστάσιο που το κατασκευάζει εκπέμπει 138 γραμμάρια διοξειδίου του άνθρακα ανά χλμ.
Με βάση τον πίνακα τελών κυκλοφορίας, πληρώνει 165,60 € το χρόνο. Αν το ίδιο αυτοκίνητο είχε πουληθεί πριν από την 1η Νοέμβρη του 2010, θα πλήρωνε 690 €! Μιλάμε για διαφορά άνω των 500 €, οπότε καταλαβαίνουμε πόσο πολύ άλλαξε τα δεδομένα ο νέος τρόπος υπολογισμού των τελών. Εδώ να αναφέρουμε πάντως, ότι ο φόρος πολυτελείας για τα αυτοκίνητα 2.0 λίτρων και πάνω, συνεχίζει να υπάρχει ακόμη και αν πληρώνει τέλη βάσει των ρύπων του. Οπότε ο ιδιοκτήτης θα έχει να υπολογίσει το συγκεκριμένο έξοδο στην εφορία του. Το καλό της υπόθεσης είναι ότι ο φόρος πολυτελείας ισχύει μέχρι τη δεκαετία, άρα ένα αυτοκίνητο μεταξύ 2011 και 2012 δεν επιβαρύνεται πλέον.
Το τελευταίο στοιχείο, δημιουργεί και ένα… παράδοξο φαινόμενο στην αγορά μεταχειρισμένων. Παρατηρούμε, ότι τα μοντέλα 2011-2012 έχουν υψηλότερη τιμή από ένα ακριβώς ίδιο αυτοκίνητο του 2014. Αυτό συμβαίνει επειδή έχουν «τελειώσει» με την επιβάρυνση του φόρου πολυτελείας και οι πωλητές τους γνωρίζουν ότι ο υποψήφιος αγοραστής θα προτιμήσει να πάρει ένα αυτοκίνητο λίγο παλαιότερο (κατά ένα, ενάμιση χρόνο) παρά να επιβαρυνθεί με επιπλέον έξοδα. Να θυμίσουμε, ότι ο φόρος πολυτελείας κυμαίνεται από 287 έως 3.820 €. Για επιβατικά αυτοκίνητα από χίλια εννιακόσια είκοσι εννέα (1.929) κυβικά εκατοστά έως δυόμιση χιλιάδες (2.500) κ.εκ., ο φόρος ισούται με το γινόμενο του ποσού της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης επί συντελεστή πέντε τοις εκατό (5%). Για επιβατικά αυτοκίνητα από δυόμιση χιλιάδες (2.500) κυβικά εκατοστά και άνω, ο φόρος ισούται με το γινόμενο του ποσού της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης επί συντελεστή δέκα τρία τοις εκατό (13%). Τέλος, να αναφέρουμε ότι ο φόρος πολυτελείας μηδενίζεται μετά τη δεκαετία, αλλά μειώνεται σημαντικά μετά την πενταετία.
