Δε γνωρίζω αν υπήρξε προηγούμενο προγράμματος του ΟΑΕΔ που γέννησε τόσες προσδοκίες αλλά και τέτοια σύγχυση, όσο το αναμενόμενο Ειδικό Συνδυασμένο Πρόγραμμα Απασχόλησης, το περίφημο πρόγραμμα των 36 μηνών και 20.000 θέσεων για τους ΟΤΑ Α΄ βαθμού.
Την 1η του Ιούνη, το Υπουργείο Απασχόλησης, ο ΟΑΕΔ και η ΚΕΔΚΕ, υπέγραψαν μνημόνιο συνεργασίας, ένα πλαίσιο αρχών το οποίο θα εξειδικευτεί οδηγώντας στην υλοποίηση του προγράμματος. Το μνημόνιο πράγματι κάνει λόγο για 20.000 δικαιούχους (15.000 σε μια αρχική φάση και 5.000 υπό σταδιακή κατανομή) και για τα κριτήρια της κατανομής των προς κάλυψη θέσεων εργασίας ανά Νομό και Δήμο, αλλά πέραν τούτων δεν υπάρχουν άλλες συγκεκριμένες, άρα και έγκυρες πληροφορίες.
Σήμερα, αντί εξειδίκευσης των αρχών του μνημονίου έχουμε ανεπίσημες διαρροές προς τον τύπο, επομένως ουσιαστικά και υπεύθυνα δε γνωρίζουμε πολλά πράγματα. Όχι μόνο ως ΟΤΑ αλλά και ως πολίτες και φίλοι ανθρώπων με αγωνία για την τύχη του προγράμματος. Πριν λοιπόν τεθεί το πρόγραμμα του ΟΑΕΔ σε εφαρμογή, έχει δημιουργηθεί ήδη:
- Ανησυχία στους δικαιούχους του προγράμματος, οι οποίοι δε γνωρίζουν τους όρους.
- Αναταραχή στους υπαλλήλους των ΟΤΑ και τα συνδικαλιστικά τους όργανα, τα οποία ήδη αντέδρασαν κατακεραυνώνοντας το πρόγραμμα.
- Συμφόρηση και αμηχανία σε Δήμους και γραφεία του ΟΑΕΔ, στα οποίο συρρέουν οι ενδιαφερόμενοι για πληροφορίες που δεν υπάρχουν.
Και όλα αυτά επειδή το πρόγραμμα αντί να σχεδιαστεί ολοκληρωμένα και να τεθεί άμεσα, από τη στιγμή που ανακοινώθηκε, σε εφαρμογή από ΟΑΕΔ και Δήμους, επισπεύστηκε χωρίς να είναι ώριμο πριν από τις ευρωεκλογές ώστε να καλλιεργήσει προσδοκίες και ένα κλίμα ευφορίας και ελπίδας σε άνεργους, ετεροαπασχολούμενους και υποαπασχολούμενους νέους. Οι κρίσιμες όμως «λεπτομέρειες» δεν ήταν, και φοβάμαι δεν είναι ακόμη έτοιμες.
Για παράδειγμα, οι όροι της χρηματοδότησης του προγράμματος δεν είναι ξεκαθαρισμένοι. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που στις εφημερίδες διαβάζουμε, το 60% της χρηματοδότησης του προγράμματος αναλαμβάνουν οι Δήμοι, χωρίς όμως να γνωρίζουμε επακριβώς το τι η υποχρέωση αυτή συνεπάγεται. Καταβολή μισθοδοσίας από ίδια έσοδα των Δήμων, από τραπεζικό δάνειο μέσω ΚΕΔΚΕ ή από παρακρατηθέντες πόρους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης μέσω της ΚΕΔΚΕ; Η παράμετρος αυτή κατά τη γνώμη μου θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό την επιτυχία του εγχειρήματος, μιας και η χρηματοδότηση χωρίς τη συμβολή της ΚΕΔΚΕ καθιστά το πρόγραμμα απαγορευτικό για την πλειοψηφία των Δήμων της χώρας, δεδομένης της γνωστής οικονομικής τους κατάστασης. Επίσης, ο τρόπος επιλογής των ατόμων που θα ενταχθούν, αποτελεί τη δεύτερη κρίσιμο παράμετρο. Είναι όμως επίσης άγνωστος μέχρι σήμερα.
Η όποια καθυστέρηση στη συγκεκριμενοποίηση των όρων του προγράμματος, απλά το υπονομεύει. Πολλοί άνεργοι έχουν ήδη κουραστεί αναζητώντας τους φορείς στους οποίους προσπαθούν να υποβάλλουν αιτήσεις, αν και πιθανότατα δε θα απαιτηθούν αιτήσεις μιας και δικαιούχοι θα είναι όλοι όσοι πληρούν τις προϋποθέσεις και βρίσκονται εγγεγραμμένοι στα μητρώα το ΟΑΕΔ. Οι Σύλλογοι Εργαζομένων ΟΤΑ της επικράτειας εκφράζουν ολοένα και πιο δυνατά την αντίθεσή τους στο πρόγραμμα, κάνοντας λόγο για απλή ανακύκλωση της ανεργίας και οργανικά κενά στους Δήμους που δεν καλύπτονται από συμβασιούχους αλλά από μόνιμο προσωπικό. Εδώ δύσκολα κανείς διαφωνεί. Και οι ΟΤΑ καλούνται να εκφράσουν συγκεκριμένες θέσεις επάνω σε ένα καθόλου συγκεκριμένο θέμα.
Ο καθένας από τη σκοπιά του έχει δίκιο. Πριν όμως το πρόγραμμα αποκτήσει τόσες όψεις ώστε να καταστεί αμφιλεγόμενο αντικείμενο μιας ατέρμονης συζήτησης, θα πρέπει σύντομα, με ένα αποφασιστικό βήμα να αποκτήσει σάρκα και οστά, ξεφεύγοντας έτσι από το αρχικό πλαίσιο αρχών του που ως γενικόλογο – από τη φύση του – κείμενο επιδέχεται πολλών και διαφορετικών ερμηνειών.
Γιάννης Γεννάδιος
Αντιδήμαρχος Διοικητικών Υπηρεσιών Δήμου Καρδίτσας
