Η ιστορία της Καρδίτσας είναι σχεδόν συνώνυμη με την ιστορία του μοναδικού πνεύμονα ζωής στο κέντρο της πόλης, το Παυσίλυπο. Ο αείμνηστος δημιουργός του, οραματιστής και φιλόδοξος δήμαρχος Στέργιος Λάππας, όταν οραματίστηκε ένα χώρο όπου οι Καρδιτσιώτες θα έχουν την ευκαιρία να «παύουν την λύπη τους» στα τέλη του 19ου αιώνα, είναι βέβαιο ότι δεν φανταζόταν τις μεγάλες δόξες που θα ζούσε το Παυσίλυπο όλα αυτά τα χρόνια της ζωής του, ή ότι θα αποτελούσε σύμβολο για την Καρδίτσα και στην νέα χιλιετία που διανύουμε.
Κλειστό το Παυσίλυπο την περίοδο των εορτών του Πάσχα
Αλγεινή εντύπωση προκάλεσε ωστόσο το γεγονός ότι τις ημέρες του Πάσχα οι χιλιάδες επισκέπτες που απόλαυσαν το πάρκο του Παυσιλύπου είδαν το οίκημα κλειστό. Το θέμα αυτό σχολιάστηκε ιδιαίτερα εκείνες τις ημέρες από τους επισκέπτες, συνεχίζεται όμως ακόμη και σήμερα από τους ντόπιους και θα συνεχίζεται όσο βλέπουν το Παυσίλυπο κλειστό. Στο το γιατί παραμένει ακόμη ο χώρος κλειστός, παρά το γεγονός ότι ορισμένοι δημοτικοί σύμβουλοι της πλειοψηφίας του Δήμου Καρδίτσας υπόσχονταν σε όλους τους τόνους ότι το Παυσίλυπο θα λειτουργούσε το Πάσχα και μάλιστα ανακαινισμένο, απάντησε ο Δήμαρχος Καρδίτσας κ. Δομίνικος Βερίλλη.
Η συνέντευξη
Ερ.: Το αναψυκτήριο του Παυσιλύπου παραμένει κλειστό εδώ και περίπου 5 μήνες. Χάσαμε ήδη την περίοδο των εορτών του Πάσχα και κατά πως φαίνονται τα πράγματα ‘η όπως σας κατηγορούν ορισμένοι, θα χάσουμε και την καλοκαιρινή περίοδο. Τι απαντάτε σε όσους διαμαρτύρονται γι’ αυτή την κατάσταση;
Δ. Βερίλλης: Το Παυσίλυπο δεν μπορεί να λειτουργήσει με βάση το νέο Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων σαν αναψυκτήριο το οποίο να υπάγεται στον Δήμο. Απαγορεύεται δηλαδή ρητά από το νόμο. Ως εκ τούτου θα έπρεπε εμείς ‘η να το δώσουμε σε ιδιώτη ‘η να το λειτουργήσουμε σαν ανώνυμη εταιρεία. Προτιμήσαμε να λειτουργήσει σαν ανώνυμη εταιρεία υπό τον έλεγχο του Δήμου που είναι και η μοναδική νόμιμη λύση, μιας και το Παυσίλυπο δεν είναι ένας απλός χώρος. Είναι ένας χώρος πολιτισμού, ένας χώρος «παύσης της λύπης» για όλους τους Καρδιτσιώτες και αυτό συμβαίνει επί δεκαετίες. Επομένως προτιμήσαμε την ίδρυση ανώνυμης εταιρείας, το οποίο εξ αρχής γνωρίζαμε ότι είναι μια χρονοβόρα διαδικασία. Έπρεπε να ληφθούν όλες οι αποφάσεις στο Δημοτικό Συμβούλιο για την ίδρυση της Α.Ε., κατόπιν να αποφασιστεί ο τρόπος λειτουργίας, τα μέλη που θα απαρτίζουν το νέο Διοικητικό Συμβούλιο και να συγκροτηθεί σε σώμα και κυρίως θα έπρεπε να γίνει πριν απ’ όλα η τεχνοοικονομική μελέτη, να εγκριθεί, να παραχωρηθεί το Παυσίλυπο για χρήση από την ανώνυμη αυτή εταιρεία και γενικά να υπάρξει μια πλειάδα διαδικασιών που απαιτούσαν και ενισχυμένες πλειοψηφίες αλλά και πάρα πολύ χρόνο. Αυτή τη στιγμή λοιπόν βρισκόμαστε στην αναμονή της δημοσίευσης της απόφασης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, δηλαδή στο τελευταίο στάδιο. Ελπίζω ότι στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου το Παυσίλυπο θα είναι σε θέση να λειτουργήσει σαν αναψυκτήριο, με όλες τις νόμιμες διαδικασίες.
Ερ.: Αυτή τη στιγμή γίνονται εργασίες μέσα στο χώρο του Παυσιλύπου;
Δ. Βερίλλης: Αυτή τη στιγμή δεν γίνεται καμιά εργασία, πλην κάποιων βαψιμάτων που θα γίνουν τις επόμενες ημέρες. Κατά το άνοιγμα του Παυσιλύπου θα αποφασίσουμε -αν και εφόσον διαθέτουμε χρήματα- να προβούμε σε ριζική ανακαίνιση και αν θα λειτουργήσει σαν απλό αναψυκτήριο ‘η όχι, γιατί δεν σας κρύβω ότι υπάρχουν πολλές απόψεις και προτάσεις ως προς τη λειτουργία του. Το σημαντικό βέβαια όλων είναι ότι εμείς το παραδίδουμε στους συμπολίτες μας, χωρίς να έχουμε παραχωρήσει τη λειτουργία του σε ιδιώτη.
Ερ.: Τα άτομα που θα απαρτίσουν το προσωπικό του Παυσιλύπου θα είναι αυτά που δούλευαν και πριν ‘η θα υπάρξει εκ νέου προκήρυξη;
Δ. Βερίλλης: Θα υπάρξει άλλη προκήρυξη. Τα άτομα που εργάζονταν πριν στο Παυσίλυπο έχουν προσχωρήσει στις υπηρεσίες του Δήμου και ασχολούνται πλέον με άλλο αντικείμενο.
Ερ.: Υπάρχει περίπτωση να αλλάξει ‘η να υπάρξει συγκεκριμένο όνομα για το χώρο του Παυσιλύπου;
Δ. Βερίλλης: Όχι. Ο τρόπος λειτουργίας αλλάζει, όχι το όνομα.
Στο σημείο αυτό να θυμίσουμε ότι το Δημοτικό Συμβούλιο Καρδίτσας στην προχθεσινή του συνεδρίαση και σε προ ημερησίας διατάξεως θέμα, ενέκρινε την 4η αναμόρφωση του προϋπολογισμού για τη δημιουργία πίστωσης 4.000 ευρώ για την κάλυψη εξόδων σύστασης της
«Παυσίλυπο Α.Ε.».
Νέο Δ.Σ.
Το νέο Δ.Σ. της «Παυσίλυπο Α.Ε.», όπως αυτό αναδείχθηκε πρόσφατα, αποτελείτε από τους: Ξυδιά Αποστόλη, Τάντο Μιχάλη, Ζησοπούλου Ελένη (η οποία ωστόσο αναμένεται να αντικατασταθεί μετά την παραίτηση που υπέβαλλε), Λάμπρου Νίκος, Αντώνιου Ηλίας (εκ μέρους του Επιμελητηρίου Καρδίτσας), Καραμπινά Μαρία (εκ μέρους των δημοτών) και ……………………
Η ιστορία του Παυσιλύπου
Το Παυσίλυπο, αυτή η ζωντανή ιστορία των 100 χρόνων και πάνω, έγινε η ταυτότητα και το σημείο αναφοράς για τους ντόπιους, αλλά και για όσους επισκέπτονται την πόλη της Καρδίτσας. Βρίσκεται στην καρδιά της πόλης και σε οδικό άξονα που είναι αδύνατο να περάσει απαρατήρητο. Η σκέψη της δημιουργίας του Παυσίλυπου άρχισε στα τέλη του περασμένου αιώνα, το 1892 επί δημάρχου Στέργιου Χ. Λάππα. Ο τόπος του Παυσίλυπου αρχικά ήταν χέρσος με ένα μικρό ποταμάκι, το μυλαύλακα και διάφορα μικρά χαντάκια (βορβορώδες λίμνες, βρομιές από λάσπες που έριχναν μέσα τις ακαθαρσίες). Ανήκε σε αγρόκτημα (τσιφλίκι) της συνοικίας Καμινάδων και είχε έκταση 165 στρ. Σ’ αυτόν τον χώρο γίνονταν τότε η εβδομαδιαία ζωαγορά και οι ετήσιες εμποροπανηγύρεις στις 21 Μαίου εορτή των ισαποστόλων Κωνσταντίνου και Ελένης και στα τέλη Οκτωβρίου γιορτή του Αγίου Δημητρίου που είχαν διάρκεια 8 ημερών. Ο δήμος Καρδίτσας θεωρήθηκε νομεύς το 1882 και κατέλαβε 50 στρέμματα. Στην συνέχεια την εποχή της δεύτερης δημαρχίας Στέργιου Χ. Λάππα (1900), πήρε και την υπόλοιπη έκταση. Το Παυσίλυπο, αυτός ο πνεύμονας πρασίνου της Καρδίτσας, που η απόστασή του από την κεντρική πλατεία είναι ελάχιστη και όμοιό του δεν υπάρχει σε καμία άλλη επαρχιακή πόλη, σχεδίασε το 1900 ο μηχανικός Γεώργιος Φώσκολος που έφερε τότε ο δήμαρχος Στέργιος Χ. Λάππας. Ο Γεώργιος Φώσκολος σχεδίασε το χώρο του Παυσίλυπου τοποθετώντας βόρεια της εισερχόμενης οδού Λαρίσης (Δέλτα Τερτίπη) το περίπτερο και την δεντροφυτεία διαιρεμένη σε τέσσερα μεγάλα τετράγωνα και μία κεντρική αρτηρία αρχίζοντας από την οδό Δ.