Παρατηρήσεις επί του ΓΠΣ Καρδίτσας

Στα πλαίσια της διαβούλευσης για το ΓΠΣ Δ.Ε. Καρδίτσας και με πνεύμα συνεργασίας με τους μελετητές, τους πολίτες και τους υπολοίπους φορείς στοχεύοντας στο καλό του τόπου μας, η Ν.Ε. ΤΕΕ Καρδίτσας μέσα από την ομάδα εργασίας που δημιούργησε για το συγκεκριμένο θέμα και έπειτα από εμπεριστατωμένη έρευνα και μελέτη των στοιχείων που κατατέθηκαν προς διαβούλευση, κατέληξε στις παρακάτω παρατηρήσεις – προτάσεις:

1. Ο χρονικός ορίζοντας των ΓΠΣ είναι 5 έως 20 έτη. Επειδή η μελέτη του ΓΠΣ της Δ.Ε. Καρδίτσας γίνεται σε ορίζοντα 10 ετών από την τελευταία απογραφή (δηλαδή έτος στόχος το 2021), επειδή ήδη διανύουμε το έτος 2014 και επειδή εξαιτίας της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας που βρίσκονται οι δήμοι είναι αδύνατο να προκηρυχθεί νέα μελέτη αναθεώρησης του ΓΠΣ σε σύντομο χρονικό διάστημα, προτείνεται ο χρονικός ορίζοντας της μελέτης να είναι τα 20 χρόνια.

2. Θα μπορούσε να ακολουθηθεί η παραδοχή ότι όλοι οι οικισμοί της Δ.Ε. Καρδίτσας θα ακολουθήσουν ανοδική πληθυσμιακή πορεία για το έτος στόχος η οποία να είναι ίση με την πληθυσμιακή αύξηση του οικισμού της Καρδίτσας. Αυτή η παραδοχή βασίζεται στο γεγονός ότι η εφαρμογή των προτάσεων και των έργων της μελέτης του ΓΠΣ θα συμβάλλει καθοριστικά στην άρση της πληθυσμιακής συρρίκνωσης των μικρών οικισμών.

3. Αναφορικά με τις προτεινόμενες περιοχές επεκτάσεων για τον οικισμό της Καρδίτσας, προτείνεται αυτές να περιοριστούν αυστηρά στο εσωτερικό του περιφερειακού δακτυλίου με μόνη εξαίρεση την επέκταση που προορίζεται κοντά στο νοσοκομείο για χρήσεις υγείας – πρόνοιας. Προτείνεται να προστεθούν και τμήματα στο βορειοανατολικό και βορειοδυτικό τμήμα της πόλης (για λόγους κανονικοποίησης του σχεδίου).

4. Στην «ΠΕΠ 4 Αναδασμοί ‐ Αρδευόμενη Γεωργική Γη (Γεωργική Γη Υψηλής Παραγωγικότητας)» στις επιτρεπόμενες χρήσεις ορίζεται ότι επιτρέπεται κάθε είδους γεωργική δραστηριότητα. Προτείνεται να διορθωθεί σε κάθε είδους αγροτική δραστηριότητα, η οποία σύμφωνα με την 322501/2290 υπουργική απόφαση (ΦΕΚ 480Β/1998) περιλαμβάνει τη φυτική παραγωγή, τη ζωική παραγωγή (κτηνοτροφία, πτηνοτροφία, σηροτροφία, μελισσοκομία και κάθε είδους εκτροφή), αγροτοτουρισμό, αγροτοβιοτεχνία, παραδοσιακή βιοτεχνία (εφόσον ασκούνται από αγρότες στα όρια της αγροτικής εκμετάλλευσης). Στις περιοχές αυτές να διαγραφεί ο περιορισμός για τους βοηθητικούς χώρους και να ισχύει η νομοθεσία της εκτός σχεδίου δόμησης.

5. Στην «ΠΕΠ 4 Αναδασμοί ‐ Αρδευόμενη Γεωργική Γη (Γεωργική Γη Υψηλής Παραγωγικότητας)» στο πλαίσιο της αγροτοβιοτεχνίας και παραδοσιακής βιοτεχνίας να ενταχθεί και η οικοτεχνία, όπου σύμφωνα με το Ν. 4235/14 (άρθρο 56, παρ.2) αφορά «στη μεταποίηση, μικρής κλίμακας, γεωργικών προϊόντων αποκλειστικά ιδίας παραγωγής από τον παραγωγό και την οικογένειά του στο χώρο της αγροτικής κατοικίας ή της αγροτικής εκμετάλλευσης». Στην ΠΕΠ 4 προτείνεται να επιτρέπεται η λειτουργία Αγορών Παραγωγών (farmers markets) με έμφαση στον τοπικό χαρακτήρα των προϊόντων που πωλούνται σε αυτές.

