Στην Περιφερειακή Ενότητα Καρδίτσας διαβάστηκε ο πανηγυρικός της ημέρας για την επέτειο της 25ης Μαρτίου, προς τους υπαλλήλους της Περιφερειακής Ενότητας. Τον πανηγυρικό ανέγνωσε ο εκπαιδευτικός κ. Αστέρης Χαλάτσης τονίζοντας μεταξύ άλλων τα παρακάτω: Βρισκόμαστε σήμερα εδώ για να γιορτάσουμε μια από τις μεγαλύτερες γιορτές του ελληνικού έθνους. Την 25η Μαρτίου.
Μια ξεχωριστή μέρα διπλής γιορτής :Του Ευαγγελισμού , με το λυτρωτικό για τις ψυχές των ανθρώπων περιεχόμενο και του ξεσηκωμού των υποδούλων Ελλήνων ενάντια στους Τούρκους κατακτητές.
Αυτή ακριβώς τη μέρα του λυτρωμού των ανθρώπων από το ζυγό της αμαρτίας διάλεξαν οι πρόγονοί μας για να υψώσουν το λάβαρο της επανάστασης και να βροντοφωνάξουν σ’ όλο τον κόσμο: «Ελευθερία ή θάνατος»
Η μέρα αυτή θεωρείται ως ημερομηνία έναρξης της Επανάστασης των Ελλήνων στα 1821, αν και στις 21 Μάρτη ο Κολοκοτρώνης απελευθέρωνε την Καλαμάτα. Βεβαίως, τα χρονικά όρια έναρξης κοινωνικοϊστορικών γεγονότων είναι συμβατικά, πολύ περισσότερο γεγονότων που πιστοποιούν τις κοινωνικές επαναστάσεις
Η Επανάσταση του 1821 ήταν επανάσταση εθνικοαπελευθερωτική με βαθιά προοδευτικό κοινωνικό περιεχόμενο.
Ο ελληνικός λαός εναντιώθηκε στην οθωμανική αυτοκρατορία, ένα καθεστώς φεουδαρχικό και ιστορικά ξεπερασμένο, με στόχο την εθνική αλλά και κοινωνική απελευθέρωσή του.
Οι ιστορικοί χαρακτηρίζουν την 25η του Μάρτη σαν το μεγαλύτερο εθνικό γεγονός με βαθύτατες πολιτικές προεκτάσεις στις εξελίξεις του 19ου αιώνα. Καταλήγουν στη διαπίστωση αυτή από το o τι ένας λαός με πλούσιες παραδόσεις και κάτω από πολύχρονη κατοχή που ασφαλώς επέφερε σημαντικές αλλοιώσεις στην εθνική και πολιτιστική του συνείδηση, δε δίστασε να οργανώσει τον επαναστατικό του αγώνα αψηφώντας το κόστος που εκ των πραγμάτων θα επέφερε.
Τα μέσα που κατά κόρο χρησιμοποίησε ο κατακτητής για να καθυποτάξει το αδούλωτο φρόνιμα του ραγιά, δεν είχαν καμιά προσδοκώμενη αποτελεσματικότητα.
Ποτέ δεν κατάφερε να γονατίσει τις ψυχικές του δυνάμεις και να του αφανίσει κάθε ελπίδα για ξεσηκωμό Ούτε οι σφαγές, ούτε οι ταπεινώσεις, ούτε οι λεηλασίες, ούτε οι δυσβάστακτοι φόροι κατάφεραν να αλλοτριώσουν τη συνείδησή του.
Το ακριβό όραμα της λευτεριάς γαλούχησε πολλές γενιές σκλαβωμένων. Χιλιάδες πέθαναν μεταφέροντας στην αιωνιότητα το ανεκπλήρωτο όνειρό τους. Και έτσι ο ελληνικός λαός παρά την κοινωνική και οικονομική εξαθλίωση και την αγραμματοσύνη έκανε το μεγάλο ιστορικό του άλμα. Ξεσηκώθηκε!
Την πορεία και την έκβαση της ελληνικής επανάστασης του 1821 σφράγισε η παρέμβαση του ξένου παράγοντα. Το διεθνές περιβάλλον, μέσα στο οποίο ξετυλίχτηκε η επανάσταση – αν και από την άποψη των ιδεών που είχαν γεννηθεί ευνοούσε τις επαναστατικές ζυμώσεις – ήταν αναμφίβολα εχθρικό προς τις βαθιές κοινωνικές αλλαγές, στις ριζικές ανακατατάξεις .
