Με ιδιαίτερη προσοχή διάβασα τα δύο άρθρα του Κ. Καρκαγιάννη στην «Καθημερινή» στις 26/4/09 και στις 3/5/09 αντίστοιχα που αναφέρονταν στα «μοιραία σφάλματα» όπως ο ίδιος γράφει, της Μικρασιάτικης πολιτικής του Ελ. Βενιζέλου. Πρώτη παρατήρηση: ο έγκριτος αρθρογράφος χρεώνει την Μικρασιατική Καταστροφή στον Βενιζέλο ενώ είναι γνωστό ότι έχασε τις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου 1920 και ότι η βασιλική κυβέρνηση του Γούναρη εγκατέλειψε τον ελληνισμό της Μικράς Ασίας στην τύχη του τον Αύγουστο του 1922. Λίγο δε νωρίτερα με την πολιτική του «Οίκαδε», υπονόμευσε το ηθικό του έλληνα στρατιώτη και επήλθε η μοιραία καταστροφή.
Δεύτερη παρατήρηση : Η Επανάσταση του Πλαστήρα τον Σεπτέμβρη του 1922 αμέσως μετά την καταστροφή δεν ήταν ένας «αιμοδιψής λαϊκισμός» όπως εσφαλμένα ισχυρίζεται ο κ. Καρκαγιάννης, αλλά ένα πανεθνικό και παλλαϊκό Κίνημα που συγκράτησε την εθνική καταστροφή και προέβη στην ανασυγκρότηση του Στρατού και του Κράτους μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα. Σημειωτέον ότι το Κίνημα αυτό του Πλαστήρα, δεν ήταν ένα κίνημα βενιζελικό αλλά το εγχείρημα του «Μαύρου Καβαλάρη», το στήριξαν και όλοι οι αντιβενιζελικοί αξιωματικοί (Γονατάς κ.α.). Χωρίς δε την «κάθαρση»και την τιμωρία της κυβερνητικής τότε βασιλικής στρατιωτικής και πολιτικής ηγεσίας που αποκλειστικά ευθύνονταν για την καταστροφή, έχει αναγνωρισθεί ιστορικά ότι δεν θα υπήρχε Στράτευμα και ο Κεμάλ μπορούσε να φτάσει μέχρι τη Θεσσαλονίκη!
Τρίτη παρατήρηση: Ο κ. Καρκαγιάννης με υπεραπλούστευση εμφανίζει ένα Βενιζέλο το 1919 ότι απερίσκεπτα και επιπόλαια (επειδή «είχε καβαλήσει το καλάμι» όπως λέει), έπεσε δήθεν στην παγίδα του άγγλου πρωθυπουργού Τζώρτζ και δέχτηκε την «εντολή» για την απόβαση ελληνικού Στρατού στην Ιωνία. Τα πράγματα δεν είναι έτσι ιστορικά διότι:
α) Ο Βενιζέλος δεν αιφνιδιάστηκε από την πρόταση της Αντάντ. Ήδη από τον Φεβρουάριο 1919 είχε υποβάλλει Υπόμνημα στις νικήτριες δυνάμεις του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου μέσα στο οποίο περιλάμβανε και την προστασία του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας από την τουρκική πολιτική της εθνοκάθαρσης που εγκαινιάστηκε από τους Νεότουρκους απ’ το 1914 κιόλας. Χιλιάδες έλληνες -χριστιανοί που διαβιούσαν στη Μικρά Ασία είχαν σφαγιασθεί απ’ τους Τούρκους και οι εκκλήσεις για βοήθεια και προστασία ήταν επίμονες και συνεχείς. Χιλιάδες επίσης για να γλιτώσουν τις διώξεις εγκατέλειπαν τις προγονικές τους εστίες και γνώριζαν την Προσφυγιά πολύ πριν από την Μικρασιατική Καταστροφή του 1922.
β) Η παρουσία του ελληνικού Στρατού στην Ιωνία ασφαλώς και εξυπηρετούσε και τα βρετανικά συμφέροντα, αλλά σε μια Συμμαχία όπως ήταν η Αντάντ για να πάρεις πρέπει και να δώσεις, ο δε Βενιζέλος διπλασίασε την Ελλάδα αφού στο μεταξύ τιμούσε την υπογραφή του και την συμμετοχή της Ελλάδας σε επωφελείς συμμαχίες, στις οποίες με διορατικότητα εφρόντιζε να προσχωρεί η Ελλάδα.
γ) Ο Βενιζέλος μπροστά στο κύμα «Παντουρανισμού» και ενώ οι διώξεις ήταν σε εξέλιξη δεν μπορούσε να αφήσει περίπου 3 εκατομ. Ελλήνων στη Μικρά Ασία χωρίς στοιχειώδη προστασία (1). Το δε περιεχόμενο της «εντολής» δεν περιλάμβανε κατάκτηση και ενσωμάτωση της περιοχής της Ιωνίας στην Ελλάδα, αλλά η αποστολή ήταν για την εξασφάλιση της τάξης (2). Το ενδεχόμενο δε της ενσωμάτωσης της περιοχής της Ιωνίας, σύμφωνα με την συνθήκη των Σεβρών θα αντιμετωπίζονταν μετά από μια πενταετία και μετά από την διενέργεια Δημοψηφίσματος των κατοίκων της περιοχής. Η δε δοθείσα «εντολή» δεν ήταν απλώς συγκυριακή αλλά απόφαση του Ανωτάτου Συμβουλίου της Συνδιασκέψεως Ειρήνης που συνεδρίαζε στο Παρίσι (3) και οποιαδήποτε επέκταση της κατοχής (πέραν της Ιωνίας) θα τελούσε υπό την έγκριση του Συμβουλίου αυτού.
