Η Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ από το 2015 έως το 2019 έκανε 17 νομοθετικές παρεμβάσεις για τη δημόσια διοίκηση, για τον εξορθολογισμό της, για την επαναφορά της δημόσιας διοίκησης, για τις συνθήκες αξιοκρατίας,τη συμμετοχή, τη διαβούλευση, τη διαφάνεια και την αποκέντρωση.Είναι εντυπωσιακό, ότι και στις 17 νομικές παρεμβάσεις το κόμμα της Ν.Δ. διαφώνησε επί της αρχής, δηλαδή για τη φιλοσοφία του νομοσχεδίου. Διαφώνησε διότι διαχρονικά, όχι μόνο επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ αλλά από το ’80 και μετά, σε όλα τα νομοσχέδια που αφορούν τη δημόσια διοίκηση, είχε μία αρνητική στάση και μία αρνητική τοποθέτηση, γιατί τρόμαζε και μόνο στην ιδέα ότι θα πληγεί το πελατειακό και ρουσφετολογικό κράτος.
Εκτός από το νομοσχέδιο του Επιτελικού Κράτους, την επομένη των εκλογών, στις 8 Ιουλίου εκδόθηκαν δύο Προεδρικά Διατάγματα με τα οποία έχουμε την κατάργηση των διοικητικών γενικών γραμματέων των Υπουργείων και την υπαγωγή τους στον οικείο Υπουργό, κατάργηση ΣΕΠΕ, ΣΔΟΕ, Ειδική Γραμματεία Ρομά κ.λπ..καθώς και την υπαγωγή της σωφρονιστικής και μεταναστευτικής πολιτικής στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και τη μεταφορά της Γενικής Γραμματείας Ισότητας Φύλων στο Υπουργείο Εργασίας, λες και το θέμα της ισότητας των φύλων αφορά μόνο το Υπουργείο Εργασίας και όχι την καθημερινότητα σε όλο της το εύρος, σε όλα τα αντικείμενα όλων των Υπουργείων.
Πρέπει να εγκαταλείψουμε το πρότυπο της δημόσιας διοίκησης του 18ου και του 19ου αιώνα, όπου χαρακτηρίζονταν από μία δημόσια διοίκηση πολύ εσωστρεφή και με υπερσυγκέντρωση στον εαυτό της. Πλέον, οι δημοκρατίες μας έχουν ανάγκη από μια εξωστρεφή δημόσια διοίκηση γιατί έτσι είναι πλέον και η έννοια της δημοκρατίας. Οι ιδεολογικές, οι φιλοσοφικές και οι θεσμικές προδιαγραφές του σύγχρονου κράτους και της σύγχρονης δημόσιας διοίκησης, είναι ευθέως ανάλογες με τις αντίστοιχες φιλοσοφικές και θεσμικές προδιαγραφές της έννοιας της δημοκρατίας. Οι απαιτήσεις της δημοκρατίας πλέον, ιδίως στα σύγχρονα ευρωπαϊκά κράτη, πολλαπλασιάζονται πολλές φορές, διότι εγκολπώνουν στην έννοιά τους. Αυτό που περιγράφει λοιπόν το νομοσχέδιο δεν είναι επιτελικό κράτος διότι δεν υπάρχουν οι βασικές τέσσερις αρχές, συμμετοχή, διαβούλευση, διαφάνεια, αποκέντρωση. Εδώ έχουμευπερσυγκέντρωση εξουσιών και αρμοδιοτήτων, που δεν είχαμε μέχρι τώρα στο πρόσωπο του Πρωθυπουργού. Είναι απλώς ο Πρωθυπουργός, είναι primusinterpares, ή primussolusμόνο, δηλαδή ο πρώτος μεταξύ των ίσων Υπουργών και εκεί έχουμε τη συλλογική ευθύνη του Υπουργικού Συμβουλίου; Ή έχουμε πλέον, το legibussolutus, δηλαδή αναγνώριση υπερπρωτεύουσας θέσης του Πρωθυπουργού, στο πρόσωπο του οποίου συγκεντρώνονται απίστευτες αρμοδιότητες πλέον; Έχουμε πολιτικές και εκτελεστικές αρμοδιότητες σε κρίσιμους τομείς. Εθνική ασφάλεια, ενημέρωση, αρμοδιότητες επιλογής προσώπων από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό σε καίριες θέσεις της δημόσιας διοίκησης. Καταρχήν από τον Διοικητή της Αρχής Διαφάνειας. Λέμε, ότι είναι Αρχή Διαφάνειας και μάλιστα προσθέτει τον όρο της ανεξαρτησίας της Αρχής της. Μπορεί να είναι Ανεξάρτητη μια Αρχή όπου ο προϊστάμενός της επιλέγεται από τον Πρωθυπουργό, χωρίς καμία εγγύηση αμεροληψίας, αξιοπιστίας, αξιοκρατίας;
