Eντελώς άδικες, δίχως να δίνουν λύση στα προβλήματα του ασφαλιστικού, είναι οι ρυθμίσεις που φέρνει η κυβέρνηση. Το σύστημα που θα προκύψει είναι πλήρως ακατάλληλο και το πρόβλημα δεν αφορά μεμονωμένες παραμέτρους. Προκύπτει από δομικά στοιχεία, τα οποία είναι κοινά τόσο στην θέση ΣΥΡΙΖΑ όσο και ΠΑΣΟΚ-ΝΔ. Ο νόμος Κατρούγκαλου ολοκληρώνει τις μνημονιακές αλλαγές επεκτείνοντας το σύστημα των νέων (που είναι σχεδόν πανομοιότυπο με το μη εφαρμοσθέν σύστημα ΠΑΣΟΚ/ΝΔ) σε όλους. Αυτό (α) απαντά στο πρόβλημα της συμμόρφωσης με το ΣτΕ (β) περικόπτει ριζικά τις συντάξεις όσων θα βγουν στη σύνταξη και (γ) προετοιμάζει το έδαφος για περαιτέρω προσαρμογή στις καταβαλλόμενες συντάξεις μετά το 2018.
Παρά την αναμενόμενη αντιπαλότητα, ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ συμπίπτουν στην προσέγγιση του ασφαλιστικού και μοιράζονται τις ευθύνες για την σημερινή κατάσταση, τις οποίες όμως αρνούνται να αναλάβουν.
Το προωθούμενο ασφαλιστικό:
1). Είναι αναχρονιστικό. Υπό μια έννοια επιτυγχάνεται η ολοκλήρωση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης που άρχισε την δεκαετία του 1950. Αν γινόταν το 1958 θα ήταν καλό, αλλά το 2018 είναι τελείως αναντίστοιχο με τις ανάγκες μιας σύγχρονης χώρας και πολύ περισσότερο της μεταμνημονιακής Ελλάδας. Το διανεμητικό σύστημα πληρώνει σημερινές συντάξεις από σημερινές εισφορές. Έτσι η κυβέρνηση βρίσκει λεφτά για τις σημερινές συντάξεις αυξάνοντας (υπέρμετρα) τις σημερινές εισφορές, με αντάλλαγμα υποσχέσεις που κάνουν την αυριανή κατάσταση δυσχερέστερη. Με άλλα λόγια μεταφέρεται το κόστος της χρηματοδότησης των συντάξεων σε μια εποχή που τα πράγματα θα είναι ακόμη χειρότερα – λόγω της γήρανσης του πληθυσμού και της χρονικής δομής της εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους.
Αντί να δανείζεται το Κράτος ανοικτά, δανείζεται από τους νέους σήμερα, δημιουργώντας αφανές χρέος αργότερα.
- Προωθεί κοινούς κανόνες – αλλά αυτοί είναι οι λάθος κανόνες.
- ‘Εχει εισπρακτικό χαρακτήρα με πολλές ‘κρυμμένες πονηριές’.
- Συνεχίζει να δίνει σχετικά υψηλές παροχές με λίγα χρόνια. Ενθαρρύνει την πρόωρη συνταξιοδότηση.
- Η έλλειψη ανταποδοτικότητας μετατρέπει το όλο σύστημα σε τιμωρητικό φόρο στην εργασία.
Επί της ουσίας αυτό που επιχειρείται είναι η διατήρηση, για λίγα χρόνια ακόμα, ενός χρεοκοπημένου διανεμητικού συστήματος μέσω της υπέρμετρης επιβάρυνσης των σημερινών ασφαλισμένων, κυρίως των αυτοαπασχολουμένων με σχετικά υψηλά εισοδήματα, των διπλά απασχολουμένων, των δημοσίων υπαλλήλων και των εργαζόμενων με μπλοκάκια, οι οποίοι ασφαλίζονται ως μισθωτοί και αυτοαπασχολούμενοι και θα πληρώνουν διπλές εισφορές ακόμη και για την υγεία.
Είναι εξωφρενικό, να καλούνται οι σημερινοί ασφαλισμένοι να πληρώσουν υψηλές εισφορές, για να πάρουν τελικά χαμηλότερες συντάξεις, μέσω των νέων ποσοστών αναπλήρωσης.
Παρά τις κυβερνητικές “κόκκινες γραμμές” και τις διαβεβαιώσεις ότι δε θα γίνουν μειώσεις, η αλήθεια είναι ότι μειώσεις θα υποστούν όσοι λαμβάνουν από κύρια και επικουρική πάνω από 1.300 μεικτά και 1.170 καθαρά.
Η εμμονή σε ένα αδιέξοδο σύστημα, είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσει σε ένα φαύλο κύκλο συνεχούς περιδίνησης.
Το Ποτάμι προτείνει ένα μοντέλο τριών πυλώνων (εθνική σύνταξη, ατομικός λογαριασμός, επαγγελματική ασφάλιση). Ένα τέτοιο μοντέλο διακρίνει τους ρόλους της κοινωνικής και επαγγελματικής αλληλεγγύης. Ιεραρχεί προτεραιότητες και αφήνει πεδίο ευελιξίας για αποκλίσεις από το μέσο όρο, χωρίς αυτές να επιβαρύνουν τρίτους. Στην πλήρη ανάπτυξή του το σύστημα αυτό, αντικαθιστά το σύνολο της σημερινής προστασίας γήρατος, εξασφαλίζοντας ποσοστό αναπλήρωσης γύρω στο 70% των τελικών αποδοχών, παρόμοιο με τα ισχύοντα στην ΕΕ. Σε ένα τέτοιο σύστημα, χωρίς να περιορίζεται η συνολική προστασία, ο κρατικός πυλώνας είναι σημαντικά μικρότερος από σήμερα, αφήνοντας χώρο για τους νέους πυλώνες.
ΥΓ. Η μη δημοσιοποίηση ποσοτικών στοιχείων (παρά το ότι προφανώς αποτελούσε την βάση των συζητήσεων με την τρόικα) δυσχεραίνει την ανάλυση του συστήματος και δείχνει ακραία περιφρόνηση για την ελληνική κοινή γνώμη.
