Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται το 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο με θέμα «Δημοτικό τραγούδι και Ιστορία» που θα πραγματοποιηθεί στην Καρδίτσα από 23 έως 25 Οκτωβρίου.
Το Συνέδριο διοργανώνουν το Κέντρο Ιστορικής και Λαογραφικής Έρευνας «Ο ΑΠΟΛΛΩΝ» Καρδίτσας και το Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας σε συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Θεσσαλίας-Περιφερειακή Ενότητα Καρδίτσας, το Δήμο Καρδίτσας, τις Δ/νσεις Π/βάθμιας και Δ/θμιας Εκ/σης Καρδίτσας, την Εφορεία Αρχαιοτήτων Καρδίτσας και την Ένωση Πολιτιστικών Συλλόγων Καρδίτσας.
Το μεσημέρι της Τρίτης οι διοργανωτές παραχώρησαν συνέντευξη τύπου, στην Περιφερειακή Ενότητα, προκειμένου να ανακοινώσουν το αναλυτικό πρόγραμμα εκδηλώσεων.
Στη συνέντευξη συμμετείχαν ο Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής Ευαγ. Αυδίκος Καθ. Τ.Ι.Α.Κ.Α. του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, η πρόεδρος του Απόλλωνα κ. Κοζιού, ο δήμαρχος Καρδίτσας κ. Αλεξάκος, ο θεματικός αντιπεριφερειάρχης κ. Ψαχούλας, ο Πρόεδρος της Ένωσης Πολιτιστικών Συλλόγων κ. Στεργιόπουλος, οι Δ/ντες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης κ. Έφη Μητσιάδη και κ. Θωμάς Καρανίκας αντίστοιχα.
Άπαντες τόνισαν τη σημασία του Συνεδρίου και κάλεσαν τους Καρδιτσιώτες να παρακολουθήσουν τις Συνεδρίες.
Η κ. Κοζιού
«Επιλέξαμε να αναδείξουμε το παραδοσιακό τραγούδι, γιατί πιστεύουμε ότι είναι αναπόσπαστο κομμάτι της λαϊκής μας παράδοσης, που ζυμώθηκε με τη νεώτερη ελληνική ιστορία, με κυριότερο σταθμό την περίοδο της επανάστασης του 1821. Ο λαός μας αγάπησε και εξακολουθεί να αγαπά το παραδοσιακό τραγούδι παρά την πλύση εγκεφάλου που του γίνεται από τα περισσότερα μέσα μαζικής ενημέρωσης, που διαρκώς τον βομβαρδίζουν με φθηνά και χωρίς κανένα νόημα σαχλοτράγουδα , που εμφανίζονται και χάνονται σαν κομήτες.
Βέβαια είναι αλήθεια πως σήμερα αυτό που ονομάζουμε παραδοσιακό τραγούδι έχει υποστεί πολλές αλλοιώσεις και ωραιοποιήσεις και έχασε σιγά-σιγά τον κοινοτικό του χαρακτήρα. Οι καθημερινές πρακτικές, τελετές και λειτουργίες στην πορεία των ανθρώπων μέσα στους αιώνες διαστρεβλώθηκαν ή χάθηκαν.
Ευτυχώς σημαντικοί άνθρωποι προσπάθησαν έγκαιρα να καταγράψουν και να μελετήσουν τη γλώσσα και τα τραγούδια του λαού, τους δυο ακρογωνιαίους λίθους κάθε έθνους και έτσι έχουμε σήμερα, εμείς οι νεώτεροι στέρεο μέρος να πατήσουμε
Tο Κέντρο Ιστορικής και Λαογραφικής Έρευνας «Ο ΑΠΟΛΛΩΝ» Καρδίτσας από την ίδρυσή του προσπαθεί με τις μικρές του δυνάμεις, να συγκεντρώσει και να αναδείξει τον τεράστιο πλούτο του τόπου μας μέσα από τις ημερίδες, τα εργαστήρια και τα συνέδρια που συνδιοργανώνει με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, καθώς και με τις καταγραφές που πραγματοποιεί με την ομάδα καταγραφής, που λειτουργεί εδώ και είκοσι έξι χρόνια.
Στο πλαίσιο αυτών των προσπαθειών εντάσσεται και η διοργάνωση του 5ου Πανελλήνιου Συνεδρίου που στόχο έχει να αναδείξει την ιστορική, γλωσσική, λαογραφική και αισθητική του αξία των δημοτικών τραγουδιών. Είμαι σίγουρη ότι θα επιτευχθεί, αφού σημαντικοί άνθρωποι, μελετητές, λαογράφοι, ερευνητές της τοπικής ιστορίας θα είναι μαζί μας για τρεις μέρες και θα προσπαθήσουν με τις εισηγήσεις τους να φέρουν στο φως νέα στοιχεία. Τους ευχαριστούμε από καρδιάς για τη συμμετοχή τους στις εργασίες του Συνεδρίου.
