«Οι Περιφέρειες είμαστε στην πρώτη γραμμή της προσπάθειας για να πάμε την Ελλάδα ψηλότερα», επεσήμανε ο Πρόεδρος της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝΠΕ), Περιφερειάρχης Θεσσαλίας κ. Κώστας Αγοραστός μιλώντας στο 6ο Τακτικό Συνέδριο της ΕΝΠΕ, τη Δευτέρα στα Ιωάννινα.
«Οι Περιφέρειες, που αποτελούν πλέον σταθερή αξία στην ελληνική κοινωνία, έρχονται στη νέα προγραμματική περίοδο να δώσουν νέες απαντήσεις στα προβλήματα, τα αιτήματα και τα δίκαια «θέλω» της κοινωνίας. Με νοικοκυρεμένα οικονομικά, χωρίς χρέη, με νέες δομές, με νέα χρηματοδοτικά εργαλεία και με βέλτιστη αξιοποίηση των υπαρχόντων, με καινοτόμες δράσεις, με τολμηρές πρωτοβουλίες», υπογράμμισε ο κ. Κ. Αγοραστός και διαβεβαίωσε:
«Με αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία, μπορούμε να πάμε όλη την Ελλάδα ψηλότερα γιατί οι Περιφέρειες, ο κατ’ εξοχήν ανθρωποκεντρικός θεσμός, θέτουν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός τους τον άνθρωπο και τις ανάγκες του. Διότι όσο ισχυρότερη η Περιφέρεια, τόσο ισχυρότερος ο πολίτης. Γιατί η δύναμη των Περιφερειών είναι δύναμη των πολιτών».
«Σιγή και ακινησία» από την κυβέρνηση για την Αυτοδιοίκηση
Χρησιμοποιώντας τη φράση «σιγή και ακινησία» του Κωνσταντίνου Καβάφη, ο κ. Κ. Αγοραστός άσκησε κριτική στην πολιτική της κυβέρνησης για την Αυτοδιοίκηση και είπε χαρακτηριστικά:
-«Σιγή στις τεκμηριωμένες, βγαλμένες από την ίδια τη ζωή, προτάσεις των θεσμικών φορέων της Αυτοδιοίκησης, των Περιφερειών, των Δήμων, όλων των αιρετών.
Ακινησία στο να προχωρήσει τολμηρές πολιτικές αποκέντρωσης και ενίσχυσης της Αυτοδιοίκησης».
Ο Πρόεδρος της ΕΝΠΕ υποστήριξε ότι «υπάρχει πλήρης αναντιστοιχία των προεκλογικών λόγων και των μετεκλογικών πράξεων» και παρέθεσε το εξής απόσπασμα από την ομιλία του Πρωθυπουργού κ. Αλ. Τσίπρα ως Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ στο Ναύπλιο στις 10 Ιουνίου 2013:
«Το πιο συγκεντρωτικό και αναποτελεσματικό κράτος της Ευρώπης πρέπει να αποτελέσει παρελθόν. Στο ενιαίο διοικητικό σύστημα της χώρας πρέπει να υπάρξει μια μεγάλη μεταφορά εξουσιών, αρμοδιοτήτων και πόρων από το κέντρο προς τους περιφερειακούς και τοπικούς δημόσιους θεσμούς.
Το μέγεθος αυτής της αλλαγής να είναι τέτοιας έκτασης που θα ανατρέψει την παραδοσιακή συγκρότηση του νεοελληνικού κράτους, το οποίο από το 1830 διαμορφώθηκε ως ένα γραφειοκρατικό αντιδημοκρατικό μόρφωμα που καλλιέργησε σχέσεις δυσπιστίας και αντιπαλότητας με τους πολίτες».
«Πότε αυτό το κράτος θα αποτελέσει παρελθόν; Πού είναι αυτές οι μεγάλης έκτασης αλλαγές;», διερωτήθη ο κ. Κ. Αγοραστός και ξεκαθάρισε ότι «οι Περιφέρειες δεν ζητούν χάρη ή ευνοϊκή μεταχείριση αλλά να ισχύει και στην Ελλάδα, ό,τι ισχύει στις ώριμες δημοκρατίες και τις οικονομικά ανεπτυγμένες χώρες του πλανήτη, στις οποίες το κεντρικό κράτος περιορίζεται στο στενό πυρήνα των αρμοδιοτήτων του, όπως είναι η εθνική ασφάλεια, η άμυνα, η φορολογία και όλα τα υπόλοιπα είναι δουλειά της Αυτοδιοίκησης».