Η Επανάσταση του 1821 εκδηλώθηκε όταν στη Γαλλία είχε ήδη ηττηθεί ο Ναπολέων (1815) και στην Ευρώπη είχε συγκροτηθεί η Ιερά Συμμαχία, η οποία αντιμετώπιζε με καχυποψία έως και ανοιχτή καταστολή όλα τα ανάλογα πολιτικά – επαναστατικά κινήματα της εποχής .
Η περίφημη αυτή Ιερή Συμμαχία του Μέτερνιχ και των Ευρωπαίων δεν έδινε απολύτως καμιά ελπίδα στήριξης του ενδεχομένου ένοπλου αγώνα των Ελλήνων.
Με σαφήνεια και αποφασιστικότητα είχε σταθεί με το μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μιας και τα συμφέροντά τους είχαν ταυτιστεί με την κυριαρχία της
Η στάση ωστόσο των Μεγάλων Δυνάμεων δεν υπήρξε ενιαία.
Οι αντιθέσεις και η διαπάλη που αναπτύχθηκε μεταξύ Αγγλίας, Γαλλίας και Ρωσίας, και που εκφράστηκε με τη διαφορετική στρατηγική της κάθε μιας στο λεγόμενο Ανατολικό Ζήτημα, επέδρασαν σημαντικά – κάποια στιγμή αποφασιστικά – στην τελική έκβαση του ελληνικού ζητήματος. .
Με τη πολιτική τους και την πρακτική τους έδειξαν πως θέλουν λαούς υποταγμένους και θεωρούσαν πως για να επιζήσει ένας λαός πρέπει απλώς να αλλάξει προστάτη.
Ασφαλώς οι μεγάλοι δεν είχαν πιστέψει στη ψυχική δύναμη των σκλαβωμένων Ελληνων και εκτιμούσαν πως τα τετρακόσια χρόνια σκλαβιάς ήταν δυνατόν να τους αποκόψουν από την ιστορία τους , από τις παραδόσεις τους, , από την ελληνική τους συνείδηση.
Όμως η κοινωνική ιστορία, η ιστορική εξέλιξη ποτέ δεν προχώρησε μπροστά, παρά μόνο μέσα από ρήξεις, μέσα από συγκρούσεις, μέσα από επαναστάσεις.
Αυτό φάνηκε στις πολυάριθμες ανοργάνωτες εξεγέρσεις του ελληνικού λαού
Εξεγέρσεις αυθόρμητες, χωρίς στρατηγική και προσανατολισμό και κυρίως χωρίς υποστήριξη που δυστυχώς είχαν σαν αποτέλεσμα την οικτρή και αιματηρή αποτυχία τους..
Έδωσαν όμως και το μήνυμα στους Έλληνες.
Κατάλαβαν πολύ καλά πως ποτέ δεν πρέπει να βασίζεται η μοίρα ενός λαού στις υποσχέσεις των μεγάλων που σε τελική ανάλυση δεν υπηρετούν τίποτα άλλο παρά τα συμφέροντά τους.
Έτσι λοιπόν οι πρωτοπόρες αγωνιστικές συνειδήσεις άρχισαν από μόνες τους το μεγάλο έργο.
Καρδιά και ψυχή του αγώνα τους η Φιλική Εταιρεία.
Ήταν μια λαϊκή οργάνωση με αρχές λειτουργίας, με πειθαρχία, με προσήλωση στο τελικό στόχο και με αποφασιστικότητα αλλά και άκρα μυστικότητα στη δράση της. Ένα πλήρες δίκτυο πρακτόρων εξαπλώνεται σιγά-σιγά παντού.
Σκοπός της η προπαγάνδα σε κάθε ελληνική γωνιά για το μεγάλο ξεσηκωμό. Εμψυχώνουν τους δειλούς, τονώνουν τους διστακτικούς, προτρέπουν τους γενναίους να επαναστατήσουν, συνεργάζονται με τους οπλαρχηγούς.
Επικοινωνούν και συντονίζονται με την αδούλωτη κλεφτουριά που ποτέ δεν προσκύνησε το τούρκικο σαρίκι. Πρόκειται για εκείνες τις δυνάμεις που μη μπορώντας να αντέξουν την καταπίεση και σκλαβιά βγήκαν στο βουνό.
Έκαναν σκέπασμα τον ουρανό κι ελπίδα το ντουφέκι.
Το έθνος , με ελάχιστες εξαιρέσεις ανταποκρίθηκε σύσσωμο με μια θέληση και ένα πόθο, χωρίς ψυχρούς μαθηματικούς υπολογισμούς για αριθμητική ανισότητα και έλλειψη μέσων, άοπλο με μόνα όπλα το μεγάλο ενθουσιασμό και την αδάμαστη θέληση να νικήσει ή να πεθάνει.
