Το ασφαλιστικό σύστημα συνδέεται άρρηκτα με την μισθωτή εργασία. Η απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, το χτύπημα των συλλογικών συμβάσεων, η υποβάθμιση του ΣΕΠΕ και η ενθάρρυνση της παραβατικότητας στην αγορά εργασίας, η υπαναχώρηση της ΝΔ ακόμα και από την προεκλογική υπόσχεση για μία ανεπαρκή αύξηση του κατώτατου μισθού, συνολικά οι παρεμβάσεις της ενάντια στην μισθωτή εργασία υπονομεύουν το δημόσιο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Η ενίσχυση της εργασίας – που αποτέλεσε βασικό στόχο της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ – η μείωση της ανεργίας κατά 10 μονάδες όπως και της αδήλωτης εργασίας, η επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων, η επέκταση κλαδικών συμβάσεων με αύξηση μισθών, τα μέτρα προστασίας των εργαζομένων, η αύξηση του κατώτατου μισθού και η κατάργηση του υποκατώτατου, ήταν μέτρα που ενίσχυσαν το δημόσιο ασφαλιστικό σύστημα.
Το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο της ΝΔ επιβεβαιώνει τη στρατηγική της επιλογή για επιβάρυνση των πολλών προς όφελος ελαχίστων. Αντί να γίνει ένα βήμα μπροστά στη δημόσια κοινωνική ασφάλιση, με το νομοσχέδιο γίνονται δυο βήματα πίσω.
Εννέα στους δέκα συνταξιούχους χάνουν σημαντικό εισόδημα. Η μόνιμη 13η σύνταξη, που δόθηκε επί ΣΥΡΙΖΑ, καταργείται για όλους. Τη μόνιμη 13η σύνταξη που υπερψήφισε η ΝΔ, τώρα ο κ. Βρούτσης για δεύτερη φορά, χωρίς μνημόνιο πια, την καταργεί. Η 13η σύνταξη ενίσχυε κυρίως τους χαμηλοσυνταξιούχους αφού για συντάξεις έως 500 ευρώ ήταν μία ολόκληρη σύνταξη ενώ για υψηλότερες συντάξεις ήταν αναλογική. Στο σύνολο 2.600.000 συνταξιούχων που έλαβαν τη 13η σύνταξη, οι 800.000 την έλαβαν ολόκληρη και οι 1.700.000 αναλογικά. Δόθηκαν δηλαδή 900εκατ. ευρώ από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ για την 13η σύνταξη, αλλά δεν λένε ότι ο προϋπολογισμός του 2020 της ΝΔ για τις συντάξεις είναι μειωμένος κατά 200εκατ. ευρώ.
Οι εξαγγελίες Μητσοτάκη στη ΔΕΘ για συνέχιση καταβολής της 13ης σύνταξης και οι δηλώσεις στελεχών της ΝΔ διαψεύστηκαν απόλυτα. Ο δήθεν «μηχανισμός στήριξης» των χαμηλοσυνταξιούχων αποδείχτηκε εντελώς ανύπαρκτος μιλώντας για αόριστες πολιτικές στην πρόνοια και στην υγεία.
Οι αυξήσεις που διατυμπανίζει η κυβέρνηση της ΝΔ είναι είτε ανύπαρκτες είτε μόνο λογιστικές για τη συντριπτική πλειονότητα των συνταξιούχων. Αύξηση θα δει μόλις 1 στους 10 συνταξιούχους. Οι θετικές αυξήσεις που προκύπτουν από τα ποσοστά αναπλήρωσης αφορούν μόνο συνταξιούχους με περισσότερα από 30 έτη ασφάλισης. Για τους συνταξιούχους πριν το ν. 4387/2016 δεν θα υπάρξουν πραγματικές αυξήσεις. Πρόκειται για παραπλάνηση αφού η υποτιθέμενη αύξηση θα είναι μόνο λογιστική και δεν θα υπερβαίνει την προσωπική διαφορά, με την οποία προστατεύτηκαν οι καταβαλλόμενες συντάξεις κατά τον επανυπολογισμό. Άρα το πραγματικό ποσό της σύνταξης παραμένει το ίδιο. Αύξηση θα υπάρξει μόνο για τους περίπου 70.000 «νέους» συνταξιούχους μετά το ν.4387/16 και οι οποίοι είχαν περισσότερα από 30 έτη ασφάλισης. Οι αυξήσεις δεν είναι σε καμία περίπτωση αυτές που προπαγάνδισε η κυβέρνηση της ΝΔ. Για να λάβει κανείς την περιβόητη μηνιαία αύξηση των 252 ευρώ, θα πρέπει να έχει μέσο συντάξιμο μισθό 3.500 ευρώ. Στην ουσία μιλάμε για αυξήσεις σε πολύ λίγους. Η ενίσχυση αφορά μια εξαιρετικά περιορισμένη μερίδα συνταξιούχων, μόνο όσους έχουν περισσότερα από 30 έτη ασφάλισης και διέθεταν μια σταθερότητα στον εργασιακό τους βίο, αποκλείοντας από οποιαδήποτε αύξηση όσους είχαν μεγάλα διαστήματα ανεργίας, κατάσταση που έγινε κανόνας στα χρόνια της κρίσης.