δ) Πρέπει δε να σημειωθεί ότι ο Βενιζέλος εξασφάλισε την «εντολή»αφού εκμεταλλεύτηκε μια πρόθεση των αγγλογάλλων και αμερικανών ν’ αποτρέψουν τους Ιταλούς ν’ αποβιβάσουν δικά τους στρατεύματα στη Σμύρνη και να δημιουργήσουν τετελεσμένα (4).
ε) Όπως δε είναι γνωστό ο Βενιζέλος έχασε την εξουσία στην 1η Νοεμβρίου 1920και φυσικά δεν μπορεί να ευθύνεται για τις αλόγιστες περιπέτειες του Σαγγαρίου που οργάνωσαν οι διάδοχες βασιλικές κυβερνήσεις και οι οποίες επέφεραν την Καταστροφή αφού στο μεταξύ έστρεψαν τους Συμμάχους εναντίον τους, «Ύστερα από την Άλωσιν της Κωνσταντινουπόλεως υπό των Τούρκων, η πτώσις του Βενιζέλου και η επάνοδος του Κωνσταντίνου εις τον θρόνον, είναι το καταστρεπτικότερον γεγονός δια τον Ελληνισμόν», έλεγε στον Πατριάρχη Μελέτη : Lloyd George το Γενάρη του 1922, λίγους μόνο μήνες απ’ την Καταστροφή(5).
Μετά από τις παρατηρήσεις αυτές δεν μπορεί να ευσταθήσει ο ισχυρισμός του κ. Καρκαγιάννη («Καθημερινή» 26/4/09) ότι δήθεν ο Βενιζέλος κατάλαβε το μικρασιατικό αδιέξοδο και «έσπευσε να απεμπολήσει τις ευθύνες του με τις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου 1920, τις οποίες άνετα μπορούσε ν ‘αποφύγει», για δύο λόγους: πρώτο, η παρουσία εκεί, ήταν σταθερά εδραιωμένη και είχε επικυρωθεί με την Συνθήκη των Σεβρών που λίγο πριν είχε υπογραφεί στο Παρίσι. Είχε δε την πλήρη στήριξη της Συμμαχίας και είχε διασφαλισθεί πλήρως ο Ελληνισμός που διαβιούσε εκεί 5.000 χρόνια πριν εμφανισθούν στη Μικρά Ασία οι Σελτσούκοι, από τις ελληνικές λόγχες. Δεύτερο, ο Βενιζέλος προχώρησε στις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου 1920 επειδή η θητεία της παλαιάς βουλής του 1915 είχε λήξει στις 31 Μαΐου 1919 και λόγω του πολέμου παρατάθηκε η θητεία της μέχρι τις 10 Σεπτεμβρίου 1920, με τρία διαδοχικά «αναγκαστικά διατάγματα».”Όταν αυτά κατατέθηκαν στη Βουλή”, λέει ο έγκριτος καθηγητής Θάνος Βερέμης (6), “ο Βενιζέλος δεσμεύτηκε ότι θα προχωρούσε σε εκλογές αμέσως μετά την υπογραφή της Συνθήκης με την Τουρκία”, γεγονός που έκανε με την προκήρυξη των εκλογών.
Κατά συνέπεια ο Βενιζέλος προσέφυγε στις μοιραίες εκείνες εκλογές από απλή κοινοβουλευτική δημοκρατική ευαισθησία και όχι για να “απεμπολήσει” δήθεν ευθύνες του για την ορθή απόφαση, απόβασης του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος στη Σμύρνη ένα χρόνο πριν. Η Καταστροφή που επήλθε δύο χρόνια αργότερα οφείλεται στους αντιβενιζελικούς που επανέφεραν τον γερμανόφιλο βασιλιά Κωνσταντίνο, αντικατέστησαν την έμπειρη “βενιζελική” στρατιωτική ηγεσία με απότακτους βασιλικούς – που ήταν για χρόνια μακρυά από το Στράτευμα – και κυρίως επέφεραν με την πολιτική τους τη ρήξη με τους Συμμάχους μας που στήριζαν τον Βενιζέλο. Αλλά για τις ευθύνες αυτές ο κ. Καρκαγιάννης ουδέν λέγει.
- Μπουλαλάς Κλεαν.: Η Μικρασιατική Εκστρατεία, Αθήνα 1959 σ. 9 – Βεντήρης Γιώργος: Η Ελλάς του 1910-1920 (Πυρσός) Αθήνα 1931 Α’ τόμος.
- Αγγελομάτης Χρήστος: Χρονικό Μεγάλης Τραγωδίας (Εστία) Αθήνα 1963 σ. 22.
- Ιστορία του Ελληνικού Έθνους: Εκδοτική Αθηνών τομ. ΙΕ΄ Αθήνα 1978.
- Στεφανίδης Γιαν.: Ελ. Βενιζέλος (Ελ. Γράμματα), Αθήνα 2005, σ. 210.
- Αναστασάκος Σέφης: «Ο Πλαστήρας και η Εποχή του» (Επικαιρότητα), 1ος τόμος, Αθήνα 2007 σ. 305.
- Βερέμης Θάνος: «Καθημερινή», 26.4.2009.
ΣΕΦΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΟΣ
τ. βουλευτής, συγγραφέας του
3τομου έργου: Ο Πλαστήρας και
η Εποχή του.
