Το πανέμορφο ορεινό τοπίο του Νομού Καρδίτσας τμήμα της οροσειράς της Πίνδου και των Θεσσαλικών Αγράφων, αποτελεί σήμερα ελκυστικό τουριστικό προορισμό για κάθε εποχή του χρόνου. Οι σύγχρονες υποδομές διαμονής, εστίασης, αναψυχής και εξυπηρέτησης που δημιουργήθηκαν καλύπτουν τις ανάγκες, τις απαιτήσεις και τις οικονομικές δυνατότητες κάθε επισκέπτη και κάνουν τη διαμονή του άνετη, απολαυστική και αξέχαστη. Μερικές από τις δραστηριότητες που μπορεί να απολαύσει κανείς στην περιοχή, είναι οι παρακάτω:
- Οροπέδιο Νεβρόπολης Αγράφων (περιοχή λίμνης Πλαστήρα)
Το σημαντικότερο χαρακτηριστικό της περιοχής είναι οι πολλές και έντονες παραλλαγές του τοπίου και η μεγάλη ποικιλία των οικοσυστημάτων που παρατηρούνται (ποτάμια, χαράδρες, δάση δρυός, ελάτης, δασοσκεπείς βουνοπλαγιές, υποαλπικά λιβάδια, πλούσια θαμνώδη και ποώδη βλάστηση, ενδημικά φυτά, πλούσια πτερωτή και άλλη πανίδα). Στα πλούσια αυτά δώρα της φύσης προστέθηκε και η λίμνη Ν. Πλαστήρα η οποία, αν και τεχνητή, ενσωματώθηκε πλήρως στο φυσικό περιβάλλον λειτουργικά και αισθητικά και αναβάθμισε την περιοχή στο σύνολό της. Η περιβαλλοντική περιήγηση στο οροπέδιο μπορεί να ξεκινήσει με διαμονή στο Ορειβατικό Καταφύγιο Αγράφων που λειτουργεί από το 2000. Βρίσκεται σε υψόμετρο 1.536 μ. στην περιοχή «Καραμανώλη» πάνω από τον οικισμό Νεράιδα, του Δήμου Νεβρόπολης Αγράφων. Το Ορειβατικό Καταφύγιο Αγράφων απέχει 45 χλμ περίπου από την Καρδίτσα και 7 χλμ από τη Νεράιδα. Στεγάζεται σε πέτρινο κτίριο σύγχρονων προδιαγραφών με πλήρη εξοπλισμό και δυνατότητα φιλοξενίας 24 ατόμων. Πληροφορίες στα τηλ. 6932240048. Βρίσκεται σε σημείο με πανοραμική θέα στη λίμνη και το θεσσαλικό κάμπο και αποτελεί σημείο εκκίνησης για πολλές ορειβατικές περιηγήσεις στις κοντινές βουνοκορφές. Ο δρόμος από τη Νεράιδα και μετά είναι βατός για τα περισσότερα αυτοκίνητα εκτός από τους χειμερινούς μήνες (ενώ υλοποιούνται έργα για την ασφαλτόστρωσή του). Αφού ενημερωθούμε και περιηγηθούμε στην περιοχή μπορούμε να επισκεφθούμε το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Έρευνας & Ενημέρωσης στο Νεοχώρι, κατόπιν συνεννόησης με τους υπευθύνους της Αναπτυξιακής Καρδίτσας. Τα προγράμματα του ΚΠΕΕΕ απευθύνονται κυρίως σε οργανωμένες ομάδες, προσφέρει όμως έγκυρη και αξιόπιστη περιβαλλοντική πληροφόρηση και στον απλό επισκέπτη που θέλει να ενημερωθεί για το φυσικό περιβάλλον της γύρω περιοχής και την αξία των χερσαίων και υδάτινων οικοσυστημάτων του. Σε απόσταση 1 χλμ περίπου από το ΚΠΕΕΕ στο δρόμο προς τα Καλύβια Πεζούλας και μερικές εκατοντάδες μέτρα από τον κεντρικό δρόμο, βρίσκεται ο Βοτανικός Κήπος Νεοχωρίου. Η έκτασή του ανέρχεται