Έλλειψη προσωπικού, περικοπή χρηματοδότησης, κόψε-ράψε με τις αρμοδιότητες
Ο Πρόεδρος της ΕΝ.ΠΕ. παρουσίασε αναλυτικά την κατάσταση σήμερα στις Περιφέρειες τονίζοντας:
-«Οι εργαζόμενοι έχουν μειωθεί σημαντικά, ενώ σε ορισμένες Περιφέρειες και υπηρεσίες αιχμής δεν υπάρχει καν προσωπικό. Μάλιστα, ενώ το 2019 προβλέπεται να εφαρμοστεί ο κανόνας 1-1 (αποχωρήσεις – προσλήψεις) στο δημόσιο τομέα, στους ΟΤΑ εφαρμόζεται ο κανόνας 1 πρόσληψη για 3 αποχωρήσεις καθώς προβλέπονται 1641 αποχωρήσεις και μόλις 533 προσλήψεις. Με άλλα λόγια, οι 1500 προσλήψεις στην Αυτοδιοίκηση που έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση δεν επαρκούν να καλύψουν ούτε τις συνταξιοδοτήσεις το 2019…»
-Η χρηματοδότηση έχει περικοπεί κατά 65%, ενώ η κυβέρνηση δεν τηρεί ούτε τη νομοθεσία αποδίδοντας για το 2019 στις Περιφέρειες 700 εκατομμύρια ευρώ λιγότερα απ’ ότι προβλέπονται από το Ν. 3852/2010 («Καλλικράτης»). Συνολικά, οι παρακρατηθέντες πόροι από το 2011 έως σήμερα υπερβαίνουν τα 2 δις ευρώ.
-Περικόπτοντας τις δημόσιες επενδύσεις των Περιφερειών η κυβέρνηση ουσιαστικά πυροβολεί τα πόδια της χώρας μας αφού χωρίς δημόσιες επενδύσεις, το ΑΕΠ μειώνεται σε κάθε Περιφέρεια και συνεπώς στο σύνολο της χώρας.
-Στις αρμοδιότητες επικρατεί το απόλυτο κόψε-ράψε. Ειδικά κάποιοι Υπουργοί της σημερινής κυβέρνησης το εξέλιξαν στο μέγιστο βαθμό: Κρατούν ή ανακτούν από την Αυτοδιοίκηση όσες αρμοδιότητες θεωρούν ότι μπορεί να τους προσπορίσουν εκλογικό όφελος και μετακυλούν στην Αυτοδιοίκηση όσες θεωρούν ότι έχουν πολιτικό κόστος. Η Ελλάδα είναι η τελευταία χώρα του ανεπτυγμένου κόσμου με το κεντρικό κράτος να έχει πολλαπλές αρμοδιότητες σε σχέση με την Αυτοδιοίκηση».
Ο κ. Κ. Αγοραστός ξεκαθάρισε πάντως ότι «στις Περιφέρειες ούτε φοβόμαστε ούτε κρυβόμαστε από την ευθύνη όπως αποδείξαμε αναλαμβάνοντας αρμοδιότητες που «έκαιγαν» σε κοινωνικούς και οικονομικούς όρους, όπως της μεταφοράς των μαθητών. Και φυσικά δεν θεωρούμε ότι ο ρόλος μας εξαντλείται στα – στενά – περιθώρια αρμοδιοτήτων που μας δίνει το κεντρικό κράτος», σημείωσε και ανέφερε χαρακτηριστικά τον τομέα του τουρισμού, στον οποίο, όπως είπε, «οι Περιφέρειες έχουν να επιδείξουν σημαντικό έργο, ενώ στον «Καλλικράτη» η αναφορά για τις Περιφέρειες και τον τουρισμό εξαντλείται σε μόλις μία σειρά…»
Συνταγματική Αναθεώρηση: «Αναγκαία αλλά όχι ικανή συνθήκη για την Περιφερειακή Διακυβέρνηση»
Ο κ. Κ. Αγοραστός επανακατέθεσε την κεντρική θέση της ΕΝΠΕ για τη μετάβαση στην Περιφερειακή Διακυβέρνηση ξεκαθαρίζοντας ότι «η Συνταγματική Αναθεώρηση είναι κρίσιμος σταθμός αλλά δεν είναι το τέλος της πορείας προς την Περιφερειακή Διακυβέρνηση. Αυτό που κυρίως χρειάζεται είναι το κεντρικό κράτος – τόσο το πολιτικό σύστημα όσο και η γραφειοκρατία – να αναμετρηθεί με τον εαυτό του», σημείωσε και παρουσίασε τις εξής προτάσεις:
«-Θεσμική ανασυγκρότηση και ορθολογική οργάνωση και λειτουργία της Περιφέρειας, με υποκατάσταση, εν όλω ή εν μέρει, της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, ώστε να γίνει πράξη η μετεξέλιξή της σε Περιφερειακή Διακυβέρνηση και να διασφαλισθεί η δημιουργία επιτελικού κεντρικού κράτους
-Ρητή κατοχύρωση της Περιφερειακής Διακυβέρνησης στο Σύνταγμα (άρθρο 102), ώστε να οριοθετηθεί η αυτοτέλεια και ο νέος της ρόλος στο υπερτοπικό επίπεδο.