Ιδιαίτερα θα ήθελα να ευχαριστήσω το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας για την επιστημονική στήριξή που μας προσφέρει τα τελευταία 15 χρόνια, την Περιφερειακή Ενότητα Καρδίτσας και το Δήμο Καρδίτσας για την υλική και ηθική στήριξή τους, καθώς επίσης και τους υπόλοιπους συνεργάτες, τις Δ/νσεις Π/βάθμιας και Δ/θμιας Εκ/σης Καρδίτσας, την Εφορεία Αρχαιοτήτων και την Ένωση Πολιτιστικών Συλλόγων.
Ευχαριστώ θερμά το Θέατρο Όψεις και το Δημιουργικό Εργαστήρι, που είναι πάντα δίπλα μας και μας στηρίζουν στο πολιτιστικό κομμάτι. Ένα μεγάλο ευχαριστώ οφείλουμε στους χορηγούς μας, τα Βιβλιοπωλεία Παιδεία, το φωτογραφείο Φως και Γραφή, τον Ξυλόφουρνο Ζυμωτό και το Ιδιωτικό ΙΕΚ Ευρωιδέα, που παρόλη την οικονομική κρίση που διέρχεται η χώρα μας και συνακόλουθα και αυτοί, μας στήριξαν και σ’ αυτό το Συνέδριο, όπως και στα προηγούμενα. Ένα ξεχωριστό ευχαριστώ οφείλω στον πρόεδρο Ευάγγελο Αυδίκο, Καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, γιατί είναι πάντα δίπλα μας, έτοιμος να μας βοηθήσει με την επιστημονική του κατάρτιση σχεδόν σε όλα τα βήματά μας».
Το πρόγραμμα της Παρασκευής και του Σαββάτου (πρωί)
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 23 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2015
Αίθουσα Δημοτικού Κινηματοθέατρου
18.00-18.30 Διαπίστευση Συνέδρων
18.30-18.45 Χαιρετισμοί
ΠΡΩΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
Προεδρείο
Πούχνερ Βάλτερ, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών
Τσιάκος Βασίλειος, Αντινομάρχης Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας-Περιφέρεια Θεσσαλίας
Αλεξάκος Φώτης, Δήμαρχος Δήμου Καρδίτσας
ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΕΣ ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ
18.45-19.00: Αυδίκος Ευάγγελος, Καθ. Τ.Ι.Α.Κ.Α. του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
«Μοιριολογώντας και δοξολογώντας τους υπέρ πατρίδος πεσόντες»
19.00-19.15: Γριβέλλας Λάμπρος, τ. Πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου
«Οι κλέφτες των Αγράφων και το δημοτικό τραγούδι».
19.15-19.45: Αικατερινίδης Γεώργιος, τ. Διευθυντής του Κ.Ε.Ε.Λ.-Ακαδημία Αθηνών
«Οι Αη-Συμιώτες Μεσολογγίου: μια τριλογία ιστορίας, τραγουδιού, δρώμενου».
19.45-20.15: Θεατρικό δρώμενο βασισμένος το δημοτικό τραγούδι
«Του νεκρού αδερφού – Αυδοκιά η παραλλαγή του τόπου μας»
Από το Θέατρο Όψεις και το Δημιουργικό Εργαστήρι.
20.15 – 20.30 : Παραδοσιακά τραγούδια από τη χορωδία του Κέντρου Ιστορικής και Λαογραφικής Έρευνας «Ο ΑΠΟΛΛΩΝ» Καρδίτσας.
ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
ΣΑΒΒΑΤΟ ΠΡΩΙ, 24 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2015
Αίθουσα Εκδηλώσεων Δημοτικής Πινακοθήκης.
Προεδρείο
Αικατερινίδης Γεώργιος, τ. Διευθυντής του Κ.Ε.Ε.Λ.-Ακαδημία Αθηνών
Μαγουλιώτης Απόστολος, Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Καρανίκας Θωμάς, Διευθυντής Δ/θμιας Εκ/σης Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας
9.00-9.15: Κουγιουρούκη Αγγελική, Παιδαγωγός-Μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο Trakya Universetesi (Edirne, Τουρκία)
Φαρμακίδου Μαρία, Ιστορικός- Μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο Trakya Universetesi (Edirne, Τουρκία)
«Η επανάσταση του 1821 και η εικόνα του Τούρκου στα Δημοτικά Τραγούδια της Θράκης».
