Τους λόγους για τους οποίους η Αναπτυξιακή Καρδίτσας εμφάνισε αρνητικό ισολογισμό το 2011, εξήγησε χθες στην ετήσια γενική συνέλευση της εταιρείας, ο Πρόεδρος κ. Κώστας Παπαλός. Όπως είπε, η καθυστέρηση του ΕΣΠΑ, η μείωση του κύκλου εργασιών, η αποχώρηση στελεχών από την εταιρεία, ήταν μερικοί σημαντικοί λόγοι που επέφεραν ζημιές στην ΑΝ.ΚΑ, ενώ στο χέρι της διοίκησης είναι με μικρότερα και πιο ευέλικτα σχήματα να καταφέρουν την επανάκαμψή της. Σημεία της ομιλίας του κ. Παπαλού είναι τα παρακάτω:
«Το 2011 ήταν η δυσκολότερη χρονιά στην ιστορία της εταιρίας. Οι πηγές των δυσκολιών ήταν:
- Η μεγάλη καθυστέρηση των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ. Το 2011 αν και ήταν το 5ο έτος της Τέταρτης Προγραμματικής Περιόδου, δεν συνοδεύτηκε από την έναρξη συγχρηματοδοτούμενων έργων. Έτσι, από τα αναμενόμενα προγράμματα μόνον το LEADER ξεκίνησε.
- Η όξυνση της κρίσης και ο στραγγαλισμός των χρηματοδοτήσεων προς τους φορείς – πελάτες της ΑΝ.ΚΑ ΑΕ που είχε σαν αποτέλεσμα την αύξηση των οφειλομένων προς την εταιρία, τα οποία έφτασαν σε ύψος ρεκόρ (ξεπέρασαν τις 500.000€).
- Η νέα μείωση του κύκλου εργασιών της εταιρίας κατά 40% περίπου για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά.
- Το αυξημένο διοικητικό κόστος της εταιρίας που επιφέρουν τα συστήματα ποιότητας και διαχειριστικής επάρκειας τα οποία απέκτησε πρόσφατα για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της Προγραμματικής Περιόδου, για την υλοποίηση προγραμμάτων, τόσο δικών της αλλά και των ΟΤΑ – μετόχων της.
- Το αυξημένο λειτουργικό κόστος που οφείλεται κυρίως στο υψηλό ενοίκιο και στους τόκους των δανείων.
- Η αποχώρηση στελεχών από την εταιρία.
Αποτέλεσμα των παραπάνω δυσκολιών είναι ο αρνητικός ισολογισμός (ζημίες) που εμφανίζει η εταιρία για πρώτη φορά εντός της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου και για δεύτερη φορά στην ιστορία της. Το νέο ΔΣ που αναδείχτηκε στην Εκλογοαπολογιστική Γενική Συνέλευση της 19ης Ιουλίου 2011 καλείται να επιτελέσει πολύ δύσκολο έργο. Θα πρέπει να πάρει αποφάσεις και να δρομολογήσει τη λήψη μέτρων που θα αποκαταστήσουν την ισορροπία στη λειτουργία της εταιρίας, το κύρος, τη βιωσιμότητα και τη συνέχεια της δράσης της.
Τα σημαντικότερα σημεία του απολογισμού σε επίπεδο αξόνων είναι τα παρακάτω:
- Διεύρυνση των παρεχομένων υπηρεσιών.Παρόλα τα προβλήματα που συσσώρευσε η αποχώρηση έμπειρων στελεχών, συνεχίστηκε απρόσκοπτα η προσπάθεια της εταιρίας με στόχο τη διεύρυνση των παρεχομένων υπηρεσιών και του κύκλου εργασιών της, εστιασμένη σε τέσσερις άξονες:
- Υποστήριξη τοπικών πρωτοβουλιών, όπως η ΕΣΕΚ, τα δίκτυα επιχειρήσεων και αγροτών, η πλίθινη αγορά κλπ. Η υποστήριξη αυτή προσφέρεται δωρεάν και εθελοντικά.
- Υποβολή ανταγωνιστικών προγραμμάτων. Υποβλήθηκαν δύο προτάσεις στο πρόγραμμα LIFE και δύο στο Interreg.
- Παροχή υπηρεσιών τεχνικής υποστήριξης: Η ανάληψη έργων αυτού του τύπου αυξήθηκε. Ωστόσο, δεν έφτασε στα προσδοκώμενα επίπεδα, λόγω της οικονομικής στενότητας των φορέων, αποτέλεσμα της βαθιάς ύφεσης που επέφερε η οικονομική κρίση.