-Να έχουν οι Περιφέρειες κανονιστική αυτοτέλεια στον τομέα των ευθυνών τους. Δηλαδή, να θέτουν κανόνες δικαίου με τους οποίους ρυθμίζονται ζητήματα που εμπίπτουν στις αρμοδιότητές των Περιφερειών και οι οποίοι (κανόνες) έχουν ισχύ αντίστοιχη με τους κανόνες που θεσπίζει το κεντρικό κράτος (κανονιστική αυτονομία των ΟΤΑ).
-Απόκτηση σταθερών και δυναμικών πηγών ίδιων εσόδων.
-Ρητή καθιέρωση της αρμοδιότητας ελέγχου της διαφάνειας στη διαχείριση των οικονομικών υποθέσεων των ΟΤΑ από το Ελεγκτικό Συνέδριο
-Υποχρεωτική ακρόαση των εκπροσώπων των συλλογικών οργάνων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης κατά τη νομοπαρασκευαστική διαδικασία».
«Fake η αναλογική των δύο γύρων»
Αναφερόμενος στο εκλογικό σύστημα, ο Πρόεδρος της ΕΝΠΕ προέβη εκ νέου στην εκτίμηση ότι «η κυβέρνηση έφερε μια fake αναλογική των δύο γύρων αντί της γνήσιας ανόθευτης, καθαρής αναλογικής του ενός γύρου που και εμείς προτείναμε.
«Μακάρι να διαψευστώ αλλά διακινδυνεύω την εκτίμηση ότι ακόμη και οι πλέον ένθερμοι υποστηρικτές της απλής αναλογικής στην Αυτοδιοίκηση θα διαπιστώσουν και πολύ γρήγορα μάλιστα πόσο δυσλειτουργικό είναι το νέο σύστημα και θα ζητούν αλλαγές», προέβλεψε.
Αναδεικνύονται οι καλές πρακτικές στις Περιφέρειες
Ο Πρόεδρος της ΕΝΠΕ προανήγγειλε τη διοργάνωση το επόμενο τρίμηνο ημερίδας «ώστε να αναδείξουμε τις καινοτόμες εφαρμογές και λύσεις που κάθε Περιφέρεια έχει αναπτύξει και εφαρμόζει αλλά και να τις διαχύσουμε στις υπόλοιπες Περιφέρειες εν είδει «καλών πρακτικών».
Επιπρόσθετα, προανήγγειλε τη σύσταση Ινστιτούτου Περιφερειακής Διακυβέρνησης και Ανάπτυξης, το οποίο, όπως εξήγησε, «θα αποτελεί τον επιστημονικό-τεχνοκρατικό φορέα, τον καθημερινό συνεργάτη των Περιφερειών».
Χαιρετισμοί – Ομιλίες
Στο Συνέδριο μίλησε εκ μέρους της κυβέρνησης η Υφυπουργός Εσωτερικών κα Μαρίνα Χρυσοβελώνη και ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Εσωτερικών κ. Κώστας Πουλάκης. Παρέστησαν και εκφώνησαν ομιλία ή απηύθυναν χαιρετισμό ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων κ. κ. Μάξιμος, ο Γενικός Γραμματέας της ΕΝΠΕ – Περιερειάρχης Ηπείρου κ. Αλέξανδρος Καχριμάνης, ο Δήμαρχος Ιωαννιτών κ. Θωμάς Μπέγκας, ο Αντιπρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Ένωσης Δήμων Κύπρου, Δήμαρχος Μέσα Γειτονιάς κ. Δώρος Αντωνίου, η Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συλλόγων Υπαλλήλων Αιρετών Περιφερειών Ελλάδας (ΟΣΥΑΠΕ) κα Βέτα Πανουτσάκου, ο Πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) κ. Γιώργος Πατούλης (με βιντεοσκοπημένο μήνυμα) και εκ μέρους του Προέδρου της Βουλής κ. Ν. Βούτση ο Βουλευτής Ιωαννίνων του ΣΥΡΙΖΑ κ. Ιωάννης Στέφος.
Από τα πολιτικά κόμματα μίλησαν ο τομεάρχης Εσωτερικών, βουλευτής Αττικής της Νέας Δημοκρατίας κ. Μάκης Βορίδης ως εκπρόσωπος του Προέδρου της Νέας Δημοκρατίας κ. Κυριάκου Μητσοτάκη, από το Κίνημα Αλλαγής ο Δήμαρχος Αθηναίων κ. Γιώργος Καμίνης, το μέλος του Πολιτικού Γραφείου του ΚΚΕ, περιφερειακός Σύμβουλος Αττικής κ. Γιάννης Πρωτούλης και ο Αντιπρόεδρος των Ανεξάρτητων Ελλήνων κ. Παναγιώτης Σγουρίδης.