9.15-9.30: : Δρ Κούγκουλος Β. Αθανάσιος, Διδάσκων στο Trakya Universetesi (Edirne, Τουρκία)
«Ο Τούρκος ως άλλος στα δημοτικά τραγούδια της Θράκης».
9.30-9.45: Nicephor Herrantes, Νεοελληνιστής-Μεταδιδακτορικός Ερευνητής στο Πανεπιστήμιο SaoPaulo.
«Το χειρόγραφο Πολίτη και η διεθνής του καπηλεία: ταυτίζοντας είκοσι ελληνικά δημοτικά τραγούδια με τα ανά τον κόσμο αντίγραφά τους»
9.45-10.00: Πούχνερ Βάλτερ, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών
«Ιστορικότητα και αρχετυπικοί μύθοι στο βαλκανικό δημοτικό τραγούδι. Ο θεωρητικός προσδιορισμός μιας συγκριτικής προβληματικής».
10.00-10.15: : Μπουκάλας Παντελής, Συγγραφέας-Δημοσιογράφος
«Με αφορμή τον Αθανάσιο Διάκο»
10.15-10.30 Παπακώστας Ιωάννης, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών
«Μια άγνωστη συλλογή Δημοτικών τραγουδιών του 1842».
10.30-10.45 Μερακλής Μιχάλης, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίων Ιωαννίνων-Αθηνών
«Η συλλογή δημοτικών τραγουδιών του Π. Αραβαντινού και ο Γιάννης Αποστολάκης».
10.45-11.00: Ερωτήσεις- Τοποθετήσεις.
11.00-11.15: Διάλειμμα- Καφές.
ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ (Παράλληλη)
Αίθουσα Eκδηλώσεων Aρχαιολογικού Mουσείου
Προεδρείο
Αναγνωστόπουλος Βασίλειος, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Βαϊοπούλου Μαρία, Προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Καρδίτσας
Μπώλος Παρμενίων, Φιλόλογος-Δοκιμιογράφος
9.00-9.15: Μπενάτσης Απόστολος, Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
«Οι κώδικες της τιμής και της ανεξαρτησίας στο δημοτικό τραγούδι».
9.15-9.30: Αντωνίου Αντώνης, Καθηγητής-Σύμβουλος Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου
«Οικονομικές πραγματικότητες στο δημοτικό τραγούδι».
9.30-9.45: Θανόπουλος Γεώργιος, Επίκουρος Καθηγητής Λαογραφίας Πανεπιστημίου Αθηνών
«Στιχουργήματα για την κρίση σε σύγχρονους λαϊκούς ποιητές και η λειτουργία τους στο κοινωνικό γίγνεσθαι».
9.45-10.00: Καπανιάρης Αλέξανδρος, Υπ. Διδάκτωρ Τ.Ε.Π.Α.Ε.Σ. Πανεπιστημίου Αιγαίου
Τσούκας Νίκος, Συγγραφέας-Γενικός Γραμματέας του φορέα πολιτισμού «Μαγνήτων Κιβωτός»
«Ήρθαν (ή κίνησαν) τα καράβια τα Ζαγοριανά: Το δημοτικό τραγούδι ως προφορική αφήγηση και μαρτυρία για την τεκμηρίωση της τοπικής ιστορίας».
10.00-10.15: Δρ Ράπτης Δημήτριος, Εκπαιδευτικός.
«Ιστορικές και κοινωνικές απηχήσεις στα δημοτικά τραγούδια».
10.15-10.30: Δρ Ποντίκας Απόστολος, Φιλόλογος-Επίτιμος Σχολικός Σύμβουλος Δ/θμιας Εκ/σης.
«Μελέτη δημοτικού τραγουδιού στο κοινωνικό και φυσικό περιβάλλον».
10.30-10.45: Καφαλή Μαγδαληνή-Μαρία, ΦοιτήτριαΤ. Ι.Α.Κ.Α. Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
«Διαδοχικοί ανασχηματισμοί του δημοτικού τραγουδιού και συμφραζόμενα».
10.45-11.00: Ερωτήσεις- Τοποθετήσεις.
11.00-11.30: Διάλειμμα- Καφές.
ΤΡΙΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
(Αίθουσα Εκδηλώσεων Δημοτικής Πινακοθήκης).