Οι βασικές Αρχές πρέπει να πρωτεύουν στην έννοια της δημόσιας διοίκησης ακόμα και της αστικής δημοκρατίας. Ο Διοικητής της Αρχής της Διαφάνειας θα έπρεπε να επιλέγεται με έναν τρόπο που να είναι όσο γίνεται πιο απομακρυσμένα από το πρωθυπουργικό κέντρο. Όσο πιο μακριά, τόσο καλύτερα για την Αρχή της Διαφάνειας. Τι Διαφάνεια είναι αυτήστο σ/ν της ΝΔ; ‘Έρχονται και καταργούν βασικούς τομείς ελεγκτικών μηχανισμών όπως είναι ο ΣΕΥΠ, ο Ελεγκτικός Οργανισμός στον χώρο της υγείας.Τι διαφορετικό θα κάνουν εδώ πέρα τα στελέχη της Αρχής της Διαφάνειας από ότι έκανε ο επιθεωρητής δημόσιας διοίκησης; Απλώς, καταργούν και τον ΣΕΥΠ, ιδίως τον προϊστάμενό του, καταργούν και την επιθεωρήτρια δημόσιας διοίκησης και αυτό γιατί υπάρχουν πάρα πολλές ανοιχτές δικογραφίες, τις οποίες χειρίστηκε ο ΣΥΡΙΖΑ και αφορούν σοβαρά σκάνδαλα του πολιτικού βίου και τα θέλουν τώρα να είναι ενσωματωμένα σε μία Αρχή, για να τα ελέγχουν από τον διορισμένο από τον Πρωθυπουργό. Αυτό θέλουν και αυτός είναι ο στόχος τους. Θέλουν έναν υπηρεσιακό γραμματέα ο οποίος να έχει 20% ποσοστό για τα αντικειμενικά, επιστημονικά του κριτήρια, τα επιστημονικά του αριστεία να είναι 20% και η συνέντευξη, η υποκειμενική κρίση δηλαδή των προσώπων ενώπιων των οποίων δίνεται η συνέντευξη να έχει 50%; Μας καταγγέλλουν επί 4 χρόνια, ότι δίναμε 25% βαθμολογία στη συνέντευξη στους δικούς μας νόμους. Έρχονται τώρα και δίνουν 50%, υποβαθμίζοντας τα επιστημονικά και ουσιαστικά κριτήρια στο 20%. Σαν να λένε στον οποιοδήποτε επιστήμονα πρώτης γραμμής «μου είναι αδιάφορο ποια είναι τα επιστημονικά σου βραβεία και αριστεία και τα όπλα σου. Με ενδιαφέρει η κρίση των μελών της επιτροπής». Αυτό λένε στη κοινωνία. Και να το ακούσει η κοινωνία.
Επίσης υπάρχουν δύο κρίσιμα θέματα τα οποία είναι στα όρια της συνταγματικότητας. Το πρώτο έχει να κάνει, με το γεγονός ότι απαγορεύουν τη στελέχωση σε δομές δημόσιας διοίκησης, όσων υπηρέτησαν, την τελευταία πενταετία σε αντίστοιχες θέσεις και αναφέρονται προφανώς στην πενταετία του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό είναι μία διάκριση, την οποία απαγορεύει το Σύνταγμα και προσβάλλει το άρθρο 2, την αξία του ανθρώπου, το άρθρο 4, περί ισότητας των πολιτών ενώπιων του νόμου, το άρθρο 5 όπου ο καθένας είναι ελεύθερος να συμμετέχει στην πολιτική, οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας και το άρθρο 25, περί της Αρχής της αναλογικότητας. Αποκλείουν ανθρώπους που ανεξαρτήτως των προσόντων τους και των ιδιοτήτων και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους, με μόνο το λόγο ότι υπηρέτησαν την πολιτεία μέσω του ΣΥΡΙΖΑ την τελευταία πενταετία. Επειδή δεν ήταν κυβέρνηση εκείνοι; Αυτή είναι η αξιοκρατία; Αυτή είναι η αξιολόγηση η έντιμη;
Εκείνο που θα μπορούσε κανείς να συμπεράνειστην πρώτη ανάγνωση του ν/σ, είναι ότι αυτό που δημιουργεί η ΝΔ, ως επιτελικό κράτος, στην Προεδρεία της Κυβέρνησης, είναι ένα υπέρ Υπουργείο παρά τω Πρωθυπουργώ, έξω και πέρα από τις συνταγματικές διατάξεις που ισχύουν και θα ισχύουν στο μέλλον. Υποβαθμίζεται και ο ρόλος και το έργο των Υπουργείων και των Υπουργών. Αυτή η μετάθεση συνεχώς νέων εξουσιών προς το υπέρ Υπουργείο, το επιτελικό κράτος, στον Πρωθυπουργό ουσιαστικά, αφού όλες οι καταργημένες δομές και διευθύνσεις πάνε πλέον στον Πρωθυπουργό, είναι υποβάθμιση και των ίδιων των Υπουργών. Μήπως έτσι η μετάθεση μεγάλης εξουσίας στο υπέρ-υπουργείο, απομειώνονται και οι δυνατότητες ελέγχου, κυρίως του πολιτικού ελέγχου;
Οι Λατίνοι, έλεγαν ότι τον Πρωθυπουργό, ως ο ηγέτης ως ο αρχηγός είναι «primussolus» και όχι «legibussolutus», δηλαδή πάνω και πέρα από οποιαδήποτε συλλογική κυβέρνηση. Εάν αναδεικνύουμε τον Πρωθυπουργό πέρα και πάνω από οποιαδήποτε συλλογική ευθύνη και διακυβέρνηση, υφίσταται μία τρόπο τινά αλλοίωση του δημοκρατικού μας πολιτεύματος. Οι υπέρ-εξουσίες, δεν βοήθησαν ποτέ τη δημοκρατία, ούτε και τη δημόσια διοίκηση. Άλλωστε, γι’ αυτό το λόγο η Βουλή έχει μόνη αρμοδιότητα να κάνει οτιδήποτε εναντίον ενός Υπουργού, δηλαδή, να ασκεί ακριβώς απέναντι στον Υπουργό αυτό τον έλεγχο.