6. Σύμφωνα με το Ν. 3851/2010 (άρθρο 9, παρ. 7) «σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται από τη Δ/νση Αγροτικής Ανάπτυξης του οικείου νομού ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας, απαγορεύεται η άσκηση οποιασδήποτε άλλης δραστηριότητας εκτός από τη γεωργική εκμετάλλευση και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από σταθμούς ΑΠΕ». (Για τους φωτοβολταϊκούς σταθμούς η άδεια χορηγείται μόνο αν καλύπτουν εδαφικές εκτάσεις που δεν υπερβαίνουν το 1% του συνόλου των καλλιεργούμενων εκτάσεων του συγκεκριμένου νομού). Επομένως, στην «ΠΕΠ 4 Αναδασμοί ‐ Αρδευόμενη Γεωργική Γη (Γεωργική Γη Υψηλής Παραγωγικότητας)» να προστεθεί στις προτεινόμενες χρήσεις και η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από σταθμούς ΑΠΕ (με τη δέσμευση του 1%).

7. Η «ΠΕΠ 5 Ενιαίο Δίκτυο Πρασίνου» προτείνεται να περιοριστεί αποκλειστικά κατά μήκος των ποταμών Καλέντζη, Καράμπαλη και Ρέμα Γαβριά της περιοχής μελέτης και σε μια ζώνη της τάξης των 100,00μ ή σύμφωνα με το πλάτος της πλημμυρικής ζώνης της μελέτης για τον καθένα ποταμό εκατέρωθεν. Επίσης, η περιοχή γύρω από τον οικισμό της Μαύρικα να χαρακτηριστεί «ΠΕΠ 5 Ενιαίο Δίκτυο Πρασίνου» προκειμένου να περιοριστεί η ενδεχόμενη μελλοντική ανεξέλεγκτη επέκταση του οικισμού. Το υπόλοιπο τμήμα της προτεινόμενης από τους μελετητές ΠΕΠ 5 να αποδοθεί στην ΠΕΠ 4 (επισυνάπτεται και σχετικός χάρτης απεικόνισης της συγκεκριμένης πρότασης). Να τονιστεί ότι η προτεινόμενη από τους μελετητές έκταση για ενιαίο δίκτυο πρασίνου είναι περίπου 5.000 στρ, ενώ με την υιοθέτηση της ζώνης πρασίνου κατά μήκος των ποταμών η έκταση που αντιστοιχεί στο πράσινο αυξάνεται πάνω από 6.000,00 στρ περίπου. Επιπλέον, στις επιτρεπόμενες χρήσεις της ΠΕΠ 5 να προστεθεί η γεωργική εκμετάλλευση και στις επιτρεπόμενες εγκαταστάσεις τα τετραγωνικά για αναψυκτήρια να αυξηθούν από 30τ.μ. σε μια τάξη των 60 τ.μ.

8. Η περιοχή που προτείνεται για χωροθέτηση ΠΟΑΠΔ Μεταποίησης – Χονδρεμπορίου αντενδείκνυται διότι από τη μια αποτελεί περιοχή μεταξύ των ποταμών Καλέντζη και Καράμπαλη με αυξημένο κίνδυνο πλημμυρισμού και από την άλλη προτείνεται πλησίον του οικισμού Μαύρικα, μια περιοχή που δέχεται πολλές πιέσεις υποβάθμισης και επιχειρείται μέσω της μελέτης του ΓΠΣ η εξυγίανσή της. Είναι επομένως αναγκαίο να διερευνηθεί μια νέα περιοχή για την χωροθέτηση ΠΟΑΠΔ Μεταποίησης – Χονδρεμπορίου, η οποία συστήνεται να βρίσκεται σε κοντινή απόσταση ως προς τη σιδηροδρομική γραμμή και το εθνικό οδικό δίκτυο (συμπεριλαμβάνεται και ο περιφερειακός δακτύλιος της Καρδίτσας). Στο χάρτη που επισυνάπτεται απεικονίζεται ενδεικτικά μια ευρύτερη περιοχή εντός της οποία θα μπορούσε να χωροθετηθεί ΠΟΑΠΔ Μεταποίησης – Χονδρεμπορίου.

