Θα μπορούσε κάποιος, μέσα στους χαλεπούς καιρούς που ζούμε, να ισχυρισθεί ότι φέτος το καλοκαίρι ανάσες εκτόνωσης και ψυχαγωγίας απάλυναν την φρικτή οικονομική καθημερινότητα των συμπολιτών μας. Και αυτό οφείλεται στην ενεργό δράση όλων των Συλλόγων των Δημοτικών Διαμερισμάτων ή Κοινοτήτων του Δήμου Μουζακίου, που ξεπέρασαν τον εαυτό τους και πρόσφεραν άπλετα ανακούφιση και ψυχαγωγία στους συμπολίτες τους.
Ποιο Σύλλογο και ποιο Δημοτικό Διαμέρισμα να πρωτοσυγχαρεί κανείς; Αξιοποίησαν το ανθρώπινο δυναμικό, έκαναν κοινωνούς σε κοινές δράσεις τους συγχωριανούς τους, εργάστηκαν όλοι εθελοντικά, συνεισέφεραν οικονομικά και πραγματοποίησαν μικρά θαύματα στα χωριά τους. Συγχαρητήρια! Πολλαπλά συγχαρητήρια, γιατί απέδειξαν ότι μέσω του εθελοντισμού μια συλλογικότητα – δημιουργός γεννιέται που με περίσσευμα ψυχής αλλάζει τα δεδομένα, ταρακουνάει τα λιμνάζοντα ύδατα και μεγαλουργεί. Το ενδιαφέρον, ο ζήλος, η γενναιοδωρία γίνονται πράξεις. Αυτό έγινε λοιπόν φέτος. Έγιναν πράξεις. Πράξεις που ξεπέρασαν τις ελλιπείς υποδομές, τη δυσκολία της πρόσβασης (αφού ο Δήμος μας έχει την ιδιαιτερότητα να απαρτίζεται από ορεινό και πεδινό όγκο) την οικονομική δυσχέρεια κ.α.
Θα μπορούσαν, βέβαια, όλες αυτές οι δράσεις να γίνουν προγραμματισμένα και συντονισμένα, έτσι ώστε να συμβάλλουν στην ανάπτυξη του Δήμου μας με αειφόρο κατεύθυνση. Αν ένας κοινός Τοπικός Φορέας – Διαχειριστής αποτελέσει τον πυλώνα που θα στηρίζει ηθικά και οικονομικά και θα συνεργάζεται με τους συλλόγους και τους χορηγούς (που των τελευταίων, πράγματι, είναι αξιοθαύμαστη η προσφορά τους στα πολιτιστικά δρώμενα), υπάρχει η δυνατότητα να δημιουργηθεί ένα κοινό όραμα που να μπορεί να υλοποιηθεί και να προωθήσει τον πολιτιστικό τουρισμό. Αν λοιπόν λάβουμε υπόψη ότι ο Δήμος Μουζακίου συγκροτείται (ως Καλλικρατικός Δήμος) από τον πρώην Δήμο Παμίσου και Ιθώμης, τότε ο Κεντρικός Φορέας – Διαχειριστής που θα εκπονεί συγκεκριμένο πολιτιστικό πρόγραμμα πρέπει με έδρα το Μουζάκι, το Αγναντερό και το Φανάρι να εξακτινώνει πολιτιστικές δραστηριότητες που να στοχεύουν στην τουριστική ανάπτυξη αυτών των περιοχών και συνεπώς και στην οικονομική άνθιση. Βεβαίως, σοβαρά υπόψη πρέπει να ληφθεί η γεωγραφική ανομοιομορφία (ορεινά και πεδινά χωριά), η πληθυσμιακή αύξηση κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και η δραστηριοποίηση των Συλλόγων.
Για να επιτευχθούν, όμως, οι στόχοι του πολιτιστικού τουρισμού (που αφορά τη μετακίνηση ατόμων με πολιτιστικά κίνητρα, όπως εκπαιδευτικές και πολιτιστικές περιηγήσεις, παρακολούθηση φεστιβάλ, επισκέψεις σε ιστορικά μνημεία, ενδιαφέρον για το λαϊκό πολιτισμό και προσκύνημα OECD 2009) χρειάζονται κάποια μέσα, να διοργανώνονται φεστιβάλ και εκθέσεις, να επανέλθουν οι παραδοσιακές δραστηριότητες, να αναδειχθούν τα μουσεία, οι περιοχές φυσικού κάλλους, τα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς.
