Η στένωση καρωτίδας ή αλλιώς Καρωτιδική Νόσος είναι η στένωση ή ο πλήρης αποκλεισμός των καρωτίδων αρτηριών, η οποία έχει προέλθει από την ανάπτυξη υλικού στο εσωτερικών των αρτηριών, το οποίο εμποδίζει τη ροή. Το υλικό αυτό ονομάζεται ‘αθηρωματικό υλικό’ ή ‘αθηρωματική πλάκα’ του αίματος. Το αθηρωματικό υλικό απαρτίζεται από λιπαρά οξέα, ασβέστιο και κύτταρα του καρωτιδικού τοιχώματος.
Λειτουργία καρωτίδων
Οι καρωτίδες είναι αρτηρίες, οι οποίες βρίσκονται δεξιά και αριστερά στο πλάι του λαιμού. Βασική τους λειτουργία είναι η μεταφορά αίματος πλούσιο σε οξυγόνο από την καρδιά προς το κεφάλι και τον εγκέφαλο.
Πως επηρεάζει η στένωση των καρωτίδων την εγκεφαλική λειτουργία;
Η εγκεφαλική λειτουργία επηρεάζεται από τη στένωση καρωτίδων λόγω αποκόλλησης τμήματος της αθηρωματικής πλάκας το οποίο μέσω της ροής του αίματος μπορεί να εμβολίσει κάποιο αγγείο του εγκεφάλου. Αυτό περιγράφεται ως ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο. Το οποίο μπορεί να αποβεί θανατηφόρο.
Η ροή του αίματος προς τον εγκέφαλο μειώνεται σταδιακά όσο το αθηρωματικό υλικό στενεύει τις καρωτίδες. Άμεση επίπτωση της στένωσης καρωτίδας είναι το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, το οποίο αποτελεί μία από τις συχνότερες αιτίες αναπηρίας στον δυτικό πληθυσμό.
Ποιες είναι οι αιτίες της στένωσης της καρωτίδας ;
Η αθηροσκλήρυνση σχετίζεται άμεσα με τα περισσότερα αγγειακά νοσήματα. Η καρωτιδική στένωση στη πλειονότητα των περιπτώσεων είναι ασυμπτωματική. Παρ όλα αυτά σε ένα ποσοστό ασθενών μπορεί να προκαλέσει ένα παροδικό εγκεφαλικό επεισόδιο το οποίο δεν αφήνει νευρολογικό υπόλειμμα στον ασθενή. Είναι σημαντικό να γνωρίζει κάποιος τα αίτια που συμβάλλουν στην εμφάνιση, όπως:
- Το κάπνισμα
- To οικογενειακό ιστορικό αθηρoσκλήρυνσης
- Η ηλικία (οι άνδρες κινδυνεύουν περισσότερο όταν είναι στην ηλικία των 75 ετών, ενώ οι γυναίκες σε ηλικία μεγαλύτερη των 75 ετών)
- Το φύλο (οι άνδρες νοσούν με μεγαλύτερη συχνότητα συγκριτικά με τις γυναίκες)
- Ο διαβήτης
- Η υπέρταση
- Τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα.
Διάγνωση στένωσης καρωτίδας;
Η διάγνωση στένωση καρωτίδας γίνεται από Καρδιολόγο ή Αγγειοχειρουργό οι οποίοι συστήνουν και την κατάλληλη θεραπεία. Σε κάθε περίπτωση ο ασθενής θα πρέπει άμεσα να σταματήσει την χρήση όλων των προϊόντων καπνού, να ελέγχει καθημερινά την αρτηριακή πίεση, να διατηρεί σε φυσιολογικά όρια την χοληστερίνη του. Η δίαιτα και η σωματική άσκηση είναι αναγκαία.
Ποια είναι η θεραπεία της Στένωσης Καρωτίδων;
Η στένωση των καρωτίδων ανάλογα με το ποσοστό της στένωσης και τα συμπτώματα του ασθενούς , έχει διαφορετική θεραπεία και αντιμετώπιση.
Μπορεί να είναι είτε συντηρητική, φαρμακευτική αγωγή και παρακολούθηση, είτε επεμβατική στην οποία πλέον υπάρχουν δύο δυνατότητες.
Η φαρμακευτική αγωγή στην καρωτιδική νόσο λειτουργεί προληπτικά για την εκδήλωση εγκεφαλικών επεισοδίων, παρόλα αυτά σε μεγάλες στενώσεις η καρωτιδική νόσος πρέπει να αντιμετωπισθεί επεμβατικά.
Χειρουργικά η στένωση καρωτίδας αντιμετωπίζεται με δύο μεθόδους κυρίως:
- Καρωτιδική Ενδαρτηρεκτομή .
Η καρωτιδική ενδαρτηρεκτομή γίνεται με γενική αναισθησία. Ο αγγειοχειρουργός ανοίγει μια τομή στα πλάγια του λαιμού όπου βρίσκονται τα καρωτιδικά αγγεία. Ακολουθεί διάνοιξη της καρωτίδας και αφαίρεση του υλικού με ειδικό εργαλείο. Έτσι αποκαθίσταται η φυσιολογική αιματική ροή και μειώνονται οι πιθανότητες ο ασθενής να πάθει εγκεφαλικό
- Ενδαγγειακή Αντιμετώπιση (με stent)
Η ενδοαγγειακή αντιμετώπιση με stent πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία. Ο αγγειοχειρουργός μέσω ενός πλαστικού σωλήνα (που ονομάζουμε καθετήρα), οδηγεί ένα μικρό μπαλόνι προς την περιοχή της καρωτιδικής βλάβης, πάντα με την βοήθεια απλών ακτινογραφιών, οι οποίες συνεχώς λαμβάνονται κατά την διάρκεια της επέμβασης. Όταν το μπαλόνι τοποθετηθεί στην σωστή του θέση, φουσκώνει, και ανοίγει την στένωση. Κατόπιν, στην περιοχή της βλάβης μεταφέρεται ένα μεταλλικό πλέγμα (stent) και ξεδιπλώνεται στην περιοχή της στένωσης για να κρατήσει την αρτηρία ανοιχτή.
Γράφει ο Κων/νος Μανάκος, MD,PhDc,FEBSC καρδιολόγος
