Μέτρα για την αποφυγή τραγωδιών που έχουν τις ρίζες τους σε αδιάγνωστα καρδιολογικά προβλήματα πρέπει να λαμβάνουν οι γονείς κατά την έναρξη της σχολικής χρονιάς και γενικά όταν τα παιδιά τους ξεκινούν αθλητικές δραστηριότητες.«Οι περισσότεροι άνθρωποι σοκάρονται στην είδηση του αιφνίδιου θανάτου ενός νέου ανθρώπου, γιατί συχνά πιστεύουν ότι τα παιδιά και οι έφηβοι, ακόμα και οι νεαροί ενήλικες, έχουν άριστη υγεία και δεν αντιμετωπίζουν κίνδυνο για σοβαρά καρδιολογικά προβλήματα. Κάθε χρόνο όμως ένας αριθμός μαθητών και φοιτητών πεθαίνουν ξαφνικά από καρδιακές παθήσεις, πολλές φορές χωρίς να έχουν κανένα προειδοποιητικό σύμπτωμα. Κι αυτό γιατί, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, περίπου το 1% των παιδιών, παρουσιάζουν παθήσεις της καρδιάς που τους απαγορεύουν τα ανταγωνιστικά αθλήματα.
Τι πετυχαίνουμε με την άθληση;
Με την άθληση πετυχαίνουμε την ενδυνάμωση και την υπερτροφία των μυών. Επίσης, η άθληση επιδρά καταλυτικά στην καρδιά και το αγγειακό σύστημα. Τόσο ως μέθοδος πρωτογενούς πρόληψης, όσο και ως δευτερογενούς, η σωματική δραστηριότητα έχει αποδειχθεί ευεργετική στην αντιμετώπιση μεγάλου αριθμού νοσημάτων, συμπεριλαμβανομένων της υπέρτασης, της δυσλιπιδαιμίας, της παχυσαρκίας, του σακχαρώδη διαβήτη, μετά από έμφραγμα του μυοκαρδίου και της καρδιακής ανεπάρκειας.
Είναι καλό να αθλούμαστε επαγγελματικά ή ερασιτεχνικά;
Η καθημερινή ερασιτεχνική άσκηση, είτε είναι αερόβια, είτε αναερόβια, αναζωογονεί το εσωτερικό τοίχωμα των αρτηριών και έτσι παράγεται μια σειρά ουσιών, που προκαλούν αγγειοδιαστολή και εμποδίζουν τις θρομβώσεις μέσα στις αρτηρίες και τις φλέβες. Η έλλειψη λοιπόν καθημερινής άσκησης αναστέλλει αυτές τις ευεργετικές επιδράσεις και τελικά το άτομο, το οποίο δεν ασκείται, είναι δυνατόν να εμφανίσει είτε αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, είτε έμφραγμα του μυοκαρδίου.
Όσον αφορά τους επαγγελματίες αθλητές, η προσαρμογή της καρδιάς τους εξαρτάται τόσο από την ένταση της προπόνησης, όσο και από το είδος του αθλήματος. Οι αθλητές υψηλού επιπέδου παρά το γεγονός ότι εμφανίζουν όλες τις ευνοϊκές επιδράσεις της άθλησης παρουσιάζουν εντονότερες προσαρμογές με αποτέλεσμα μεγαλύτερη σε μέγεθος καρδιά «μεγαλοκαρδία» και «βραδυκαρδία».
Το ερώτημα, το οποίο τελικά τίθεται και μένει έως τώρα αναπάντητο, είναι εάν η υπερβολική υπερτροφία του μυοκαρδίου και η βραδυκαρδία μειώνει το προσδόκιμο της επιβίωσής τους.
Κινδυνεύουν οι επαγγελματίες αθλητές;
Ο συστηματικός αθλητισμός δεν αποτελεί το αίτιο του θανάτου, προδιαθέτει όμως σε αυτόν στην περίπτωση σοβαρών αδιάγνωστων καρδιαγγειακών νοσημάτων. Συχνότερα ενοχοποιούνται συγκεκριμένες καρδιακές παθήσεις, όπως η υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια η αρρυθμιογόνος μυοκαρδιοπάθεια, μυοκαρδίτιδες, κληρονομικά νοσήματα, που δημιουργούν κακοήθεις αρρυθμίες, δομικές ανωμαλίες της καρδιάς, των στεφανιαίων αγγείων ή των μεγάλων αγγείων του σώματος.
Καρδιαγγειακός έλεγχος:
Ένας πλήρης καρδιαγγειακός έλεγχος σε όσους ανθρώπους αθλούνται συστηματικά ή κάνουν πρωταθλητισμό, είναι απαραίτητος. Ο έλεγχος θα πρέπει να τροποποιείται αναλόγως την ηλικία του εκάστοτε αθλητή, αν δηλαδή είναι άνω ή κάτω από την ηλικία των 35 ετών.
Έτσι σε ηλικίες κάτω τον 35 ετών περιλαμβάνεται η λήψη του οικογενειακού – ατομικού ιστορικού του αθλητή, κλινική εξέταση (ακρόαση, μέτρηση της αρτηριακής πίεσης, ψηλάφηση των μεγάλων αγγείων) και τέλος ηλεκτροκαρδιογράφημα 12 απαγωγών σε ηρεμία.
Εάν υπάρχουν παθολογικά ευρήματα, τότε ο έλεγχος περιλαμβάνει δοκιμασία κόπωσης ή άλλες δυναμικές δοκιμασίες (stressecho), ηχωκαρδιογράφημα (triplex καρδιάς), 24ωρη ηλεκτροκαρδιογραφική παρακολούθηση, αλλά και πιο εξειδικευμένες εξετάσεις, όπως μαγνητική καρδιάς και καρδιακό καθετηριασμό.
Σε ηλικίες άνω των 35 ετών θα πρέπει να εκτιμάται ο καρδιαγγειακός κίνδυνος του εκάστοτε αθλητή και να εξετάζεται ανάλογα.
Σε γενικές γραμμές ο καρδιαγγειακός έλεγχος θα πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε 2ετία ή και συντομότερα σε νεαρούς γρήγορα αναπτυσσομένους αθλητές και θα πρέπει να γίνεται από ιατρικό προσωπικό με εξειδικευμένες γνώσεις.
ΚΩΝ/ΝΟΣ ΜΑΝΑΚΟΣ
ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ
