Στις 24/3/19 το Παυσίλυπο φιλοξένησε την παρουσίαση ενός ξεχωριστού βιβλίου του φιλόλογου-συγγραφέα Χαρίλαου Ντούλα, για την ιστορία του αγροτικού ζητήματος στην Ελλάδα γενικά και στη Θεσσαλία ειδικότερα με τον εύγλωττο τίτλο:«Το κοινωνικό έπος των Καραγκούνηδων της Θεσσαλίας».
Την εκδήλωση συνδιοργάνωσαν ο Δήμος Καρδίτσας, η Ένωση Πολιτιστικών Συλλόγων Καρδίτσας (Ε.Π.Σ.Κ.) και τα Γενικά Αρχεία του Κράτους (ΓΑΚ), Αρχεία ν. Καρδίτσας. Θέλω να τους ευχαριστήσω θερμά που μας έδωσαν την ευκαιρία να γνωρίσουμε πολλές άγνωστες σε πολλούς από μας πλευρές του ξεσηκωμού των Αγροτών στις 27/2/1910 στην Καρδίτσα και την κορύφωσή του στις 6/3/1910 στο Κιλελέρ.
Την παρουσίαση του βιβλίου έκανε «από στήθους» ο διακεκριμένος Καρδιτσιώτης πολιτικός, νομικός και συγγραφέας, κ. Βασίλης Μπρακατσούλας. Ο κ. Μπρακατσούλας στην περιεκτική του ομιλία σημείωσε μεταξύ άλλων τα εξής:
«Η τύχη της Θεσσαλίας κρίθηκε το 1100 περίπου π.Χ., οπότε οι Θεσσαλοί ορμώντες από την Ήπειρο κατέλαβαν όλη την πεδινή περιοχή και υπέταξαν τους προηγούμενους κατοίκους της και οι οποίοι ονομάσθησαν έκτοτε Πενέστες ή Ψενέστες.
Εξάλλου, εξαιτίας του πεδινού εδάφους οι κατακτητές ευγενείς με το όνομα Αλευάδες και χρησιμοποιούντες ως όπλο το ιππικό διατήρησαν την κυριαρχία τους σε βάρος των υπηκόων όλα τα χρόνια της Αρχαιότητας.
Στα βυζαντινά επίσης χρόνια, κυριαρχούσαν οι δυνατοί και επί Τουρκοκρατίας οι τιμαριούχοι. Όταν η Θεσσαλία απελευθερώθηκε το 1881, έπρεπε το ελληνικό κράτος να παραχωρήσει τη γη που κατείχαν οι Τούρκοι στους Θεσσαλούς αγρότες και καλλιεργητές.
Αντί τούτου όμως παραχώρησε τα τσιφλίκια που είχαν οι Τούρκοι στους Έλληνες τσιφλικούχους (Ζωγράφο, Στεφάνοβικ, Μαλλιόπουλο κ.α.). Και μάλιστα τους έδωσε και πολλά προνόμια που δεν είχαν στην περίοδο της Τουρκοκρατίας.
Συγκεκριμένα ενώ επί Τουρκοκρατίας οι κολίγοι Θεσσαλοί είχαν το δικαίωμα να έχουν δωρεάν σπίτι, να έχουν στο τσιφλίκι δικά τους μικρά και μεγάλα ζώα, να δανείζονται χρήματα δίχως τόκο κα άλλα, τότε με το ελληνικό κράτος δεν είχαν τέτοια δικαιώματα.
Αποτέλεσμα ν’ αναπτυχθεί έντονο κίνημα για την απελευθέρωση των σκλάβων κολίγων.
Πρωτοπόρος υπήρξε ο Μαρίνος Αντύπας και τον ακολούθησαν οι αγρότες της Καρδίτσας με την εξέγερση του Φλεβάρη του 1910 στον σιδηροδρομικό σταθμό και με θύμα τον Χρήστο Σάλτα και στο Κιλελέρ.
Το κράτος αντέδρασε με συλλήψεις των αγροτών και δίκες τους στη Λαμία όπου αθωώθηκαν.
Στη συνέχεια η πολιτική κατάσταση πέρασε στην εξουσία του Ελευθέριου Βενιζέλου και άρχισε να κινείται η διαδικασία της σύνταξης νομοθεσίας για τις απαλλοτριώσεις και η οποία επιτεύχθηκε τελικά με την επαναστατική κυβέρνηση του Πλαστήρα το 1922.
Όλα αυτά τα γεγονότα τα διεξέρχεται ο Χαρίλαος Ντούλας με το εξαίρετο βιβλίο του.Οι αρετές του βιβλίου αυτού είναι η πιστότητα των γεγονότων, η αξιοποίηση όλων των πηγών και των ιστορικών γεγονότων και η βιωματική έκθεσή τους από τον συγγραφέα, που φέρνει στην επικαιρότητα όλες τις πλευρές του μεγάλου αυτού θέματος, και αξίζει τον μεγάλο έπαινο».
Στην παρουσίαση και στη συζήτηση που ακολούθησε κατέστη σαφές ότι το πόνημα του ακούραστου μελετητή-ερευνητή Χαρ. Ντούλα δίνει πλουσιοπάροχα πλήρη γνώση της Ιστορίας πριν την εξέγερση, κατά τη διάρκειά της και μετά. Καταδεικνύει την καταλυτική επίδραση της, στη λύση του άλυτου για πολλά χρόνια αγροτικούζητήματος της χώρας.
Θα ήταν καλό να διαβαστεί από όλους τους Θεσσαλούς. Έχουν να κερδίσουν πολλά. Οι μαζικοί φορείς, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, η εκπαιδευτική κοινότητα και πολλοί άλλοι ακόμα πρέπει να αναδείξουν και να μεταλαμπαδεύσουν αυτή τη γνώση σ ΄ ολόκληρη τη Θεσσαλική κοινωνία.
Για το λόγο αυτό, προτείνω το 2020, με τη συμπλήρωση 110 χρόνων από τον ξεσηκωμό, να οργανωθούν στην Καρδίτσα ημερίδα ή συνέδριο σε επίπεδο Θεσσαλίας με βάση το βιβλίο και άλλες επιστημονικές και ιστορικές μελέτες για το θέμα.
«Αν δεν ξέρουμε από που ερχόμαστε δεν ξέρουμε και που θα πρέπει να πάμε».
Γράφει ο Δημ. Αρχοντής, Πρ. Δήμαρχος Καρδίτσας