- Αποτελεσματική υλοποίηση εγκεκριμένων προγραμμάτων και έργων.
Συνολικά εντός του 2011 υποβλήθηκαν 22 νέα έργα σε σύγκριση με 9 που υποβλήθηκαν εντός του 2010. Ωστόσο, το συνολικό αποτέλεσμα, σε επίπεδο συμβατοποιήσεων και εισροών, δεν είναι ικανοποιητικό και δεν αντιστοιχεί στην προσπάθεια που καταβλήθηκε. Διαμορφώθηκε από εξωτερικές συγκυρίες που δεν εξαρτώνται από την εταιρία, όπως:
- Μεγάλες καθυστερήσεις στην υλοποίηση του ΕΣΠΑ και του ΕΠ «Α. Μπαλτατζής»,
- συνεχείς αναβολές των προκηρύξεων,
- καθυστερήσεις στην ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης,
- χρονοτριβή στην υπογραφή των συμβάσεων,
- δυστοκία ανάθεσης έργων λόγω οικονομικής κρίσης,
- αλλαγές στην αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης που δημιούργησε αναβλητικότητα κλπ:
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι δεν έχουν υπογραφεί συμβάσεις ακόμη και σε έργα (π.χ. «Εξοικονομώ») τα οποία υποβλήθηκαν εντός του 2010! Έτσι ο συνολικός κύκλος εργασιών της εταιρίας μειώθηκε για δεύτερη συνεχή χρονιά κατά 40% περίπου προσεγγίζοντας ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Η ανάκαμψη της εταιρίας αναμένεται να αρχίσει από το 2012.
- Επίλυση των προβλημάτων υλοποίησης των προγραμμάτων Μαζικού Αθλητισμού, τα οποία ανέλαβε να διαχειριστεί η εταιρία ως συμβολή στη βελτίωση της ζωής των πολιτών και της άμβλυνσης του προβλήματος ανεργίας που αντιμετωπίζει ο κλάδος των γυμναστών (ειδικά των νέων και των γυναικών). Δεν υπήρξαν θετικές εξελίξεις στο θέμα. Η προθυμία της εταιρίας να εξυπηρετήσει την Αυτοδιοίκηση και να υποστηρίξει την απασχόληση σ’ ένα κλάδο, την οδήγησε – αδίκως – σε αδιέξοδα! Η επίλυση, αναγκαστικά, θα επιδιωχθεί μέσω της δικαστικής οδού, ώστε να ανακτηθούν τα ποσά που ήδη έχει καταβάλει η εταιρία για την κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών και να εισπραχτούν τα ποσά της μισθοδοσίας που οφείλονται στους δικαιούχους γυμναστές που εργάστηκαν στο πρόγραμμα.
- Απορρόφηση των προβλημάτων και των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης. Η οικονομική κρίση συσσώρευσε πολλά προβλήματα στην εταιρία τα κυριότερα των οποίων ήταν:
- Καθυστερήσεις πληρωμών από τους πελάτες (κυρίως τους Δήμους). Οι συνολικές οφειλές πελατών αυξήθηκαν πάνω από 200.000€ τα δύο τελευταία έτη (2010, 2011), πράγμα που επιδείνωσε τη ρευστότητα της εταιρίας και οδήγησε σε αδυναμία πλήρους εξόφλησης των δανειακών συμβάσεων που είχαν συναφθεί στο παρελθόν για να εξασφαλιστεί το απαραίτητο κεφάλαιο κίνησης. Παρόλα αυτά, το οφειλόμενο ποσό σε τράπεζες μειώθηκε εντός των δύο τελευταίων ετών στα 197.000€ (από τις 300.000€), ενώ η εξυπηρέτηση των δανείων (πληρωμή τόκων) γίνεται τακτικά και χωρίς καθυστερήσεις. Όμως, οι τόκοι δεν είναι επιλέξιμοι σε κανένα πρόγραμμα και η πληρωμή τους γίνεται σε βάρος των εσόδων από έργα παροχής τεχνικής υποστήριξης. Στην ουσία, η εταιρία έχει δανειστεί για να διευκολύνει τους πελάτες της, οι περισσότεροι των οποίων είναι μέτοχοί της, ενώ επιβαρύνεται η ίδια το κόστος! Αυτό αποτελεί μέγιστο πολιτικό ζήτημα και σχετίζεται με το βαθμό πολιτικής στήριξης που οι τοπικοί φορείς παρέχουν στην εταιρία. Μ’ άλλα λόγια, οι μέτοχοι μετέφεραν στην εταιρία ένα μέρος του βάρους που δημιούργησε η κρίση!