σε 10 στρέμματα και έχει στόχο τη συγκέντρωση και αποθεματοποίησης της χλωρίδας της περιοχής. Είναι ανοικτός και επισκέψιμος για το κοινό όλο το χρόνο. Οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να περιηγηθούν στον Κήπο, να ξεναγηθούν, να γνωρίσουν από κοντά μεγάλη ποικιλία φυτών που είναι σπάνια ή απειλούνται με εξαφάνιση, να αγοράσουν αρωματικά φυτά, βότανα, γλυκά κουταλιού και να ενημερωθούν για θέματα περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος της περιοχής. Το «εκθεματικό υλικό του Κήπου, 350 περίπου είδη, είναι οργανωμένο σε θεματικές ενότητες: θαμνότοπους με αυτοφυείς θάμνους, οικοσυστήματα της περιοχής, φυτώρια φλαμουριάς και έλατου, αρωματικά και καλλωπιστικά φυτά, φυτά της περιοχής, τεχνητό υγρότοπο κ.α. Μετά την επίσκεψη στο Βοτανικό Κήπο μπορεί να ακολουθήσει πεζοπορία ή ποδηλασία στα κοντινά μονοπάτια της περιοχής, ή περιήγηση στη λίμνη με κωπήλατη βάρκα. Δέκα χιλιόμετρα περίπου από το Βοτανικό Κήπο με κατεύθυνση το Φράγμα βρίσκεται ο ποταμός Καριτσιώτης. Τα νερά του τροφοδοτούν τη λίμνη. Είναι ένα σημαντικός βιότοπος άγριας πέστροφας, βίδρας και με πλούσια παρόχθια βλάστηση. Στις πηγές του Καριτσιώτη πάνω από τον Καρβασαρά και το Μέγα Ρέμα βρίσκεται η σπηλιά Καΐμακιά. Απέναντι από το χωριό Μπελοκομύτη βρίσκεται το φαράγγι του Κερεντάν που δεν είναι εύκολα προσπελάσιμο. Στη δεξιά πλευρά του φαραγγιού σε απόσταση 3.200 μέτρων από τον ποταμό Καριτσιώτη (7 χλμ περίπου στα νοτιοανατολικά του Μπελοκομύτη) βρίσκεται η σπηλιά Γάκη. Η διαδρομή γίνεται από δασικό δρόμο, σχετικά καλής βατότητας που αρχίζει από το δρόμο για τον Καρβασαρά. Είναι από τα σημαντικότερα σπήλαια του Νομού και σημαντικός βιότοπος νυχτερίδας. Η είσοδός της έχει διαστάσεις 2Χ3 μ., οι διακλαδώσεις της έχουν συνολικό μήκος 120 μ. περίπου και το ύψος της είναι περίπου 2,5 μ. Μετά από κατακόρυφο κατέβασμα 4 μ. καταλήγει σε «λίμνη» διαστάσεων 2Χ3 μ. (για επίσκεψη απαιτείται η συνοδεία σπηλαιολόγου). Το εκπαιδευτικό δάσος Μπελοκομύτη αποτελεί μέρος του δημοσίου δασικού συμπλέγματος Αγράφων και καλύπτει έκταση 5.688 στρεμμάτων. Είναι ιδιαίτερου φυσικού κάλλους με πλούσια δενδρώδη και ποώδη βλάστηση, φτερωτή και άλλη πανίδα. Η προσπέλασή του γίνεται από δασικούς δρόμους και πεζοπορικά μονοπάτια. Το Παρατηρητήριο βρίσκεται 5 χλμ από το δρόμο που περνάει περιμετρικά της λίμνης. Ο δρόμος αρχίζει από την παράκαμψη, που βρίσκεται 1,5 χλμ περίπου πριν το φράγμα. Είναι στο μεγαλύτερο τμήμα ασφαλτοστρωμένος και στο υπόλοιπο χωματόδρομος καλής βατότητας. Από το Παρατηρητήριο η θέα είναι καταπληκτική προς τη μεριά της λίμνης, αλλά και νότια προς τον ποταμό Μέγδοβα.
