Στην εποχή της πανδημίας που τόσο οι ηλεκτρονικές αγορές όσο και οι τηλεφωνικές συμβάσεις τηλεφωνίας και ενέργειας έχουν γενικευτεί…
οι καταναλωτές πρέπει να γνωρίζουν το δικαίωμα υπαναχώρησης που τους προστατεύει από λανθασμένες και βιαστικές επιλογές.
Τι είναι το δικαίωμα υπαναχώρησης;
Το δικαίωμα υπαναχώρησης είναι ένα δυνατό εργαλείο που παρέχει η νομοθεσία στον καταναλωτή. Του επιτρέπει να ακυρώσει, χωρίς να αιτιολογήσει, μια αγορά εντός 14 ημερών από την παραλαβή του αγαθού ή από την υπογραφή της σύμβασης για υπηρεσίες.
Πότε ασκεί ο καταναλωτής το δικαίωμα υπαναχώρησης;
Οι καταναλωτές έχουν το δικαίωμα να υπαναχωρήσουν από την εξ αποστάσεως ή την εκτός εμπορικού καταστήματος αγορά ή σύμβαση. Το δικαίωμα αυτό χορηγείται καθώς θεωρείται ότι ο καταναλωτής δεν έχει τη δυνατότητα να εξακριβώσει τα «υλικά» χαρακτηριστικά του προϊόντος ή γιατί μπορεί να έχει βρεθεί σε μια κατάσταση αγοράς υπό πίεση. Το δικαίωμα υπαναχώρησης υφίσταται ανεξάρτητα από το αν η σύμβαση αφορά την παροχή αγαθών, υπηρεσιών ή ψηφιακού περιεχομένου.
Τι είναι η εξ’ αποστάσεως σύμβαση πώλησης;
Είναι οι καταναλωτικές συμβάσεις που συνάπτονται χωρίς την ταυτόχρονη φυσική παρουσία του εμπόρου και του καταναλωτή, με χρήση μέσων επικοινωνίας εξ αποστάσεως μέσω ταχυδρομείου, ίντερνετ, τηλεφώνου κλπ.
Τι είναι η σύμβαση που συνάπτεται εκτός εμπορικού καταστήματος;
Είναι οι συμβάσεις που συνάπτονται με τη παρουσία του εμπόρου και του καταναλωτή αλλά σε χώρο που δεν είναι το εμπορικό κατάστημα π.χ. στο σπίτι του καταναλωτή, στο χώρο εργασίας του κλπ.
Ποια είναι τα ειδικά δικαιώματα των καταναλωτών σε αυτούς τους δύο τύπους συμβάσεων;
Ο καταναλωτής έχει μια προθεσμία 14 ημερολογιακών ημερών για να ξανασκεφτεί την αγορά του και να αποφασίσει το κατά πόσο θέλει να διατηρήσει τη σύμβαση που συνήψε με τον έμπορο.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο καταναλωτής μπορεί να υπαναχωρήσει από τη σύμβαση.
Ο καταναλωτής υποχρεούται να αιτιολογήσει την υπαναχώρηση;
Δεν απαιτείται να εξηγήσει ή να αιτιολογήσει την απόφασή του.
Υπάρχει κάποιο κόστος για την υπαναχώρηση;
Επιβαρύνεται με το κόστος επιστροφής του αγαθού ή του κόστος της μειωμένης αξίας στην περίπτωση κακομεταχείρισης του προϊόντος, όπως εξηγείται παρακάτω.
Ο καταναλωτής έχει δικαίωμα να χρησιμοποιήσει το προϊόν πριν υπαναχωρήσει;
Στην περίπτωση που θέλει να ασκήσει το δικαίωμα υπαναχώρησης, ο καταναλωτής δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιήσει το προϊόν. Ωστόσο, μπορεί να το ελέγξει και να δοκιμάσει τα αγαθά, με τον ίδιο τρόπο που θα το έκανε από κοντά σε ένα εμπορικό κατάστημα.
Αν χρησιμοποιήσει τα αγαθά, θα πρέπει να αποζημιώσει τον έμπορο για την τυχόν μείωση της αξίας τους.
Πως υπολογίζεται η προθεσμία υπαναχώρησης;
Η προθεσμία των δεκατεσσάρων ημερών ξεκινά από τη στιγμή που ο καταναλωτής αποκτά τη φυσική κατοχή των αγαθών ή από τη στιγμή της σύναψης της σύμβασης για υπηρεσίες. Αν ο καταναλωτής υπαναχωρήσει από τη σύμβαση, έχει επιπλέον 14 ημέρες να επιστρέψει το προϊόν. Ο έμπορος πρέπει να επιστρέψει το σύνολο του ποσού που έλαβε εντός 14 ημερών από την επιστροφή τους.
Πρέπει να ενημερωθεί ο καταναλωτής για το δικαίωμα υπαναχώρησης;
Ναι, οι επιχειρήσεις έχουν υποχρέωση να ενημερώσουν τον καταναλωτή για την ύπαρξη, τις προϋποθέσεις, την προθεσμία και τις διαδικασίες για την άσκηση του δικαιώματος υπαναχώρησης
και να του χορηγήσουν υπόδειγμα εντύπου υπαναχώρησης. Αν δεν ενημερώσουν τον καταναλωτή, η προθεσμία για το δικαίωμα υπαναχώρησης επεκτείνεται κατά 12 μήνες!
Το δικαίωμα αυτό ισχύει και για αγορές από άλλες χώρες;
Το δικαίωμα υπαναχώρησης είναι πλήρως εναρμονισμένο στην ΕΕ. Αυτό σημαίνει ότι οι ίδιοι κανόνες εφαρμόζονται σε όλα τα κράτη μέλη το ίδιο.
Ποιες είναι οι εξαιρέσεις στο δικαίωμα υπαναχώρησης;
Σε κάποιες περιπτώσεις, ο καταναλωτής δεν μπορεί να ασκήσει το δικαίωμα υπαναχώρησης από σύμβαση όπως:
Για αγαθά τα οποία μπορούν να αλλοιωθούν ή λήγουν σύντομα, μετά την πλήρη παροχή της υπηρεσίας, όταν η τιμή εξαρτάται από διακυμάνσεις της χρηματαγοράς, όταν τα προϊόντα κατασκευάζονται με ειδική παραγγελία και προδιαγραφές, τα σφραγισμένα αγαθά που έχουν αποσφραγιστεί (για λόγους υγιεινής), τα οινοπνευματώδη ποτά, τα σφραγισμένα ηχητικά αρχεία ή βίντεο ή λογισμικό, εφημερίδες και περιοδικά, η παροχή στέγασης, μεταφοράς αγαθών, ενοικίασης αυτοκινήτων, εστίασης, αναψυχής.
Καλούμε τους καταναλωτές:
– να μην παίρνουν βιαστικές αποφάσεις ενδίδοντας σε τηλεφωνικές πιέσεις.
– να ζητούν το έντυπο υπαναχώρησης και να το αποστέλλουν στην εταιρεία (όχι προφορικά), αν αλλάξουν γνώμη εντός 14 ημερών.
– να κάνουν ηλεκτρονικές αγορές από επώνυμα καταστήματα που τηρούν το δικαίωμα υπαναχώρησης.
Της Ένωσης Καταναλωτών Βόλου & Θεσσαλίας