- Καθυστερήσεις πληρωμών των συμβάσεων ανάθεσης έργου τις οποίες συνάπτει η εταιρία με ένα μέρος των στελεχών της. Αυτές οφείλονται (εκτός από τις καθυστερήσεις πληρωμής των υπηρεσιών που προσφέρει η ΑΝ.ΚΑ που αναφέρθηκε παραπάνω) και στην επιλογή – αρχή της εταιρίας να εξοφλεί κατά προτεραιότητα τις υποχρεώσεις της στις φορολογικές αρχές, τα ασφαλιστικά ταμεία και τις τράπεζες. Έτσι, παρά την οξεία κρίση ρευστότητας που ταλαιπωρεί την εταιρία, δεν απώλεσε ποτέ την ασφαλιστική και φορολογική ενημερότητα. Οι μεγάλες καθυστερήσεις στην πληρωμή των συμβάσεων ανάθεσης έργου είχε ως αποτέλεσμα την αποχώρηση στελεχών από την εταιρία, την κατάθεση αγωγών από μέρους τους, καθώς και την άσκηση πιέσεων σε όσους πελάτες – μετόχους καθυστερούσαν την πληρωμή των έργων που είχαν αναθέσει στην ΑΝΚΑ. Η κατάσταση αυτή έπληξε το κύρος της εταιρίας.
Για να απορροφηθούν τα προβλήματα που συσσώρευσε η κρίση λήφθηκαν μέτρα με στόχο κυρίως τη μείωση του λειτουργικού κόστους της εταιρίας. Έτσι, μειώθηκε το στελεχικό δυναμικό της εταιρίας, σχεδιάστηκε και ολοκληρώθηκε η μετακόμιση σε μικρότερο χώρο ο οποίος έχει πολύ μικρότερο ενοίκιο και το συνολικό κόστος μαζί με τα κοινόχρηστα, το ρεύμα, τα τέλη κλπ δεν ξεπερνά το 1/5 του προηγουμένου.
- Αναδιοργάνωση εταιρίας με εστίαση στη συγχώνευση τμημάτων. Η αποχώρηση στελεχών από την εταιρία και η ανάγκη να διοικηθεί με πιο ευέλικτο τρόπο, επέβαλε τη συγχώνευση τμημάτων. Έτσι τα τμήματα:
- i. Περιβάλλοντος,
- ii. Κοινωνικών δράσεων και
- iii. Σχεδιασμού – μελετών
συγχωνεύτηκαν στο τμήμα Σχεδιασμού, μελετών και υπηρεσιών προς τους ΟΤΑ, ενώ τα τμήματα:
- i. Επιχειρηματικότητας
- ii. Αγροτικής Ανάπτυξης
συγχωνεύτηκαν στο τμήμα Επιχειρηματικότητας Αγροτικού Χώρου
- Προσανατολισμός της εταιρίας στο νέο περιβάλλον που δημιουργεί η Διοικητική Μεταρρύθμιση. Μετά τη μεταβίβαση του μεγαλύτερου πακέτου των μετοχών της ΤΕΔΚ προς τους ΟΤΑ της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας, την αυτόματη μεταφορά των μετοχών της ΝΑ προς την Περιφέρεια Θεσσαλίας και της ΤΕΔΚ προς την ΠΕΔ, η μετοχική σύνθεση της ΑΝ.ΚΑ πήρε την τελική της μορφή. Έτσι, η εταιρία παραμένει στην υπηρεσία των τοπικών φορέων, προσανατολισμένη στην εξυπηρέτηση των αναγκών του τοπικού παραγωγικού συστήματος. Στις 19 Ιουλίου του 2011 μετά από την εκλογική και απολογιστική ΓΣ, αναδείχτηκε το νέο ΔΣ, το οποίο καλείται να επιτελέσει δύσκολο έργο, ώστε η ΑΝ.ΚΑ, λόγω της τεχνογνωσίας που κατέχει, να αναλάβει αναπτυξιακό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή. Η αναμενόμενη ίδρυση της ΘΕΤΑ (Θεσσαλική Εταιρία Ανάπτυξης) από την Περιφέρεια Θεσσαλίας σε συνεργασία με άλλους Περιφερειακούς φορείς (ΠΕΔ, Πανεπιστήμιο ΤΕΙ, Επιμελητήρια κλπ) θα ανοίξει το θέμα της δημιουργίας Περιφερειακού Δικτύου Συνεργασίας μεταξύ των Αναπτυξιακών Εταιριών και της οριστικοποίησης του μοντέλου συνεργασίας μεταξύ Περιφερειακής Αναπτυξιακής και των τοπικών Αναπτυξιακών Εταιριών με στόχο την υλοποίηση περιφερειακών προγραμμάτων. Η ΑΝ.ΚΑ ανέλαβε, μετά από διαγωνισμό που οργάνωσε η Περιφέρεια Θεσσαλίας, την εκπόνηση της απαιτούμενης μελέτης βιωσιμότητας και οργάνωσης της ΘΕΤΑ. Η μελέτη ολοκληρώθηκε και παραδόθηκε ήδη.
