Το 1943 η Ιταλία συνθηκολογεί με τους συμμάχους. Οι διάσπαρτες Ιταλικές δυνάμεις συνεργάτες των Γερμανών, βρέθηκαν στο δίλλημα τι να κάνουν. Στην Κεφαλονιά αντιστάθηκαν στους Γερμανούς και σχεδόν εκτελέστηκαν στο σύνολο τους.
Η Μεραρχία «Pinerolo», της Θεσσαλίας με 12.000 άνδρες δύναμη και πλήρως εξοπλισμένη, με Διοικητή τον Στρατηγό Infante, μετά από διαβουλεύσεις με την ηγεσία της Ελληνικής Εθνικής Αντίστασης του Ε.A.M., αποφάσισε να προσχωρήσει στους Έλληνες από το να παραδοθεί στους Γερμανούς με αβέβαιο το μέλλον, αφού θα έπρεπε να συνεχίζει να μάχεται ή θα κατέληγε στα στρατόπεδα αιχμαλωσίας της Γερμανίας.
Η προσχώρηση της Μεραρχίας «Pinerolo» στις δυνάμεις του Ε.Α.Μ., προσέδωσε μεγάλη δύναμη, αφού όλος ο εξοπλισμός της Ιταλικής μονάδας πέρασε στα χέρια των μαχόμενων Ελλήνων καθώς και η μονάδα ιππικού της Αόστης, από την οποία συγκροτήθηκε η θρυλική ταξιαρχία ιππικού του Θεσσαλικού Κάμπου.
Η Μεραρχία, στρατοπέδευσε στον οικισμό της Νεράιδας (ύψος 1200μ) πάνω από το οροπέδιο της Νεβρόπολης όπου λειτουργούσε το πρώτο αντάρτικο αεροδρόμιο στην κατεχόμενη Ευρώπη (σήμερα Λίμνη Πλαστήρα). Η απουσία καταλυμάτων, ο σκληρός Χειμώνας και η αδυναμία τροφοδοσίας των ανδρών της Μεραρχίας, επέφεραν αρκετές απώλειες. Στο νεκροταφείο που είχαν οι Ιταλοί, ανάρτησαν πινακίδα όπου ανεγράφετο « Νεκροταφείο υπερχιλίων Ιταλών».
Οι Ελληνικές δυνάμεις, αντιστάθηκαν στους Γερμανούς κατά την επίθεση τους στη Νεβρόπολη (27-29 Νοεμβρίου 1943) και προστάτευσαν τους Ιταλούς της «Pinerolo», τους οποίους στη συνέχεια διαμοίρασαν σε οικογένειες των κατοίκων της περιοχής Αγράφων για καλύτερες συνθήκες επιβίωσης.
Μετά την απελευθέρωση, ένα καράβι που μετέφερε άνδρες της «Pinerolo» στην Ιταλία, τορπιλίστηκε έξω από την Κέρκυρα και χάθηκαν αρκετοί ιταλοί.
Στον χώρο του Νεκροταφείου των Ιταλών, δεν υπάρχει τίποτα σήμερα που να θυμίζει αυτά τα γεγονότα. Το 1956, η Ιταλική Κυβέρνηση έκανε την αποκομιδή των οστών, χωρίς κάποιος φορέας Ελλάδας ή της Ιταλίας να κατασκευάσει κάτι στη μνήμη των νεκρών Ιταλών. Η Ένωση Αγραφιώτικων χωριών ν. Καρδίτσας, που ανέδειξε το γεγονός, ανέλαβε την πρωτοβουλία για την ανέγερση ενός μνημείου για τους νεκρούς Ιταλούς της Μεραρχίας «Pinerolo».To μνημείο ανεγέρθηκε τελικά το 2009, χάρις στην αμέριστη βοήθεια των Δήμων Νεβρόπολης Αγράφων (Δήμαρχος Φώτης Παπαντώνης) και Ιτάμου (Δήμαρχος Βασίλης Τσαντήλας), ως ελάχιστο δείγμα σεβασμού στη μνήμη των νεκρών Ιταλών και της ισχυρής Ελληνοϊταλικής φιλίας και συνεργασίας των λαών μας.
Σήμερα ο Δήμος Λίμνης Πλαστήρα προστατεύει και εξωραΐζει το Μνημείο της Μεραρχίας “PINEROLO”.