9. Οι γενικές χρήσεις γης που ορίζονται στις ΠΕΠΔ αφορούν ουσιαστικά εκτός σχεδίου δόμηση και προτείνεται να οριστούν σύμφωνα με το ΦΕΚ 538Δ/1978 όπως τροποποιήθηκε με το ΦΕΚ 270Δ/1985.

10. Σύμφωνα με το άρθρο 51 (παρ.11^α) του Ν. 4178/13 «επιτρέπεται, κατά παρέκκλιση από κάθε άλλη διάταξη, η χορήγηση έγκρισης δόμησης και άδειας δόμησης σε ακίνητα εντός εκτάσεων Αγροτικής Γής Υψηλής Παραγωγικότητας εφόσον αυτά έχουν πρόσωπο σε εθνικές, επαρχιακές και δημοτικές οδούς ή και βρίσκονται εντός αποστάσεων διακοσίων (200) μέτρων από τον άξονα εθνικών, επαρχιακών οδών και εκατόν πενήντα (150) μέτρων από τον άξονα των δημοτικών οδών». Προτείνεται η «ΠΕΠΔ Τμήματος Εθνικής Οδού Καρδίτσας – Τρικάλων» να μετονομαστεί σε «ΠΕΠΔ εθνικής και επαρχιακής οδού» και να εφαρμοστεί στην Εθνική οδό Καρδίτσας – Τρικάλων, στην επαρχιακή οδό Καρδίτσα – Παλαιοκκλήσι – Μουζάκι, στην επαρχιακή οδό Καρδίτσα – Καστανιά (τμήμα Καρδίτσα-Μητρόπολη), στην επαρχιακή οδό Καρδίτσα – Ρεντίνα (τμήμα Καρδίτσα – Καλλίθηρο), στην εθνική οδό Καρδίτσα – Βόλος (τμήμα Καρδίτσα – Σταυρός), στην επαρχιακή οδό Καρδιτσομάγουλα – Πεδινό και στην περιφερειακή οδό της Καρδίτσας. Να εξεταστεί εάν η ονομαζόμενη από τους μελετητές επαρχιακή οδός Καρδιτσομάγουλα – Πεδινό αποτελεί χαρακτηρισμένη επαρχιακή οδό. Στις Εθνικές οδούς προτείνεται να διαθέτουν εκατέρωθεν παράπλευρο οδικό δίκτυο και ζώνη πρασίνου για δενδροστοιχίες και η περιφερειακή οδός να διαθέτει από την εξωτερική πλευρά παράπλευρο δίκτυο και εκατέρωθεν ζώνη πρασίνου. Οι λοιπές επαρχιακές οδοί προτείνεται στη ζώνη απαλλοτρίωσης να προβλέπεται ζώνη πρασίνου. Επίσης, προτείνεται η δημιουργία μιας ακόμη «ΠΕΠΔ δημοτικής οδού» που θα εφαρμοστεί 150 μέτρα από τον άξονα των δημοτικών οδών της περιοχής μελέτης. Οι επιτρεπόμενες χρήσεις να οριστούν και εδώ σύμφωνα με το ΦΕΚ 538Δ/1978 όπως τροποποιήθηκε με το ΦΕΚ 270Δ/1985.

11. Σύμφωνα με το άρθρο 8 της Υπουργικής Απόφασης Δ3/Α/Οικ.4303 ΠΕ 26510 – ΦΕΚ 603Β/2012 «ορίζεται ζώνη προστασίας 200 μέτρων από τον άξονα του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου. Σε κάθε περίπτωση η ελάχιστη απόσταση μεταξύ του συστήματος μεταφοράς φυσικού αερίου και των κτιρίων θα είναι τουλάχιστον είκοσι μέτρα». Προτείνεται οι ζώνες προστασίας από τον άξονα του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου που διέρχεται από την περιοχή μελέτης να απεικονιστούν στους χάρτες της πρότασης.