- Ολοκλήρωση της στρατηγικής για την μετά το 2015 περίοδο. Κεντρικό άξονα της στρατηγικής αποτελεί ο κατάλληλος προσανατολισμός της εταιρίας ώστε να λειτουργεί χωρίς εξάρτηση από τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα. Ωστόσο, σύμφωνα με όσα έχουν δημοσιοποιηθεί για την επόμενη Προγραμματική Περίοδο (κανονισμός 615/2011), φαίνεται ότι θα παρουσιαστούν μεγάλες ευκαιρίες για τις Αναπτυξιακές Εταιρίες οι οποίες θα φιλοξενήσουν τις Ομάδες Τοπικής Δράσης σχεδιασμού και υλοποίησης των Τοπικών Ολοκληρωμένων Προγραμμάτων, τα οποία θα έχουν πολυταμειακό χαρακτήρα.
- Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου (ΑΜΚ) της εταιρίας και πιθανόν τροποποίηση της μετοχικής σύνθεσής της, ώστε να καταστεί δυνατή η εφαρμογή προγράμματος επενδύσεων για τον εκσυγχρονισμό του εξοπλισμού της εταιρίας, την εγκατάσταση σύγχρονου λογισμικού και την απόκτηση του απαραίτητου κεφαλαίου κίνησης για την αποτελεσματική υλοποίηση έργων της νέας Προγραμματικής Περιόδου και την οργάνωση της παροχής υπηρεσιών στην ευρύτερη περιοχή. Το Δεκέμβριο του 2011 ολοκληρώθηκε η τεχνο-οικονομική μελέτη ως υποστηρικτικό εργαλείο της ΑΜΚ και δρομολογήθηκαν όλες οι διαδικασίες για τη λήψη των αποφάσεων από τους φορείς – μετόχους. Η ΑΜΚ αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2012. Το ζητούμενο κεφάλαιο της αύξησης ανέρχεται στο ποσό των 320.000€
- Ένταση της συνεργασίας με τα όργανα εκπροσώπησης των Αναπτυξιακών Εταιριών (Helada, Δίκτυο LEADER) για την αναβάθμιση του ρόλου των Αναπτυξιακών Εταιριών. Οι δράσεις προώθησης του ρόλου των Αναπτυξιακών Εταιριών τόσο προς τα υπουργεία όσο και προς το Εθνικό Αγροτικό Δίκτυο ήταν αρκετές, όμως τα αποτελέσματα των παρεμβάσεων δεν ήταν σύμφωνα με τις προσδοκίες. Το δίκτυο των Αναπτυξιακών Εταιριών και η Helada θα πρέπει να κάνουν περισσότερα μέσα στο 2012, δεδομένου ότι η ανάπτυξη – την οποία μπορούν να υπηρετήσουν οι Αναπτυξιακές Εταιρίες – είναι ζητούμενο, ειδικά στις οικονομικές συγκυρίες που διαμόρφωσε η κρίση.
- Σχεδιασμός και υποβολή ανταγωνιστικών προγραμμάτων. Το στελεχικό δυναμικό εργάστηκε με ένταση και ως αποτέλεσμα υποβλήθηκαν προγράμματα σε διάφορες προκηρύξεις όπως LIFE, Interreg, Κλαδικά Σχέδια Διαρθρωτικής Προσαρμογής, ΤΟΠΕΚΟ κλπ. Έχει αρχίσει η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων αξιολόγησης τα οποία – μέχρι σήμερα – είναι ιδιαίτερα ικανοποιητικά και επιτυχή»