Βεβαίως, αφού μελετηθούν τα φυσικά και πολιτιστικά χαρακτηριστικά, πρέπει να συγκροτηθούν προτάσεις για την τουριστική ανάπτυξη που θα αξιοποιούν τη φυσική και πολιτιστική κληρονομιά του τόπου. Κάποιες ενδεικτικές σκέψεις – προτάσεις οι οποίες θα μπορούσαν να συμπληρωθούν η να συγκεκριμενοποιηθούν και από άλλους που γνωρίζουν τη φυσιογνωμία των τόπων τους είναι οι εξής:
1. να γίνουν επισκέψιμοι χώροι τα λαογραφικά μουσεία της περιοχής μας (Λαογραφικό Μουσείο «Οι Γόμφοι», το σπίτι του Καραϊσκάκη στο Μαυρομμάτι, τα μουσεία Φαναρίου, Καναλίων, Οξυάς κ.α.), οι αρχαιολογικοί χώροι όπως το κάστρο του Φαναρίου, τα Ελληνιστικά Τείχη της Πορτής, η Σπηλιά του Καραϊσκάκη, οι Αρχαίοι Γόμφοι κ.α. Τι πιο ονειρώδες από το να απολαμβάνεις το Αυγουστιάτικο φεγγάρι μέσα στο Κάστρο του Φαναρίου με μουσικό φεστιβάλ που θα προσελκύει τουρίστες και μετά να κατηφορίζεις ή να ανηφορίζεις τα υπέροχα πλακόστρωτα καλντερίμια και τελικά με την αξιοποίηση κάποιου προγράμματος να καταλήγεις στο παλιό πετρόκτιστο Γυμνάσιο, ως ξενώνα και να αγναντεύεις το Θεσσαλικό κάμπο;
2. να τονωθεί ο θρησκευτικός τουρισμός και να αξιοποιηθεί η Ιερά Μονή του Αγίου Γεωργίου στο Μαυρομμάτι, η παλιά – κατασκευασμένη από τον Αλή Πασά – εκκλησία της Γελάνθης, ο Αη Γιάννης (Δρακότρυπα – Φανάρι). Το Μουζάκι θα μπορούσε να γίνει σταθμός στάσης για την επίσκεψη στην Ιερά Μονή της Σπηλιάς.
3. να καταστρωθεί σχέδιο για προσέλκυση επενδυτών (προτιμότεροι οι ντόπιοι) ώστε να αναπτυχθούν εναλλακτικές μορφές τουρισμού (αγροτουρισμός, περιηγητικός τουρισμός, αθλητισμού και περιπέτειας (ανεμοπτεριστές, ορειβασία), κατασκηνωτικός τουρισμός (αξιοποίηση κατασκηνώσεων Δρακότρυπας), αναψυκτήρια παραποτάμια και ορεινά).
4. Φυσιολατρικές δράσεις όπως πεζοπορία, αφού διαμορφωθούν μονοπάτια περιπάτου, ποδηλάτου βουνού. Η Οξυά μοιάζει με την Ελβετία, ή καλύτερα, η Ελβετία μοιάζει με την Οξυά, πλούσιο φυσικό κάλλος που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί μέσω του πολιτιστικού τουρισμού. Άφθονο νερό, άφθονη χλωρίδα και πανίδα, ιδιαίτερες καλλιέργειες (τρούφα), αρκεί να υπάρχει προσβασιμότητα μεταξύ των οικισμών. Πόσοι δημότες μας γνωρίζουν τους πανέμορφους καταρράκτες στο Ανθοχώρι και ,πολύ περισσότερο, πόση προσβασιμότητα έχουν; Πόσοι δημότες μας γνωρίζουν την ομορφιά του Πευκόφυτου που θα μπορούσε να αποτελέσει και τουριστικό θέρετρο ή τους ανακαινισμένους παραδοσιακούς οικισμούς του Ελληνόπυργου;
5. Στη Δημοτική περιφέρεια Παμίσου – κυρίως πεδινή περιοχή – και ο πολιτιστικός τουρισμός μπορεί να συνδυάζεται με την παραγωγή, τα αγροτικά και κυρίως τα τοπικά προϊόντα, που θα τροφοδοτούν την τοπική ανάπτυξη (χωρίς αυτό να εξαιρεί και τη δυνατότητα παραγωγής τοπικών προϊόντων στις ορεινές ή ημιορεινές περιοχές). Το ίδιο ισχύει και για τα ορεινά χωριά της Ιθώμης. Κάλλιστα η κτηνοτροφία και το φυσικό κάλλος (Πύργος, Άγιος Ακάκιος) μπορούν να προσελκύσουν άτομα με ειδικότερα ενδιαφέροντα. Γενικότερα, ο πολιτιστικός τουρισμός μπορεί να γίνει ένα σημαντικό ήπιο και αειφόρο μέσο στην ανάπτυξη μιας περιοχής.