Προεδρείο
Παπακώστας Ιωάννης, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών
Μπουκάλας Παντελής, Δημοσιογράφος-Συγγραφέας
Λιάππης Κωνσταντίνος, Συγγραφέας-Ερευνητής Τοπικής Ιστορίας
11.30-11.45: Χαβδούλας Αλέξανδρος, Καθηγητής Φιλόλογος
Σταυρίδου Εύχαρις, Νηπιαγωγός
«Η σχέση του παραδοσιακού τραγουδιού με τη Βυζαντινή Μουσική : Ομοιότητες και διαφορές»
11.45-12.00: Αναγνωστόπουλος Βασίλειος, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
«Το τραγούδι του Αϊ-Γιώργη κι ένα ξεχασμένο έθιμο στη Μητρόπολη Καρδίτσας».
12.00-12.15 : Νάνος Παναγιώτης, Λογοτέχνης – Ερευνητής Τοπικής Ιστορίας
«Οι γυναικάντρες : Η σπάνια επιλογή γυναικών που αρνούνταν το φύλο τους και γίνονταν άνδρες – μαρτυρίες μέσα από το δημοτικό τραγούδι»
12.15-12.30: Δρ. Μάργαρη Ζωή, Ερευνήτρια Κ.Ε.Ε.Λ.-Ακαδημία Αθηνών
«Ν’ ακούσ’ ισύ προυτουσυρτή κ’ ισύ πρωτουκαγκιλευτή: Τραγούδια, χοροί και τοπική ιστορία».
12.30-12.45: Σαχινίδης Κωνσταντίνος, Δρ Κοινωνιολογίας του χορού.
«Ιστορικά τραγούδια και χοροί της περιοχής Ελασσόνας».
12.45.-13.00: Νίκου Βασίλειος, Δικηγόρος.
«Οι χοηφόροι θρήνοι και η σημασία τους».
13.00-13.15: Μπακαλάκος Θωμάς, Συνθέτης
«Η εφαρμογή της νέας μουσικής μου πρότασης, κατά το τμήμα που αφορά στην αξιοποίηση της δημοτικής και λαϊκής μουσικής μας παράδοσης, ως πηγή έμπνευσης για τη σύνθεση μουσικής νουβέλας, έργων σύγχρονης ελληνικής μουσικής και ο ρόλους τους στη λειτουργία ενός ΠΟΛΥΤΕΧΝΟΥ παραγωγής λογοτεχνικών και εικαστικών έργων, με την ίδια αφετηρία».
13.15- 13.30: Ερωτήσεις- Τοποθετήσεις.
ΤΡΙΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ (ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ)
(Αίθουσα Εκδηλώσεων Αρχαιολογικού Μουσείου)
Προεδρείο:
Ζωγράφου Μάγδα, σ. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αθηνών
Μητσιάδη Ευθυμία, Διευθύντρια Π/θμιας Εκ/σης Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας
Μαγόπουλος Βασίλειος, Δάσκαλος-Ερευνητής Τοπικής Ιστορίας
11.30.-11.45: Χείλαρη Αναστασία, Διδακτορική Φοιτήτρια στην Ανθρωπολογία-Λαογραφία του Χορού
«Όταν ο χορός χάνει τα τραγούδια του και τα τραγούδια το χορό τους: Η περίπτωση του Τσακώνικου χορού»
11.45.-12.00: Σαλπαδήμου Νίκη, Συγγραφέας-τ. Σχολ. Σύμβουλος.
«Στις ρίζες της δημοτικής ποίησης».
12.00-12.15: Καγκελάρης Νίκος, Τεταρτοετής Φοιτητής Φιλολογίας Ε.Κ.Π.Α.
«Γαμήλιος θρήνος: Σαπφώ (Fr. 109 Lp, Fr 104(a)LP)-Katoyllos (c. 62.20.5))-Νεοελληνικό δημοτικό τραγούδι».
12.15.-12.30: Μπώλος Παρμενίων, Φιλόλογος-Δοκιμιογράφος.
«Το πνεύμα της αγάπης στο Δημοτικό τραγούδι».
12.30.-12.45: Ευθυμίου Γεώργιος, Επίκουρος Καθηγητής Τ.Ε.Ι. Στερεάς Ελλάδας
Λάππα Βασιλική, Δασκάλα.
«Η παρόχθια ζωή μέσα από το δημοτικό τραγούδι».
12.45.-13.00: Κουμπούρα Αμαλία, Φιλόλογος-Μάστερ Λαογραφίας
«Το παραφυσικό στην ελληνική δημώδη ποίηση».
13.00-13.15: Παπαπολύκαρπος Χρήστος, Ερευνητής-Λαογράφος.
«Εκ βαθέων εκχυλίσματα-Τα αθάνατα δημοτικά τραγούδια».
13.15.-13.30: Ερωτήσεις- τοποθετήσεις.