- Κοιλάδα ποταμών: Μέγδοβα – Άσπρου – Σαρανταπορίτη
Η περιοχή χαρακτηρίζεται από τα πολλά νερά, την πλούσια παρόχθια βλάστηση και πανίδα. Καλύπτει τις παραποτάμιες περιοχές του Μέγδοβα μετά το φράγμα, του Άσπρου και του Σαραντάπορου και βρίσκεται στο Δήμο Ιτάμου. Η περιήγηση αρχίζει με διαμονή στο Δασικό Χωριό «Δρυάδες» σε υψόμετρο 950 μ. που βρίσκεται κοντά στον οικισμό του Ανθηρού, 10 χλμ περίπου από την Καστανιά στο δρόμο για το Καροπλέσι. Αποτελείται από 20 μικρά αλλά άνετα ξύλινα σπίτια δυναμικότητας 80 κλινών, χτισμένα μέσα στο δάσος. Στη διαδρομή αυτή μπορούμε να περιηγηθούμε στο παραποτάμιο δάσος Μέγδοβα, να ψαρέψουμε άγρια πέστροφα στο ποτάμι (επιτρέπεται μόνο με καλάμι), να φτάσουμε στο πανέμορφο αλλά δύσβατο φαράγγι του Άσπρου, να επισκεφθούμε το νερόμυλο και τα μαντάνια λίγο μετά τη γέφυρα για το Καροπλέσι ή να κατευθυνθούμε προς τον Άγιο Νικόλαο στην ιστορική Νιάλα. Από το Καροπλέσι μπορούμε επίσης να επισκεφθούμε την περιοχή «Μπέσια Ρεύστα» η οποία, λόγω της απομόνωσής της, αποτελεί ένα πολύ σημαντικό χερσαίο οικοσύστημα. Η περιοχή είναι δύσβατη αλλά πανέμορφη. Οι κορυφές της «Κοιμωμένης» των Αγράφων, Πέντε Πύργοι, Φλυντζάνι, Πλάκα και Μπορλέρο, προσφέρονται επίσης για πεζοπορία και παρατήρηση της φύσης. Μοναδική είναι και η θέα προς τις γύρω χαράδρες και τις γύρω βουνοκορφές από την κορυφή Παπαδημήτρη, Κόψι και το διάσελο της Νιάλας. Μπορούμε επίσης να ξεκινήσουμε τη διαδρομή μας με επίσκεψη στο Μουσείο Χλωρίδας & Πανίδας Αγράφων στην Καστανιά, που στεγάζεται στο ανακαινισμένο δημοτικό σχολείο και βρίσκεται σε στάδιο ολοκλήρωσης και έναρξης λειτουργίας, να επισκεφθούμε την ιστορική βρύση Ιτάμου στο δρόμο για το Καροπλέσι και από ‘κει να κατευθυνθούμε στον Σαρανταπορίτη και την περιοχή του Μπεσιώτη κοντά στο χωριό Νεράιδα, στα σύνορα με την Ευρυτανία.
- Από τον Πάμισο στην Αν. Αργιθέα, τον Αχελώο και την Καράβα
Η περιήγηση αρχίζει στο πανέμορφο πλατανόδασος στη χαράδρα του Πάμισου, παραπόταμο του Πηνειού που διασχίζει το Μουζάκι, μέχρι το διάσελο του Αγ. Νικολάου, κοντά στο Βλάσι, απ’όπου διέρχεται το Ευρωπαικό Μονοπάτι Ε4. Η περιήγηση συνεχίζεται στο δάσος οξιάς (3.000 στρέμματα περίπου) στις πλαγιές του βουνού Καζάρμα και στην ευρύτερη περιοχή της Αν. Αργιθέας η οποία χαρακτηρίζεται από ψηλές βουνοκορφές, μικρά φαράγγια, αμέτρητες πηγές, βρύσες και ποτάμια με πεντακάθαρα νερά και νόστιμες πέστροφες. Η περιοχή προσφέρεται για ορειβασία, γνωριμία και σπουδή της ορεινής χλωρίδας, ψάρεμα στον παραπόταμο του Αχελώου Κουμπουριανίτη και τους παραποτάμους του και στη μικρή λίμνη της Στεφανιάδας που βρίσκεται κοντά στην Ι.Μ. Σπηλιάς. Από εκεί μπορούμε να συνεχίσουμε προς το Μάραθο και τα άλλα χωριά του Αχελώου. Σπάνια βιοποικιλότητα παρουσιάζουν τα υποαλπικά λιβάδια της Καράβας. Διασχίζοντάς τα καταλήγουμε στον αυχένα Τυμπάνου. Από εκεί μπορούμε να επιστρέψουμε στο Μουζάκι ή να κατευθυνθούμε προς τα χωριά της Αργιθέας.