Τερτίπη και καταλήγοντας βόρεια στη σημερινή οδό Γαρδικίου. Φυτεύτηκαν τότε με υπόδειξη του μηχανικού Γ. Φώσκολου δέντρα όπως: ακακίες, πεύκα, πλάτανοι, φιλύρα κ.λ.π. νότια της οδού Λαρίσης σχεδίασε τον ανθώνα δημιουργώντας ένα σύνολο ισάξιο με το Βασιλικό τότε – εθνικό σήμερα – κήπο των Αθηνών. Ο ανθώνας που ήταν πολύ μικρότερος σε έκταση από την δενδροφυτεία, καθώς και όλη η πλευρά επί της οδού Λαρίσης από ανατολικά προς δυτικά ήταν γεμάτα παρτέρια με λουλούδια σε διάφορα σχέδια και ποικιλίες όπως μολόχες, γαριφαλιές, μαντζουράνες, σκυλάκια, μπιγκόνιες, τριανταφυλλιές σε διάφορα χρώματα, αγιόκλημα καθώς και πολλά άλλα αναρριχώμενα φυτά που είχαν δημιουργήσει ανά διάστημα πανέμορφες αψίδες. Στο νότιο μέρος του ανθώνα υπήρχε ένα περίπτερο που στο επάνω μέρος της εισόδου μπορούσε να διαβάσει κανείς την επιγραφή «ΠΑΥΣΙΛΥΠΟ», αυτό έγινε το 1901. Ο εν λόγω δήμαρχος έδωσε το όνομα αυτό από το αρχαίο ρήμα «παύω» και το ουσιαστικό «λύπη» που σημαίνει καταπραΰνω την λύπη. Η επιγραφή αυτή επανατοποθετήθηκε το 1966 με πρωτοβουλία του δημάρχου Ν. Χαρίτου στην είσοδο του άλσους. Ταυτόχρονα με το Παυσίλυπο κτίστηκε στο δυτικό μέρος της δεντροφυτείας και ο μεγαλοπρεπής Μητροπολιτικός Ιερός Ναός των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Η προπολεμική περίοδος υπήρξε κατά γενική ομολογία η ενδοξότερη εποχή του Παυσιλύπου. Έμεινε εκεί αγέρωχο και ευπρόσδεκτο για όλους ανεξάρτητα από την κοινωνική τους τάξη. Ένα από τα μεγάλα προβλήματα του Παυσίλυπου και της Καρδίτσας γενικότερα είναι η ύδρευση και η άρδευση. Η άρδευση αρχικά γινόταν από την μυλαύλακα (ένα μικρό ποταμάκι) που περνούσε από το πάρκο. Επίσης στις αρχές του αιώνα στο βορειοδυτικό τμήμα του Παυσίλυπου, 50 μέτρα περίπου μακριά από τον Ιερό Ναό υπήρχε το πηγάδι του Λάππα, από το οποίο υδρεύονταν οι κάτοικοι της πόλης. Μέσα στο Παυσίλυπο ήταν και η μία από τις τέσσερις βρύσες που υπήρχαν στην πόλη της Καρδίτσας. Η κατάσταση αυτή διατηρήθηκε έως το 1901-1902. Τότε ο δήμαρχος Σ. Λάππας έκανε το υδραγωγείο στην Παπαράντζα, το πρώτο στη Θεσσαλία. Μετά τον πόλεμο, επειδή οι ανάγκες του νερού στην πόλη αυξήθηκαν, το δημοτικό συμβούλιο με δήμαρχο τον Αθανάσιο Μπλατσούκα, αποφασίζει να ανεγείρει το 1953 στο δυτικό τμήμα του Παυσιλύπου υδατόπυργο αρδεύσεως και καταβρέγματος. Ο υδατόπυργος βρίσκεται ακόμη εκεί και μας θυμίζει μία άλλη εποχή. Σήμερα το Παυσίλυπο αρδεύεται από δική του γεώτρηση που βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα του.