6. Ο αθλητισμός μπορεί με τις κατάλληλες υποδομές να αποτελέσει πόλο έλξης στο Δήμο Μουζακίου, αν αναβαθμιστούν και συντηρηθούν οι αθλητικές εγκαταστάσεις. Γιατί να αποτελεί ανέφικτη προοπτική η δημιουργία Ακαδημιών αθλημάτων κυρίως για νέους, ώστε ταλαντούχοι νέοι να στελεχώσουν τις αθλητικές ομάδες (όχι μόνο το ποδόσφαιρο); Στις υπάρχουσες ξενοδοχειακές μονάδες και σε πιθανή μετατροπή των κλειστών σχολείων σε Δημοτικούς ξενώνες γιατί να μην πραγματοποιούνται αθλητικές ημερίδες, συνέδρια, επιμορφώσεις, που σημαίνει προσέλκυση κόσμου, άρα τουρισμός. Γιατί να είναι ανέφικτη η κατασκευή ενός κλειστού κολυμβητηρίου στα συνιδιόκτητα χωράφια της Γελάνθης; Ή ένα αθλητικό – φυσιολατρικό πάρκο (ιππασία) στην περιοχή της Λοξάδας; Αν διεκπεραιωθεί και το Δημοτικό Γυμναστήριο Μουζακίου και το διαχειριστούν σωστά οι αρμόδιοι φορείς, όχι μόνο οι νέοι θα φύγουν από τις καφετέριες αλλά και οι γεροντότεροι θα βρουν κίνητρο διεξόδου να σηκωθούν από τους καναπέδες!
7. Να αξιοποιηθούν τα Ιπποφορβεία Λαζαρίνας. Να αυξηθεί η επισκεψιμότητα: εκμάθηση ιππασίας, καθιέρωση εορτασμού Πρωτομαγιάς και των Αγίων Αποστόλων στο δάσος με τη συμμετοχή όλων των χορευτικών Συλλόγων του Δήμου και τους μουσικούς της περιοχής μας. Προσέλευση κόσμου τουλάχιστον από τους δύο νομούς Τρικάλων και Καρδίτσας.
8. Στην έδρα του Δήμου, το Μουζάκι, να καθιερωθεί ένα παν-δημοτικό φεστιβάλ (θέατρο, μουσική, παραδοσιακοί χοροί κ,α,, να αξιοποιηθεί ο επιτυχημένος θεσμός των «Μουζακίων») που να καλύπτει όλες τις δημοτικές περιφέρειες και, γιατί όχι, και Διαδημοτικό σε συνεργασία με τους πλησιέστερους Δήμους; Προσωπικά δε μου φαίνεται ακατόρθωτο κι ένα διεθνές φεστιβάλ με παραδοσιακούς χορούς! Να προβληθεί το κρασί, το τσίπουρο και τα οινοποιεία της περιοχής, ανενεργά βιομηχανικά κτίρια να αξιοποιηθούν, όπως το παλιό εργοστάσιο Ζαχάρου του Ζωγράφου που θα μπορούσε να μετατραπεί σε ένα καταπληκτικό συναυλιακό χώρο ή γενικότερα πολιτιστικό κέντρο.
9. Αναβάθμιση όλων των Πανηγυριών και Θρησκευτικών εορτών που πραγματοποιούνται στο Δήμο μας.
(Δεν θέλω να παραλείψω κανέναν τόπο, άλλωστε θα επανέλθω)
Θα μπορούσε κανείς να συνεχίσει με πολλές σκέψεις – προτάσεις. Σίγουρα η κατά τόπο καταγραφή δρωμένων και προτάσεων είναι δυνατόν να ολοκληρώσει την πολιτιστική εικόνα του Δήμου μας, που έπειτα μπορεί οργανωμένα να προωθήσει τον πολιτιστικό τουρισμό. Ανακύπτουν, βεβαίως, προβλήματα χρηματοδότησης, αλλά εάν αξιοποιηθούν χρηματοδοτικές και άλλες ευκαιρίες κοινοτικών και εθνικών (μακάρι!) και τοπικών προγραμμάτων πολλά γίνονται. Έτσι θα αποφευχθεί και το φαινόμενο να χρηματοδοτούνται εκδηλώσεις για … συγκεκριμένους λόγους κι άλλες να μένουν εκτός υποστήριξης. Άλλωστε και ο εθελοντισμός είναι ισχυρή – πέρα των άλλων – οικονομική δύναμη. Όταν κάποιος θέλει, βρίσκει!
Στόχος μου δεν είναι να ακυρώσω τις οποιεσδήποτε προσπάθειες έχουν γίνει μέχρι τώρα, αλλά η σύνθεση – δημιουργία πρότασης – δράσης που θα προκύπτει μετά από συνεργασία, συνεννόηση, διαφωνία, πάντρεμα του παλιού με το νέο. Οι προτάσεις μου διαμορφώθηκαν μετά από μελέτη άλλων περιοχών που αγωνίζονται σθεναρά για την προώθηση του πολιτιστικού τουρισμού. Ο Δήμος Μουζακίου μπορεί να οδηγηθεί στην εξωστρέφεια, η οποία μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην πολιτιστική και πολιτισμική ανάπτυξη με αποτέλεσμα την οικονομική και κοινωνική άνθιση.
