Η ύπαρξη του θεσμού της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στα σχολεία έχει ως σκοπό τη δημιουργία θετικής στάσης των μαθητών προς το περιβάλλον, δηλαδή την απόκτηση περιβαλλοντικής συνείδησης.
Τα προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης είναι μέρος των Προγραμμάτων Καινοτόμων Δράσεων που εφαρμόζονται στις Διευθύνσεις Α΄θμιας και Β΄θμιας Εκπαίδευσης όλης της χώρας.
Οι Υπεύθυνοι των Καινοτόμων Δράσεων είναι τρεις για την Α΄/θμια Εκπαίδευση και Β΄/θμια Εκπαίδευση αντίστοιχα. Και είναι:
- 1. Ο υπεύθυνος αγωγής υγείας
- 2. Ο υπεύθυνος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης
- 3. Ο υπεύθυνος πολιτιστικών θεμάτων και καλλιτεχνικών αγώνων.
Η διαδικασία υλοποίησης προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης έχει ως εξής:
Με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, ο διευθυντής του σχολείου, ενημερώνει για τη δυνατότητα υλοποίησης προγραμμάτων Καινοτόμων Δράσεων. Οι καθηγητές που επιθυμούν δημιουργούν την παιδαγωγική ομάδα ενός προγράμματος, η οποία αποτελείται συνήθως από δύο καθηγητές και 15 έως 30 μαθητές του ίδιου τμήματος ή διαφορετικών τμημάτων. Επισημαίνεται, πως τα προγράμματα καινοτόμων δράσεων είναι προαιρετικά και υλοποιούνται μετά από επιθυμία καθηγητών και μαθητών.
Αφού συγκροτηθεί η Παιδαγωγική Ομάδα από τους καθηγητές και μαθητές, εκπονείται το σχέδιο προγράμματος το οποίο περιλαμβάνει αναλυτικά όλες τις φάσεις της υλοποίησης του προγράμματος. Το σχέδιο προγράμματος κατατίθεται κατ΄ αρχάς προς έγκριση από το Σύλλογο Διδασκόντων του σχολείου.
Εφόσον το σχέδιο προγράμματος εγκριθεί από το σύλλογο διδασκόντων, στέλνεται προς τελική έγκριση από την επιτροπή σχολικών δραστηριοτήτων της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Μετά την έγκριση υλοποίησης του προγράμματος από την επιτροπή σχολικών δραστηριοτήτων, την πιθανή οικονομική στήριξή του και την υπογραφή του από το Διευθυντή Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ξεκινά η υλοποίηση του προγράμματος. Η διάρκειά του είναι 5 έως 6 μήνες. Αφιερώνονται δύο ώρες την εβδομάδα οι οποίες προβλέπονται στο αναλυτικό πρόγραμμα και είναι εκτός του ωρολογιακού προγράμματος.
Κατά τη διάρκεια του προγράμματος οι μαθητές υπό την καθοδήγηση των καθηγητών τους. Ξεκινούν έρευνες και δραστηριότητες ώστε να συγκεντρωθούν οι απαιτούμενες πληροφορίες και περιοδικά όλη η παιδαγωγική ομάδα τις αναλύει. Κατόπιν γίνεται ανατροφοδότηση, και προχωρούν στο επόμενο βήμα, μέχρι την τελική υλοποίηση του προγράμματος.
Στα πλαίσια του προγράμματος, τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να επισκεφθούν άλλες περιοχές, σχετικές με το θέμα τους, κάνοντας συγκριτικές μελέτες ή αποτυπώσεις (καταγράφοντας ομοιότητες & διαφορές).
Όταν τελικά το πρόγραμμα υλοποιηθεί, γίνεται η διάχυση της πληροφορίας. Η διάχυση μπορεί να γίνει με την παρουσίαση του προγράμματος στο χώρο του σχολείου ή εκτός του σχολείου π.χ.σε κάποιο θέατρο ή σε κάποιο άλλο συνεδριακό χώρο.
Τα προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης είναι μικρά και ευέλικτα και έχουν ως σκοπό την αυτενέργεια του μαθητή, την επαφή του με την κοινωνία, την ευαισθητοποίησή του σε θέματα γενικότερου ενδιαφέροντος και τη διαμόρφωση θετικής στάσης προς το περιβάλλον.
Κατά τη σχολική χρονιά 2009-2010 υλοποιήθηκαν 56 περιβαλλοντικά προγράμματα στα σχολεία της Δ/θμιας Εκπ/σης Ν. Καρδίτσας. Συμμετείχαν 12 Γυμνάσια, 10 Λύκεια, και 5 ΕΠΑΛ. Οι παιδαγωγικές ομάδες αποτελούνταν από 108 καθηγητές και 1100 μαθητές.
Στη σημερινή συγκυρία, όπου άλλου είδους προβλήματα φαντάζουν ως κυρίαρχα και δυσεπίλυτα, όπως π.χ. είναι σήμερα οικονομικά, ίσως στο μέλλον φαντάζουν μικρά ή ελάχιστα μπροστά στα γιγαντωνόμενα περιβαλλοντικά προβλήματα της γης που απαιτούν άμεση λύση.