Δεν είχα επισκεφθεί το Καλλίθηρο εδώ και αρκετά χρόνια, πάντα όμως με γύριζαν παλιότερες επισκέψεις μου είτε για να κάνω καμιά καταγραφή παραμυθιού είτε να χαρώ τη φιλία μου με τον Βασίλη Φυτσιλή.Μέσα Σεπτεμβρίου βρέθηκα και πάλι στο όμορφο χωριό ( το βρήκα ομορφότερο τώρα, είναι αλήθεια ) και είχα στη σύντομη επίσκεψή μου την ευκαιρία να διαπιστώσω και τις άλλες καλλιτεχνικές πλευρές του Βασίλη Φυτσιλή.
Τον γνώριζα (όπως και οι περισσότεροι) ως ποιητή και πεζογράφο με κεντρομόλο θέμα του την Εθνική Αντίσταση. Και για τις δυο ιδιότητές του έχω μιλήσει και έχω γράψει παλιότερα:Ομιλία στα Αμπελάκια και στην Καρδίτσα με θέμα «Η αδελφική αγάπη», αναφερόμενη στο βιβλίο του «Κουβεντιάζοντας με τον Γιάννη» και δημοσιευμένη στα «Θεσσαλικά Μελετήματα», τόμ.1ος, 2011, σελ.73-86, επίσης στο βιβλίο μου «Η Θεσσαλία στον έντεχνο και λαϊκό λόγο», σελ. 88-89, και μια σύντομη κριτική για το έργο του «Ωδή ηρωική και πένθιμη για τον νεκρό Καπετάνιο». Παράλληλα , όσο μπορώ, παρακολουθώ το συγγραφικό του έργο, ποίηση και πεζογραφία με την τολμηρή γραφή του και τις αυτοβιογραφικές μαρτυρίες του με δημιουργική επικέντρωση , κυρίως, στον Εμφύλιο.
Παρ΄ όλα αυτά, αγνοούσα ( όπως φαντάζομαι και πολλοί άλλοι), κάποιες άλλες σημαντικές πλευρές της προσωπικότητάς του, πτυχές της δημιουργίας του όχι ευκαταφρόνητες, που απλώνονται σε καλλιτεχνικούς χώρους, όπως είναι η ζωγραφική και η γλυπτική. Συμβαίνουν, δυστυχώς, αυτά και σε πολλά επίπεδα, να έχουμε δηλαδή ελλιπή εικόνα ενός δημιουργού ή να τον ταυτίζουμε με μια μόνο δεξιότητα, αν και έχει πολλά ταλέντα και πολλαπλές εκφάνσεις και, έτσι, να τον αδικούμε στην κρίση μας, ακούσια τις περισσότερες φορές. Και μου εξέφρασε ως μικρό παράπονο την αδιαφορία του κόσμου, που δεν ενδιαφέρονται δηλαδή να δουν και να γνωρίσουν και την άλλη πλευρά του, την καλλιτεχνική.
Δεν είμαι ειδικός, αλλ΄ ωστόσο μπορώ να προσεγγίσω ένα έργο ζωγραφικής και να εκτιμήσω την αξία του, πάντα υποκειμενικά και με βάση τα βιώματά μου. Τα έργα που είχα την ευκαιρία και τη χαρά να περιεργαστώ με άγγιξαν συναισθηματικά και η σκέψη μου γύρισε στα παιδικά μου χρόνια, στο χωριό μου. Χάρηκα τους ζωγραφικούς του πίνακες με τα απαλά χρώματα, τα ηλιόχαρα χωράφια, τους γλαυκούς κι απέραντους ορίζοντες, τα περήφανα άλογα, τα κοπάδια με πρόβατα κ.ά. Θεσσαλικά τοπία και θεσσαλική ζωή, που παραπέμπουν στο ζωγραφικό ύφος του μεγάλου Γιολδάση, άλλωστε το εξομολογείται ο ίδιος ο Φυτσιλής στο βιβλίο του «Δημήτρης Γιολδάσης, ο δάσκαλός μου, ο φίλος μου Μνήμη και Τιμή στα 20 χρόνια από το θάνατό του» (Καρδίτσα 2014), ότι «μαθήτευσε» κοντά του , αφού , όπως γράφει, «Από μικρός είχα μια αδυναμία και μια αγάπη στην τέχνη της ζωγραφικής». ΄Εχω τη γνώμη πως κάποιος ειδικός θα έπρεπε να δει τα ζωγραφικά έργα του Φυτσιλή και να μιλήσει για την τεχνοτροπία και τη θεματολογία του από μια καθαρά κριτική και καλλιτεχνική σκοπιά.