- Υποδομές Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης – Ενημέρωσης
– Το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Έρευνας & Ενημέρωσης Νεοχωρίου
Το ΚΠΕΕΕ Νεοχωρίου λειτουργεί από το 1996 στο παλαιό λιθόκτιστο σχολεία του Νεοχωρίου στη λίμνη Πλαστήρα, με ευθύνη της ΑΝ.ΚΑ Α.Ε. Προσφέρει έγκυρη περιβαλλοντική πληροφόρηση και αποσκοπεί στο να συμβάλλει στην αειφόρο διαχείριση και προστασία της περιοχής. Το ΚΠΕΕΕ απευθύνεται σε μαθητές Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, σπουδαστές των ΤΕΙ και φοιτητές των ΑΕΙ, νέους ερευνητές, επιστημονικούς συλλόγους, οικολογικές ομάδες, Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης κ.α. Τα προγράμματά του είναι προσανατολισμένα στους θεματικούς άξονες; «νερό – υγρότοποι» και «δάσος – χερσαία οικοσυστήματα». Σε συνεννόηση και συνεργασία των ενδιαφερομένων με τους υπευθύνους του Κέντρου μπορεί να διαμορφωθούν προγράμματα με ευρύτερη περιβαλλοντική θεματολογία. Έχει τη δυνατότητα να υλοποιεί εκπαιδευτικές δραστηριότητες με προβολές, ομιλίες, ασκήσεις και πειράματα που προωθούν την περιβαλλοντική εκπαίδευση και να πραγματοποιεί ασκήσεις πεδίου (παρατήρηση και αναγνώριση της χλωρίδας και της πανίδας του δάσους κλπ) στα δασικά οικοσυστήματα της περιοχής. Διαθέτει σύγχρονη υποδομή, εποπτικά μέσα και άλλο εργαστηριακό εξοπλισμό και υποστηρίζεται επιστημονικά από ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Παρέχει τη δυνατότητα σε νέους ερευνητές να χρησιμοποιήσουν τον εξοπλισμό του για μελέτη των χερσαίων ή υδάτινων οικοσυστημάτων της περιοχής. Με τη βοήθεια του εξοπλισμένου εργαστηρίου και του σύγχρονου οπτικοακουστικού εξοπλισμού που διαθέτει, μπορεί να συμβάλει στην περαιτέρω εκπαίδευση και κατάρτιση των σπουδαστών και φοιτητών σχολών Βιολογικών και Γεωτεχνικών κατευθύνσεων. Επίσης οι εγκαταστάσεις του ΚΠΕΕΕ μπορεί να χρησιμοποιηθούν από συλλόγους ή ομάδες που σχετίζονται με το περιβάλλον, για την διοργάνωση ημερίδων και άλλων δραστηριοτήτων.
- Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΚΠΕ) Μουζακίου
Το ΚΠΕ Μουζακίου λειτουργεί από το 1996 και στεγάζεται στη Μαθητική Εστία. Διαθέτει αξιόλογη κτιριακή υποδομή για την εκπαίδευση και τη διαμονή των συμμετεχόντων στα προγράμματά του. Από την Καρδίτσα απέχει 26 χλμ. Βρίσκεται στο σταυροδρόμι για την Αργιθέα – Αχελώο, την Καρδίτσα, τη Λίμνη Πλαστήρα και την Ελάτη – Περτούλι του Ν. Τρικάλων. Το ΚΠΕ Μουζακίου εκτός από τα προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και τα σεμινάρια που υλοποιεί για μαθητές και εκπαιδευτικούς, συμμετέχει και συντονίζει τα θεματικά δίκτυα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης: «Το δάσος» και « Η ενέργεια στο Περιβάλλον του παιδιού». Παράγει και διανέμει εκπαιδευτικό υλικό για θέματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, συνεργάζεται με πανεπιστήμια και άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα στο εσωτερικό και εξωτερικό για την προώθηση της έρευνας, συμμετέχει σε εκδηλώσεις ευαισθητοποίησης κοινωνικών ομάδων σε θέματα περιβάλλοντος κ.α.