12. Το Υπουργείο Υγείας, η Διεύθυνση Υγιεινής Περιβάλλοντος με την εγκύκλιο Υ2/174/7.8.2000 (σχετ. Υ2/1621/99) προς ΥΠΕΧΩΔΕ/Γ.Δ/νση Περιβάλλοντος/ΕΥΠΕ «θέτει το θέμα των επιπτώσεων στη Δημόσια Υγεία από τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία χαμηλής συχνότητας από τις γραμμές μεταφοράς ενέργειας Υψηλής Τάσης. Με αυτήν συστήνεται να μεταφερθούν οι γραμμές σε απόσταση μεγαλύτερη των 100 μέτρων από την πλησιέστερη κατοικημένη περιοχή, λόγω του επιστημονικά αποδεδειγμένου κινδύνου να δράσουν τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία αυτά ως παράγοντες «ευοδώσεως» καρκινογενέσεων με αυξημένη μάλιστα συχνότητα». Επειδή στην παρούσα μελέτη η ζώνη προστασίας ορίζεται στα 20 μέτρα εκατέρωθεν του άξονα της γραμμής μεταφοράς, προτείνεται η απόσταση ασφαλείας να αυξηθεί στα 100 μέτρα.

13. Προτείνεται στο Κέντρο 1 στην πόλη της Καρδίτσας να απαγορευθεί η χρήση Πρατήρια Βενζίνης, και στα Κέντρα 2 και 3 να ισχύει η εθνική νομοθεσία.

14. Σύμφωνα με την Υ.Α. 37691/12-9-2007/ΥΠΕΧΩΔΕ (ΦΕΚ 1902Β/1997) στην προκαταρκτική μελέτη Γεωλογικής Καταλληλότητας στα πλαίσια των ΓΠΣ «διατυπώνονται προτάσεις για την καταρχήν γεωλογική καταλληλότητα θέσεων που αφορούν στην λειτουργία κοιμητηρίων. Στο σχετικό χάρτη κλίμακας 1:25000 πρέπει να εμφαίνονται οι θέσεις υφιστάμενων ή οι προτεινόμενες θέσεις για την χρήση κοιμητηρίων οι οποίες να περιβάλλονται από ζώνη ορισμένης ακτίνας, εντός της οποίας δε επιτρέπεται η έγκριση νέου σχεδίου πόλης, ενώ η δόμηση μεμονωμένων κτιρίων και κατασκευών γίνεται υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και χρήσεις». Οι θέσεις που προτείνονται από την προκαταρκτική μελέτη Γεωλογικής Καταλληλότητας προτείνεται να ενσωματωθούν στο κείμενο της μελέτης του ΓΠΣ και να αποτυπωθούν στον χάρτη της πρότασης Π2.

15. Σελίδα 170 στις Περιοχές εντός ρυμοτομικού σχεδίου χωρίς θεσμοθετημένες χρήσεις γης γίνεται αναφορά στον οικισμό ΣΥΚΕΑ.

16. Επίσης, αναγνωρίζοντας την σημαντική έλλειψη της πόλης σε πολιτιστικούς χώρους, προτείνεται να εξεταστεί η δυνατότητα, να τροποποιηθεί ο χαρακτηρισμός του χώρου του πρώτου λυκείου από αποκλειστική χρήση Διοίκησης (Δημαρχείο) σε χώρο πολλαπλών χρήσεων (πολιτιστικό κέντρο, δημαρχείο, parking κλπ) και ανάλογα με τις μελλοντικές δυνατότητες του Δήμου να χρησιμοποιηθεί αναλόγως. Συγκεκριμένα να εξεταστεί η δυνατότητα να μεταφερθούν όλες οι υπηρεσίες του Δήμου στο υπό κατασκευή διοικητήριο επί της οδού Κουμουνδούρου, και η αρχική πρόταση για την στέγαση των υπηρεσιών του Δήμου στο χώρο του 1^ου Λυκείου να αλλάξει και να μετατραπεί αυτός ο χώρος σε πολιτιστικό κέντρο με την ενοποίηση του με τον χώρο του Παυσίλυπου και την πλατεία Πλαστήρα και με την δημιουργία υπογείου Parking στην κύρια είσοδο της πόλης αποσυμφορίζοντας το κέντρο από την άσκοπη εισροή – στάθμευση αυτοκινήτων των “επισκεπτών” της πόλης.

17. Να διερευνηθεί η δυνατότητα αξιοποίησης του ιπποφορβείου, που βρίσκεται στη συμβολή των οδών Ταυρωπού και περιφερειακού δακτυλίου αμέσως μετά τη σιδηροδρομική γραμμή, σε χώρο πολιτισμού. Είναι ένα κτήριο με ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, από τα λίγα που διαθέτει η Καρδίτσα με σημαντικό περιβάλλοντα χώρο.

18. Να διερευνηθεί η δυνατότητα αξιοποίησης των κτιρίων του ΟΣΕ και των κτιρίων της Αγροτικής Τράπεζας νοτίως της οδού Ταυρωπού, όσων δεν ρυμοτομούνται, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις μελέτες της περιοχής.