΄Ομως και μια άλλη πλευρά της καλλιτεχνικής δημιουργίας του Φυτσιλή που δεν έχει προβληθεί όσο θα έπρεπε είναι και τα γλυπτά του έργα, που κοσμούν όχι μόνο την πλατεία της Σέκλιζας(Το Ηρώο και το Μνημείο της Εθνικής Αντίστασης ), αλλά και τη γύρω περιοχή, όπως το Μνημείο της Εθνικής Αντίστασης στο «Δέλτα» της Ραχούλας, το Μνημείο πεσόντων Σεκλιζιωτών, το Άγαλμα της Ειρήνης στην είσοδο του χωριού, του καπετάν Δίπλα στο Γρεβενοδιάσελο κ.ά. Εκείνο το στοιχείο που ξεχωρίζει (πέραν των άλλων) είναι η επιβλητικότητα των έργων με τον όγκο τους, το ύψος (που φτάνει τα 7 και πλέον μέτρα) και η αντρική μορφή με τον αποφασιστικό διασκελισμό και το θεληματικό πηγούνι. Αλλά επίσης ξαφνιάστηκα (και ξεγελάστηκα) με το ζευγάρι των πελαργών που πάνω στην καμινάδα του σπιτιού του φτιάχνουν τη φωλιά τους, ολοχρονίς! Έργο των χειρών του κι αυτό.
Έχει ιδιαίτερη σημασία και συγκινεί το γεγονός ότι μόνος του (χωρίς καμιά βοήθεια, από πουθενά), εντελώς αφιλοκερδώς, για χρόνια εργάστηκε κουβαλώντας πέτρα πέτρα και με δική του τεχνική ανήγειρε αυτά τα μνημεία, για να θυμίζουν τους αγώνες του λαού. Και σημειώνει ο ίδιος: «Λοιπόν, εξομολογούμαι και βεβαιώνω, στο λόγο της τιμής μου, ότι όχι μόνο δεν «κονόμησα» ούτε μια δραχμή από τα μνημεία αυτά, για τα οποία δούλεψα σκληρά, όχι μήνες αλλά χρόνια ολόκληρα, παρά ξόδεψα και απ΄ την τσέπη μου κάτι μικρές οικονομίες που είχα στην άκρη για ώρα ανάγκης»(Βλ. του ιδίου, Η Σέκλιζα στους δρόμους του αγώνα, Κατοχή και Εμφύλιος, 1940-1950, σελ. 266).
Ως κατακλείδα αυτού του σημειώματος, θα είχα να πω πως άνθρωποι σαν τον Βασίλη Φυτσιλή, με προσφορά στα Γράμματα και την Τέχνη, η κοινωνία και η πολιτεία μας θα έπρεπε να τους προσέχει και να τους τιμάει ιδιαίτερα. Να τους προβάλει ως παράδειγμα. Γιατί αυτή η φυσική δωρεά, το ταλέντο που έχουν, είναι μια εμπράγματη φωνή πολύ δυνατή που απευθύνεται σε όλους, μικρούς και μεγάλους, και πρέπει να αναδεικνύεται, πολύ περισσότερο όταν είναι αφιερωμένη δια βίου στους αγώνες του λαού, όπως εδώ ο Βασίλης Φυτσιλής!
Γράφει ο Β.Δ. Ανγνωστόπουλος, Ομότιμος καθηγητής πανεπιστημίου Θεσσαλίας
