Με πρωτοβουλία του δραστήριου Μορφωτικού Συλλόγου Ξυνονερίου οι κάτοικοι της κοινότητας τραγούδησαν και χόρεψαν τα εθιμικά τραγούδια και χορούς της περιόδου του Πάσχα, το πρωί, αρχικώς, της δεύτερης μέρας στον αύλειο χώρο της εκκλησίας της κοινότητας. Τα τραγούδια και, παράλληλα, χοροί ήταν «Τώρα Λαμπριά και Πασχαλιά», «Δευτέρα μέρα κίνησα», «Σήμερα, Μαρία μ’, και έλα», «Μια Βλάχα μας ξεκίνησε» και «Το Μάη Κώστας γεννήθηκε», χοροί και τραγούδια ιδιόμορφα και ξεχωριστά για την κοινότητα και, που την οριοθετούν στην ημιορεινή και ορεινή ζώνη των οικισμών της Θεσσαλίας από πολιτισμική άποψη. Τα τραγούδια αυτά τα χόρεψαν οι γυναίκες κατά τη διάρκεια της τέλεσης της λιτανείας και της περιφοράς των εικόνων, γνωστό το έθιμο ως «Εικόνες ή Εικονίσματα», όπως εγίνετο, εθιμικώς, από τις γυναίκες και τις νύφες, οι οποίες, ως γνωστό, δεν συμμετείχαν αυτές, και, ιδιαιτέρως, οι νεότερες, κατά το παλαιό έθος, όπως είναι αποτυπωμένο και στη συλλογική μνήμη της κοινότητας έως σήμερα, αφού είναι αδιανόητο στο χορό αυτό έξω από την εκκλησία να χορέψουν άνδρες.
Το απόγευμα ο χορός έγινε στην πλατεία και, μάλιστα, διπλός, όπως ήταν η παραδοσιακή μορφή του χορού, με τη συμμετοχή ανδρών και γυναικών, σε ξεχωριστά ημικύκλια, με τη συμμετοχή του ιερέα, κ. Κωνσταντίνου Παπανικολάου, των μελών του Δ. Σ. και του πρώην προέδρου, κ. Κωνσταντίνου Βασιλάκου, μετά από την εκφώνηση των ευχών και του μηνύματος της προέδρου, κ. Γιαννούλας Βασιλάκου, καθώς και της πρόσκλησης σ’ όλους να χορέψουν. Τα τραγούδια και, παράλληλα, χοροί ήταν τα «Ένας παπάς λειτούργαγε» και «Το Μάη Κώστας γεννήθηκε». Τα τραγούδια αυτά έχουν καταγραφεί και εκδοθεί από τον Μορφωτικό Σύλλογο Ξυνονερίου σε διπλό ψηφιακό δίσκο ακτίνας, το Δεκέμβριο του 2005, με έρευνα και επιμέλεια κειμένων της κ. Μητρουλιά – Δίπλα Σοφίας, κ. Κοζιού – Κολοφωτιά Βάσως και κ. Πεσλή Κώστα, επιστημονικού υπευθύνου και νυν του Συλλόγου, ιστορικού – λαογράφου – συντηρητού έργων τέχνης και ζωγραφικής. Ιδιαίτερα, θα πρέπει να ευχαριστήσουμε και τον κ. Νίκο Βασιλάκο για τη βοήθειά του στην ηχητική κάλυψη της εκδήλωσης, που, όπως προαναφέρθηκε, λόγω της βροχής δεν χρησιμοποιήθηκε.
Λόγω, όμως, της ξαφνικής βροχής δεν συνεχίστηκε ο χορός στην πλατεία, αλλά στα διάφορα καταστήματα – μαγαζιά της κοινότητας, όπως στο κατάστημα της οικογένειας Φουστανά, στο κατάστημα «Προσιτό» της κ. Μαρίας Μπελάγια – Παπαναστασίου και σ’ αυτό του κ. Κωνσταντίνου Σκοτίδα. Η ψυχαγωγία κράτησε ως αργά το βράδυ, ενώ όλοι κεράστηκαν με το κόκκινο πασχαλινό αυγό και το κόκκινο λουκούμι και ευχήθηκαν «και του χρόν’». Παράλληλα, πέραν των συμμετεχόντων, πολλοί ήταν και οι παριστάμενοι και ξενιτεμένοι, που παρακολούθησαν και τους πασχαλινούς χορούς και μετά χόρεψαν, με τη συνοδεία ψηφιακών δίσκων στα διάφορα καταστήματα, και οι οποίοι έδωσαν δύναμη και κουράγιο στο Σύλλογο να συνεχίσει την ύπαρξη και την λειτουργία του στο διάβα του κύκλου του χρόνου και της ζωής, καθώς και τον ενεψύχωσαν εκεί, που πάλλεται η καρδιά της κοινότητας και που αποτελεί ένα κομμάτι – μέρος της εθιμικής ζωής, στην πλατεία, να εκφράζει την ταυτότητα της κοινότητας.
Χριστός Ανέστη
Ο επιστημονικός υπεύθυνος και το Δ. Σ. του Μορφωτικού Συλλόγου Ξυνονερίου