19. Η πρόταση της μείωσης του ΣΔ στους τομείς Α και Β της πόλης της Καρδίτσας δεν τεκμηριώνεται επαρκώς και προτείνεται να απορριφθεί. Από την μια πλευρά, οι υπάρχουσες πληθυσμιακές πυκνότητες δεν θεωρούνται απαγορευτικές για να επιβληθεί μείωση στους ΣΔ, αλλά και από την άλλη πλευρά μια τέτοια μείωση δημιουργεί κοινωνικά ζητήματα.

20. Πώς ενσωματώνονται στο ΓΠΣ η συνάφεια με το Ολοκληρωμένο Τοπικό Πρόγραμμα Βιώσιμης ανάπτυξης σε εφαρμογή της Habitat Agenda και τα συμπεράσματα σημαντικών μελετών που χρησιμοποιούνται σε υψηλό επίπεδο για τη χάραξη εθνικών στρατηγικών ανάπτυξης; (π.χ. “Greece 10 years ahead”, McKinsey&Company) στο Δήμο Καρδίτσας;

21. Έχουν ληφθεί υπ’ όψιν τα κείμενα σχεδιασμού της επόμενης Προγραμματικής Περιόδου που συμπίπτει με ένα σημαντικό μέρος της περιόδου εφαρμογής του ΓΠΣ; (Νέα ΚΑΠ, ΠΑΑ κλπ). Αν ναι, πώς αποτυπώνεται η Πανευρωπαϊκή τάση για ολοκληρωμένη αγροτική ανάπτυξη στη μελέτη του ΓΠΣ και στις χρήσεις γης όταν οι προτεινόμενοι περιορισμοί ουσιαστικά εξαιρούν τον χώρο της υπαίθρου από κάθε αναπτυξιακή παρέμβαση; Για παράδειγμα, ποια θα είναι η περιοχή εφαρμογής του προγράμματος LEADER;

22. Δεδομένου ότι η μελέτη προκρίνει την γεωργική δραστηριότητα (φυτική παραγωγή) ως την μόνη δυνατή στην «γη υψηλής παραγωγικότητας», έχουν υπολογιστεί οι ΜΑΕ (δηλ. οι θέσεις εργασίας) που αντιστοιχούν σ’ αυτήν; Που θα απασχοληθεί ο πληθυσμός που «περισσεύει»;

23. Δεν λαμβάνεται υπ’ όψη η κεντρική στρατηγική επιλογή να διευρυνθεί η πρωτογενής παραγωγή και η καταγεγραμμένη τάση μετεγκατάστασης οικογενειών από τις μεγάλες πόλεις στην ύπαιθρο. Σε ποιες οικονομικές δραστηριότητες θα απασχοληθεί το ανθρώπινο δυναμικό (κυρίως νέοι) που εγκαθίστανται στην ύπαιθρο από τις πόλεις και που θα χωροθετηθούν αυτές; Πώς αποτυπώνεται η προοπτική ανάπτυξης της κτηνοτροφίας στην πεδινή ζώνη, όταν πρακτικά απαγορεύεται η ίδρυση σύγχρονων σταβλικών εγκαταστάσεων;

Όσα αναφέρονται παραπάνω μοναδικό στόχο έχουν την βελτίωση της ζωής στην περιοχή μας με κριτήριο τα πλεονεκτήματα του τόπου μας αλλά και τις μελλοντικές προοπτικές και κατευθύνσεις που υπάρχουν στην εποχή μας, της εποχή της κρίσης. Ελπίζουμε πως εάν όχι στο σύνολο τους, θα υιοθετηθεί από τους μελετητές μεγάλο τμήμα των προτάσεων μας.

Η ομάδα εργασίας, έπειτα από την ανοιχτή πρόσκληση που απεύθυνε η Ν.Ε. προς όλους τους συναδέλφους και το ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε από αυτούς, συγκροτήθηκε και αποτελείται από τους συναδέλφους διπλωματούχους μηχανικούς:

Τσιώνας Βασίλειος, Μπέλλης Βασίλειος, Κατσαρός Ευάγγελος, Δημακόπουλος Χρήστος, Κατσή Αθηνά, Κλοκοτάρας Κωνσταντίνος, Κανδήλα Θωμαή, Λάντζος Σωτήριος, Παγανός Ελευθέριος.

Για την Ν.Ε. ΤΕΕ Καρδίτσας

Ο πρόεδρος

Τσιώνας Βασίλειος