Μάχες πολύνεκρες, κρεμάλες, τουφεκισμοί των αγωνιστών, ολόκληρα χωριά καίγονται και γίνονται στάχτη και ερείπια.
Η μικρή Ελλάδα για εφτά χρόνια γίνεται το θέατρο μιας άνισης πάλης.
Οι ψυχωμένοι άοπλοι Έλληνες αντιμετωπίζουν τους πάνοπλους και πολυάριθμους εχθρούς και γράφουν τις λαμπρότερες σελίδες της ιστορίας.
Το Βαλτέτσι, τα Δολιανά, τα Δερβενάκια, η Αλαμάνα, το Σούλι δεν υπήρξαν μόνο κοιτίδες της ελληνικής δόξας αλλά μετέωρα φωτεινά που φώτισαν τα σκοτάδια της ανθρώπινης ψυχής.
Ο Κολοκοτρώνης, ο Μπότσαρης, ο Καραϊσκάκης και τόσοι άλλοι σκορπούν στεφάνια λευτεριάς.
Αξίζει εδώ να σημειωθεί πως πάνω από 800.000 ψυχές θυσιάστηκαν στον αγώνα, για να λευτερώσουν κάπου ενάμισι εκατομμύριο λαού που στην πλειοψηφία τους ήταν άστεγος και χαροκαμένος.
Το 21 καθιερώθηκε από την πραγματικότητα σαν η αποθέωση του παράτολμου ηρωισμού σε αντίθεση με κάθε λογική πρόβλεψη.
Η πατρίδα μας έχει ταχτεί από τη μοίρα να είναι θεματοφύλακας της παγκόσμιας ελευθερίας..
Η επανάσταση αποτέλεσε ένα κοσμοϊστορικό γεγονός και δίδαξε στην ανθρωπότητα πώς οι σκλάβοι γίνονται ελεύθεροι και πώς ο λαός που έχει ιδανικά κερδίζει ακόμα και τον πιο πάνοπλο εχθρό.
Γι’ αυτό έγινε ο αγώνας του 21:
για τα υψηλότερα ιδανικά του ανθρώπου, δηλαδή για την κατάκτηση της ελευθερίας, χωρίς την οποία δεν αξίζει η ζωή,
-για τη δημιουργία μιας ευνομούμενης πολιτείας,
-για την πρόοδο του έθνους μας στον πολιτισμό,
-για την ανάσταση της Ελλάδας.
Κανένα άλλο έθνος δεν πέρασε στο διάβα της ιστορικής του διαδρομής τόσες και τέτοιες δοκιμασίες όσες το ελληνικό και κανένα άλλο έθνος δεν έδειξε τόσο μεγάλη θέληση για να ζήσει. Η τιμή και η δόξα στους ήρωες του 21 είναι σίγουρο πως περνά μέσα από τη δική μας κοινωνική και πατριωτική στάση.
Κυρίες και κύριοι
Η επανάσταση του 1821 ενάντια στη “νέα τάξη πραγμάτων” της εποχής και στους εγχώριους κοτζαμπάσηδες, που υπέβαλαν το λαό στην πιο στυγνή εκμετάλλευση και καταπίεση, δίνει το σύγχρονο μήνυμα:
Ο λαός μας δεν κάμφθηκε μπροστά στην παντοδύναμη οθωμανική αυτοκρατορία και στην “Ιερά Συμμαχία”. Επαναστάτησε, αγνόησε τις φωνές της υποταγής, τα κηρύγματα των “φρονίμων”! Ζώστηκε τ’ άρματα στα βουνά, στα ρουμάνια, στους κάμπους και στις θάλασσες. Παντού ήχησε το σύνθημα του αγώνα “ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Η ΘΑΝΑΤΟΣ”!
Οι επαναστάτες αγωνιστές αψήφησαν το “ρεαλισμό” της υπόκλισης στο δυνάστη. Απέδειξαν πως ένας λαός, όταν θέλει, μπορεί να σπάσει τα δεσμά του.
Η Επανάσταση του 1821 υπήρξε ο πρώτος μεγάλος σταθμός στην ιστορία του νεοελληνικού έθνους. Ως αποτέλεσμά της είχε την απελευθέρωση ενός τμήματος της Ελλάδας και τη συγκρότηση κράτους. Ταυτόχρονα, όμως, η Επανάσταση αυτή υπήρξε μεγάλος σταθμός και της ευρωπαϊκής ιστορίας, αφού έθιγε την καρδιά του κορυφαίου διεθνούς προβλήματος εκείνης της εποχής, την καρδιά του λεγόμενου ανατολικού ζητήματος.