Αποτελεί πρόκληση η διάταξη που προβλέπει συνταξιούχους πάνω από 62 ετών αν θέλουν να εργαστούν σε θέσεις φορέων της Γενικής Κυβέρνησης (δηλ. μετακλητοί, διοικητές νοσοκομείων κ.α) να λαμβάνουν εκτός από τον μισθό και το 70% της σύνταξής τους. Θυμίζουμε επίσης, ότι από 1/1/2019 είδαν αυξήσεις στις συντάξεις τους 600.000 συνταξιούχοι χαμηλών εισοδημάτων με λίγα έτη ασφάλισης, για πρώτη φορά μετά το 2010 και τις 12 οριζόντιες περικοπες από ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, αποδεικνύοντας ότι επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ είναι πρωτίστως η ενίσχυση των πιο αδύναμων.
Οι αυξήσεις στις επικουρικές συντάξεις αφορούν μόνο τους συνταξιούχους πριν το ν.4387/16 που είχαν άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης πάνω από 1.300 ευρώ και υπέστησαν περικοπή στην επικουρική τους σύνταξη. Πρόκειται για 251.000 επικουρικές συντάξεις που θα έχουν μέση αύξηση 99,5 ευρώ. Υπενθυμίζουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ με το ν.4387/16 προστάτεψε το 80% των συνταξιούχων επικουρικής σύνταξης. Το πλαφόν των 1300 ευρώ τέθηκε για να προστατευτούν οι χαμηλοσυνταξιούχοι δεδομένης της επιβαλλόμενης δημοσιονομικής προσαρμογής.
Επί τέσσερα χρόνια η ΝΔ ισχυριζόταν ότι θα καταργήσει το νόμο Κατρούγκαλο (ν. 4387/2016) ως έκτρωμα, αλλά διατηρεί τις βασικές πτυχές του νόμου κάνοντας παραμετρικές μόνο αλλαγές και επιβεβαιώνοντας την ασφαλιστική μεταρρύθμιση του ΣΥΡΙΖΑ. Πολλά άρθρα επαναλαμβάνουν διατάξεις ενσωματώνοντας προβλέψεις που έχουν ήδη θεσμοθετηθεί με εγκυκλίους και υπουργικές αποφάσεις, όπως: 1) Η εξαίρεση από τις εισφορές υγείας των αναπηρικών επιδομάτων για τους δικαιούχους σύνταξης που συγχρόνως λαμβάνουν εξωιδρυματικό επίδομα ή απολύτου αναπηρίας, έχει ήδη θεσπιστεί με εγκύκλιο από τις 8.11.2016. 2) Για τους απασχολούμενους-συνταξιούχους, εκτός της μείωσης της περικοπής της σύνταξης στο 30%, επαναλαμβάνει εξαιρέσεις που ο ΣΥΡΙΖΑ είχε προβλέψει: α) για αναπήρους και για ψυχικώς πάσχοντες με αναπηρία πάνω από 50%, β) για τους αγρότες όπου είχαμε ορίσει μεταβατικό διάστημα έως το 2025 και δεν ίσχυσε ποτέ περιορισμός σύνταξης. 3) Για τους ήδη συνταξιούχους-εργαζόμενους πριν τον ν.4387/16 είχαμε προβλέψει ότι θα διατηρούνταν το προηγούμενο καθεστώς, δηλαδή μείωση σύνταξης μόνο αν το εισόδημα από εργασία υπερέβαινε τα 1.000 ευρώ. Τώρα φαίνεται ότι η μείωση της σύνταξης κατά 30% θα αφορά για πρώτη φορά και τους «παλιούς συνταξιούχους-εργαζόμενους». 4) Θετική παρέμβαση κινούμενη στο πλαίσιο των ενιαίων κανόνων που θεμελίωσε ο ν.4387/16 είναι η ρύθμιση για την διαδοχική ασφάλιση, η οποία διευκολύνει τη διαδικασία για τη λήψη σύνταξης από τον τελευταίο φορέα.
Οι συντάξεις είναι η πρώτη βασική κατηγορία του ασφαλιστικού νομοσχέδιου, όπου η κυβέρνηση της ΝΔ με την άδικη αναδιανομή, αφαιρεί εισόδημα από τους χαμηλοσυνταξιούχους σε αναπληρώσει των ελαχίστων. Συνεχίζονται να επιβεβαιώνονται πολιτικές υπέρ των λίγων σε βάρος των πολλών.
Του βουλευτή Καρδίτσας Σπύρου Λάππα