Αποκάλυψε σε όλο τον κόσμο την παρακμή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και απέδειξε ότι η κατάρρευσή της ήταν ζήτημα χρόνου.
Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, λειτούργησε αφυπνιστικά για μια σειρά λαούς και εθνικά κινήματα που ζούσαν κάτω από την κυριαρχία του σουλτάνου, γεγονός που την έφερνε σε αντίθεση με το διεθνές σύστημα ισορροπιών που είχαν επιβάλει οι μεγάλες δυνάμεις της εποχής, αφού δημιούργησε ισχυρό ρήγμα στο περιβόητο στάτους κβο
Η Ελληνική Επανάσταση, παρά τις αντιφάσεις, τους δισταγμούς και τις ελλείψεις της, έχει όλα τα κοινωνικά και πολιτικά χαρακτηριστικά μιας επανάστασης.
Αυτό και μόνο το στοιχείο τής προσδίδει μια εξέχουσα θέση στην ιστορία και μια διαχρονικότητα ως προς τα μηνύματα που εκπέμπει, αφού διδάσκει σε όλους τους τόνους και μ’ όλους τους τρόπους πως η πρόοδος του ανθρώπου, η έξοδός του από τα πλαίσια κατεστημένων κοινωνικοπολιτικών σχέσεων και μορφών δεν μπορεί να γίνει αλλιώς παρά μόνο μέσα από ριζικές ρήξεις μ’ αυτές τις σχέσεις, με τρόπο δηλαδή επαναστατικό
Κυρίες και κύριοι
Τα μηνύματα της 25ης Μαρτίου 1821 είναι διαχρονικά και εξαιρετικά επίκαιρα.
Να μην ξεχνάμε πως ο αγώνας του 21 δεν ήταν μόνο εθνικοαπελευθερωτικός αλλά ήταν και αγώνας για κοινωνική ισότητα και δημοκρατία
Το ανάστημα που όρθωσε ο ελληνικός λαός τότε ήταν μια στάση ζωής, ήταν η έκφραση του δικαιώματος που έχει ο κάθε λαός να επιλέγει ο ίδιος το δρόμο που θα πορευτεί.
Τότε απ’ τη μια όχθη βρίσκονταν οι κοτζαμπάσηδες και η Ιερή συμμαχία του Μέτερνιχ και από την άλλη ο επαναστατημένος λαός.
Σήμερα οι ισχυροί της γης επιβάλλουν τα δικά τους δίκια. Χαράζουν δρόμους διαφορετικούς από εκείνους που έχουν ανάγκη οι λαοί.
Φτιάχνουν μνημόνια, αφαιρούν δικαιώματα, υπονομεύουν την εθνική κυριαρχία, ψηφίζουν νόμους και καθορίζουν πολιτικές που βρίσκονται σε δυσαρμονία με το αίσθημα του δικαίου.
Κηρύσσουν πολέμους και βάζουν του λαούς να αλληλοσφαζονται. Με τη δύναμη του πυρός, ισοπεδώνουν πόλεις, αφανίζουν λαούς, δολοφονούν αμάχους, κουρελιάζουν το διεθνές δίκιο.
Το πνεύμα του 21 μας καλεί να μην αδιαφορούμε και να μη συμβιβαστούμε με την αδικία. Η αμφισβήτηση του ισχυρού και η οργάνωση της αντίστασης στην καταπίεση και στον εξευτελισμό ήδη έχει καταγραφεί στην συλλογική μνήμη του έθνους μας.
Αν η μοιρολατρία και η πειθαρχία στην πανίσχυρη Οθωμανική αυτοκρατορία και στην ιερή Συμμαχία των Ευρωπαίων πρυτάνευε στη λογική και πρακτική των αγωνιστών της επανάστασης του 21, η απόκτηση της ελευθερίας και της εθνικής μας συνείδησης σήμερα θα τελούσε εν αμφιβόλω.
Επομένως το μήνυμα του 21 στη σημερινή πραγματικότητα είναι σαφές και καθάριο:
Να μην υποκύπτουμε και να μη δεχτούμε σαν μοιραίο τις επιταγές εκείνων που καθορίζουν τις τύχες των ανθρώπων σε ολόκληρο τον πλανήτη. Να υπερασπιστούμε με κάθε θυσία το αγαθό της ειρήνης σαν χρέος τιμής για όσους χάθηκαν στους πατριωτικούς πολέμους στην ιστορική πορεία της ανθρωπότητας Να μη δειλιάσουμε ποτέ έστω και αν ο δρόμος του καθήκοντος και της τιμής συμπίπτει με το δρόμο των δυσκολιών και των θυσιών.
Είναι σίγουρο πως χαμένος είναι μόνο ο λαός που σκύβει το κεφάλι.
